Dấu hiệu của bệnh sởi ở trẻ em

Trẻ sơ sinh bị sởi có thể do người mẹ bị nhiễm virus sởi trong 2 đến 3 tuần cuối của thai kỳ, trong lúc chuyển dạ hoặc sau sinh dẫn đến lây cho trẻ. Bệnh sởi ở trẻ sơ sinh rất nguy hiểm do đó cha mẹ cần lưu ý trong việc chăm sóc trẻ để phòng tránh những biến chứng xấu có thể xảy ra với trẻ.

1. Đôi nét về tình trạng trẻ sơ sinh bị bệnh sởi

1.1 Trẻ sơ sinh bị sởi có những dấu hiệu gì?

Biểu hiện của bệnh sởi ở trẻ sơ sinh thường không điển hình, cha mẹ có thể dựa vào các dấu hiệu dưới đây để nhận biết tình trạng bệnh của trẻ.

– Trẻ sốt nhẹ, viêm họng nhẹ.

– Trẻ phát ban dát hồng, hơi gò lên trên mặt, mịn nhưng mọc không tuần tự, từ sau tai, mặt đến thân mình trong 3 ngày, ban có thể thấy ở lưng, ngực trước. Các ban này mọc thường không dày, trẻ thường biếng ăn và bỏ bú khi bị sởi.

– Trẻ bị tiêu chảy và nôn ói.

1.2 Trẻ sơ sinh bị sởi nguyên nhân do đâu?

Theo thống kê, thời gian gần đây, số ca trẻ mắc sởi có xu hướng tăng lên tại các cơ sở y tế và bệnh viện Nhi khiến nhiều cha mẹ lo lắng. Sởi là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus gây ra và bệnh dễ bùng phát thành dịch. Đặc biệt, bệnh rất nguy hiểm ở trẻ sơ sinh vì sức đề kháng của trẻ còn rất yếu.

Nguyên nhân gây ra bệnh sởi là do virus thuộc giống Morbillivirus của họ Paramyxoviridae. Bệnh sởi là dạng nhiễm virus cấp tính, bệnh được xếp vào danh mục các bệnh nguy hiểm và có thể gây tử vong cho trẻ nếu không được phát hiện, chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Hiện nay, nhờ vào vắc xin tiêm chủng nên tỷ lệ tỷ vong do sởi gây ra đã giảm đáng kể trên toàn thế giới, hàng năm có khoảng 100.000 bệnh nhân tử vong do sởi mà chủ yếu là trẻ dưới 5 tuổi. Đa số các nước kém phát triển tỷ lệ phòng ngừa sởi thấp hơn so với các nước đang và phát triển.

Trẻ sơ sinh bị sởi có thể do người mẹ bị nhiễm virus sởi trong 2 đến 3 tuần cuối của thai kỳ, trong lúc chuyển dạ hoặc sau sinh dẫn đến lây cho trẻ

2. Lý giải vì sao bệnh sởi ở trẻ em nguy hiểm?

Bệnh sởi ở trẻ sơ sinh nguy hiểm vì sau khi trẻ mắc bệnh sởi, đáp ứng miễn dịch của cơ thể trẻ giảm sút do virus sởi tấn công và gây suy giảm miễn dịch, do đó trẻ sẽ rất dễ mắc các bệnh nhiễm trùng nếu trẻ không được điều trị đúng cách.

Hầu hết các trường hợp trẻ tử vong liên quan đến sởi là do các biến chứng của bệnh gây ra.

Biến chứng của sởi thường xảy ra ở trẻ nhỏ dưới 5 tuổi. Các biến chứng của bệnh sởi bao gồm: Mù mắt do viêm loét mặc, viêm não, tiêu chảy cấp, nhiễm trùng tai, nhiễm trùng đường hô hấp…

Do đó, nếu nghi ngờ hoặc phát hiện trẻ có các dấu hiệu của bệnh sởi, cha mẹ cần nhanh chóng đưa trẻ đến bệnh viện để được bác sĩ thăm khám và điều trị vì quá trình của bệnh sởi ở trẻ sơ sinh thường rất nghiêm trọng.

Bệnh sởi ở trẻ sơ sinh nguy hiểm vì sau khi trẻ mắc bệnh sởi, đáp ứng miễn dịch của cơ thể trẻ giảm sút do virus sởi tấn công và gây suy giảm miễn dịch

3. Trẻ sơ sinh bị bệnh sởi, cha mẹ cần lưu ý những gì?

Trẻ bị sởi cha mẹ cần lưu ý các biểu hiện để từ đó chăm sóc trẻ và giúp trẻ giảm các triệu chứng của bệnh.

– Khi trẻ sốt: Cha mẹ cần cho trẻ uống thuốc hạ sốt nếu trẻ sốt cao từ 38,5 độ C, liều lượng và cách dùng cần có sự tư vấn của bác sĩ. Nên để trẻ ở phòng thoáng, không mặc quá nhiều quần áo, hay quấn chăn. Duy trì cho trẻ bú sữa mẹ hoặc sữa công thức, chia nhỏ các cũ để đảm bảo trẻ không bị mất nước.

– Nếu trẻ bị ho nhưng không kèm thở nhanh, cha mẹ có thể cho bé uống thuốc ho nhưng nên được bác sĩ chỉ định hoặc có thể sử dụng trà chanh, mật ong an toàn. (Lưu ý không dùng mật ong cho trẻ nhỏ dưới 1 tuổi).

– Trẻ bị nghẹt mũi sẽ khiến trẻ khó khăn trong việc bú mẹ, do đó, cha mẹ nên rửa mũi cho trẻ bằng nước muối sinh lý để làm sạch mũi trước khi cho trẻ bú hoặc ăn.

– Trẻ bị sởi thường kèm dấu hiệu mắt đỏ, cha mẹ nên lau mặt cho bé bằng khăn mềm, ướt, nếu mắt bị dính ghèn thì nên đưa trẻ đi khám bác sĩ.

– Cho trẻ súc miệng cho nước sạch càng nhiều lần trong ngày càng tốt để phòng tránh tình trạng đau loét miệng.

– Trẻ bị lên sởi thường tiêu chảy và nôn mửa, bỏ bú vì miệng loét. Do đó, cần tăng cường cho trẻ bú, chia nhỏ các bữa ăn, tăng cũ ăn, bú. Lưu ý lựa chọn cho trẻ các thực phẩm mềm, lỏng, dễ tiêu hóa để đảm bảo trẻ được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng và năng lượng.

– Để phòng bệnh sởi thì biện pháp quan trọng và hiệu quả nhất đó là tiêm vắc xin. Do đó, cha mẹ cần cho trẻ tiêm theo đúng độ tuổi và liều lượng theo quy định.

– Người chăm sóc trẻ cũng không nên tiếp xúc với trẻ đang bị sởi hoặc nghi ngờ bị sởi. Nếu bắt buộc tiếp xúc thì sau đó cần phải thay quần áo, tắm rửa sạch sẽ trước khi chăm sóc trẻ để phòng tránh nguy cơ lây nhiễm.

Khi nghi ngờ hoặc phát hiện trẻ bị lên sởi, cha mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện để được bác sĩ thăm khám và có phương pháp xử lý đúng cách, hiệu quả.

Bệnh sởi ở trẻ em không chỉ gây ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn gây nguy hại đến tính mạng của trẻ. Do đó, khi mang bầu, các bạn nên kiểm tra sức khỏe tổng thể và luôn giữ tinh thần vui tươi trong suốt thai kỳ để có thể lực tốt và phòng tránh bệnh sởi ở trẻ sơ sinh. Khi trẻ bị mắc sởi, tuyệt đối không tự ý mua thuốc để tự điều trị cho trẻ, thay vào đó, cha mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện để được bác sĩ thăm khám và có phương pháp xử lý đúng cách, hiệu quả.

Sởi là một trong những căn bệnh lây lan nhanh và dễ trở thành dịch trên diện rộng. Đặc biệt, nếu bệnh nhân không được điều trị đúng cách có thể dẫn tới các biến chứng nguy hiểm. Chính vì, nắm bắt các dấu hiệu bệnh sởi sẽ giúp cha mẹ chủ động điều trị và phòng ngừa hiệu quả.

Sởi là bệnh truyền nhiễm, lây qua đường không khí do virus sởi gây nên. Đây là virus thuộc họ Paramyxoviridae, có đường kính khoảng 120 – 250nm, sức chịu đựng yếu, dễ bị tiêu diệt với các thuốc khử trùng thông thường hoặc ánh sáng mặt trời, sức nóng… có nhiệt độ khoảng 56 độ C.

Virus sởi có hai kháng nguyên:

– Kháng nguyên ngưng kết hồng cầu (Hemagglutinin).

– Kháng nguyên tan hồng cầu (Hemolysin)

Khi virus xâm nhập vào cơ thể sẽ kích thích sinh kháng thể. Kháng thể xuất hiện từ ngày thứ 2 – 3 sau khi mọc ban và tồn tại lâu dài. Miễn dịch trong sởi là miễn dịch bền vững.

Ở nước ta, bệnh sởi thường xảy ra vào mùa đông xuân và thường gặp ở trẻ dưới 5 tuổi. Tuy nhiên, trong vài năm trở lại đây, dịch sởi có thể bùng phát bất cứ thời điểm nào trong năm.

Dấu hiệu bệnh sởi ở trẻ em và người lớn đều có đặc trưng là sốt, viêm đường hô hấp trên, viêm kết mạc và phát ban. Bệnh sởi thường diễn biến qua các giai đoạn sau:

 -Giai đoạn ủ bệnh: Khoảng 10-12 ngày, người bệnh sẽ không có dấu hiệu bệnh sởi, nhưng đến ngày thứ 9-10 thì sẽ có triệu chứng sốt nhẹ.

Nốt sởi ban đầu có màu hồng nhạt, nhưng sau đó sẽ đỏ dần lên

– Giai đoạn khởi phát: Diễn ra trong 4-5 ngày. Đây là khoảng thời gian dễ lây lan, bệnh nhân sẽ gặp các dấu hiệu bệnh sởi như: sốt, mệt mỏi, đau cơ khớp, nhức đầu… Các tình trạng viêm khởi phát như: viêm ở mắt, chảy nước mắt, kết mạc mắt đỏ, mi mắt sưng lên; viêm mũi gây hắt hơi, sổ mũi, giọng khàn, ho có đờm; viêm đường tiêu hóa gây tiêu chảy…

– Giai đoạn phát ban nốt sởi: Các nốt sởi bắt đầu xuất hiện ở sau tai, lan dần sang hai bên má, cổ, xuống ngực, sang hai cánh tay. Trong 24h tiếp theo, nốt sởi lan rộng ra lưng, hông, xuống chân dưới. Nốt sởi ban đầu có màu hồng nhạt, nhưng sau đó sẽ đỏ dần lên. 

– Giai đoạn phục hồi: Các nốt sởi dần biến mất và để lại thâm đen, vết hằn trên da.

Theo các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc, sởi và sốt phát ban đều giống nhau ở thời điểm ủ bệnh, có các biểu hiện thường thấy ở gia đoạn này là:

– Sốt nhẹ hoặc sốt cao 38 – 39 độ C;

– Xuất hiện tình trạng mệt mỏi, lừ đừ;

– Đau đầu, nhức mỏi các cơ bắp;

– Chán ăn, bỏ bú;

– Nôn ói hoặc tiêu chảy.

Ở bệnh sốt phát ban, nốt phát ban sau khi lặn thường không để lại sẹo hoặc vết thâm

Bệnh sốt phát ban sau khi giảm sốt, trẻ sẽ bước vào giai đoạn phát ban kéo dài từ từ 1 – 5 ngày với đặc điểm điển hình của sốt phát ban thông thường là:

– Nốt ban đỏ và sáng;

– Ban mịn, ít sần sùi trên mặt da;

– Ban nổi đồng loạt khắp cơ thể;

– Sau khi lặn thường không để lại sẹo hoặc vết thâm.

Trong khi đó, ở bệnh sởi lại có những dấu hiệu đặc trưng khác biệt như sau:

– Ban xuất hiện theo trình tự: Bắt đầu ở sau tai, sau đó lan đến mặt, dần xuống ngực, bụng và nổi kín khắp toàn thân;

– Ban dạng sẩn, gồ lên mặt da;

– Gây ngứa, khó chịu;

– Khi lặn sẽ để lại vết thâm, hay còn gọi là “vằn da hổ”.

Bệnh sởi là bệnh lây nhiễm cấp tính, lây từ người bệnh sang người khỏe mạnh khi tiếp xúc (nói chuyện, ho, hắt hơi…). Vì vậy, bệnh dễ lây lan nhanh chóng ở những khu vực đông người như: Văn phòng, trường học, khu dân cư…. từ đó bùng phát thành dịch.

Trường học là một trong những địa điểm dễ lây lan bệnh sởi

Đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh sởi là trẻ em – đối tượng có sức đề kháng kém. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể phát triển theo chiều hướng xấu, gây ra những biến chứng nguy hiểm thậm chí có thể dẫn tới tử vong.

Hiện nay, bệnh sởi ở trẻ em chưa có thuốc đặc trị. Phương pháp điều trị cơ bản là khắc phục triệu chứng bệnh, kết hợp cải thiện chế độ dinh dưỡng, vệ sinh cá nhân sạch sẽ.

Sởi tuy là bệnh lành tính nhưng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây các biến chứng nguy hiểm sau:

– Viêm tai giữa cấp, viêm phế quản: Đây là biến chứng thường gặp nhất.

– Viêm phổi nặng: Gồm triệu chứng sốt cao, nhiễm trùng, khi nghe phổi thấy ran nổ, công thức máu thấy bạch cầu tăng cao, trên phim X- quang thấy hình ảnh nốt mờ rải rác ở hai trường phổi.

– Viêm não – màng não: Là biến chứng lên hệ thống thần kinh trung ương, có thể gây tử vong và để lại nhiều di chứng nặng nề. Các biểu hiện gồm: sốt cao, co giật, bí đái, đái dầm, rối loạn ý thức dẫn đế đi vào hôn mê.

– Biến chứng tiêu hóa: Viêm niêm mạc miệng, cam tẩu mã – gây hoại tử niêm mạc miệng, hơi thở có mùi hôi. Viêm ruột với biểu hiện tiêu chảy thường nặng nề hơn so với các loại tiêu chảy do virus khác.

– Biến chứng mắt – loét giác mạc, có thể để lại di chứng mù vĩnh viễn.

– Suy dinh dưỡng hậu sởi.

– Sảy thai, sinh non khi mắc sởi ở phụ nữ đang mang thai.

Bệnh sởi có thể gây biến chứng viêm phế quản cho trẻ

Cha mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất khi trẻ có các dấu hiệu bệnh sởi chuyển nặng sau:

– Trẻ sốt cao liên tục ≥ 39°C- 40°C.

– Khó thở, thở nhanh.

– Mệt mỏi, không ăn uống gì, không chơi, lơ mơ…

– Phát ban toàn thân mà vẫn sốt.

Hy vọng rằng với các thông tin được cung cấp trong bài viết, cha mẹ đã nhận diện được các dấu hiệu bệnh sởi ở trẻ để có phương án xử trí kịp thời nếu không may trẻ mắc bệnh.

Khoa Nhi là một trong những chuyên khoa mũi nhọn của Bệnh viện Hồng Ngọc, thăm khám và điều trị các bệnh lý về nhi như sởi quai bị rubella, tay chân miệng, tiêu chảy, thủy đậu, viêm phổi, viêm phế quản… Khoa luôn mang lại sự hài cho lòng khách hàng với những ưu điểm vượt trội về chất lượng dịch vụ:

– Quy tụ đội ngũ y bác sĩ giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm và tận tâm.

– Dịch vụ toàn diện: Bệnh viện Hồng Ngọc cung cấp các dịch vụ toàn diện và chuyên sâu dành cho nhi gồm Sơ sinh – Nhi – tiêm chủng vaccine…  để đồng hành cùng các bậc cha mẹ chăm sóc sức khỏe con yêu từ lọt lòng đến tuổi trưởng thành.

– Chăm sóc chuyên nghiệp: Ngoài thấu hiểu tâm lý trẻ, Hồng Ngọc còn đặc biệt quan tâm đến không gian vui chơi của các bé, giúp các con thoải mái trong môi trường bệnh viện, hợp tác điều trị, nâng cao hiệu quả khám chữa bệnh.

Thông tin liên hệ và đặt lịch khám:

KHOA NHI – BỆNH VIỆN ĐA KHOA HỒNG NGỌC

– Cơ sở Yên Ninh: Số 55 Yên Ninh, Ba Đình, Hà Nội

Điện thoại: 024 3927 5568

– Cơ sở Mỹ Đình: Số 8, đường Châu Văn Liêm, phường Phú Đô, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội

Điện thoại: 024 7300 8866

**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý, bệnh nhân cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị hợp lý.

Theo dõi fanpage của Bệnh viện Hồng Ngọc TẠI ĐÂY để có thêm những thông tin hữu ích về sức khỏe và các chương trình ưu đãi hấp dẫn từ bệnh viện.