Sáng kiến kinh nghiệm một số biện pháp giáo dục trẻ 3 4 tuổi bảo vệ môi trường trong trường mầm non
skkn một số kinh nghiệm giúp trẻ 3 4 tuổi bảo vệ môi trường trong trường mầm nonBạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (121.31 KB, 15 trang ) Show
I . MỞ ĐẦU thực vật khác, bảo vệ môi trường chính là bảo vệ nguồn sống của chính chúng ta, có thể nói nếu loài người muốn sinh tồn và phát triển thì chỉ có cách duy nhất là bảo vệ môi trường. Như chúng ta đã biết, trẻ ở lúa tuổi mầm non cơ thể trẻ đang non nớt, sức đề kháng kém nên dễ hấp thụ và nhiễm các loại bệnh do môi trường gây nên, để trẻ phát triển toàn diện thì trẻ phải được sống trong môi trường lành mạnh, không chứa các tác nhân gây bệnh, ô nhiễm như: Bụi bẩn, không khí và nguồn nước ô nhiễm. Như vậy, người lớn mà đặc biệt là cô giáo phải tạo thói quen cho trẻ có ý thức tôn trọng về việc bảo vệ môi trường ngay từ khi trẻ còn ở trong môi trường mầm non. Trong thực tế việc giáo dục trẻ ý thức giữ gìn và bảo vệ môi trường ở các trường mầm non hiện nay là một vấn đề còn nhiều hạn chế, giáo viên mới chỉ 1 chú ý đến dạy trẻ biết giữ gìn và bảo vệ môi trường trong một số hoạt đông: Vệ sinh, qua hoạt động ngoài trời, hoạt động góc mới chỉ mang tính hình thức, chưa có kế hoạch cụ thể cho từng thời điểm, nội dung giáo dục môi trường được lồng ghép trong các tiết học chưa được giáo viên quan tâm và chưa làm thường xuyên. Từ nhận thức tầm quan trọng của vấn đề giáo dục môi trường ở lứa tuổi mẫu giáo. Liệu trẻ 3 - 4 tuổi có đủ khả năng để lĩnh hội những mối liên hệ qua lại trong thiên nhiên được không? Làm thế nào để giáo dục trẻ mẫu giáo 3 - 4 tuổi biết giữ gìn và bảo vệ môi trường một cách nhẹ nhàng, có hiệu quả nhất? Là một giáo viên mầm non, được đứng chính ở lớp mẫu giáo 3 – 4 tuổi nhiều năm, trước những thực tế về những biến động của việc biến đổi khí hậu ngày càng khắc nghiệt của môi trường, khi mà không khí của chúng ta đang dần dần nóng lên và cả thế giói đang chung tay cam kết bảo vệ môi trường tôi thấy ngoài việc chăm sóc giáo dục để trẻ phát triển một cách toàn diện thì việc giáo dục cho trẻ có ý thức bảo vệ môi trường ngay từ khi còn trong trường mầm non là rất cần thiết và thiết thực. Từ thực tế trên tôi đã lựa chọn chọn đề tài" Một số kinh nghiệm giáo dục trẻ 3 – 4 tuổi bảo vệ môi trường trong trường mầm non’’ để nghiên cứu và viết sáng kiến kinh nghiệm cho năm học 2015 – 2016. 2. Mục đích nghiên cứu: Tìm ra một số kinh nghiệm nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ 3 – 4 tuổi trong trường mầm non. Giúp cho trẻ có những hiểu biết ban đầu trong việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ từ đó hình thành cho trẻ ý thức tốt trong việc bảo vệ môi trường. 3. Đối tượng nghiên cứu: Đối với đề tài “Một số kinh nghiệm giáo dục trẻ 3 - 4 tuổi bảo vệ môi trường trong trường Mầm Non’’ tôi đã áp dụng cho trẻ mẫu giáo 3 – 4 tuổi lớp Hoa Huệ 3 trường mầm non thị trấn Ngọc Lặc. 4. Phương pháp nghiên cứu: Trong quá trình nghiên cứu tôi đã sử dụng các phương pháp sau: 4.1. Phương pháp quan sát trẻ. 4.2. Phương pháp trò chuyện đàm thoại. 4.3. Phương pháp thực hành, trải nghiệm, thử nghiệm. 4.4. Phương pháp thống kê toán học 2 II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 1.Cơ sở lý luận Giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ mầm non là cung cấp cho trẻ những hiểu biết ban đầu về môi trường có ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống con người và sự vật hiện tượng xung quanh trẻ, dạy trẻ biết cách sống tích cực, thân thiện với môi trường, hình thành những nề nếp, thói quen trong việc bảo vệ môi trường. Việc giáo dục bảo vệ môi trường trong trường mầm non, được xác định là một trong các nhiệm vụ quan trọng, được tiến hành trong quá trình hình thành và phát triển toàn diện nhân cách trẻ. Đối với trẻ mẫu giáo 3 - 4 tuổi, đây là lứa tuổi trẻ phát triển mạnh mẽ nhất, nhất là về ngôn ngữ, lúc này, trẻ có thể nói được nhiều hơn và làm nhiều hành động phức tạp hơn. Bên cạnh đó, trẻ cũng trở nên tò mò, dễ gần, trẻ thích các hoạt động chân tay và khám phá bằng các giác quan. Có thể nắm các thông tin thông qua giao tiếp và các cách đơn giản, dễ hiểu. Trẻ hay đặt câu hỏi nhưng không phải lúc nào cũng hiểu câu trả lời, trẻ bắt đầu nhận ra các mối quan hệ nhân quả đơn giản dưới dạng các câu hỏi đơn giản: tại sao? Để làm gì? Như thế nào? Trẻ có thể móc nối các sự kiện khi thảo luận nhưng có thể gặp khó khăn trong phát âm, diễn đạt bằng lời nói. Trẻ cần được người lớn chú ý nghe và nói lại rõ ràng hơn những gì trẻ nói. Chính vì thế mà việc giáo dục trẻ có một số thói quen ban đầu trong việc bảo vệ môi trường ở giai đoạn này là vô cùng cần thiết. Chính vì lẽ đó nên tôi đã đi sâu nghiên cứu nhằm tìm ra “Một số kinh nghiệm giáo dục trẻ 3 – 4 tuổi bảo vệ môi trường trong trường mầm non”. 2. Thực trạng vấn đề: Trong quá trình nghiên cứu một số kinh nghiệm giáo dục trẻ 3 - 4 tuổi bảo vệ môi trường ở lớp Hoa Huệ 3 bản thân tôi đã gặp những thuận lợi và khó khăn như sau: 2.1. Thuận lợi: Trường mầm non Thị Trấn Ngọc Lặc là trường Mầm non đạt chuẩn Quốc gia mức độ 1, trường có bề dày thành tích trong nhiều năm qua, được xây dựng kiên cố nhà 2 tầng khang trang sạch đẹp nằm ngay trung tâm thị trấn, có phòng học đầy đủ, thoáng mát, rộng rãi, đầy đủ bàn ghế, có sân chơi thoáng mát sạch sẽ, có nhiều cây xanh, an toàn, khuôn viên được trang trí đẹp, gần gũi, thân thiện phù hợp với trẻ. Ban Giám hiệu Nhà trường có bề dày kinh nghiệm trong công tác quản lý và có đội ngũ giáo viên nhiệt tình, tâm huyết với nghề nghiệp. Đông đảo phụ huynh học sinh tin tưởng tín nhiệm và ủng hộ lớp trong quá trình chăm sóc và giáo dục các cháu. Đa số cháu đều là sống tại khu trung tâm nên tỷ lệ đi học chuyên cần chiếm tỷ lệ cao. Các cháu đều khỏe mạnh, hoạt bát và nhanh nhẹn. Trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi để phục vụ cho các môn học tương đối đầy đủ. 3 Các cô được phân công ở nhóm lớp Hoa Huệ 3 đều có trình độ đạt chuẩn trở lên, nắm vững phương pháp, sớm được tiếp cận với chương trình giáo dục mầm non mới, công nghệ thông tin, được tham gia các lớp học chuyên đề, dự giờ dạy mẫu do trường tổ chức, các cô tâm huyết với nghề, coi các cháu như con đẻ của mình, biết phối hợp nhịp nhàng trong công việc. Từ những thuận lợi trên đã tạo điều kiện tốt cho tôi thực hiện việc giáo dục trẻ bảo vệ môi trường. 2.2. Khó khăn: Bên cạnh những thuận lợi trên thì lớp cũng gặp một số khó khăn sau: Lớp học với số trẻ đông (40 cháu) so với quy định. Trong quá trình giảng dạy, tôi nhận thấy quá trình trẻ tham gia vào các hoạt động nhiều cháu hiếu động, nhận thức của các cháu không đồng đều, nên tôi gặp không ít khó khăn trong quá trình truyền đạt kiến thức cho trẻ. Số cháu nam nhiều hơn so với cháu nữ trong lớp nên sự tập chung chú ý trong các hoạt động không được lâu. Đa số trẻ chưa có thói quen gọn gàng, ngăn nắp và biết vệ sinh cá nhân cho bản thân. Kiến thức về việc bảo vệ môi trường đối với trẻ còn nghèo nàn Tài liệu liên quan đến giáo dục bảo vệ môi trường còn ít nên cũng ảnh hưởng trong quá trình nghiên cứu và tổ chức các hoạt động cho trẻ Nhận thức của một số phụ huynh học sinh còn chưa đồng đều, chưa ý thức được tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường nên họ chưa chú trọng việc phối hợp với nhà trường cùng giáo viên để dạy dỗ các cháu trong hoạt động. 2.3. Kết quả, thực trạng: Từ thực trạng trên cho thấy, một số kỹ năng và kiến thức của trẻ về môi trường còn ít. Ý thức bảo vệ môi trường và bản thân chưa cao. Ngay từ đầu năm học tôi đã tiến hành khảo sát, phân loại chất lượng trên trẻ. Qua khảo sát, kết quả cụ thể như sau: Kết quả TT 1 2 Nội dung Trẻ có thói quen sống gọn gàng, ngăn nắp, vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường trong nhóm lớp. Trẻ có ý thức tham gia các hoạt động giữ gìn và bảo vệ môi trường, chăm sóc vật nuôi, cây trồng, không vứt rác bừa bãi, lau chùi, sắp xếp đồ dùng, đồ chơi gọn gàng ngăn nắp. Số trẻ Đạt % Chưa đạt % 40 30 75 10 25 40 25 62,5 15 37,5 4 3 Yêu thiên nhiên, không ngắt lá bẻ cành, hắt hủi các động vật. 40 30 75 10 25 4 Biết mối quan hệ giữa động vật – thực vật – con người và môi trương. 40 23 57,5 17 42,5 5 Biết lợi ích và tác hại của hiện tượng tự nhiên như: Mưa, gió, bão, lũ ảnh hưởng đối với đời sống con người. 40 25 62,5 15 37,5 Qua kết quả khảo sát ban đầu cho thấy kết quả đạt được trên trẻ chưa cao so với yêu cầu đối với trẻ 3 - 4 tuổi. Từ kết quả thực trạng trên, bản thân tôi rất băn khoăn, lo lắng, làm thế nào để giúp trẻ tích cực tham gia vào các hoạt động giữ gìn và bảo vệ môi trường một cách tích cực, biết tự mình tránh được một số tác hại của môi trường…. Chính vì thế tôi đã mạnh dạn đưa ra “Một số kinh nghiệm giáo dục trẻ 3 – 4 tuổi bảo vệ môi trường trong trường mầm non”, nhằm giúp trẻ tiếp thu và tham gia hoạt động bảo vệ môi trường trong trường mầm non một cách tích cực hơn. 3. Giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề 3.1. Kinh nghiệm 1: Rèn nền nếp – thói quen Rèn nền nếp và thói quen cho trẻ là giúp trẻ tự phục vụ cho bản thân, có những thói quen tốt trong sinh hoạt hàng ngày. Nếu chúng ta không đưa trẻ vào nền nếp thì giờ học không đạt kết quả cao. Trẻ mầm non, nhất là lứa tuổi 3 – 4 tuổi với đặc thù là rất dễ nhớ và chóng quên, vì vậy tôi luôn trú trọng nhắc nhở trẻ về việc thực hiện các nền nếp, thói quen trong sinh hoạt hằng ngày như khi đến lớp thực hiện theo các quy định của lớp ngồi vào đúng chỗ của mình, biết lấy và cất đồ chơi vào đúng giá nơi quy định… và đặc biệt là chú ý đến giáo dục lễ giáo và thói quen tự phục vụ như đến lớp biết chào cô, chào bố mẹ, ông bà, biết thay dép của mình và bỏ vào đúng nơi quy định, nhớ được tủ cá nhân của mình qua các ký hiệu, khi ăn quà biết bỏ rác vào thùng…. Đây là nền tảng quan trọng để giáo dục trẻ bảo vệ môi trường. Ví dụ: Để rèn giáo dục lễ giáo cho trẻ, ở giờ đón trẻ tôi tập cho trẻ đến lớp khoanh tay chào cô giáo, chào bố mẹ, ông bà và thay dép vào lớp, hay khi bố mẹ đến đón trẻ tôi lại nhắc nhở trẻ chào bố mẹ, cô giáo và các bạn để ra về… Khi rèn nền nếp thói quen không thể thiếu việc rèn luyện cho trẻ thói quen vệ sinh cá nhân, thói quen tự phục vụ, hằng ngày tôi nhắc nhở trẻ biết thực hiện vệ sinh cá nhân như: Rửa mặt, đánh răng, chải đầu, biết quan sát, ăn quà bỏ giấy, rác vào thùng rác, biết rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh, biết ăn mặc quần áo gọn gàng, sạch sẽ, sắp xếp đồ dùng, đồ chơi đúng nơi quy định, biết nhắc nhở bạn khi thấy bạn vứt rác bừa bãi… 5 Ví dụ: Trong giờ chăm sóc. Ngoài việc hướng dẫn trẻ biết tự mình xúc cơm ăn, biết ăn nhiều thực phẩm để cho cơ thể khỏe mạnh, cân đối, biết nhặt cơm rơi vào đĩa đựng cơm rơi, khi ăn không nói chuyện, cười đùa sẽ làm mất vệ sinh đối với những người xung quanh… tôi còn hướng dẫn tập cho trẻ ăn xong biết tự rót nước xúc miệng, rửa tay, lau miệng... đồng thời cũng nhắc nhỡ trẻ biết tiết kiệm nguồn nước như khi uống nước rót vừa phải, đủ uống, khi rửa tay cần vặn vòi vừa phải để không làm lãng phí nguồn nước… Có thể nói với việc rèn nền nếp thói quen cho trẻ thường xuyên, liên tục sẽ tạo được cho trẻ thói quen và trở thành việc làm hằng ngày đối với trẻ từ đó tạo tiền đề cho trẻ có ý thức giữ gìn bản thân, giữ gìn môi trường xung quanh mình, từ đó trẻ sẽ hình thành ở trẻ thái độ đồng tình hoặc không đồng tình với những hành vi của con người đối với môi trường xung quanh trẻ. 3.2. Kinh nghiệm 2: Xây dựng môi trường giáo dục phong phú “Xây dựng môi trường giáo dục” là một trong những yếu tố quan trọng góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả trong việc dạy trẻ có một số hiểu biết ban đầu về giáo dục bảo vệ môi trường. Trang trí môi trường giáo dục phong phú sẽ tạo cho trẻ cảm giác gần gũi, chủ động trong việc tìm tòi, khám phá những điều mới lạ về môi trường xung quanh trẻ. Đây là động cơ để trẻ phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo, từ đó lôi cuốn trẻ đến với bài học một cách tự tin và hứng thú. Để giúp trẻ mở rộng sự hiểu biết và hứng thú khi tham gia các hoạt động tại nhóm lớp, việc cần thiết của cô giáo là phải tạo môi trường giáo dục xung quanh trẻ. Ngay từ đầu năm học tôi đã tham mưu với nhà trường vận động phụ huynh mua sắm và làm một số đồ dùng dạy học phục vụ công tác bảo vệ môi trường, tạo điều kiện để trẻ phát huy tính tích cực hoạt động trãi nghiệm như: Mua sắm đầy đủ đồ dùng vệ sinh cá nhân như: Ca, cốc, xô, chậu, giá đựng cốc, khăn mặt … một số dụng cụ vệ sinh bảo vệ môi trường như: Chổi, bình tưới, đồ chơi, một số tranh ảnh, áp phích có nội dung bảo vệ môi trường. Đặc biệt ở các góc được trang trí theo chủ đề và có lồng ghép nội dung cho trẻ hoạt động. Các ký hiệu được sử dụng bằng các hình ảnh như: Cây, hoa, lá, quả, các con vật ngộ nghĩnh, qua đó giới thiệu cho trẻ sự đa dạng phong phú của môi trường thiên nhiên. Từ môi trường trên đã giúp trẻ hứng thú tìm hiểu, nhận biết các ký hiệu của mình và của bạn, thích được quan sát và tìm hiểu những sự vật, hiện tượng xung quanh. Đối với lứa tuổi mẫu giáo, nhận thức của trẻ thông qua tư duy trực quan, Vì vậy vấn đề tạo ra môi trường giúp trẻ tiếp nhận những kiến thức về môi trường là việc vô cùng cần thiết. Vào đầu năm học, tôi đã lên kế hoạch tạo môi trường để trẻ hoạt động. Ví dụ: Xây dựng góc thiên nhiên: Trồng nhiều loại cây, cây hoa. Cây cảnh, cây thân leo … bên cạnh đó để giáo dục trẻ biết chăm sóc cây xanh tôi đã chuẩn bị thêm bình nước tưới, có xẻng làm đất, kéo cắt tỉa cây. 6 Để giúp trẻ hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa cây xanh và môi trường sống có mối quan hệ chặt chẽ với nhau tôi đã cùng trẻ làm thí nghiệm, tôi đã ươm một số hạt đỗ để trẻ quan sát sự nảy mầm của hạt đỗ. Trẻ biết cây sống được là nhờ có đất, nước và ánh nắng. Trẻ được chăm sóc cây, được sới đất, tưới cây, tỉa cây. Từ đó trẻ biết nếu thiếu đất và nước cây sẽ chết. Hay đối với động vật cũng vậy, giáo dục trẻ khi gia đình nuôi chim cảnh, nuôi cá vàng. Trẻ có thể cùng bố mẹ cho chim ăn, cho cá ăn, nhận biết được nguồn nước bẩn, nguồn nước sạch. Từ đó trẻ sẽ biết nếu để nước bẩn cá sẽ chết ... Qua đó giúp trẻ nắm được nội dung giáo dục môi trường thông qua hình ảnh trực quan sinh động, cụ thể. Để tạo điều kiện cho trẻ biết phân loại rác thải, những loại rác có lợi và không có lợi với môi trường tôi đã chuẩn bị một số đồ dùng sau để giúp trẻ hiểu được có một số thứ tan trong nước. Có một số thứ không tan. Tôi chuẩn bị: 3 mảnh giấy; 3 cái lá; 3 cái túi mi lông. Tôi chôn xuống đất 3 vật liệu trên sau 2 tuần sau tổ chức cho trẻ đào lên trẻ nhận xét: - Lá cây chuyển sang màu nâu có lỗ thủng - Giấy mủn ra - Ni lông không thay đổi. Từ đó giúp cho trẻ hiểu là: Lá cây, giấy chôn dưới đất mủn ra lẫn vào đất, cây cối có thể sống được. Ni lông, mảnh nhựa không tan trong đất, cây cối không có chỗ mọc, môi trường bị hủy hoại … thông qua đó giáo dục trẻ biết phân loại rác và biết bỏ rác vào đúng nơi qui định. Qua việc tạo môi trường cho trẻ hoạt động, trẻ thích và tích cực hoạt động, trẻ tự khám phá. Qua đó trẻ làm quen với các yếu tố môi trường, hiểu được mối quan hệ giữa chúng. Trong lớp tôi sắp xếp đặt đồ dùng, đồ chơi gọn gàng ngăn nắp, luôn giữ vệ sinh trong và ngoài phòng học, chuẩn bị thùng đựng rác, khăn, nước đầy đủ. Từ đó giúp cho trẻ có nề nếp thói quen giữ vệ sinh sạch sẽ, gọn gàng, ngăn nắp. Bản thân tôi cũng luôn cố gắng là tấm gương sáng về việc bảo vệ môi trường cho trẻ noi theo. 3.3. Kinh nghiệm 3: Sử dụng đồ dùng trực quan trong việc dạy trẻ bảo vệ môi trường Việc lựa chọn và sử dụng đồ dùng trực quan trong việc giáo dục trẻ bảo vệ môi trường có tác dụng rất lớn tới sự phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ. Việc sử dụng đồ dùng trực quan sẽ kích thích các giác quan và tư duy của trẻ hoạt động một cách tích cực, khơi dậy niềm đam mê thích khám phá trong thế giới của những sự vật hiện tượng và giúp trẻ tham gia hoạt động một cách tự tin, thoải mái. Chính vì vậy trong quá trình thực hiện bản thân tôi đã cố gắng phát huy tối đa các hình thức, vận dụng đồ dùng trực quan vào tiết dạy một cách khoa học và hợp lý nhằm giúp trẻ hứng thú hoạt động trong việc bảo vệ môi trường trong trường mầm non, tiếp thu kiến thức một cách nhanh nhất và hiệu quả nhất. Tuỳ theo từng nội dung chủ đề, từng đề tài cụ thể tôi đã lựa chọn sưu tầm đồ dùng trực quan vào việc giảng dạy sao cho phù hợp với trẻ khích lệ trẻ hoạt 7 động sáng tạo để phát huy tối đa sự tư duy tưởng tượng của trẻ, tôi đã lần lượt vận dụng những đồ dùng trực quan như: “Sử dụng tranh minh hoạ”, “Sử dụng mô hình”. “Sử dụng vật thật” trong mỗi tiết học khác nhau nhằm gây được hứng thú cho trẻ, giúp trẻ hứng thú khi tham gia hoạt động bảo vệ môi trường. Ví dụ : Ở chủ đề” thế giới động vật” với đề tài ‘’Một số con vật sống dưới nước’’ tôi đã sử dụng vật thật, tôi cho trẻ quan sát 2 bể cá, 1 bể nước sạch có cá đang bơi và bên cạnh là bể cá nước đục. + Các con thấy 2 bể cá này như thế nào ? + Nếu không thay nước cho cá thì cá sẽ bị làm sao ? + Chúng mình phải làm sao để cá không bị chết ? Qua đó giúp trẻ hiểu: Biết cho cá ăn hàng ngày, và không được vứt rác và những đồ bẩn vào nước làm ô nhiễm nguồn nước, mà phải thay nước cho cá để môi trường sạch sẽ không bị ô nhiễm và cá sẽ không bị chết. Tôi còn mở rộng cho trẻ về một số động vật đang sống trong lòng đại dương như: tôm,cá thu,… đây là những con vật đang có nguy cơ tuyệt chủng do ý thức của con người. Trong tự nhiên còn có rất nhiều con vật nhưng chúng có tên gọi, đặc điểm, hình dáng và môi trường sống khác nhau chúng đều cần được chăm sóc và bảo vệ. Ví dụ : Ở chủ đề “Nước và hiện tượng tự nhiên”, để giúp trẻ tìm hiểu về ích lợi của nước, để thu hút trẻ vào hoạt động tôi đã sử dụng máy chiếu tôi cho trẻ xem 1 đoạn vi deo về mưa và hỏi trẻ ? + Đây là hiện tượng gì ? + Mưa xuống giúp cho cây cối và con vật như thế nào ? + Còn đối với con người thì sao ? Giúp trẻ hiểu: Đặc điểm của nước, nước sạch, nước bẩn, nước có nhu cầu rất cần thiết đối với con người, cây cối, động vật, qua đó giáo dục trẻ biết bảo vệ nguồn nước, biết tiết kiệm nước sạch… Tránh xa những nguồn nước bẩn gây ô nhiễm bệnh tật cho con người. Cũng là việc cho trẻ tìm hiểu về ích lợi của cây xanh đối với môi trường sống, tôi đã sử dụng bằng tranh minh họa đó là: Cho trẻ quan sát hình ảnh về 2 khu rừng, 1 khu rừng nhiều cây xanh và 1 khu rừng đã bị tàn phá và cho trẻ so sánh về 2 bức tranh trên từ đó giúp trẻ hiểu được khu rừng bị tàn phá là do đâu? Khi bị tàn phá như vậy thì môi trường sẽ như thế nào? Cần làm gì để bảo vệ rừng…. Với việc lựa chọn và sử dụng đồ dùng trực quan hợp lý, hấp dẫn trẻ tôi đã tạo ra các tình huống liên tục trong suốt quá trình trẻ tham gia các hoạt động giúp trẻ tiếp thu kiến thức về môi trường một cách chính xác, sâu sắc và bền vững để bảo vệ môi trường. 3.4. Kinh nghiệm 4: Lồng ghép tích hợp các nội dung hoạt động giáo dục cho trẻ thông qua các môn học khác Giáo dục bảo vệ môi trường không phải là một môn học riêng biệt mà nó được lồng ghép, tích hợp vào tất cả các hoạt động trong ngày của trẻ theo các chủ đề. Vì thế việc lựa chọn nội dung giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ theo từng chủ đề khác nhau sao cho phù hợp với nội dung của chủ đề đó là việc làm 8 rất quan trọng, nhằm tạo ra mối quan hệ chặt chẽ giữa nội dung tích hợp với nội dung chính của từng hoạt động. Việc lồng ghép nội dung giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ ở trường mầm non đòi hỏi ở giáo viên sự sáng tạo linh hoạt và khéo léo khi vận dụng, quá trình vận dụng tích hợp, cần lựa chọn nội dung phù hợp, logic, tránh quá trình hoạt động trở lên rời rạc, chắp vá, trong quá trình tổ chức các hoạt động, cụ thể như: Bản thân tôi cần tích hợp nội dung như sau: Với môn tạo hình ở chủ đề “ Thực vật” để giáo dục trẻ về lợi ích của cây xanh đối với môi trường sống tôi cho trẻ vẽ cây xanh, và trước khi trẻ vẽ tôi đã lồng ghép việc giáo dục bảo vệ môi trường tôi đã xây dựng hệ thống câu hỏi và hỏi trẻ ? Cây xanh có ích lợi gì? Chúng mình có được bẻ cành cây không? Có được giẫm lên cỏ, hoa không? Trồng nhiều cây xanh sẽ giúp chúng ta tránh được bảo lũ nữa đấy các con ạ. Với môn âm nhạc: Để giáo dục trẻ biết được lợi ích của mưa đối với cây xanh và môi trường sống khi dạy trẻ bài ‘’ Cho tôi đi làm mưa với’’, tôi đã giới thiệu với trẻ về mưa, mưa giúp cho cây cối đâm chồi nảy lộc, mưa còn giúp cho con người có đủ nước để sinh hoạt đấy, và mưa còn giúp cho khống khí trong lành, mát mẻ không bị ô nhiễm môi trường nữa đấy Hay đối với các tác phẩm làm quen với văn học: Tôi đã lựa chọn cho trẻ được nghe nhiều câu chuyện về môi trường, những việc làm có lợi, có hại tới môi trường, tác hại của môi trường ô nhiễm đến sức khỏe con người. Ví dụ: Tôi cho trẻ đọc bài thơ ‘’Bé quét rác’’và hỏi trẻ bé đang làm gì? Bé quét rác giúp cho môi trường như thế nào?. Qua giờ khám phá khoa học : Chủ đề thực vật: “ cây xanh và môi trường sống” tôi đã xây dựng hệ thống câu hỏi đàm thoại: Cây xanh để làm gì? cây xanh có ích lợi như thế nào? Qua lợi ích của cây xanh, tôi giáo dục trẻ không ngắt lá bẻ cành, mà phải bảo vệ chăm sóc cây xanh để cây cho ta nhiều lợi ích. Đồng thời cung cấp cho trẻ những nội dung giáo dục bảo vệ môi trường như: Trẻ biết được cây cần ánh sáng, nước, không khí, đất… + Trẻ biết được cây cần có sự chăm sóc của con người. + Trẻ biết cây làm cảnh, cho ta bóng mát, cây có tác dụng điều hoà và làm sạch không khí, cây còn giữ cho đất khỏi trôi khi mùa mưa bảo. + Cây còn là nơi ở của động vật. + Cây cối còn làm giảm ô nhiễm môi trường: giảm bụi, tiếng ồn, chất độc hại, giảm nhiệt độ ngày hè… + Trẻ biết được những nguy hiểm xảy ra khi rừng cây bị tàn phá: Con vật không có nơi ở, không có thức ăn, nhiều động vật quý hiếm bị diệt chủng, lũ lụt xảy ra thường xuyên,không còn những cây thuốc quý… + Giáo dục trẻ cần phải bảo vệ rừng và cây xanh. Với Chủ đề “ giao thông” - Trẻ biết được nguyên nhân của các phương tiện giao thông làm ô nhiễm môi trường. + Tiếng ồn của động cơ, tiếng còi xe máy, ô tô, tàu hoả, máy bay. 9 + Các phương tiện chở hàng cồng kềnh cũng gây cản trở, gây tắc nghẽn giao thông, gây ra tai nạn… + Trẻ chơi không đúng chỗ cũng làm cản trở giao thông. Biện pháp giảm bớt ô nhiễm môi trường do phương tiện giao thông gây ra. + Không vứt rác xuống đường, xuống sông khi đi trên các phương tiện giao thông. Các hành vi văn minh khi tham gia giao thông. Với chủ đề: “Nước và các hiện tượng thiên nhiên” tôi đã lồng các nội dung tích hợp bảo vệ môi trường là: Nước là nguồn tài nguyên quý giá của con người. Hiện nay nguồn nước bị ô nhiễm do chất thải nhà máy ra sông, kênh rạch không được xử lý. Con người vứt rác bừa bãi…, Dạy trẻ biết nước không màu, không mùi, không vị, nhưng khi bị ô nhiễm nước chuyển thành các màu vàng, xanh hoặc đen, có mùi, có vị. Cần xử lý nước thải công nghiệp và nước thải sinh hoạt hợp lý. Trẻ biết tiết kiệm nước trong nhà trường và ở nhà, không mở vòi nước chảy bừa bãi. Biết khóa vòi nước khi xử dung xong... Không ngồi lâu chỗ có gió lùa, mặc ấm khi có gió rét. Khi có giông bão không được chạy ra ngoài mà phải tìm nơi an toàn để trú… dạy trẻ khi đi dưới trời nắng phải đội mũ, đeo khẩu trang, đi gang tay, không ở ngoài trời lâu. Đi dưới trời mưa phải che ô, đội mũ nón hoặc mặc áo mưa, không chơi đùa dưới trời mưa, để bảo vệ sức khỏe. Khi trời mưa to sấm sét không đứng dưới gốc cây to, không cầm những vật bằng sắt… Dạy trẻ biết trời nắng nóng lâu ngày không có mưa sẽ dẫn đến hạn hán. Con người, con vật thiếu nước sinh hoạt thiếu nước để sản xuất và cây cối thiếu nước khô héo cằn cổi, và có thể sẽ chết… Từ đó giáo dục trẻ có ý thức bảo vệ cây xanh, giữ vệ sinh môi trường và biết tỏ thái độ không đồng tình đối với những hành vi phá hoại môi trường… 3.5. Kinh nghiệm 5 : Phối kết hợp với phụ huynh Công tác phối kết hợp giữa gia đình và nhà trường là một việc làm vô cùng quan trọng và nó là nhiệm vụ thiết thực đối với lớp. Phối kết hợp giữa gia đình và nhóm lớp tạo nên sự liên kết giữa giáo viên và cha mẹ trẻ, nhằm hổ trợ lẫn nhau trong quá trình chăm sóc giáo dục trẻ nói chung và giáo dục trẻ 3-4 tuổi bảo vệ môi trường nói riêng. Trao đổi thông tin cần thiết với phụ huynh trong giờ đón trả trẻ nên trao đổi trực tiếp với phụ huynh về những hành vi tốt và chưa tốt với môi trường của trẻ khi ở lớp cũng như ở nhà, từ đó giáo viên có kế hoạch điều chỉnh, giáo dục cho phù hợp. Ví dụ: Ở lớp tôi đã làm góc tuyên truyền ‘’phụ huynh cần biết’’ trong đó tôi đã ghi mọi thông tin của trẻ, các chuyên đề cần trao đổi, thay đổi các chủ đề để phụ huynh tiện nắm được. Hàng ngày thông qua các giờ đón trả trẻ tôi cũng thường xuyên trao đổi với phụ huynh về tình hình của trẻ, tuyên truyền về viêc bảo vệ môi trường ở trẻ, về sự ô nhiễm môi trường của địa phương hiện nay bằng cách: Trưng bày các góc chơi, sản phẩm của trẻ để giới thiệu với phụ huynh, qua buổi đón trả trẻ nhắc nhở phụ huynh thường xuyên giáo dục trẻ bảo vệ môi trường. Lồng vào các buổi họp phụ huynh trao đổi về tầm quan trọng của việc giáo dục bảo vệ môi trường. Tuyên truyền phụ huynh rèn nền nếp cho trẻ ở 10 nhà như nhắc trẻ biết chào hỏi người lớn, mời bố mẹ ăn cơm, ăn cơm biết nhặt cơm rơi vãi bỏ vào mâm… cùng bố mẹ tham gia chăm sóc bảo vệ cây trong gia đình, giữ gìn vệ sinh nhà cửa sạch sẽ... Tuyên truyền bằng góc tranh ảnh ngoài cửa lớp học về các khu ô nhiễm môi trường, khu rác thải chưa được xử lý, những cánh đồng lạm dụng thuốc trừ sâu, … Vận động phụ huynh sưu tầm cây xanh, xây dựng góc thiên nhiên để tạo điều kiện cho trẻ được trãi nghiệm, biết cùng người lớn chăm sóc bảo vệ cây xanh chính là bảo vệ môi trường sống, biết nhắc nhở trẻ ở nhà cũng phải biết gọn gàng ngăn nắp không vứt rác bừa bãi… Từ đó phụ huynh nhìn thấy rõ trách nhiệm của mình với việc bảo vệ môi trường và còn thấy trách nhiệm của mình trong công tác giáo dục con cái là những chủ nhân tương lai của đất nước. Tôi nhận thấy sự phối hợp này rất là tốt, phụ huynh cũng rất sẵn sàng giúp đỡ và tạo điều kiện giúp con em mình học tập ngày một phát triển. 4. Hiệu quả: Qua quá trình thực hiện hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường ở nhóm lớp, sử dụng nhiều kinh nghiệm nêu trên, tôi thấy khả năng hoạt động bảo vệ môi trường của trẻ tiến triển từng bước rõ rệt. Đặc biệt, tôi thấy ở trẻ đó là sự tư duy sáng tạo độc đáo cũng như có những kiến thức nhận biết vững chắc về cuộc sống, về sự vật hiện tượng trong thế giới tự nhiên. Chính vì vậy để đánh giá chính xác về khả năng của trẻ, tôi đã khảo sát chất lượng trẻ sau quá trình thực hiện các biện pháp và kết quả thu được như sau: Kết quả Số TT Nội dung trẻ Chưa Đạt % % đạt Trẻ có thói quen sống gọn gàng, 1 ngăn nắp, vệ sinh cá nhân, vệ sinh 40 2.5 39 97.5 1 môi trường trong nhóm lớp. Trẻ có ý thức tham gia các hoạt động giữ gìn và bảo vệ môi trường, 2 chăm sóc vật nuôi, cây trồng, không 40 38 95 2 5 vứt rác bừa bãi, lau chùi, sắp xếp đồ dùng, đồ chơi gọn gàng ngăn nắp. 3 Yêu thiên nhiên, không ngắt lá bẻ cành, bắt giết các động vật. 40 40 100 0 0 4 Biết mối quan hệ giữa động vật – thực vật – con người và môi trương. 40 40 100 0 0 11 5 Biết lợi ích và tác hại của hiện tượng tự nhiên như: Mưa, gió, bão, lũ ảnh hưởng đối với đời sống con người. 40 38 95 2 5 Nhìn vào bảng so sánh trên tôi thấy trẻ ở lớp tôi đã có sự tiến bộ rõ rệt về ý thức bảo vệ môi trường, trẻ đã có thói quen gọn gàng ngăn nắp, tích cực tham gia các hoạt động bảo vệ môi trường, yêu thiên nhiên không bẻ cành, biết mối quan hệ giữa đông vật, thực vật, con người, biết mối quan hệ con người với các hiện tượng tự nhiên. 12 III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ 1. Kết luận Qua quá trình nghiên cứu, tìm tòi và vận dụng một số kinh nghiệm giáo dục trẻ bảo vệ môi trường cho trẻ tại lớp Hoa Huệ 3 ( 3 - 4 tuổi ) tôi thấy: Điều quan trọng đầu tiên đối với trẻ là chuẩn bị tri thức cho trẻ, kết hợp với việc soạn giáo án đầy đủ, sáng tạo và có thủ thuật lên lớp. Say mê không chưa đủ mà đòi hỏi giáo viên phải phát huy hết khả năng của mình để dẫn dắt gợi mở. Nghiên cứu tham khảo tài liệu, không ngừng bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn. Bản thân phải là tấm gương sáng về giữ gìn và bảo vệ môi trường để trẻ noi theo. Với vai trò là người giáo viên, người hướng dẫn trẻ, tôi luôn tìm hiểu kỹ và sâu sắc vai trò của môi trường trong cuộc sống con người. Để từ đó tôi tìm ra những phương pháp, kinh nghiệm hay để lôi cuốn hướng trẻ vào hoạt động giáo dục trẻ bảo vệ môi trường đạt hiệu quả tốt nhất. Luôn nhận thức được bảo vệ môi trường và hướng người khác bảo vệ môi trường là vấn đề cấp bách. Lập kế hoạch về công việc giáo dục trẻ bảo vệ môi trường, vệ sinh cá nhân cho trẻ phải được tiến hành thường xuyên. Tích cực cho trẻ được thực hành trãi nghiệm các hoạt động có nội dung bảo vệ môi trường như: trồng, chăm sóc cây xanh, nhặt lá cây khô, rác thải và tổ chức các hoạt động tạo hình như: làm các bức tranh ảnh về bảo vệ môi trường nội dung gần gũi với trẻ. Luôn tìm tòi và và khám phá các cách sử dụng và tái chế các nguyên vật liệu cũ để làm thành các công cụ dạy học và các đồ dùng đồ chơi. Kết hợp với phụ huynh rèn cho trẻ có ý thức bảo vệ môi trường ở mọi lúc mọi nơi. Bản thân thường xuyên trao đổi với phụ huynh về những sản phẩm mà trẻ làm được, vận động phụ huynh đóng góp những nguyên vật liệu cũ để cho trẻ được phát huy sự sáng tạo của mình. Sử dụng biện pháp nêu gương một cách đúng lúc, đúng đối tượng. 2. Kiến nghị Để đạt được kết quả cao hơn nữa trong quá trình giáo dục trẻ biết bảo vệ môi trường ở trường mầm non, bản thân tôi xin có một số kiến nghị sau: Đối với nhà trường: Cần tạo điều kiện cho giáo viên được đi học hỏi môi trường mở ở các trường bạn để có thêm kiến thức trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ tại trường được tốt hơn. Đồng thời, tổ chức các hoạt động hưởng ứng ngày Môi trường Thế giới, hưởng ứng Giờ Trái đất hàng năm… Đối với Phòng GD&ĐT: Cần tăng cường tổ chức chuyên đề về bảo vệ môi trường cho giáo viên để nâng cao kiến thức, kĩ năng về tổ chức các hoạt động lồng ghép bảo vệ môi trường cho trẻ phù hợp với từng lứa tuổi của trẻ và phù hợp với điều kiện địa phương. Trên đây là ý kiến đề xuất của bản thân trong quá trình vận dụng một số kinh nghiệm giáo dục trẻ 3-4 tuổi bảo vệ môi trường tại nhóm lớp Hoa Huệ 3 13 trường Mầm non Thị trấn. Kính mong được sự quan tâm và xét duyệt của Hội đồng đánh giá Sáng kiến kinh nghiệm để bản thân thực hiện nhiệm vụ chăm sóc giáo dục các cháu đạt kết quả cao hơn trong những năm tới. Tôi xin chân thành cảm ơn. XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ Ngọc Lặc, ngày 15 tháng 3 năm ………………………………………... 2016 ………………………………………... Tôi xin cam đoan đây là SKKN của ………………………………………... mình viết, không sao chép nội dung ………………………………………… của người khác. ………………………………………… Người viết ………………………………………… ………………………………………… ………………………………………… Phùng Thị Thu 14 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Chương trình chăm sóc giáo dục trẻ 3 – 4 tuổi. 2. Tài liệu giáo dục bảo vệ môi trường dành cho giáo viên. 3. Tài liệu hướng dẫn thực hiện nội dung giáo dục bảo vệ môi trường trong trường Mầm non.. 4. Tài liệu hướng dẫn thực hiện các chuyên đề giáo dục bảo vệ môi trường do Phòng giáo dục mở. 5. Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên. 15 SKKN Một số biện pháp giáo dục trẻ 3 4 tuổi bảo vệ môi trường trong trường mầm non.Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (464.31 KB, 23 trang ) CẤU TRÚC CỦA SÁNG KIẾN PHẦN 1: MỞ ĐẦU 1.Mục đích của sáng kiến. Trẻ em hôm nay thế giới ngày mai! Trẻ em không chỉ là niêm vui, niềm hạnh phúc của gia đình mà còn là tương lai của đất nước, là lớp người kế tục sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Việc chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục trẻ là một sự nghiệp cách mạng vô cùng quan trọng, là trách nhiệm vẻ vang của toàn Đảng, toàn dân ta, bởi nó là tiền đề nền móng cho sự hình thành và phát triển nhân cách của trẻ em sau này. Giáo dục mầm non là mắt xích đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân. Trong sự nghiệp giáo dục Mầm non, việc cho trẻ làm quen với môi trường xung quanh có ý nghĩa rất quan trọng, nó cung cấp cho trẻ vốn tri thức đầu tiên về xã hội, con người thiên nhiên và là nguồn gốc để hình thành ở trẻ tâm hồn và tình cảm của con người. Nó dẫn dắt trẻ vào một cuộc sống, một cộng đồng, một nền văn hoá cụ thể, một thế giới khác. Đặc biệt nó tạo điều kiện cho trẻ gần gũi với môi trường xung quanh trẻ. Hiện nay môi trường sống của chúng ta đang bị huỷ hoại nghiêm trọng, gây nên sự mất cân bằng sinh thái, sự can thiệp các nguồn tài nguyên, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Mỗi năm trên thế giới có hơn 22 vạn người chết vì các loài bệnh tật do nguồn nước bị ô nhiễm và môi trường mất vệ sinh gây ra thức của con người. Một trong những nguyên nhân cơ bản hiểu biết về môi trường và giáo dục bảo vệ môi trường trở thành một vấn đề cấp bách, có tính chiến lược toàn cầu. *Tính mới của sáng kiến Ngày nay, giáo dục bảo vệ môi trường đã trở thành nhiệm vụ quan trọng trong việc đào tạo thế hệ trẻ ở các trường học và được quan tâm ngay từ bậc học đầu tiên: Giáo dục Mầm non. Trên thực tế, trẻ em có khoẻ mạnh hay không là do tác động của môi trường. Môi trường có tốt, có trong lành thì sức khoẻ của trẻ mới được đảm bảo. Vì vậy, ngay từ khi còn nhỏ, trẻ phải có ý thức bảo vệ môi trường xã hội và môi trường cho bản thân. Muốn trẻ có được ý thức đó thì chúng ta phải cung cấp cho trẻ 2 những hiểu biết về môi trường. Trong quá trình giảng dạy người giáo viên phải thường xuyên tìm ra phương pháp giáo dục phù hợp với từng bài dạy, từng chủ đề có được một hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường đạt kết quả cao và phát huy được tính tích cực của trẻ. - Mục đích của sáng kiến là nhằm vận dụng những kiến thức và kỹ năng vào giữ gìn, bảo tồn, sử dụng môi trường đảm bảo bền vững cho cả hiện tại và tương lai 2.Đóng góp của sáng kiến -Cung cấp cho trẻ những hiểu biết ban đầu về môi trường sống của con người -Trẻ có những kiến thức cơ bản về cơ thể, cách chăm sóc giữ gìn sức khoẻ cho bản thân, trẻ có những kiến thức ban đầu về mối quan hệ giữa thiên nhiên với con người, -Biết chăm sóc bảo vệ cây cối, bảo vệ con vật quanh nơi mình ở. - Là nguồn gốc để hình thành ở trẻ một tâm hồn trong sáng, một nền văn hoá xã hội trong sáng văn minh và hiện đại. - Tạo điều kiện củng cố, mở rộng thêm những hiểu biết của trẻ về môi trường sống xung quanh ta. Thông qua đề đề này nhằm giúp cho trẻ có những kiến thức sơ đẳng ban đầu về tầm quan trọng của môi trường từ đó hình thành cho trẻ có thói quen giữ gìn và bảo vệ môi trường để sau này các cháu lớn nên góp sức nhỏ bé của mình vào bảo vệ môI trường thân yêu của chúng ta. Những vấn đề nghiên cứu trong đề tài này sẽ giúp ích rất nhiều cho tôi trong công tác giảng dạy của người giáo viên mầm non. Là giáo viên trực tiếp tham gia giảng dạy lớp 3- 4 tuổi trong năm học 2014-2015 tôi xin mạnh dạn đóng góp một số kinh nghiệm nhỏ bé của mình vào việc nâng cao chất lượng trong giáo dục trẻ bảo vệ môi trường nên tôi đã mạnh dạn đi sâu vào đề tài “Một số biện pháp giáo dục trẻ 3 4 tuổi bảo vệ môi trường trong trường mầm non. PHẦN II: NỘI DUNG Chương 1: Cơ sở khoa học của sáng kiến 3 1. Cơ sở lý luận Trong chương trình giáo dục mầm non mới hiện nay. Môn Môi trường xung quanh cho trẻ ở lứa tuổi Mẫu giáo nói chung và ở lớp Mẫu giáo 3 tuổi nói riêng đóng một vai trò hết sức quan trọng. Nó cung cấp những hiểu biết ban đầu về môi trường sống của con người, thế giới xung quanh. Môi trường có vai trò hết sức quan trọng đối với con người. Môi trường là nơi chứa đựng tài nguyên cần thiết cho đời sống sản xuất của con người. Là nơi chứa đựng các phế thải do con người tác động. Vì vậy việc giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ 3 -4 tuổi trong trường mầm non là rất cần thiết. Thông qua việc giáo dục bảo vệ môi trường là cung cấp cho trẻ những hiểu biết ban đầu môi trường sống của bản thân nói riêng và của con người nói chung. 2. Cơ sở thực tiễn Trên cơ sở nhận thức được tầm quan trọng của việc giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi trong trường Mầm non. Là một giáo viên để có những kiến thức sâu rộng ngành học mầm non, đặc biệt là về đề tài “Giáo dục trẻ 3 -4 tuổi bảo vệ môi trường trong trường mầm non” nhằm tìm ra những biện pháp tốt nhất để truyền tải cho trẻ biết cách bảo vệ môi trường. Qua đó góp phần nâng cao trình độ nghiệp vụ sư phạm cho bản thân, từ đó góp phần tích cực vào việc chăm sóc giáo dục trẻ. Chính vì vậy yêu cầu người giáo viên mầm non cần đi sâu nghiên cứu tìm tòi, hiểu về đề tài này để đi sâu nghiên cứu, phục vụ tốt nhất cho công tác chăm sóc giáo dục trẻ đúng theo hướng giáo dục mầm non trong nước Qua điều tra, khảo sát, hầu hết giáo viên mầm non đều cho rằng giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ là một nội dung quan trọng và có ảnh hưởng lớn đến việc hình thành và phát triển nhân cách trẻ em. Chương 2: Thực trạng vấn đề mà sáng kiến đề cập đến * Trên thực tế: - Mặt thuận lợi: 4 + Người dân trong vùng đều có ý thức giữ gìn và bảo vệ môi trường và xây dựng đội bảo vệ môi trường như đội thanh niên tự quản, đội phụ nữ tự quản…hàng tuần thay phiên nhau thu gom rác thải và trồng bổ xung cây xanh tại những nơi công cộng . + Đội ngũ giáo viên nhà trường nhiệt tình, năng nổ, có trình độ chuyên môn cao. + Hầu hết các cháu trong trường được các bậc cha mẹ rất quan tâm đến việc chăm sóc, dạy dỗ của con em mình ý thức giữ gìn vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường. + ở trường các cháu được học tập theo đúng độ tuổi nên rất thuận lợi cho quá trình chăm sóc - giáo dục trẻ. - Mặt khó khăn, hạn chế: + Cơ sở vật chất:Các cụm, lớp còn nằm rải rác trong thôn. Phòng học còn chật hẹp. Đồ dùng đồ chơi phục vụ cho việc giảng dạy chưa nhiều, chưa phong phú, đa dạng. Chất lượng đồ chơi chưa cao, một số đồ chơi tự tạo chưa bền, mức độ thẩm mỹ thấp. + Nhận thức của trẻ: Nội dung về giáo dục bảo vệ môi trường quá rộng, trẻ chưa có điều kiện thể hiện các thái độ, hành vi của mình nên nhận thức của trẻ bị hạn chế. Bản thân giáo việ chưa khai thác, đi sâu vào nội dung giáo dục trẻ bảo vệ môi trường. Chương 3: Những giải pháp, biện pháp mang tính khả thi Giải pháp 1:Xây dựng nếp sống lành mạnh cho trẻ - Giáo dục trẻ có ý thức giữ vệ sinh chung như: không vứt rác bừa bãi, không nhổ bậy, không bẻ cành, hái hoa, đi tiểu tiện đúng nơi quy định - Tiết kiệm trong tiêu dùng: Tiết kiệm điện, nước, tích cực tham gia cùng cô làm đồ dùng đồ chơi từ nguyên vật liệu từ thiên nhiên - Giáo dục trẻ có ý thức bảo vệ môi trường theo gương Bác Hồ 5 6 Giải pháp 2: Thực hiện nội dung giáo dục bảo vệ môi trường đầy đủ nghiêm túc. - Tích hợp nội dung giáo dục bảo vệ môi trường vào các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ hàng ngày. - Tận dụng các cơ hội để giáo dục trẻ bảo vệ mô trường. - Giáo viên phải là tấm gương cho trẻ noi theo trong việc thực hành bảo vệ môi trường Giải pháp 3: Bồi dưỡng nâng cao nhận thức - Bồi dưỡng, nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường cho tất cả các lứa tuổi, trong các hoạt động hàng ngày và ở mọi thời điểm, thực hiện giáo dục bảo vệ môi trường bằng phương pháp hiện đại, đặt trọng tâm ở trẻ và cách tiếp cận học bằng việc làm cụ thể: Lúc nào cũng chú ý tạo ra thái độ đúng và tinh thần trách nhiệm cao đối với việc bảo vệ môi trường. - Mỗi cá nhân phải nhận thức môi trường là vấn đề của mỗi người cho cuộc sống hạnh phúc giống như bữa ăn hằng ngày chứ môi trường không phải là cái gì đó có tính “kỹ thuật”, “khoa học thuần tuý” của những người khác. - Nhận thức được những quan điểm “xanh đậm” nghĩa là xem thiên nhiên làm tâm hay con người và thiên nhiên đều phụ thuộc lẫn nhau và là những bộ phận của một thể thống nhất. Giải phỏp 4. Luyện kỹ năng thực hành: - Môi trường là tài sản chung, cùng nhau chia sẻ một cách bình đẳng các lợi ích và trách nhiệm. Do đó, cần xây dựng mối quan hệ lành mạnh giữa con người với con người, giữa cộng đồng này với cộng đồng khác, giữa thế hệ này với thế hệ khác, theo phương châm suy nghĩ có tính toàn cầu, hành động có tính địa phương. - Giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ màm non cần được tiến hành qua các hoạt động giáo dục. * Hoạt động vui chơi - Hoạt động vui chơi được coi là hoạt động chủ đạo của trẻ mẫu giáo. Nội dung giáo dục bảo vệ môi trường có thể được thực hiện qua các trò chơi sau của trẻ: 7 + Trò chơi đóng vai theo chủ đề: Trẻ đóng vai và thể hiện các công việc của người làm công tác bảo vệ môi trường. + Trò chơi học tập: Phân nhóm, phân loại, tìm hiểu về các hiện tượng trong môi trường (các hành vi tốt hay xấu đối với môi trường sạch và môi trường bẩn, động vật và điều kiện sống). + Trò chơi ngôn ngữ: Đặt và giải các câu đố về môi trường (các loài động vật khác nhau, các loại cây) + Trò chơi ngôn ngữ: Đặt và giải các câu đố về môi trường (Các loài động vật khác nhau, các loại cây) + Trò chơi vận động: Về giữ gìn, bảo vệ môi trường, hành vi của các con vật (tiếng kêu, vận động) * Hoạt động học tập + Qua các môn học: - Tạo hình Tổ chức cho trẻ vẽ, nặn, cắt dán các sản phẩm tạo hình ca hát và vận động thể hiện các ấn tượng về môi trường. 8 - Văn học Tổ chức cho trẻ đàm thoại, thảo luận, trao đổi, trò chuyện các kinh nghiệm về môi trường như các nhu cầu sống của con người, cây cối, con vật, các nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường đối với sức khỏe của con người, sự sống của động vật và cây cối Tổ chức cho trẻ kể chuyện, nghe cô kể chuyện, đọc thơ, hát các bài hát về môi trường và bảo vệ môi trường. - Âm nhạc Dạy trẻ hát máu về những bài hát có nội dung về môi trường như: Em yêu cây xanh - Toán: Thông qua chủ điểm thế giới thực vật dạy trẻ xếp tương ứng 1:1 bằng cách cho trẻ trồng các cây xanh do cô tự làm - Môi trường xung quanh Cho trẻ nhận biết về thế giới môi trường xung quanh trẻ như: Quan sát cây cối, sự biến đổi của khí hậu, các loài động thực vật quý hiếm sắp có nguy cơ bị tuyệt chủng do ô nhiễm môi trường. 9 * Hoạt động lao động - Tổ chức cho trẻ tham gia vào các hoạt động thực tiễn như vệ sinh, bảo vệ môi trường học, chăm sóc cây, con vật trong góc thiên nhiên cũng như các hành động tiết kiệm trong tiêu dùng, sinh hoạt. - Tổ chức hoạt động lao động vừa sức cho trẻ nhằm hình thành ở trẻ lòng tự hào và thái độ tốt khi đóng góp công sức của mình vào việc làm cho môi trường xanh, sạch, đẹp (trồng cây và chăm sóc cây cảnh ở trong lớp, chăm sóc các con vật nuôi ở trong trường, tham gia vệ sinh lớp, vệ sinh trường, đồ dùng, đồ chơi, thu gom rác ở sân trường.) 10 - Tổ chức cho trẻ làm đồ chơi từ các vật liệu thiên nhiên và các vật liệu đã qua sử dụng, từ đó giáo dục cho trẻ ý thức tiết kiệm và ý thức lao động. * Hoạt động chăm sóc 11 Giáo dục trẻ biết giữ gìn vệ sinh trong giờ ăn như: Biết nhặt cơm rơi, cơm vãi vào đĩa, biết lau tay và rửa tay khi tay bẩn. Biết cùng cô lau chùi bàn ăn và xếp gọn bàn ghế cùng các bạn. * Hoạt động lễ hội * Hoạt động quan sát: Giáo viên hướng dẫn trẻ quan sát môi trường bằng các giác quan khác nhau, giúp trẻ tiếp nhận các thông tin về thiên nhiên, môi trường và các hoạt động của con người trong môi trường , có thể tổ chức các hoạt động quan sát sau: - Tổ chức cho trẻ quan sát các hiện tượng tự nhiên và các hiện tượng xã hội gần gũi đối với trẻ như: quan sát môi trường lới học, khu vực trường mầm non, quan sát nguồn nước, bụi khói trong không khí - Quan sát các hiện tượng thiên nhiên, động thực vật và điều kiện sống của các con vật nuôi, cây trồng. - Quan sát các hiện tượng lao động bảo vệ môi trường của người lớn như trồng cây và chăm sóc cây, chăm sóc vật nuôi, vệ sinh làm sạch môi trường xung quanh. 12 * Thí nghiệm và thực hiện nhỏ: - Tổ chức cho trẻ làm các thí nghiệm, thực nghiệm đơn giản như thí nghiệm về cây trồng cần nước và ánh sáng, thí nghiệm lọc nước và ô nhiễm nước bằng rác, không khí bị ô nhiễm do bụi, khói * Thông qua các chủ đề: + Bản thân + Trường mầm non + Gia đình + Nghề nghiệp 13 + Tết và mùa xuân + Các hiện tượng tự nhiên + Thế giới động vật và thực vật + Phương tiện và luật giao thông + Quê hương - đất nước -Bác hồ * Vào các thời điểm trong một ngày ở trường mầm non: + Đón trẻ - chơi tự chọn + Trò chuyện sáng + Dạo chơi + Vệ sinh + Hoạt động góc + Giờ ăn + Hoạt động chiều + Lao động, chăm sóc vườn rau + Nêu gương, trả trẻ. Giải pháp 5:Tăng cường cơ sở vật chất: * Để phục vụ cho việc giáo dục trẻ bảo vệ môi trường trong trường Mầm non đạt được hiệu quả nhà trường cần đảm bảo đầy đủ các điều kiện sau: - Xây dựng môi trường thiên nhiên phong phú: -+ Trông nhiều loại cây khác nhau: Cây ăn quả, cây bóng mát, cây rau, hoa, cỏ… 14 + Có khu nuôi một số con vật để trẻ quan sát, chăm sóc con vật. - Tiết kiệm trong tiêu dùng: + Làm đồ dùng, đồ chơi từ nguyên vật liệu sẵn có, rẻ tiền (lớp xe cũ, dây thừng, tấm ván, gạch). + Có thùng, hộp để bảo quản đồ dùng, đồ chơi sau khi sử dụng. + Có bể chứa nước, có van khoá vòi. + Có nội quy sử dụng tiết kiệm điện nước. - Vệ sinh trường lớp ngăn lắp: + Đặt thùng rác ở nhiều nơi để trẻ và phụ huynh vứt rác thuận tiện. Thùng rác phải có nắp đậy, rác được đổ vào thùng đựng phải được rửa sạch hàng ngày. + Cống phải có nắp đậy, thường xuyên khơi thông cống rãnh. 15 + Mở cửa thông thoáng lớp học. + Vệ sinh lớp học, trường theo định kỳ. - Xây dựng nếp sống lành mạnh cho trẻ: + Có nước sạch, có đầy đủ phòng học cho trẻ vui chơi học tập. + Có nhà vệ sinh cho trẻ trai, trẻ gái. - Thu hút trẻ tham gia bảo vệ môi trường của trường, lớp học. + Tổ chức cho trẻ tham gia lao động thu gom rác ở sân trường, tưới cây. + Trẻ tham gia phân loại rác. * Trong nhóm, lớp cần phải đảm bảo các điều kiện sau: - Có góc thiên nhiên để trẻ gieo trồng cây làm thử nghiệm và chăm sóc cây. - Có đầy đủ các đồ dùng phục vụ cho việc chăm sóc trẻ (chậu, khăn mặt, giá phơi khăn, ca, cốc, lược, bình đựng nước uống). - Đồ đùng đồ chơi được làm từ nguyên vật liệu sẵn có của địa phương, được sắp xếp gọn gàng, dễ lấy. - Có thùng đựng rác, có các dụng cụ để trẻ tham gia các buổi lao động: Chơi, bình tưới cây, khăn lau, xô, chậu… - Có lịch vệ sinh phòng nhóm hàng ngày, hàng tuần. Giải pháp 6: Kiểm tra, đánh giá: - Thông qua các hình thức quan sát các hành động của trẻ hoạt động thực tiễn (hoạt động lao động vừa sức với trẻ), xem tranh ảnh, băng hình có nội dung về môi trường và các hành động của con người ảnh hưởng giữa giả định khác nhau, có thể xảy ra trong thực tiễn hoặc tận dụng các tình huống thực đang xảy ra, yêu cầu trẻ giải quyết… để kiểm tra, đánh giá hiệu quả công việc giáo dục trẻ bảo vệ môi trường ở trường mầm non. Giải pháp 7: Phê phán, rút kinh nghiệm: - Giáo viên thường xuyên có những ghi chép, đánh giá việc lĩnh hội kiến thức về bảo vệ môi trường của trẻ, qua đó thấy được những điều còn tồn tại, những việc chưa làm được để đúc rút cho bản thân những bài học kinh nghiệm qúy báu sao cho 16 việc giáo dục bảo vệ môi trường trong trường mầm non đạt được những hiệu qủa tốt nhất, thiết thực nhất. Giải pháp 8: Biểu dương, tuyên truyền: Giáo viên yêu cầu lợi dụng các tình huống có thật trong thực tế để tuyên truyền, giáo dục trẻ như: + Giờ dạo chơi: Bạn A biết nhặt vỏ hộp sữa ở sân trường bỏ vào thùng rác. + Trong giờ tạo hình: Bạn biết nhặt giấy vụn rơi xuống lớp vứt vào thùng rác. + Giờ hoạt động góc: Bạn C tự lấy giẻ lau các đồ dùng, đồ chơi có bụi bẩn. + Trong khi ăn: Nhiều bạn ăn hết suất, không để cơm rơi vãi, không nói chuyện riêng trong giờ ăn Một trong những đặc điểm của trẻ mẫu giáo là rất thích được cô khen ngợi, nêu việc lấy hành động của mình, của bạn để làm gương cho bạn khác sẽ làm cho trẻ phấn khích hơn, nhớ lâu hơn. Giải pháp 9: Tham quan dã ngoại: - Tổ chức cho trẻ đi tham quan các danh lam thắng cảnh nơi trẻ sống, các cơ sở sản xuất, nguồn nước, trang trại, vườn cây… nhằm làm phong phú thêm kinh nghiệm của trẻ về môi trường và hình thành ở trẻ thái độ đối với môi trường Giải pháp 10: Xử lý tình huống: Đây là một dạng của hoạt động thực hành: Bao gồm: - Xử lý các tình huống thực: Giáo viên tận dụng các tình huống xảy ra trong thực tiễn cuộc sống của trẻ để giáo dục bảo vệ môi trường như xử lý giấy vụn sau khi hoạt động tạo hình, khi thấy cây bị héo, khi trên bề mặt đồ dùng có bụi khi còn thức ăn thừa. - Xử lý tình huống giả định: Giáo viên đử ra các tình huống giả định và trẻ đưa ra các phương án giải quyết như: “Cháu sẽ làm gì khi thấy nước chảy tràn ra ngoài? khi cháu muốn vứt vỏ mà không thấy có thùng rác”. Giải pháp 11: Sử dụng các phương pháp giáo dục bảo vệ môi trường trong trường mầm non: 17 - Đàm thoại, trò chuyện - Đọc sách, nghe kể chuyện - Diễn tả - Tổ chức môi trường sinh thái phù hợp trong trường mầm non như là một phương pháp giáo dục thái độ nhân văn của trẻ đối với môi trường. - Quan sát - Duy trì những điều kiện sống cần thiết cho các đối tượng phương pháp chủ yếu để giáo dục thái độ nhân văn của trẻ đói với môi trường. - Lao động của trẻ. - Sử dụng những phương tiện hình ảnh để giáo dục hứng thú, tình yêu của trẻ đối với môi trường. - Thảo luận về các tình huống giả định và tình huống trong thực tế. - Tấm gương của cô giáo. Chương 4: Kiểm chứng các giải pháp đã triển khai của sáng kiến 4.1 Sự cần thiết giáo dục trẻ bảo vệ môi trường trong trường mầm non: * Lĩnh vực 1: Con người và môi trường - Vệ sinh môi trường phòng, nhóm, lớp học, gia đình và làng xóm, lau chùi, sắp xếp đồ dùng, đồ chơi gọn gàng ngăn nắp… - Sống tiết kiệm: Giữ gìn đồ dùng, đồ chơi, tiết kiệm trong sinh hoạt. - Quan tâm bảo vệ môi trường: Môi trường là nơi sinh sống của con người, phân biệt môi trường tốt – xấu, các hành động bảo vệ môi trường. * Lĩnh vực 2: Con người và thế giới động – thực vật: - Đặc điểm của cây, con, hoa, quả: có nhiều cây cối, con vật khác nhau, chúng sống ở các môi trường khác nhau và ăn các loại thức ăn khác nhau. - Sự thích nghi của các cây cối, con vật với môi trường sống: Cây cối, con vật cung cấp cho con người thức ăn, thuốc chữa bệnh, quần áo để mặc, làm nhà, làm trong sạch không khí, giảm chất độc hại. - Chăm sóc bảo vệ cây cối, con vật: Tác hại chặt cây phá rừng, giết các con thú quý hiếm, trẻ tham gia chăm sóc bảo vệ cây cối và các con vật. 18 * Lĩnh vực 3: Con người và các hiện tượng thiên nhiên: - Gió: Các loại gió khác nhau: ích lợi và tác hại của gió, biện pháp tránh gió (đội mũ, bịt khăn, đóng cửa.) - Nắng và mặt trời: Phân biệt mặt trời và mặt trăng: Khi nào xuất hiện mặt trời và mặt trăng, ích lợi và tác hại của nắng, biện pháp tránh nắng. - Hạn hán: Hiện tượng, nguyên nhân và tác hại của hạn hán. - Mưa: Hiện tượng, nguyên nhân và tác hại của bão lũ. * Lĩnh vực 4: Con người và tài nguyên - Tài nguyên đất: Tác dụng của đất: Biện pháp bảo vệ đất - Tài nguyên nước: Các loại nước, tác dụng của nước, nguyên nhân gây ô nhiễm nước, biện pháp bảo vệ nguồn nước sạch. - Danh lam thắng cảnh: Mục đích sử dụng danh lam thắng cảnh, biện pháp giữ gìn bảo vệ danh lam thắng cảnh. * KẾT QUẢ CHUNG * Với trẻ: - 100% số trẻ tham gia tích cực vào việc bảo vệ môi trường trong trường mầm non, luôn có ý thức và mong muốn tạo nên môi trường xanh – sạch - đẹp trong tất cả các hoạt động của trẻ ở trường. * Với cô: - Trong quá trình chăm sóc, giáo dục trẻ 3 - 4 tuổi ở trường, tôi đã tìm được cho mình những phương pháp và kinh nghiệm khá thành công trong việc giáo dục trẻ bảo vệ môi trường, được các cấp lãnh đạo, Ban giám hiệu nhà trường, đồng nghiệp và các bậc phụ huynh đánh giá cao. Điều quan trọng nhất là tôi đã thành công trong việc hình thành cho trẻ ý thức bảo vệ môi trường ngay từ bậc học đầu tiên, góp phần Nội dung đánh giá Năm học 2013-2014 Năm học 2014-2015 vào việc hình thành nhân cách toàn diện cho trẻ - những chủ nhân tương lai của đất - Hiểu biết của trẻ về môi trường 75% 95% xanh sạch đẹp nước – những con người của thời đại mới luôn biết giữ gìn và tạo nên một hành tinh - Ý thức giữ gìn và bảo vệ môi 80% 100% giàu đẹp trong hoà bình và xanh trường trường mầmtươi. non Tiết kiệm nguyên *-So sánh kết các quảnguồn giữa năm học vật 2013-2014 với70% năm học 2014 2015 trên trẻ: 100% liệu - Giữ gìn đồ dùng, đồ chơi 85% 100% - Biết yêu thương chăm sóc loài vật 19 80% 100% PHẦN 3: KẾT LUẬN 1 . Những vấn đề quan trọng nhất: Việc đưa giáo dục môi trường vào trường mầm non là hết sức cần thiết và quan trọng vì: - Tuổi mầm non là giai đoạn rất nhạy cảm để phát triển ý thức về việc tôn trọng và chăm sóc môi trường thiên nhiên xung quanh. Những kinh nghiệm trong hoạt động với môi trường ở giai đoạn này có ý nghĩa lớn đến sự phát triển tiếp theo của con người về ý thức bảo vệ môi trường. - Sự tác động qua lại với môi trường thiên nhiên một cách tích cực trong tuổi mầm non sẽ góp phần quan trọng cho sự phát triển sức khỏe. Sự hợp tác này sẽ tăng cường chất lượng cuộc sống cũng như chất lượng học tập trong giai đoạn đầu tiên của cuộc đời mỗi con người. Trong thực tế, các nước trên thế giới đều coi giáo dục là công cụ thay đổi xã hội và giáo dục môi trường đã sử dụng các nguyên lý là: + Tiếp cận với thực tế. + Tăng cường tri thức và hiểu biết + Kiểm nghiệm cách ứng xử và các giá trị + Cung cấp những kỹ năng và kinh nghiệm + Khuyến khích các hoạt động 2: Hiệu quả thiết thực của sáng kiến 20 + Hiểu biết về bản chất các vấn đề của môi trường: Tính phức tạp, quan hệ nhiều mặt, nhiều chiều, tính hữu hạn của tài nguyên thiên nhiên và khả năng chịu tải của môi trường, quan hệ chặt chẽ giữa môi trường và phát triển, giữa môi trường và địa phương, vùng, quốc gia với môi trường khu vực và toàn cầu. + Nhận thức được ý nghĩa, tầm quan trọng của các vấn đề môi trường như một nguồn lực để sinh sống, lao động và phát triển với bản thân họ cũng như đối với cộng đồng quốc gia của mình và quốc tế. Từ đó có thái độ, cách ứng xử đúng đắn trước các vấn đề môi trường, xây dựng cho mình quan niệm đúng đắn về ý thức trách nhiệm, về giá trị nhân cách để dần hình thành các kỹ năng thu thập số liệu và phát triển sự đánh giá thẩm mỹ. + Có tri thức, kỹ năng, phương pháp hành động để nâng cao năng lực trong việc lựa chọn phong cách sống hợp lý và khôn ngoan các nguồn tài nguyên thiên nhiên để họ có thể tham gia có hiệu quả vào việc phòng ngừa và giải quyết các vấn đề môi trườn cụ thể nơi họ ở và làm việc. + Các giáo viên phải luôn tận dụng các cơ hội, phương pháp lồng ghép sao cho phù hợp và gây hứng thú cho trẻ ngay từ đầu hoạt động. + Luôn trao đổi, học hỏi, đúc rút kinh nghiệm của đồng nghiệp cũng như của những người đi trước. Không ngừng tự học hỏi, tự bồi dưỡng, tự rèn luyện mình về trình độ chuyê môn. + Làm các đồ dùng đồ chơi, sưu tầm các tư liệu băng hình phù hợp với nội dung giáo dục trẻ bảo vệ môi trường trong trường mầm non, nhất là việc ứng dụng công nghệ thông tin trong việc giáo dục trẻ. 3.Kiến nghị: Qua quá trình nghiên cứu thực nghiệm tìm ra biện pháp giáo dục trẻ 4-5 tuổi bảo vệ môi trường trong trường mầm non đạt hiệu quả tốt nhất, tôi có một số kiến nghị như sau: * Về phía giáo viên: 21 - Cần học hỏi thêm nhiều kinh nghiệm về phương thức thực hiện các biện pháp hướng dẫn trẻ bảo vệ môi trường trong trường mầm non sao cho phù hợp với từng lứa tuổi, ở từng giai đoạn khác nhau. - Khi hướng dẫn trẻ cần phát huy tính tích cực, sự tò mò, ham hiểu biết của trẻ. - Tạo cho trẻ môi trường hoạt động có quan sát, khám phá, tìm tòi, phát hiện những biểu tượng mới lạ để vận dụng linh hoạt, sáng tạo vào hoạt động hàng ngày Nội dung Trang để giáo dục của trẻ. Phần I: Phần mở đầu * Về phía 1.Lý do trường chọn đềmầm tài non: Mụccực đíchlàm nghiên - -Tích côngcứu tác tham mưu với các cấp lãnh đạo làm công tác tuyên - Thời gian địa điểm truyền -tới mọi góp tầngmới lớpvề trong hộitiễn bằng cách tổ chức các hội thi trong đó có nội Đóng mặt xã thực Phần là II:chủ Thực trường dung chính đềtrạng môi của trường để từng bước củng cố cơ sở vật chất đầu tư cho hoạt động này và nâng dần chất lượng trong trường mầm non để việc giáo dục trẻthứcggìn PHỤ LỤC 22 23 Top 7 Sáng Kiến Kinh Nghiệm Bảo Vệ Môi Trường Mầm Non Ấn Tượng NhấtTrang chủ » Tài Liệu Sáng Kiến Kinh Nghiệm » Top 7 Sáng Kiến Kinh Nghiệm Bảo Vệ Môi Trường Mầm Non Ấn Tượng Nhất
5 / 5 ( 2 bình chọn ) Sáng kiến kinh nghiệm bảo vệ môi trường mầm non là một phần trong phát triển chuyên môn của giáo viên mầm non. Sáng kiến kinh nghiệm giúp các thầy cô giáo nuôi dưỡng và hình thành cho trẻ ý thức bảo vệ môi trường tự nhiên – vấn đề đang được quan tâm trên toàn cầu. Cùng Best4Team điểm qua những đề tài sáng kiến mới nhất cho lĩnh vực này qua bài viết sau. SKKN: Một số biện pháp giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ trong trường mầm nonBảo vệ môi trường là những hoạt động giữ cho môi trường trong lành, sạch đẹp, đảm bảo cân bằng sinh thái, ngăn chặn và khắc phục hậu quả mà con người hay thiên nhiên gây cho môi trường. » Xem thêm Tóm tắt nội dung tài liệu
Skkn một số biện pháp giáo dục bảo vệ môi trường trong trường mầm non
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỀ TÀI: “MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÁO DỤC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG TRONG TRƯỜNG MẦM NON” I- LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI 1. Đặt vấn đề: Từ xưa ông cha ta đã quan tâm đến vấn đề môi trường sống qua các câu tục ngữ, thơ ca: “Nhà sạch thì mát, bát sạch ngon cơm”. Môi trường bao gồm các yếu tố tự nhiên và vật chất nhân tạo bao quanh con người. Môi trường có tầm quan trọng đặc biệt đối với đời sống con người và sự phát triển kinh tế văn hoá của đất nước, của nhân loại . Nhằm bảo vệ sức khoẻ nhân dân, bảo đảm cho con người được sống trong môi trường trong lành góp phần bảo vệ môi trường khu vực và toàn cầu Ngày 27 /12 / 1993 Quốc hội đã thông qua “Luật bảo vệ môi trường”. Đồng thời Thủ tướng Chính phủ cũng đã phê duyệt đề án “Đưa các nội dung bảo vệ môi trường vào hệ thống giáo dục quốc dân”. Đối với giáo dục Mầm Non cung cấp cho trẻ em hiểu biết ban đầu về môi trường sống của bản thân nói riêng và con người nói chung biết cách sống tích cực với môi trường nhằm đảm bảo sự phát triển lành mạnh về cơ thể và trí tuệ. Thực hiện sự chỉ đạo của Bộ Giáo dục-Đào tạo. Vụ giáo dục Mầm Non về giáo dục bảo vệ môi trường cho Giáo viên Mầm Non . Dựa vào tình hình thực tế của trường và địa phương. Trường chúng tôi đã có những biện pháp cụ thể đối với giáo viên, đối với trẻ, đối với các bậc cha mẹ trong việc Giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ Mầm Non. Cùng với các nội dung giáo dục khác, giáo dục môi trường là một trong những nội dung giáo dục quan trọng trong nhà trường chúng tôi. 2. Mục đích đề tài: Việc giáo dục môi trường không những chỉ “Cho hôm nay và cho cả ngày mai”. Nhằm xây dựng một trường học “xanh-sạch-đẹp” và một xã hội trong lành. Giáo dục bảo vệ môi trường nhằm giúp cho giáo viên có kiến thức về môi trường, ô nhiểm môi trường. Giáo viên phải là người làm gương cho trẻ, luôn có ý thức hướng dẫn và nhắc nhở trẻ kiên trì thực hiện những việc làm hằng ngày có ý nghĩa bảo vệ môi trường và giáo dục trẻ biết yêu quý gần gủi với môi trường. Mỗi giáo viên là một tuyên truyền viên về giáo dục bảo vệ môi trường trong nhà trường, các bậc Phụ huynh và cộng đồng. Trên cơ sở đó hình thành cho trẻ kỹ năng thói quen tốt biết sắp xếp đồ dùng đồ chơi trong lớp và ngoài trời gọn gàng ngăn nắp, biết bỏ rác đúng nơi quy định, biết chăm sóc cây xanh và chăm sóc các con vật nuôi … Hình thành cho trẻ thái độ thiện cảm bảo vệ môi trường, đồng thời có phản ứng đối với các hành vi xấu như: Vứt rác bừa bãi nơi công cộng, dẫm đạp cây xanh … Bên cạnh giúp cho các bậc cha mẹ và cộng đồng có kiến thức cơ bản về giáo dục bảo vệ môi trường và tích cực tham gia các hoạt động làm “xanh-sạch-đẹp” môi trường và làm gương cho trẻ, giáo dục trẻ có ý thức bảo vệ môi trường. Đó là mục tiêu của đề tài này. 3. Lịch sử đề tài: Đề tài được nghiên cứu áp dụng năm học (2007-2008) cho giáo viên, các bậc phụ huynh và cho trẻ Mầm non. Từ khi áp dụng đội ngũ giáo viên được nâng cao kiến thức về môi trường , giáo dục bảo vệ môi trường .Biết được thực trạng môi trường hiện nay trên thế giới, ở Việt Nam và đặc biệt ở địa phương. Đa số giáo viên vận dụng các phương pháp giáo dục môi trường một cách linh hoạt, được tích hợp vào các chủ đề theo chương trình giáo dục Mầm non mới của Bộ Giáo dục –Đào tạo , vào việc thông qua các hoạt động giáo dục, hoạt động vui chơi, làm quen môi trường xung quanh … thông qua chế độ sinh hoạt một ngày của trẻ ở trường. Giáo viên luôn gương mẫu thực hiện các hành vi bảo vệ môi trường, luôn tận dụng mọi cơ hội để giáo dục trẻ bảo vệ môi trường. Tuyên truyền cho các bậc Phụ huynh và cộng đồng các nội dung giáo dục bảo vệ môi trường. Ở trẻ thông qua chuyên đề trẻ có kiến thức và kỹ năng giáo dục bảo vệ môi trường, luôn có thói quen và nhận thức tốt trong việc bảo vệ môi trường. 4. Phạm vi đề tài: Đối với đề tài “Một số biện pháp giáo dục bảo vệ môi trường trong trường Mầm Non ” trường chúng tôi đã áp dụng cho 3 khối: khối Mầm, khối Chồi, khối Lá năm học (2007-2008). II- NỘI DUNG CÔNG VIỆC ĐÃ LÀM 1. Thực trạng đề tài: Trước thực trạng ô nhiểm môi trường ngày càng cao, nên để bảo vệ môi trường con người phải thực hiện nhiều biện pháp khác nhau trong đó biện pháp giáo dục bảo vệ môi trường được xem là có hiệu quả, nhất là giáo dục bảo vệ môi trường ở lứa tuổi Mầm non. Vì lứa tuổi này dễ hình thành những nề nếp, thói quen tạo cơ sở cho việc hình thành nhân cách tốt đẹp. Việc giáo dục bảo vệ môi trường trong trường chúng tôi được xác định là một trong các nhiệm vụ quan trọng, được tiến hành trong quá trình hình thành và phát triển toàn diện nhân cách trẻ. Giáo dục bảo vệ môi trường được đưa vào các hoạt động hằng ngày nhằm củng cố và hệ thống hoá các kinh nghiệm mà trẻ đã tích luỹ được trong cuộc sống hằng ngày, trong lúc trẻ quan sát, học tập, vui chơi và lao động, chăm sóc và bảo vệ sức khoẻ, tuy nhiên cũng còn hạn chế trong việc tìm hiểu quan sát về môi trường thiên nhiên, hoạt động ngoài trời. Do vậy trường chúng tôi có một số nội dung cần giải quyết. 2. Nội dung cần giải quyết: Trường chúng tôi đang thực hiện thí điểm chương trình chăm sóc Giáo dục Mầm non mới của Bộ Giáo dục - Đào tạo. Sở Giáo dục - Đào tạo ( Năm thứ 2) Nội dung “Giáo dục bảo vệ môi trường” được lồng ghép tích hợp vào các chủ đề, vào các hoạt động giáo dục … thể hiện qua các lĩnh vực: Con người và môi trường xung quanh Con người với động vật thực vật Con người với thiên nhiên Con người và tài nguyên . Để đạt được nội dung trên nhà trường kết hợp với Phụ huynh xây dựng môi trường “xanh-sạch-đẹp” và an toàn. Tuyên truyền phổ biến kiến thức, kỹ năng giáo dục bảo vệ môi trường tại cộng đồng. Hướng dẫn giáo viên tổ chức các hoạt động cho trẻ. 3. Biện pháp thực hiện : Giáo dục bảo vệ môi trường trong trường Mầm non được lồng ghép tích hợp vào các chủ đề, các hoạt động giáo dục, … Trẻ Mầm non được làm quen với môi trường xung quanh trẻ rất hứng thú nhất là Về con người và môi trường xung quanh. Giáo viên giúp trẻ hiểu biết về môi trường xung quanh của trẻ: Lớp, trường, gia đình, làng xóm Phân biệt được môi trường sạch và môi trường bẩn. Từ đó trẻ có ý thức phải giữ cho môi trường được sạch sẽ như không vứt rác, vứt đồ chơi bừa bãi. Tham gia vệ sinh lau chùi sắp xếp đồ chơi ngăn nắp . Bỏ rác vào giỏ rác. Biết đi vệ sinh đúng nơi quy định, biết giữ sạch sẽ nhà vệ sinh và rửa tay bằng xà phồng sau khi đi vệ sinh. Tiết kiệm nước trong sinh hoạt hằng ngày, không để vòi nước chảy liên tục, thấy nước chảy tràn biết khoá vòi lại, giữ gìn đồ chơi. Bên cạnh con người với động vật thực vật giáo viên giải thích cho trẻ hiểu con vật và cây cối có ích cho con người. Cây cối làm giảm ô nhiễm môi trường: giảm bụi, tiếng ồn … Cung cấp cho con người thức ăn, thuốc chữa bệnh, cây xanh của rừng còn giúp ngăn chặn lũ lụt … , Cây kiểng, hoa trang trí tạo cảnh đẹp … Các con vật nuôi gần gũi (Trâu, bò, ngựa…) giúp người cày bừa làm ruộng, kéo xe vận chuyển … Trẻ có ý thức trong chăm sóc bảo vệ cây cối như tưới cây, làm cỏ chăm sóc vật nuôi. Về con người với thiên nhiên giáo viên giải thích cho các cháu lợi ích và tác hại của gió, nắng, mưa. Các biện pháp tránh nắng, tránh gió, tránh mưa. Không ngồi lâu chỗ có gió lùa, mặc ấm khi có gió rét … Đi dưới trời nắng phải đội mũ, đeo khẩu trang, đi găng tay, không ở ngoài trời lâu, trồng nhiều cây xanh, bóng mát. Đi dưới trời mưa phải che dù, đội mũ nón hoặc mặc áo mưa, không chơi đùa dưới trời mưa, để bảo vệ sức khoẻ. Khi trời mưa to sấm sét không đứng dưới gốc cây to, không cầm những vật bằng sắt …Bên cạnh con người và tài nguyên giáo viên cung cấp cho trẻ biết. Con người, cây cối, con vật không thể tồn tại nếu không có đất, cần sử dụng đất hợp lý bảo vệ đất không bị ô nhiễm. Cùng với đất, nước là nguồn tài nguyên quý giá của con người. Hiện nay nguồn nước bị ô nhiễm do chất thảy nhà máy ra sông, kênh rạch không được xử lý. Con người vứt rác bừa bãi … Cần xử lý nước thải công nghiệp và nước thảy sinh hoạt hợp lý. Sử dụng nước tiết kiệm và đúng mục đích. Trẻ biết tiết kiệm nước trong nhà trường và ở nhà, không mở vòi nước chảy bừa bãi. Biết khoá vòi nước khi sử dụng xong. Khói bụi của các phương tiện giao thông, của các nhà máy, tiếng ồn cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến ô nhiễm môi trường. Khoa học tiến bộ, con người quan tâm nhiều hơn đến môi trường sống. Làm thế nào cho môi trường ngày thêm trong sạch (?) Bên cạnh việc trồng cây xanh. Ngày nay người ta đã chế tạo được ô tô sạch giảm khói bụi, tái chế cao su phế thải, xử lý nước nhiễm khuẩn … Nội dung giáo dục bảo vệ môi trường cũng chính là nội dung chăm sóc giáo dục trẻ Giáo viên lồng ghép các nội dung giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi, trong các hoạt động và các phương pháp khác nhau. Nhà trường luôn kết hợp với Chính quyền địa phương, Ngành, Hội Phụ huynh học sinh trong việc cải tạo đất, cải tạo môi trường làm thế nào để xung quanh trường luôn sạch sẽ, an toàn, thoáng mát, tạo môi trường trong lành cho các cháu vui chơi, học tập, luôn tạo điều kiện cho trẻ phát triển về thể chất và tinh thần. Năm học này trường chúng tôi có được Hội Phụ huynh học sinh khá mạnh, vận động Phụ huynh học sinh đóng góp rải đá lối đi, sắp xếp hoa kiểng, làm dàn dây leo, vườn rau xanh tạo điều kiện cho trẻ tham quan thực tế như tiết Làm quen môi trường xung quanh trẻ có thể tìm hiểu thêm về sự sinh trưởng của cây từ lúc ươm mầm, nẩy hạt, cho đến lúc cây phát triển giúp trẻ yêu thiên nhiên và giờ học của cháu thêm sinh động. Thực hiện lời kêu gọi của Bác Hồ “Người người trồng cây , nhà nhà trồng cây”. Trường chúng tôi phát động phong trào “Bé yêu cây xanh” mỗi Phụ huynh hổ trợ các loại cây xanh, hoa kiểng ở gia đình Phụ huynh có và ghi tên trẻ để trẻ theo dõi và chăm sóc như tưới hoa, nhổ cỏ, … Bên cạnh trẻ còn biết tận dụng những chiếc lá vàng, cây cỏ có trong trường giáo viên hướng dẫn cho trẻ chơi bán hàng, nấu ăn, đóng vai các nhân vật bằng những lá cây làm nón, quần áo. Ngoài ra trẻ còn biết tạo ra những sản phẩm tạo hình. Giáo viên giáo dục cho trẻ lòng yêu thiên nhiên biết chăm sóc và bảo quản, giữ gìn môi trường thiên nhiên mà cháu đang sống . Ban giám hiệu tham mưu với UBND Thị Trấn Hậu Nghĩa hỗ trợ cho trường các thùng rác có nắp đậy, được đặt ở nhiều chổ trong sân trường để giúp cho Phụ huynh và trẻ bỏ rác thuận tiện . Ngoài ra Chi đoàn trường còn kết hợp với Chi đoàn Thị trấn Hậu Nghĩa cùng tham gia: Tổng vệ sinh đường phố, thu gom rác, trồng cây quanh trường luôn tạo cho môi trường ngày XANH-SẠCH-ĐẸP. Các cháu có thói quen bỏ rác đúng nơi qui định Các cháu có ý thức tưới cây, chăm sóc góc thiên nhiên của lớp Để việc giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ đạt kết quả cao Ban giám hiệu và giáo viên nồng cốt tham dự đầy đủ các lớp tập huấn về giáo dục bảo vệ môi trường do Ngành tổ chức và sau đó trường tiến hành triển khai đến 100% giáo viên thực hiện. Trước khi đưa giáo dục bảo vệ môi trường vào sử dụng nhà trường xây dựng cho Lớp Lá 4 thực hiện điểm, sau đó nhân rộng ra cho toàn trường. Tổ chức cho giáo viên dự giờ rút kinh nghiệm, trao đổi học tập lẫn nhau. Theo từng chủ đề nhà trường phân công bảo vệ thay đổi cây cảnh, nhân vật cho phù hợp với yêu cầu chuyên môn, chăm nom tưới bón phân cho cây, làm vệ sinh các khu vực cho trẻ thấy được sự mới lạ, kích thích trẻ tìm tòi học hỏi nhiều hơn. 4. Kết quả chuyển biến của đối tượng: Khuôn viên của nhà trường ngày càng “xanh-sạch-đẹp” và an toàn, thoáng mát, đã góp phần rất lớn thu hút các bậc Phụ huynh đưa trẻ đến trường ngày một đông hơn. Đội ngũ giáo viên đượctham gia tập huấn đầy đủ nắm chắc nội dung giáo dục bảo vệ môi trường, vận dụng được các phương pháp phù hợp gắn với cuộc sống thực của trẻ. Hình thành cho trẻ những hành vi thái độ bảo vệ môi trường. Giáo viên giáo dục trẻ thường xuyên. Về phía trẻ thông qua giáo dục bảo vệ môi trường trẻ biết chăm sóc giữ gìn sức khoẻ cho bản thân. Biết giữ gìn vệ sinh cá nhân, vệ sinh lớp học, biết cất đồ dùng và vật liệu gọn gàng, đúng chỗ. Trẻ biết chăm sóc cây kiểng, tưới cây góc thiên nhiên… có ý thức tốt bảo quản môi trường của lớp của trường luôn xinh, luôn đẹp. Trẻ có những thói quen tốt bảo vệ môi trườngï như ăn singum xong biết lấy giấy gói bọc bả singum lại bỏ vào thùng rác, không khạc nhổ bừa bãi, đi vệ sinh đúng chổ …, Biết tiết kiệm thức ăn, ăn hết suất, không làm rơi vãi, không bỏ thừa thức ăn, ăn xong đánh răng biết tiết kiệm nước. Biết cùng cô làm đồ dùng đồ chơi từ các nguyên vật liệu phế thảy, chia sẻ hợp tác với bạn bè và cha mẹ. Trẻ có hiểu biết về môi trường sống của con người, về mối quan hệ giữa con người với động vật thực vật. Các nguồn tài nguyên nước, đất, không khí. Có kiến thức đơn giản về một số ngành nghề ở địa phương. 5. Bài học kinh nghiệm: Đội ngũ nhận thức đúng đắn về vai trò và tầm quan trọng của việc giáo dục bảo vệ môi trường, tham gia dự các lớp tập huấn đầy đủ nắm chắc nội dung giáo dục bảo vệ môi trường. Trường được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo Đảng và chính quyền địa phương. Phối hợp với các ban ngành đoàn thể tạo môi trường xanh-sạch-đẹp và an toàn. Ban giám hiệu thường xuyên bồi dưỡng giáo dục bảo vệ môi trường cho giáo viên và nhân viên trong trường. Xây dựng lớp điểm đầu tư chuyên môn và cơ sở vật chất. Nâng cao nhận thức của các bậc phụ huynh thông qua công tác tuyên truyền về giáo dục bảo vệ môi trường. Tổ chức tốt Hội thi về “Giáo dục bảo vệ môi trường” cho giáo viên và Hội thi “Rèn kỹ năng sống văn minh” cho trẻ. Khen thưởng kịp thời các Lớp và giáo viên thực hiện tốt “Giáo dục bảo vệ môi trường” trong trường Mầm non. III- KẾT LUẬN 1. Tóm lược giải pháp : “Mỗi người cần có trách nhiệm bảo vệ môi trường ngay từ trong ý thức”. Giáo dục bảo vệ môi trường trong trường chúng tôi đã hình thành cho trẻ những hiểu biết về môi trường sống của con người. Trẻ có những kỹ năng, thói quen bảo vệ môi trường và có thái độ tình cảm tốt biết yêu quý gần gũi với thiên nhiên… tích cực tham gia vào các hoạt động bảo vệ môi trường ở lớp học, ở trường và ở gia đình. Về phía đội ngũ giáo viên nắm chắc nội dung giáo dục bảo vệ môi trường, tích cực năng nổ trao đổi kinh nghiệm, cải tiến và vận dụng linh hoạt các phương pháp giảng dạy. Có ý thức tích hợp nội dung giáo dục bảo vệ môi trường vào trong các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ hằng ngày. Luôn làm gương cho trẻ noi theo trong việc thực hiện bảo vệ môi trường. Phối hợp với các bậc Phụ huynh tuyên truyền phổ biến kiến thức, kỹ năng giáo dục bảo vệ môi trường tại cộng đồng. Về phía cán bộ quản lý triển khai việc thực hiện chuyên đề đến 100% giáo viên. Thường xuyên theo dõi, đôn đốc nhắc nhở, dự giờ rút kinh nghiệm, hướng dẫn cho giáo viên các biện pháp giáo dục bảo vệ môi trường. Tổ chức hội thi giáo viên dạy giỏi về giáo dục bảo vệ môi trường và thi rèn kỹ năng sống văn minh của trẻ. Chú trọng việc xây dựng môi trường “xanh-sạch-đẹp” và an toàn. Tổ chức các tiết dạy mẫu để cho giáo viên có điều kiện trao đổi bạn bè các biện pháp giáo dục bảo vệ môi trường trong trường Mầm non tự tin hơn. 2. Phạm vi đối tượng áp dụng: “ Một số biện pháp giáo dục bảo vệ môi trường trong trường Mầm Non” của trường chúng tôi được áp dụng cho trẻ tuổi Mẫu giáo: khối Mầm, khối Chồi, khối Lá ở năm học2007-2008 bước đầu đã có nhiều tiến bộ rõ rệt./. Hậu nghĩa ngày 24 / 3 / 2008 Người viết Tải về bản full
|
