Đề bài: Nghị luận về hiện tượng nói tục chửi thề
Bài Làm
Các đề thi nghị luận xã hội khác:
1.“Quý khách không cho trẻ em tiền, bánh kẹo. Trẻ em sẽ bỏ học đi xin tiền, bánh kẹo”
2.Những lợi ích và tác hại của việc sử dụng Facebook trong giới trẻ hiện nay
1. Mở bài
– Ngôn ngữ là phương tiện giao tiếp quan trọng nhất của con người và xã hội loài người, đảm bảo một mặt truyền đạt và hiểu biết lẫn nhau của các thành viên xã hội. Ngôn ngữ không chỉ truyền đạt thông tin mà còn tác động đến nhân cách, can thiệp vào bức tranh thế giới nhân cách, vào văn hóa ngôn ngữ của nó.
– Nói tục chửi thề là một hiện tượng khá phổ biến trong trường học hiện nay. Đó là một thói hư tật xấu gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng đối với đạo đức và hành vi ứng xử của học sinh.
2. Thân bài
a] Giải thích
– Nói tục chửi thề là dùng những lời lẽ thô tục, thiếu tế nhị, thiếu văn hóa trong giao tiếp nhằm bôi nhọ, sỉ nhục hoặc xúc phạm nhân cách người khác.
b] Bàn luận
[1] Hiện trạng
– Nói tục chửi thề diễn ra hầu hết ở nhiều cấp học trong các trường học, trở thành một hiện tượng khó kiểm soát.
– Học sinh thường dùng những lời lẽ thô tục, thiếu lễ độ, vi phạm nghiêm trọng các chuẩn mực đạo đức, văn hóa nhà trường trong giao tiếp.
– Nói tục chửi thề đang có xu hướng ảnh hưởng tràn lan, bị lạm dụng trong ngôn ngữ giao tiếp của học sinh nếu nhà trường, gia đình và xã hội không nhanh chóng chấn chỉnh, định hướng khắc phục.
[2] Nguyên nhân
– Do sự phát triển của kinh tế, xã hội, công nghệ thông tin kết hợp với sự xâm nhập tràn lan của các nền văn hóa ngoại lai khiến cho nhận thức của học sinh về ngôn ngữ giao tiếp, văn hóa và đạo đức trở nên lệch lạc gây ra các hành vi giao tiếp thiếu chuẩn mực, thiếu trong sáng, lễ độ.
– Do lối sống đua đòi, thực dụng, dễ dãi của một số bạn trẻ dẫn đến sự suy thoái nhân cách và đạo đức, từ đó ảnh hưởng đến thế hệ học sinh trong trường học. Từ một vài cá nhân, nói tục chửi thề trở thành một hiện tượng tràn lan và ngày càng ảnh hưởng sâu sắc trong lứa tuổi học sinh.
– Bản thân HS thiếu nhận thức về tác hại của việc nói tục chửi thề. Từ đó, thiếu tự điều chỉnh ngôn ngữ giao tiếp của mình.
– Nhà trường, gia đình và xã hội thiếu quan tâm sâu sắc, buông lỏng giáo dục đạo đức nhân cách và ngôn ngữ giao tiếp chuẩn mực cho học sinh. Việc thiếu nghiêm khắc trong vấn đề xây dựng và rèn luyện thế hệ học sinh trong vấn đề văn hóa và hành vi ứng xử khiến cho hiện tượng nói tục chửi thề xảy ra tràn lan mà không được nhắc nhở hay xử lí hiệu quả. Người lớn thiếu gương mẫu, trở thành tấm gương xấu cho HS bắt chước làm theo.
[3] Hậu quả
– Thường xuyên nói tục chửi thề làm đạo đức và nhân cách của người học sinh bị suy đồi. Biến con người mình thành kẻ thiếu học thức, bị đánh giá là vô văn hóa, bị mọi người xa lánh, ghét bỏ. Việc nói tục chửi thề làm cho kĩ năng giao tiếp của học sinh trở nên yếu kém vì những phát ngôn lệch chuẩn.
– Không chỉ vậy, việc nói tục, chửi thề còn ảnh hưởng rất lớn đến người khác. Nhất là trong các trường hợp nói tục chửi thề với mục đích lăng mạ, sỉ nhục người đối diện. Hành động đó làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến danh dự, lòng tự trọng của người bị lăng mạ. Nếu việc này lặp đi lặp lại xảy ra nhiều lần, có thể gây ra tâm lý bức bối, ức chế, không kiểm soát được bản thân, có những hành động có thể gây hậu quả nghiêm trọng. Thực sự đã có nhiều vụ bạo lực học đường đau lòng xảy ra cũng chỉ vì một lời nói tục, một cái nhìn đểu.
– Nguy hiểm hơn nữa là nếu không ngăn chặn thói xấu này, dần dà sẽ tạo nên một hệ lụy khôn lường. Một người nói tục, cả bàn nói tục, cả lớp nói tục, cả trường nói tục… lan ra cả ngoài xã hội. Khi đó xã hội văn minh sẽ biến mất mà thay vào đó là một xã hội thiếu văn hóa trầm trọng.
– Nói tục chửi thề còn là nguyên nhân dẫn đến các tệ nạn xã hội và hành động phạm pháp.
[4] Giải pháp
– Rèn luyện nhân cách, nhân phẩm; nâng cao bản lĩnh sống; tham gia vào các sinh hoạt văn hóa lành mạnh.
– Trau dồi ngôn ngữ chuẩn mực. Học tập lối sống lành mạnh, văn mình. Ăn nói lịch sự, đối xử hòa nhã với bạn bè. Đặc biệt là có ý thức giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt. Không dùng những từ ngữ thiếu tế nhị, lịch sự, không dùng tiếng lóng, tiếng nhại, từ ngữ địa phương tùy tiện, hướng đến sự giao tiếp hiệu quả, tôn trọng, hiện đại và văn minh. Không xúc phạm, lăng mạ gia đình, nhân phẩm, danh dự người khác bằng những từ ngữ miệt thị, thô tục, vô văn hóa hoặc tàn bạo, độc ác…
– Tôn trọng nhân cách nhân phẩm người khác. Cung kính, lễ độ với người lớn. Tăng cường thực hiện các hành vi văn hóa trong giao tiếp hằng ngày. Xây dựng lối sống văn hóa lành mạnh, chuẩn mực, tránh xa các thói hư tật xấu của xã hội.
c] Bài học nhận thức và hành động
– Nhận thức: Nói tục chửi thề là một hành vi vô đạo đức, làm mất nhân cách, nhân phẩm con người.
– Hành động:
+ Phê phán hiện tượng nói tục chửi thề đặc biệt trong môi trường học đường
+ Là học sinh, không nên nói tục chửi thề. Mỗi học sinh phải rèn luyện nhân cách nhân phẩm, phấn đấu học tập tốt, trở thành người hữu ích, mai này đem sức mình xây dựng quê hương đất nước.
+ Liên tục bồi dưỡng năng lực giao tiếp, giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt trong thời đại mới.
3. Kết bài
Hiện nay trong trường học, vẫn còn rất nhiều HS thường hay nói tục chửi thề. Việc làm đó khiến các bạn không được bạn bè tôn trọng, thầy cô yêu mến. Những HS như thế thật đáng chê trách. Mỗi cá nhân và tập thể cần lên án, đấu tranh và loại bỏ thói xấu nói tục chửi thề vì một môi trường học đường văn minh.
Từ xa xưa, ông cha
ta vẫn luôn răn dạy chúng ta về lời ăn, tiếng nói hằng ngày bằng những câu ca
dao, tục ngữ đầy ý nghĩa:
“Lời nói chẳng mất
tiền mua
Lựa lời mà nói cho
vừa lòng nhau.”
Thế nhưng hiện
nay, có một hiện tượng đáng quan ngại đang diễn ra, đang từng ngày làm mất đi
nét đẹp, sự trong sáng của văn hóa ngôn ngữ, văn hóa ứng xử: đó là hiện tượng
nói tục chửi thề, đặc biệt là trong giới trẻ hiện nay.
Nói tục chửi thề, hiểu một cách đơn giản, là dùng những lời lẽ thô tục, vô duyên, thiêu
văn minh, tế nhị trong giao tiếp hằng ngày nhằm thể hiện sự bức xúc, cảm xúc ức chế của bản thân hoặc sỉ nhục, xúc phạm người khác.Không thể phủ nhận rằng, nói tục chửi thề là một trong những cách giải tỏa sự ức chế vô cùng hiệu quả, có tác dụng tức thì, bằng chứng là bất kì một nền văn hóa, một dân tộc, một ngôn ngữ nào cũng có những từ tục. Ở một mức độ hợp lí, nói tục không xấu mà có thể giúp ta giảm bớt sự tức giận, căng thẳng. Thế nhưng, hiện nay, nói tục chửi thề dường như đang bị lạm dụng khi đi đến bất cứ đâu, kể cả những nơi đòi hỏi sự văn minh, thanh lịch, ta cũng có thể nghe thấy những tiếng chửi thề với mức độ vi phạm nghiêm trọng những chuẩn mực văn hóa, thuần phong mỹ tục của dân tộc. Như vậy, hiện tượng nói tục chửi thề quả là lợi bất cập hại.
Hiện tượng nói tục chửi thề xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Về mặt khách quan, đó là do môi trường sống thiếu lành mạnh làm ảnh hưởng đến suy nghĩ của con người, sự thiếu quan tâm, sư quản lí lỏng lẻo của gia đình, nhà trường và xã hội, sự xâm nhập của văn hóa ngoại lai, ngôn ngữ mạng của thời đại công nghệ làm mai một sự trong sáng của ngôn ngữ dân tộc. Về mặt chủ quan, đó là do nhận thức còn yếu kém, ý thức chưa tốt, tư tưởng đua đòi của một số bộ phận, đặc biệt trong giới trẻ, thích thể hiện mình, cho rằng nói tục là "ngầu", là "người lớn"...
Đối với người thường hay nói tục chửi thề, nói nhiều những lời lẽ không hay lâu dân sẽ trở thành những câu cửa miệng, thói quen xấu nói tục trong mọi trường hợp, thậm chí nó có thế ảnh hướng đến nhân cách của người nói. Lợi ích giải tỏa cảm xúc chỉ là nhất thời, nhưng những hậu quả mà nó để lại thì lại rất lớn. Thói quen nói tục chửi thề khiên cho kĩ năng giao tiếp ứng xử giảm sút bởi ta đã quen sử dụng ngôn ngữ lệch chuẩn. Trong những cuộc gặp cân thái độ văn minh cao như gặp gỡ đối tác, khi nói chuyện với người lớn tuổi hơn mình... những lời nói tục bạn nói ra sẽ gây ấn tượng không mấy tốt đẹp trong lần đầu gặp gỡ, bởi không ai đánh giá cao một người nói tục, chửi bậy bừa bãi, thiếu suy nghĩ: “Lời nói là tâm gương của tâm hổn: anh nói như thế nào, anh là như vậy” [Publilius Syrus]. Như vậy, nói tục chửi thề chính là con đường bạn tự hạ thấp giá trị của bản thân mình. Và cũng những lời nói tục, chửi thề ấy, thậm chí đôi khi chỉ là một ánh mắt mà người ta cho là "nhìn đểu" đã gây ra những vụ bạo lực gây hậu quả vô cùng đáng tiếc! Một xã hội mà quá nhiều người thường xuyên nói tục chửi thề trong những trường hợp không đáng có sẽ trở nên bê bối đến nhường nào khi những giá trị văn hóa, đạo đức bị vi phạm nghiêm trọng?
Không chỉ đôi với người phát ngôn, người nghe những lời nói tục cũng bị ảnh hưởng theo hướng tiêu cực. Những lời lẽ khó nghe có thể gây ra cho người xung quanh cảm giác khó chịu, bực bội, cũng có thể bị lây nhiễm, nhất là đối với trẻ em khi tâm hồn chúng chỉ như một tờ giây trắng, rất dễ bị bôi bẩn nêu lớn lên trong một môi trường có nhiều người nói tục chửi thề, các em dễ bị nhiễm thói quen xấu và hình thành một tư tưởng rằng nói tục chửi thề không có gì sai cả! Trong trường hợp những lời nói tục, chửi thề được dùng với mục đích lăng mạ, sỉ nhục, bôi nhọ danh dự người khác, nó có sức sát thương vô cùng lớn, gây ra những tổn thương, những vết thương khó lành trong tâm hổn người bị xúc phạm: "Kiềm làm tổn hại thân thể, ngôn từ làm tổn thương tâm hồn" [Menander].
Để giải quyết tinh trạng này, mỗi chứng ta cẩn tự ý thức được lời ăn, tiếng nói của mình, rèn luyện, tu dưỡng đạo đức, trau dồi vôn ngôn ngữ, tôn trọng người đối diện,... Đó là cách chúng ta chung tay xây dựng một xã hội lành mạnh, thân thiện.
Có những câu thơ rất hay và ý nghĩa rằng:
"Một lời bất cẩn có thể nhóm lên xung đột
Một lời tàn nhẫn có thể phá hỏng một cuộc dời.
Một lời đúng lúc có thể xua đi căng thẳng.
Nhưng một lời yêu thương có thể chữa lành và chúc phúc."
Đừng quên rằng, một lời ta nói ra có thể gây ra hạnh phúc hoặc tổn thương. Vì vậy, hãy luôn cẩn thận với những lời mình nói ra để bản thân không bao giờ phải hối hận, bạn nhé!