Vì sao ra có thể điều hòa thân nhiệt chọn câu trả lời sai

Hệ thần kinh tự chủ (ANS) điều hòa các quá trình sinh lý. Sự điều hòa xảy ra tự động, không có sự kiểm soát của ý thức. Hai phần chính là

Hệ giao cảm

Hệ phó giao cảm

Bệnh lý hệ thần kinh thực vật gây ra suy giảm hệ thần kinh thực vật và có thể ảnh hưởng đến bất cứ hệ thống nào của cơ thể.

Giải phẫu

ANS nhận được thông tin từ hệ thần kinh trung ương, nơi tích hợp và xử lý các kích thích từ cơ thể và môi trường bên ngoài. Các bộ phận này bao gồm vùng dưới đồi, nhân bó đơn độc, chất lưới, hạch hạnh nhân, hồi hải mã và vỏ não khứu giác.

Các hệ thống giao cảm và phó giao cảm mỗi hệ gồm hai cấu trúc thần kinh:

Trước hạch: Cấu trúc này nằm trong hệ thần kinh trung ương, có các đường liên hệ với các cấu trúc khác trong các hạch nằm ngoài hệ thần kinh trung ương.

Sau hạch: Cấu trúc này chứa các sợi ly tâm đi từ hạch tới các cơ quan trong cơ thể (xem Hình: Hệ thần kinh tự chủ     Hệ thần kinh tự chủ  Hệ thần kinh tự chủ (ANS) điều hòa các quá trình sinh lý. Sự điều hòa xảy ra tự động, không có sự kiểm soát của ý thức. Hai phần chính là Hệ giao cảm Hệ phó giao cảm Bệnh lý hệ thần kinh thực...  đọc thêm

).

Hệ thần kinh tự chủ

Giao cảm

Thân tế bào trước hạch của hệ thống giao cảm nằm ở sừng trung gian của tủy sống đoạn giữa T1 và L2 hoặc L3.

Các hạch giao cảm nằm cạnh cột sống và bao gồm hạch sống (chuỗi hạch giao cảm) và hạch trước sống, bao gồm hạch cổ trên, hạch tạng, hạch mạc treo tràng trên, hạch mạc treo tràng dưới và hạch chủ-thận.

Các sợi dài chạy từ các tế bào này đến các cơ quan, bao gồm:

Cơ trơn của các mạch máu, tạng, phổi, da đầu (cơ dựng lông), và đồng tử

Tim

Các tuyến (mồ hôi, nước bọt, và tiêu hóa)

Phó giao cảm

Thân tế bào trước hạch của hệ phó giao cảm nằm ở thân não và đoạn cùng của tủy sống. Các sợi trước hạch thoát khỏi thân não qua các dây thần kinh sọ III, VII, IX, và X (phế vị) và thoát khỏi tủy sống ở ngang mức S2 và S3; dây thần kinh phế vị chứa khoảng 75% tất cả các sợi thần kinh phó giao cảm.

Các hạch phó giao cảm (ví dụ: hạch mi, hạch chân bướm khẩu cái, hạch tai, hạch chậu hông, và hạch phế vị) nằm trong các cơ quan tương ứng, và các sợi sau hạch chỉ dài 1 hoặc 2 mm. Do đó, hệ phó giao cảm có thể tạo ra các đáp ứng đặc hiệu và khu trú trong các cơ quan được chi phối, như dưới đây:

Các mạch máu của đầu, cổ, và các tạng trong lồng ngực và ổ bụng

Tuyến lệ và tuyến nước bọt

Cơ trơn của các tuyến và các tạng (ví dụ như gan, lách, đại tràng, thận, bàng quang, bộ phận sinh dục)

Cơ đồng tử

Sinh lý học

Hệ thần kinh tự động kiểm soát huyết áp, nhịp tim, thân nhiệt, khối lượng cơ thể, sự tiêu hóa, chuyển hóa, cân bằng dịch và điện giải, tiết mồ hôi, đại tiểu tiện, đáp ứng tình dục và các quá trình khác. Nhiều cơ quan được kiểm soát chủ yếu bởi hệ giao cảm hoặc phó giao cảm, mặc dù chúng có thể nhận chi phối từ cả hai hệ; đôi khi, các chức năng được chi phối là ngược nhau (ví dụ, hệ giao cảm làm tăng nhịp tim, hệ phó giao cảm làm giảm nhịp tim)

Hệ thần kinh giao cảm có tính dị hóa ; nó kích hoạt các phản ứng chiến đấu hay bỏ chạy.

Hệ thần kinh phó giao cảm có tính đồng hóa; nó duy trì và hồi phục (xem Bảng: Sự phân chia của hệ thần kinh tự động     Sự phân chia của hệ thần kinh tự động  Hệ thần kinh tự chủ (ANS) điều hòa các quá trình sinh lý. Sự điều hòa xảy ra tự động, không có sự kiểm soát của ý thức. Hai phần chính là Hệ giao cảm Hệ phó giao cảm Bệnh lý hệ thần kinh thực...  đọc thêm

).

Hai chất trung gian dẫn truyền thần kinh chính của hệ thần kinh tự động là

Acetylcholine: Các sợi tiết acetylcholine (các sợi cholinergic) bao gồm tất cả các sợi trước hạch, tất cả các sợi phó giao cảm sau hạch và một số sợi giao cảm sau hạch (những sợi chi phối cơ dựng lông, tuyến mồ hôi và mạch máu).

Norepinephrine: Sợi tiết ra norepinephrine(các sợi adrenergic) bao gồm hầu hết các sợi giao cảm sau hạch. Tuyến mồ hôi trên lòng bàn tay và lòng bàn chân cũng ít nhiều có đáp ứng với kích thích adrenergic.

Có nhiều dưới nhóm khác nhau của các thụ thể adrenergic      Một nơron thần kinh sinh ra điện thế hoạt động và lan truyền dọc theo sợi trục của nó, sau đó truyền tín hiệu này qua synap thần kinh bằng cách giải phóng các chất dẫn truyền thần kinh, gây...  đọc thêm      và các thụ thể cholinergic      Một nơron thần kinh sinh ra điện thế hoạt động và lan truyền dọc theo sợi trục của nó, sau đó truyền tín hiệu này qua synap thần kinh bằng cách giải phóng các chất dẫn truyền thần kinh, gây...  đọc thêm     , theo vị trí của chúng.

Nguyên nhân suy giảm hệ thần kinh tự chủ

Các rối loạn gây suy giảm chức năng thần kinh tự chủ có thể bắt nguồn từ hệ thần kinh trung ương hoặc ngoại biên và có thể là nguyên phát hoặc thứ phát sau các bệnh lý khác.

Các nguyên nhân phổ biến nhất của suy giảm thần kinh tự động là

Bệnh thần kinh ngoại biên     Bệnh lý thần kinh ngoại biên  Bệnh lý thần kinh ngoại biên là rối loạn chức năng của một hoặc nhiều dây thần kinh ngoại biên (phần tận dây thần kinh cho đến rễ và đám rối). Bao gồm nhiều hội chứng đặc trưng bởi các rối loạn...  đọc thêm

Lão hóa

Bệnh Parkinson     Bệnh Parkinson  Bệnh Parkinson là một rối loạn thoái hóa chậm tiến triển, được đặc trưng bởi run tĩnh trạng, tăng trương lực cơ, giảm vận động và vận động chậm, và mất ổn định tư thế và/hoặc dáng đi. Chẩn đoán...  đọc thêm

Các nguyên nhân khác bao gồm

Bệnh thần kinh tự động     Các bệnh lý thần kinh tự chủ  Bệnh lý thần kinh tự chủ là bệnh lý thần kinh ngoại biên trong đó có tổn thương các sợi thần kinh tự chủ. (Xem thêm Tổng quan về Hệ thần kinh tự chủ.) Các bệnh lý thần kinh tự chủ được biết...  đọc thêm      tự miễn

Teo đa hệ     Teo đa hệ thống (MSA)  Teo đa hệ thống là bệnh thoái hóa thần kinh tiến triển gây nên các rối loạn chức năng bó tháp, tiểu não và thần kinh tự chủ. Nó bao gồm 3 bệnh trước đây được cho là khác biệt: teo trám cầu tiểu...  đọc thêm

Suy giảm thần kinh tự động đơn thuần     Suy giảm chức năng thần kinh tự chủ đơn thuần  Suy giảm chức năng thần kinh tự chủ đơn thuần do mất tế bào thần kinh trong hạch tự chủ, gây hạ huyết áp tư thế và các triệu chứng thần kinh tự chủ khác. (Xem thêm Tổng quan về Hệ thần kinh...  đọc thêm

Bệnh tủy sống     Tổng quan về Bệnh lý Tủy sống  Bệnh lý tủy sống có thể gây ra khuyết tật thần kinh nặng và vĩnh viễn. Đối với một số bệnh nhân, các khuyết tật như vậy có thể tránh được hoặc giảm thiểu nếu đánh giá và điều trị sớm. Bệnh lý...  đọc thêm

Thuốc

Bệnh khớp thần kinh - cơ     Các bệnh lý về dẫn truyền thần kinh - cơ  (Xem thêm Tổng quan về bệnh lý hệ thần kinh ngoại biên.) Rối loạn truyền dẫn thần kinh cơ ảnh hưởng đến synap thần kinh cơ. Chúng có thể bao gồm Các thụ thể sau synap (ví dụ, trong nhược cơ)...  đọc thêm      (ví dụ, chứng ngộ độc thịt, hội chứng Lambert-Eaton)

Đánh giá sự suy giảm hệ thần kinh tự động

Bệnh sử

Các triệu chứng gợi ý suy giảm hệ thần kinh tự động bao gồm:

Không dung nạp tư thế đứng (xuất hiện các triệu chứng như chóng mặt khi đứng dậy và giảm đi khi ngồi xuống) do hạ huyết áp tư thế đứng hoặc hội chứng nhịp nhanh tư thế.

Không dung nạp thời tiết nóng

Mất kiểm soát bàng quang và ruột

Rối loạn chức năng cương dương (triệu chứng sớm)

Các triệu chứng có thể khác bao gồm khô mắt và khô miệng, nhưng chúng ít đặc hiệu.

Khám thực thể

Các phần quan trọng khi khám bao gồm:

Huyết áp tư thế và nhịp tim: Ở một bệnh nhân bình thường không có mất nước, giảm thực sự (thời gian > 1 phút)  20 mm Hg huyết áp tâm thu hoặc  10 mm Hg huyết áp tâm trương khi đứng gọi là hạ huyết áp tư thế     Hạ huyết áp tư thế  Hạ huyết áp tư thế là sự suy giảm huyết áp tư thế quá mức khi đứng dậy. Định nghĩa hạ huyết áp tư thế được đồng thuận nhất là mức suy giảm huyết áp tâm thu > 20 mm Hg, hoặc mức suy giảm huyết...  đọc thêm     . Thay đổi nhịp tim theo hô hấp và tư thế đứng cần được lưu ý; không có rối loạn nhịp xoang sinh lý và nhịp tim không tăng lên khi đứng cho thấy sự suy giảm thần kinh tự động. Ngược lại, những bệnh nhân có hội chứng nhịp nhanh tư thế, một rối loạn lành tính, điển hình có nhịp tim nhanh tư thế mà không có hạ huyết áp.

Khám mắt: Co đồng tử và sụp mi nhẹ (hội chứng Horner) gợi ý tổn thương giao cảm. Đồng tử giãn, không phản ứng (Đồng tử Adie) gợi ý tổn thương phó giao cảm.

Phản xạ trực tràng và sinh dục-tiết niệu: Bất thường các phản xạ này có thể là do suy giảm thần kinh tự động. Khám các phản xạ bao gồm phản xạ da bìu (dùng que gãi phần trong và phía trên đùi gây co tinh hoàn lên cao), phản xạ cơ thắt hậu môn (dùng que gãi vùng da quanh da hậu môn làm co cơ thắt hậu môn) và phản xạ hành-hang (siết nhẹ đầu dương vật hoặc âm vật dẫn đến sự co cơ thắt hậu môn). Trong thực hành, phản xạ sinh dục-tiết niệu và phản xạ trực tràng hiếm khi được khám vì có các xét nghiệm đáng tin cậy nhiều hơn.

Các xét nghiệm

Nếu bệnh nhân có các triệu chứng và các dấu hiệu gợi ý sự suy giảm thần kinh tự động, các test tiết mồ hôi, phế vị tim, và test adrenergic thường được thực hiện để giúp xác định mức độ và phân bố tổn thương.

Test tiết mồ hôi bao gồm:

Xét nghiệm định lượng phản xạ - trục tiết mồ hôi: Thử nghiệm này đánh giá sự toàn vẹn của các sợi sau hạch. Các sợi được kích thích bởi sự di chuyển các ion bằng cách sử dụng acetylcholine. Các vị trí tiêu chuẩn ở chân và cổ tay được đánh giá, và tổng lượng mồ hôi sau đó được đo. Thử nghiệm có thể phát hiện sự giảm hoặc không tiết mồ hôi.

Test mồ hôi điều hòa thân nhiệt: Thử nghiệm này đánh giá cả hai con đường trước hạch và sau hạch. Sau khi chất màu được bôi lên da, bệnh nhân được đưa vào một phòng kín và nóng để gây ra tiết mồ hôi tối đa. Mồ hôi làm cho chất màu thay đổi màu sắc, do đó các vùng giảm tiết mồ hôi được nhìn thấy rõ ràng và có thể được tính theo tỷ lệ phần trăm diện tích bề mặt cơ thể.

Test phế vị-tim đánh giá đáp ứng nhịp tim (thông qua điện tim đồ) với thở sâu và nghiệm pháp Valsalva. Nếu hệ thần kinh tự động còn nguyên vẹn, nhịp tim sẽ thay đổi khi làm các nghiệm pháp này; tỷ lệ đáp ứng bình thường đối với thở sâu và nghiệm pháp Valsalva thay đổi theo tuổi.

Test Adrenergic đánh giá đáp ứng của huyết áp từng nhịp như sau:

Đầu nghiêng: Máu di chuyển tới các bộ phận phụ thuộc, gây ra đáp ứng phản xạ của huyết áp và nhịp tim. Thử nghiệm này giúp phân biệt bệnh lý thần kinh tự động với hội chứng nhịp nhanh tư thế.

Nghiệm pháp Valsalva: Nghiệm pháp này làm tăng áp lực trong lồng ngực và làm giảm máu trở về tĩnh mạch, gây ra sự thay đổi trong huyết áp và nhịp tim, phản ánh chức năng phản xạ áp lực của dây thần kinh phế vị và hệ giao cảm.

Với test đầu nghiêng và nghiệm pháp Valsalva, dạng đáp ứng là một chỉ số của chức năng adrenergic.

Nồng độ norepinephrine huyết tương có thể được đo bằng cách cho bệnh nhân nằm ngửa và sau khi khi họ đứng trong thời gian > 5 phút. Thông thường, nồng độ tăng sau khi đứng. Nếu bệnh nhân suy giảm thần kinh tự chủ, nồng độ sẽ không tăng khi đứng và có thể thấp ở vị trí nằm ngửa, đặc biệt trong những bệnh lý sau hạch (ví dụ, bệnh thần kinh tự chủ, suy nhược thần kinh tự chủ đơn thuần).

Video liên quan