Câu 10. một học sinh đi xe đạp đến trường, lực ma sát xuất hiện ở đâu?

Với giải bài 40.2 trang 119 sbt Khoa học tự nhiên lớp 6 bộ sách Chân trời sáng tạo được biên soạn lời giải chi tiết sẽ giúp học sinh biết cách làm bài tập môn Khoa học tự nhiên 6. Mời các bạn đón xem:

Giải SBT Khoa học tự nhiên 6 Bài 40: Lực ma sát - Chân trời sáng tạo

Bài 40.2 trang 119 SBT Khoa học tự nhiên 6:

Lực ma sát nghỉ xuất hiện khi:

A. quyển sách để yên trên mặt bàn nằm nghiêng.

B. ô tô đang chuyển động, đột ngột hãm phanh.

C. quả bóng bàn đặt trên mặt bàn nằm ngang nhẵn bóng.

D. xe đạp đang xuống dốc.

Trả lời:

- Lực ma sát nghỉ xuất hiện khi: quyển sách để yên trên mặt bàn nằm nghiêng vì khi đó trọng lực của vật và lực đẩy của bàn tác dụng lên vật không cân bằng nhau mà quyển sách vẫn nằm yên trên bàn => xuất hiện lực ma sát nghỉ giữa mặt bàn và vật.

- Lực ma sát xuất hiện trong các trường hợp còn lại là:

+ B. ô tô đang chuyển động, đột ngột hãm phanh: Xuất hiện lực ma sát trượt giữa má phanh và vành xe.

+ C. quả bóng bàn đặt trên mặt bàn nằm ngang nhẵn bóng: Xuất hiện lực ma sát lăn giữa quả bóng và mặt bàn.

+ D. xe đạp đang xuống dốc: Xuất hiện lực ma sát lăn giữa bánh xe đạp và mặt đường.

Chọn đáp án A.

Xem thêm lời giải sách bài tập Khoa học tự nhiên 6 sách Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác:

Bài 40.1 trang 119 SBT Khoa học tự nhiên 6 - CTST: Phát biểu nào sau đây nói về lực ma sát là đúng?...

Bài 40.3 trang 119 SBT Khoa học tự nhiên 6 - CTST: Một vật đặt trên mặt bàn nằm ngang...

Bài 40.4 trang 119 SBT Khoa học tự nhiên 6 - CTST: Lực ma sát trượt xuất hiện trong trường hợp nào sau đây?...

Bài 40.5 trang 119 SBT Khoa học tự nhiên 6 - CTST: Đặt vật trên một mặt bàn nằm ngang, móc lực kế vào vật và kéo sao cho...

Bài 40.6 trang 119 SBT Khoa học tự nhiên 6 - CTST: Phát biểu nào sau đây là đúng?...

Bài 40.7 trang 120 SBT Khoa học tự nhiên 6 - CTST: Hãy giải thích các hiện tượng sau và cho biết trong các hiện tượng này, ma sát có lợi hay có hại...

Bài 40.8 trang 120 SBT Khoa học tự nhiên 6 - CTST: Giải thích ý nghĩa của câu nói “Nước chảy đá mòn” và chỉ ra...

Bài 40.9 trang 120 SBT Khoa học tự nhiên 6 - CTST: Hãy giải thích tại sao xích xe đạp phải thường xuyên tra dầu nhớt...

Bài 40.10 trang 120 SBT Khoa học tự nhiên 6 - CTST: Một học sinh đi xe đạp đến trường, lực ma sát xuất hiện ở đâu?...

Câu hỏi trang 142 Khoa học tự nhiên lớp 6 – Cánh diều: Lực nào làm khối gỗ trên hình 28.1 dừng lại?

Trả lời:

Lực ma sát làm cho khối gỗ trên hình 28.1 dừng lại.

code mẫu -> overline text

⋮ -> chia hết

Câu hỏi trang 142 Khoa học tự nhiên lớp 6 – Cánh diều: Hãy tìm thêm ví dụ về lực ma sát trượt trong khoa học và đời sống?

Trả lời:

– Một người đang trượt tuyết

– Em bé chơi cầu trượt

Câu hỏi trang 142 Khoa học tự nhiên lớp 6 – Cánh diều: Khi gặp trường hợp khẩn cấp, người đi xe đạp bóp mạnh phanh. Lúc này bánh xe ngừng quay và trượt trên mặt đường. Khi đó, giữa bánh xe và mặt đường có lực ma sát trượt không?

Trả lời:

Khi đó, giữa bánh xe và mặt đường có xuất hiện lực ma sát trượt. Khi ta bóp mạnh phanh trong trường hợp khẩn cấp, má phanh có thể giữ chặt vành bánh xe khiến bánh xe ngừng quay và trượt trên mặt đường, xuất hiện lực ma sát trượt giữa bánh xe với mặt đường. Lực ma sát trượt giúp xe nhanh chóng chuyển động chậm dần rồi dừng lại.

Câu hỏi trang 143 Khoa học tự nhiên lớp 6 – Cánh diều: Vì sao trong thí nghiệm này, dù có lực kéo nhưng khối gỗ vẫn đứng yên?

Trả lời:

Vì trong thí nghiệm đã xuất hiện lực ma sát nghỉ, lực kéo chưa thắng được lực ma sát nghỉ nên khối gỗ vẫn đứng yên.

Câu hỏi trang 143 Khoa học tự nhiên lớp 6 – Cánh diều: Hãy tưởng tượng em đẩy một hộp nặng trượt trên sàn nhà. Ban đầu, khi hộp đứng yên, em cần đẩy mạnh để hộp chuyển động. Khi hộp đã bắt đầu chuyển động, em có thể đẩy nhẹ hơn mà hộp vẫn chuyển động. Em hãy giải thích vì sao lại như vậy?

Trả lời:

– Ban đầu, khi hộp đứng yên, em cần đẩy mạnh để hộp chuyển động: vì trong trường hợp này xuất hiện lực ma sát nghỉ, ta cần tác dụng một lực lớn để thắng lực ma sát nghỉ cực đại.

– Khi hộp đã bắt đầu chuyển động, trong trường hợp này xuất hiện lực ma sát trượt, mà lực ma sát trượt nhỏ hơn lực ma sát nghỉ nên em có thể đẩy nhẹ hơn mà hộp vẫn chuyển động.

Câu hỏi trang 143 Khoa học tự nhiên lớp 6 – Cánh diều: Hãy tìm ví dụ về lực ma sát nghỉ trong cuộc sống xung quanh em?

Trả lời:

– Lực ma sát nghỉ giúp chúng ta có thể cầm nắm được các đồ vật.

– Lực ma sát nghỉ giúp các xe cộ có thể đứng yên ở những chỗ dốc.

Câu hỏi trang 143 Khoa học tự nhiên lớp 6 – Cánh diều: Nếu lực ma sát rất nhỏ thì có thể xảy ra hiện tượng gì đối với việc viết bảng.

Trả lời:

Nếu lực ma sát rất nhỏ thì khi ta ghi lên bảng sẽ bị trơn trượt và phấn không dính ở trên bảng. Như vậy lực ma sát trong trường hợp này là có ích.

Câu hỏi trang 144 Khoa học tự nhiên lớp 6 – Cánh diều: Hãy tìm thêm ví dụ về lực ma sát cản trở chuyển động?

Trả lời:

– Lực ma sát trượt cản trở chuyển động của thùng hàng khi ta muốn đẩy thùng, cách khắc phục là dùng xe lăn để giảm lực ma sát.

– Lực ma sát cản trở chuyển động của cần kéo nhị vào dây cung, cách khắc phục là phải bôi nhựa thông vào dây cung ở cần kéo nhị.

Câu hỏi trang 145 Khoa học tự nhiên lớp 6 – Cánh diều: Hãy vẽ phác thảo bàn chân đẩy vào mặt đất theo hình 28.5 Vẽ một mũi tên biểu diễn lực ma sát giúp bàn chân không bị trượt.

Trả lời:

– Vectơ lực Fms1→ do chân tác dụng lên mặt đất.

– Vectơ lực Fms2→ do đất tác dụng lên chân giúp bàn chân không bị trượt mà còn thúc đẩy chuyển động.

Câu hỏi trang 145 Khoa học tự nhiên lớp 6 – Cánh diều: Em hãy cho biết vì sao dầu ở ổ trục bánh xe đạp làm cho xe đạp di chuyển dễ dàng hơn?

Trả lời:

Dầu ở ổ trục bánh xe đạp làm cho xe đạp di chuyển dễ dàng hơn, vì:

Khi tra dầu vào ổ trục bánh xe đạp sẽ làm giảm lực ma sát giúp cho xe đạp di chuyển dễ dàng hơn.

Câu hỏi trang 145 Khoa học tự nhiên lớp 6 – Cánh diều: Hãy lấy ví dụ trong cuộc sống về:

– Làm giảm ma sát

– Làm tăng ma sát

Trả lời:

– Ví dụ trong cuộc sống về làm tăng lực ma sát: Ô tô đi vào bùn dễ bị sa lầy, có khi bánh quay tít mà xe không tiến lên được. Vì lực mà sát nhỏ nên bánh xe ô tô bị trượt trên bùn không chuyển động được. Như vậy lực ma sát trong trường hợp này là có ích và cần làm tăng lực ma sát.

– Ví dụ trong cuộc sống cần làm giảm lực ma sát: Giầy đi mãi đế bị mòn là do ma sát giữa mặt đường và đế giầy vì lực ma sát làm mòn đế giầy. Như vậy lực ma sát trong trường hợp này là có hại.

Câu hỏi trang 146 Khoa học tự nhiên lớp 6 – Cánh diều: Hãy lấy một ví dụ về việc ma sát giúp thúc đẩy chuyển động trong đời sống?

Trả lời:

– Lực ma sát giúp ta viết phấn lên bảng được dễ dàng hơn:

– Lực ma sát giúp các hành lí nằm yên trên băng chuyền, để vận chuyển được dễ dàng hơn:

code mẫu -> overline text
⋮ -> chia hết

Câu hỏi trang 146 Khoa học tự nhiên lớp 6 – Cánh diều: Giải thích vì sao khi đi chân trần trên đường đất trơn thì rất khó đi, thậm chí không thể đi nổi?

Trả lời:

Khi đi chân trần trên đường đất trơn thì rất khó đi, thậm chí không thể đi nổi, vì:

Tác dụng qua lại giữa bề mặt tiếp xúc của chân và đất trơn bị giảm nhiều dẫn tới lực ma sát giữa chân và đất trơn bị giảm nhiều.

code mẫu -> overline text

⋮ -> chia hết

Câu hỏi trang 146 Khoa học tự nhiên lớp 6 – Cánh diều: Hãy lấy ví dụ về ảnh hưởng của lực ma sát (có lợi và có hại) trong giao thông với các trường hợp sau đây:

– Người đi bộ

– Xe đạp chuyển động trên đường

– Xe lửa (tàu hỏa) chạy trên đường ray

Trả lời:

– Ví dụ về ảnh hưởng của lực ma sát (có lợi và có hại) trong giao thông với người đi bộ:

+ Có lợi: Nhờ có lực ma sát mà người đi bộ có thể đi lại được trên đường không bị trơn trượt, ngã:

+ Có hại: Lực ma sát làm người đi bộ đi lại trên đường bị mòn đế giày dép.

– Ví dụ về ảnh hưởng của lực ma sát (có lợi và có hại) trong giao thông với xe đạp chuyển động trên đường:

+ Có lợi: Nhờ có lực ma sát mà người đi xe đạp có thể đi lại được trên đường không bị trượt, đổ.

+ Có hại: Lực ma sát làm người đi xe đạp đi lại trên đường bị mòn lốp xe.

– Ví dụ về ảnh hưởng của lực ma sát (có lợi và có hại) trong giao thông với xe lửa (tàu hỏa) chạy trên đường ray.

+ Có lợi: Nhờ có lực ma sát mà tàu hỏa có thể chạy và không bị trượt khỏi đường ray.

+ Có hại: Lực ma sát làm mòn bánh xe tàu hỏa

Câu hỏi trang 146 Khoa học tự nhiên lớp 6 – Cánh diều: Khi xe đang di chuyển, người lái xe thấy có nguy hiểm phía trước. Trước khi người lái xe kịp phản ứng và đạp phanh thì xe đã di chuyển được một quãng đường nhất định. Tiếp theo quãng đường này là quãng đường phanh. Đó là quãng đường xe đi được kể từ khi người lái xe đạp phanh cho đến khi xe dừng hẳn. Quãng đường xe đi được từ khi người lái xe phát hiện nguy hiểm đến khi xe dừng hẳn chỉ phụ thuộc vào phanh xe hay còn phụ thuộc vào phản ứng của người lái xe?

Trả lời:

Quãng đường xe đi được từ khi người lái xe phát hiện nguy hiểm đến khi xe dừng hẳn phụ thuộc vào:

– phanh xe,

– phản ứng của người lái xe

– ngoài ra còn phụ thuộc vào lực cản,khối lượng của xe (mức quán tính).

code mẫu -> overline text

⋮ -> chia hết

Câu hỏi trang 146 Khoa học tự nhiên lớp 6 – Cánh diều: Hãy thảo luận với bạn để đề xuất cách làm giảm tác hại của lực ma sát trong các trường hợp sau:

a) Đẩy một thùng hàng trên mặt sàn

b) Xe đạp chuyển động trên đường

Trả lời:

– Cách làm giảm tác hại của lực ma sát trong trường hợp đẩy một thùng hàng trên mặt sàn là cho thùng hàng lên xe lăn để thay thế ma sát trượt bằng ma sát lăn.

– Cách làm giảm tác hại của lực ma sát trong trường hợp xe đạp chuyển động trên đường là

+ Lực ma sát giữa xích xe và đĩa xe đạp có tác hại làm mòn các răng của đĩa, đồng thời làm xích xe chuyển động khó.

Biện pháp khắc phục là tra dầu nhớt để bôi trơn.

+ Lực ma sát trượt giữa trục bánh xe với ổ đĩa bánh xe làm bánh xe quay chậm, trục bị bào mòn.

Biện pháp khắc phục là làm giảm ma sát bằng cách gắn ổ bi để thay ma sát trượt thành ma sát lăn.

Câu hỏi trang 147 Khoa học tự nhiên lớp 6 – Cánh diều: Em hãy tìm các ví dụ về vật hay con vật chuyển động nhanh trong nước nhờ có hình dạng giảm được lực cản.

Trả lời:

– Cá cờ

– Cá buồm

Câu hỏi trang 147 Khoa học tự nhiên lớp 6 – Cánh diều: Kết quả thu được cho thấy lực cản do nước tác động vào xe lớn hơn hay nhỏ hơn lực cản do không khí tác động vào xe?

Trả lời:

Kết quả thu được cho thấy lực cản do nước tác động vào xe lớn lực cản do không khí tác động vào xe.

Câu hỏi trang 147 Khoa học tự nhiên lớp 6 – Cánh diều:

Bước 1: Lắp các dụng cụ thành bộ như hình 28.6.

Bước 2: Kéo từ từ để xe chuyển động ổn định.

Bước 3: Ghi lại số chỉ của lực kế.

Bước 4: Cho nước vào hộp và lặp lại bước 2 và bước 3.

So sánh số chỉ của lực kế trong hai trường hợp và rút ra kết luận về lực cản do không khí và do nước tác dụng lên xe.

Trả lời:

– Các em tiến hành thí nghiệm và ghi lại kết quả:

+ Số chỉ của lực kế khi chưa cho nước vào hộp: 1,8 N.

+ Số chỉ của lực kế khi đã cho nước vào hộp: 2,0 N.

– Rút ra kết luận về lực cản do không khí và do nước tác dụng lên xe là: lực cản do nước tác dụng lên xe lớn lực cản do không khí tác dụng lên xe.

Câu hỏi trang 148 Khoa học tự nhiên lớp 6 – Cánh diều: Em hãy thả đồng thời từ cùng một độ cao, hai tờ giấy giống hệt nhau nhưng một tờ để phẳng, một tờ bị vo tròn. Quan sát và giải thích tại sao chúng chuyển động khác nhau?

Trả lời:

Từ cùng một độ cao, tờ giấy bị vo tròn sẽ rơi nhanh hơn tờ giấy để phẳng vì:

+ Tờ giấy để phẳng có diện tích tiếp xúc với không khí lớn chịu lực cản không khí lớn.

+ Tờ giấy vo tròn có diện tích tiếp xúc với không khí nhỏ chịu lực cản không khí nhỏ.

Câu hỏi trang 148 Khoa học tự nhiên lớp 6 – Cánh diều: Em hãy cho biết trong các hiện tượng sau đây, ma sát có lợi hay có hại:

a. Khi đi trên sàn nhẵn mới lau ướt dễ bị ngã.

b. Bảng trơn, viết phấn không rõ chữ

Trả lời:

a. Khi đi trên sàn nhẵn mới lau ướt dễ bị ngã vì lực ma sát nghỉ giữa sàn với chân người rất nhỏ, làm người dễ trượt ngã.

Ma sát trong hiện tượng này là có lợi vì lực ma sát lúc này có tác dụng giữ người không bị ngã.

b. Bảng trơn, viết phấn không rõ chữ vì bảng trơn thì phấn dễ trượt trên bảng, do đó lượng phấn bám vào bảng không nhiều, nên khi viết không rõ chữ.

Ma sát trong hiện tượng này là có lợi vì lực ma sát lúc này có tác dụng giữ phấn bám trên bảng.

Câu hỏi trang 148 Khoa học tự nhiên lớp 6 – Cánh diều: Phải làm thế nào để tăng ma sát có lợi hay giảm ma sát có hại trong các trường hợp trên? Vì sao?

Trả lời:

a. Phải đi dép có khía sâu và ấn mạnh chân xuống sàn khi đi trên sàn nhẵn mới lau ướt để tăng lực ma sát tại bề mặt tiếp xúc giữa chân với sàn nhà.

b. Cần tăng độ nhám của bảng để tăng ma sát giữa bề mặt tiếp xúc của bảng và phấn.