Thầy cô hy vọng mong đợi điều gì từ học sinh chúng ta

Những điều học trò mong muốn

Nhị Hà

09:30 17/03/2018

Chúng ta đang bàn nhiều về nghệ thuật ứng xử học đường, trong đó có ứng xử giữa thầy và trò trong các nhà trường. Mục đích cũng là để tìm ra những giải pháp tốt nhất nâng cao chất lượng toàn diện của giáo dục.

Hãy nghe tiếng nói của học trò, những người trong cuộc, để thấy được một góc nhìn khác khi đánh giá tình trạng có nhiều học sinh phản ứng lại thầy cô một cách gay gắt thậm chí là thiếu văn hóa như hiện nay.

Và cũng hi vọng những người làm công tác giáo dục có thêm nghệ thuật ứng xử sư phạm.

Em Nguyễn Ngọc Diệp (Hưng Yên) chia sẻ: “Thật ra, khi học sinh phản ứng với thầy cô đều có những nguyên nhân nhất định. Chúng em mong thầy cô tìm hiểu nguyên nhân chúng em mắc lỗi hoặc cho phép chúng em được giãi bày trước khi tiến hành trách phạt sẽ có hiệu quả hơn”.

Em Diệp lấy một ví dụ về một tình huống sư phạm của một thầy dạy môn Hóa trong trường THCS mà em từng học khi em nói chuyện đầu giờ, trước khi thầy phát đề kiểm tra.

Thầy giáo không trách mắng mà gọi em lên, giao cho một đề riêng (không liên quan gì đến môn Hóa): Em hãy cho biết khi em nói chuyện sẽ ảnh hưởng thế nào đến bản thân, bạn bè, gia đình và thầy cô giáo (100 dòng).

Đề bài “độc nhất vô nhị” này khiến em loay hoay mất khoảng mươi phút.

Nhưng rồi em cũng hiểu đây là cơ hội hiếm hoi em được chia sẻ với thầy về những căn bệnh cố hữu của học trò muôn thế hệ.

Trong bài viết của mình, đầu tiên Diệp đã nhận lỗi rất thành khẩn: Nói chuyện là sai, làm ảnh hưởng tới cá nhân, tập thể, gây ức chế cho giáo viên.

Nhưng em cũng đưa ra vô vàn những lí do mong thầy thấu hiểu: các em trao đổi về những sự vụ bị cha mẹ mắng ở nhà mà không biết bày tỏ cùng ai; kể cho nhau nghe về bộ phim mình xem, cuốn truyện mình đọc mà với thời gian đi học chính khóa, học thêm triền miên như hiện nay, các em chẳng có nhiều thời gian để bàn luận nên đành “tận dụng tối đa khoảng thời gian quý báu ở lớp”.

Em còn cho biết nói chuyện đầu giờ đôi khi là bàn về bộ quần áo thầy cô mặc, nét mặt thầy cô khi tới lớp, những thứ mới trên trang phục của thầy cô như cái đồng hồ đeo tay, cái điện thoại đời mới (với sự thích thú, ngưỡng mộ) hay đơn giản chỉ là cái dây buộc tóc có hợp với bộ quần áo cô đang mặc không.

Tất cả chỉ có vậy… dù có hơi ồn ào nhưng Diệp nghĩ đó giống như phần khởi động của một tiết học.

Tạo tâm thế cho học sinh bởi đã nói được tất cả những gì mình nghĩ, mình quan tâm. Khi được hỏi bài kiểm tra của em được bao nhiêu điểm, Diệp cười rất tươi: Thầy em chỉ phê vào bài làm “Bài viết thiên về bao biện, có yếu tố tình cảm nhiều. Trong giờ học cần đặc biệt chú ý đến nội quy (về lý). Hi vọng thầy không phải ra thêm một đề nào cho em nữa”.

Diệp chia sẻ rất thoải mái và tỏ vẻ rất ấn tượng với cách xử lý tình huống của thầy. Vừa không làm mất thể diện của một nữ học sinh lớp 9.

Vừa khiến em phải nghiêm túc rút kinh nghiệm. Cách này không gây ra sự nặng nề trong tiết học mà vẫn tác động đến nhiều học sinh hay nói chuyện khác trong lớp.

Và đúng như mong mỏi của thầy, những giờ Hóa sau đó cả lớp học rất nghiêm túc mà vẫn không thiếu những tiếng cười do cách truyền đạt dí dỏm của thấy tạo ra.

Em Hoàng Khánh Nguyên (Hải Dương) lại cho biết, mình rất tâm phục khẩu phục cách giải quyết tình huống của cô giáo chủ nhiệm khi học trò mắc lỗi.

Em kể: là học sinh nam nên em rất mê bóng đá. Dù nhà trường cấm và cho vào nội quy hẳn hoi nhưng những giờ học buổi chiều em cùng các bạn vẫn lén lút mang bóng tới trường đá và không may đá vào cửa kính làm vỡ cửa. Em đứng trước nguy cơ: hạ hạnh kiểm, mời bố mẹ đến trường, và phải đền một khoản tiền không nhỏ nữa. Em cũng sợ nhất là nhà trường báo về cho gia đình, và bố rất dữ đòn.

Giờ sinh hoạt em thót tim chờ cô giáo điều tra (vì chưa ai nhận lỗi). Nhưng cô đã mở đầu rất khéo: ham thể thao không xấu, không đáng trách. Đó là một cách giải trí và rèn luyện sức khỏe lành mạnh.

Nhưng chơi thế nào và chơi ở đâu lại là mọt chuyện khác. Cô biết các em trai lớp mình không cố ý, có ai lại cố ý phá hại tài sản của chính lớp mình bao giờ…

Cô mới nói đến đây thôi, Nguyên đã đứng lên lí nhí nhận lỗi. Cô giáo ân cần: Các em ra ngoài gây sự đánh nhau, chủ định phá tài sản cô sẽ phạt nghiêm khắc.

Nhưng đây là lỗi ngoài ý muốn, cô sẽ hỗ trợ khắc phục hậu quả. Nhưng các em phải hứa là không tái phạm.

Rõ ràng, thầy cô trong hai câu chuyện trên không hề phải quát mắng hay trách phạt học trò.

Cũng không dung túng, bao che hay cho qua những việc trò làm nhưng vẫn đủ để học trò nhận ra những khuyết điểm của mình.

Khi để học trò nói lên nguyện vọng của mình, chúng ta nhận thấy một điều các em rất mong thầy cô hiểu tâm lí của chúng, biết cảm thông cho những lỗi lầm mà các trò gây ra. Biết đặt mình vào học sinh để lí giải và kết luận vấn đề. Có lý và có tình.

Học sinh dẫu có cá biệt đến đâu cũng vẫn là những đứa trẻ. Chúng rất dễ bị tổn thương. Cá biệt hay cá tính cũng đều có thuốc chữa.

Chữa sao cho trò phải tâm phục khẩu phục, tự giác nhận ra khuyết điểm của mình để sửa chữa mà mối quan hệ thầy trò vẫn không bị ảnh hưởng, đó là cái tài của mỗi thày cô giáo.

Chủ đề: Giáo viên học trò giáo dục hiện đại

Học sinh có đạt được những kết quả như mong đợi không và điều gì giúp thầy cô biết như vậy?

Trả lời:

Dựa vào kết quả học tập của học sinh cũng như thái độ của các em khi tham gia hoạt đông học tập, tôi nhận ra học sinh đạt được những yêu cầu cần đạt mà giáo viên đặt ra trong từng bài học.

Trong tiết giáo dục ngoài giờ lên lớp với chủ đề “Thanh niên với truyền thống hiếu học và tôn sư trọng đạo”, tôi khảo sát học sinh mình với câu hỏi: “Nêu cảm nhận của em về nghề dạy học. Sau này em có ý định chọn nghề dạy học không? Vì sao?”.

Kết quả khảo sát hầu hết các em đều cho rằng dạy học là nghề không thể thiếu, cao quý, đáng được coi trọng, tuy nhiên không em nào trong lớp có ý định làm thầy.

Lý giải cho điều này có rất nhiều ý kiến, song phổ biến nhất là nghề đòi hỏi phải có kiến thức, gò bó vì phải mẫu mực, không phù hợp tính cách bản thân các em và thu nhập hạn chế… Suy nghĩ trên của các em cho thấy nghề dạy học là một công việc rất khó, đòi hỏi lớn nhất ở người thầy trí, tâm và đức. Đó là kiến thức, trí tuệ cần có ở mức cần và đủ. Là sự thương yêu, sự công tâm trong quan hệ với người học. Và là tác phong chuẩn mực, sư phạm của người thầy.

Với câu hỏi “Điều em mong muốn ở thầy cô?”, tôi đã “thu hoạch” được kết quả mong mỏi tha thiết từ các em: Không tạo áp lực học tập cho học sinh, giảm bớt bài tập về nhà; liên hệ nhiều kiến thức thực tế vào bài học; công bằng, không thiên vị; kiềm chế nóng giận, kiên nhẫn, đồng cảm với tâm lý học sinh.

Bậc thầy sư phạm Khổng Tử đã từng dạy: “Biết để học không bằng thích để học, thích để học không bằng vui để học”. Đa số học sinh đều mong muốn có những tiết học vui vẻ, nhẹ nhàng nhưng vẫn đạt được kết quả.

Tin liên quan

Hiểu tâm lý học sinh

Có những lần con đi học về mặt buồn thiu. Hỏi ra mới biết vì có những vấn đề liên quan trong chuyện học nhưng chẳng dám nói với thầy chủ nhiệm. Tìm hiểu thêm, hóa ra vì thầy ít tâm lý, chưa gần gũi với học trò nên học sinh trong lớp cảm thấy sợ, không dám chia sẻ. Vì thế bên cạnh việc đến lớp giảng dạy, vẫn giữ sự uy nghiêm, chỉn chu, đĩnh đạc của người thầy, thì giáo viên (GV) cũng nên dành ít thời gian trò chuyện thân tình với học trò. Bởi những câu chuyện vui, những nụ cười trìu mến của GV có thể giúp học trò tự tin hơn, mạnh dạn chia sẻ những muộn phiền trong cuộc sống.

Lê Thị Kim Khuyên (Phụ huynh Trường THPT Bình Sơn - Quảng Ngãi)

Yêu thương học trò như con

Khi học sinh sai phạm, nhiều GV chỉ vội trách mắng rồi tìm hình thức phạt. Khi học sinh ngỗ ngược, có GV ngó lơ, mặc kệ, có định kiến không tốt. Từ đó khiến học sinh chưa ngoan ngày càng có thái độ chống đối, không vâng lời, và có thể bất trị. Nếu như GV nào cũng thương yêu học trò như con của mình, thấy học trò sai phạm thì nhẹ nhàng tâm tình khuyên bảo, động viên hướng dẫn những điều hay lẽ phải thì có thể giúp học trò ngoan hơn.

Lý Thanh Nhân (Phụ huynh Trường THCS và THPT Việt Anh, Q.Bình Tân, TP.HCM)

Thầy cô hy vọng mong đợi điều gì từ học sinh chúng ta
Mong ước gì về thầy cô?

Thầy cô giáo, trong suy nghĩ của mọi thế hệ người Việt, gắn liền với những điều cao đẹp, đáng để tôn kính. Nhưng dường như ngày nay hình ảnh của thầy cô không còn lung linh như trước. 


Công bằng với học sinh

Có không ít GV chưa công bằng với các học sinh trong lớp. Có GV ưu ái cho học sinh này khiến học sinh khác ganh tị. Hay đôi khi chỉ quan tâm đến một vài học sinh khá giỏi, chẳng thèm đoái hoài gì tới những em trung bình, yếu, khiến nhiều em nản học, chán đến lớp. Thế nên người thầy cần công tâm, bình đẳng hơn trong việc đối xử với học sinh.

Nguyễn Văn Ánh (Phụ huynh Trường THPT Đống Đa - TP.Đà Lạt)

Thường xuyên cập nhật kiến thức

Mong muốn thầy cô phải thường xuyên cập nhật kiến thức. Không chỉ cần trình độ chuyên môn mà cần phải chuẩn bị cho mình những kỹ năng phù hợp, đáp ứng công việc giúp đỡ học sinh học: kỹ năng, tổ chức các hoạt động vui chơi, dã ngoại... GV trước hết phải có tấm lòng bao dung và có khả năng nắm bắt tâm lý học sinh.

Hồ Thị Diễm Thư (Phụ huynh học sinh trường mầm non tại Q.4)

Nhiệm vụ của người thầy là khơi gợi

Hãy dạy những điều học sinh cần chứ không bắt học sinh nghe điều mình có. Hiệu quả giờ học đến từ mối quan hệ hai chiều giữa thầy và trò chứ không đơn giản là chỉ cần thầy cô biết nhiều, giảng nhiều. Người dạy càng nói nhiều, người học càng chán. GV cần biết “lùi lại” để học sinh có cơ hội sáng tạo, suy nghĩ, thực hành... Nhiệm vụ của GV là khơi gợi, “đốt cháy” chứ không phải đổ đầy cốc nước kiến thức cho học trò.

Tiến sĩ Phạm Thị Thúy (Học viện Hành chính TP.HCM)

Thầy cô hy vọng mong đợi điều gì từ học sinh chúng ta
Cô giáo mang học trò mồ côi về nhà nuôi ăn học

Nếu không có các thầy cô giáo Trường THPT Vĩnh Linh (Quảng Trị), đặc biệt là cô hiệu phó Lê Thị Chí, có lẽ cô học trò tên Tiên ấy đã bỏ học và phải ra đời sớm...


Mong bài giảng ngắn gọn, dễ hiểu

Em thích thầy cô có phong thái dạy học vui vẻ, tạo cho học sinh sự năng động. Mong thầy cô hiểu được học sinh mình muốn nói gì để đạt được hiệu quả trong dạy và học. Bài giảng của thầy cô phải trình bày một cách ngắn gọn, súc tích để bài học dễ đi sâu vào trí nhớ.

Hạnh Ngân (Học sinh THCS tại Q.3, TP.HCM)

Tôn trọng suy nghĩ của học sinh

Nếu có quyền lựa chọn, em sẽ chọn những thầy cô có thể giảng dạy thêm các vấn đề ngoài sách giáo khoa và trả lời những câu hỏi khó mà học sinh thắc mắc. Truyền đạt kiến thức một cách dễ hiểu, gắn với thực tế, vui tính hòa đồng, có biện pháp giúp học sinh đỡ nhàm chán trong tiết dạy. Đồng thời người thầy phải tôn trọng suy nghĩ của chúng em, quan tâm đến việc học sinh hiểu bài hơn là giáo án...

P.T.N (Học sinh THPT Trường Chinh, Q.12, TP.HCM)

Cần những tiết học lạ

Em luôn cảm thấy kiến thức hiện tại mình đang học là quá tải và chưa thực sự gắn với cuộc sống. Chính vì thế, mong muốn lớn nhất của em là GV dạy những thứ cần thiết cho cuộc sống, gắn kiến thức trên lớp với những ứng dụng thực tế. Ngoài việc dạy đủ kiến thức trên lớp thì GV có thể tổ chức những tiết học lạ và thoát ra khỏi khuôn khổ sách vở và nhà trường.

Hoàng Đức Khánh (Trường THPT Lê Xoay, Vĩnh Phúc)

Thầy cô hy vọng mong đợi điều gì từ học sinh chúng ta
Thầy giáo điển trai chế tạo thiết bị chống trộm xe

Cư xử đúng chuẩn mực

Thời gian gần đây em đọc được một số thông tin như phụ huynh chửi mắng GV, GV đánh đập học trò. Dù biết con số này không nhiều nhưng phần nào làm cho môi trường giáo dục trở nên phức tạp. Em rất mong muốn được học ở một ngôi trường mà GV cư xử đúng chuẩn mực nhà giáo nhưng không quá nghiêm khắc. Dạy học thật nhiệt tình. Với những phần kiến thức khó mong GV kiên trì giảng dạy để giúp chúng em hiểu bài.

Vũ Huy Đức (Trường THPT Marie Curie, Q.3)

Đối thoại, tôn trọng nhau từ hai phía

Trong bối cảnh như hiện nay, người thầy cần phải cố gắng nhiều hơn, có ý thức trân quý các giá trị mà bao thế hệ người thầy dày công vun đắp. Các thầy cô cần phải hiểu rằng nghề giáo không phải như mọi nghề khác. Tất nhiên mình không nên quá cường điệu, cho rằng nó là nghề cao quý nhất, nhưng cũng phải thấy rằng nó là một nghề đặc thù, đòi hỏi người theo đuổi nghề này phải có những tố chất riêng, chẳng hạn như về tình yêu đối với con người, đặc biệt là đối với trẻ. Quan hệ giao tiếp của họ chủ yếu là với trẻ thì đương nhiên họ phải giữ được sự chuẩn mực trong hành vi, ứng xử và suy nghĩ vì họ còn phải làm gương cho trẻ. Các lý thuyết giáo dục đều đánh giá cao vai trò của phương pháp giáo dục bằng cách làm gương, dựa vào tâm lý bắt chước của trẻ. Vì thế tự mỗi GV phải tu dưỡng, hoàn thiện mình, để xứng đáng được trẻ gọi là “thầy”.

Trong quá trình tu dưỡng, tự hoàn thiện bản thân, có một điều mà người thầy ngày nay nên lưu ý đó là cần nhận thấy và bắt kịp xu hướng của thời đại để có phương pháp giáo dục phù hợp với từng đối tượng học sinh. Đã qua rồi thời đại mà giáo dục là mệnh lệnh, là yêu cầu, là bắt ép. Giờ là thời đại giáo dục của sự hiểu biết, của trao đổi - đối thoại, của sự tôn trọng nhau từ cả hai phía.

NGND Vũ Hữu Bình (Cựu giáo viên Trường THCS Trưng Vương, Hà Nội)

Quý Hiên (ghi)

Tin liên quan