Hướng dẫn cách soi trứng gà
|
Trước khi đem trứng vào ấp, bà con nên soi qua trứng để loại bỏ những quả bị rạn, nứt vỏ trong quá trình bảo quản, di chuyển. Những quả trứng loại này sẽ không thể nở do nhiễm khuẩn, nếu cứ để trong thùng ấp sẽ bốc mùi, gây ảnh hưởng tới những trứng còn lại. Lưu ý: có những vết nứt rất nhỏ không thể nhìn thấy bằng mắt thường, chỉ khi soi mới phát hiện ra Xem thêm: Cách bảo quản trứng đúng cách Trứng sau khi đem vào lò ấp từ 5-7 ngày có thể đem ra soi để nhận biết trứng nào có trống (cồ), những quả không có trống bà con có thể loại bỏ ngay để tiết kiệm không gian thùng ấp. Trứng gà có trống sẽ có một điểm đen gọi là phôi, xung quanh có cách mạch máu tựu lại, màu đỏ. Bà con có thể xoay trứng để thấy rõ hơn. Đối với bà con ấp trứng lần đầu chưa có kinh nghiệm có thể soi từ ngày thứ 7 trở đi để thấy rõ. Trứng không có trống hoặc trứng bị nhiễm khuẩn khi soi sẽ thấy trong, loãng, có lỗ rỗ, quầng máu và không thể nở, cần loại bỏ. Bà con xem hình minh họa dưới đây để rõ hơn: Trứng đạt chất lượng sau 2 tuần ấp soi sẽ thấy đen sì bên trong, có phần lỗ khí, trứng dạng này tỉ lệ nở sẽ rất cao. Dụng cụ soi trứng và cách soi trứng gàHiện nay trên thị trường có rất nhiều loại đèn soi trứng chuyên dụng, giá thành khá đắt, tuy nhiên đối với cá nhân ấp ở quy mô nhỏ, các bà con hoàn toàn có thể tự chế cho mình 1 dụng cụ soi trứng như hình dưới Hiện tại máy ấp trứng Ánh Dương đang phân phối sản phẩm đèn soi trứng mini, giá chỉ 40.000đ, rất tiết kiệm. Bà con có thể đặt mua tại đây. Xem thêm: Bảng nhiệt độ ấp trứng gà Trên đây là hướng dẫn cách soi trứng gà có trống đơn giản, chính xác đạt hiệu quả. Hi vọng những kiến thức chúng tôi chia sẻ phía trên sẽ giúp ích cho bà con nông dân trong quá trình ấp trứng. Chúc bà con chăn nuôi thành công. - Chọn trứng chú ý loại bỏ các quả trứng quá to, quá nhỏ, quá mỏng, méo mó, xù xì, rạn dập không nên cho vào ấp, vì những trứng này không chỉ nở kém, mà chất lượng gà con thấp sẽ không thể làm giống được. - Trứng quá dài, quá tròn cũng không nên cho vào ấp vì tỷ lệ lòng đỏ và lòng trắng không cân đối.
Chọn những trứng có khối lượng đặc trưng cho từng giống Giống gà Trọng lượng trứng Gà Nòi 40 - 50 g Gà nòi chân vàng 38 - 45 g
Sau khi kiểm tra ngoại hình để chọn loại bớt trứng không đủ tiêu chuẩn ấp cần soi đèn kiểm tra để phát hiện và loại bỏ những trứng sau đây: - Trứng rạn dập, vì trong quá trình ấp chỗ rạn nứt sẽ tạo khe hở để vi khuẩn xâm nhập vào bên trong gây thối, đồng thời tỷ lệ mất nước loại trứng này lớn, sẽ dẫn đến tỷ lệ phôi chết cao. - Trứng có lòng đỏ không nằm ở vị trí giữa, có dị vật, cục máu bên trong. - Trứng có buồng khí nằm không đúng vị trí (buồng khí không ở đầu to, buồng khí di động hoặc rung động đều), kích thước buồng khí quá lớn. 2. Bảo quản trứng ấp Trứng trước khi đưa vào bảo quản phải được phân loại, chỉ chọn những trứng đạt tiêu chuẩn ấp mới đưa vào bảo quản. Phòng bảo quản phải tối, không có ánh sáng lọt vào. Đồng thời bảo quản trứng phải đảm bảo các yêu cầu sau:
- Trứng cho vào khay chuyên dụng, xếp khay nghiêng góc 300, đầu to (đầu buồng khí) hướng lên trên.Đảo trứng 1 lần/ngày (đảo ngược lại 1800). - Chọn trứng cùng cở để cùng 1 khay. - Khay trứng đưa vào bảo quản phải được ghi ngày thu trứng.
- Nhiệt độ bảo quản trứng ấp tốt nhất là 15 – 200C, có thể bảo quản trứng được 7 – 14 ngày. Trong trường hợp bảo quản trứng dưới 3 ngày có thể bảo quản trứng trong điều kiện nhiệt độ phòng.
* Ghi chú: Trứng đưa khỏi phòng bảo quản phải được làm ấm trở lại bằng cách xếp lên giá ở phòng ấp 6-10 giờtrước khi đưa trứng vào máy ấp, nhằm tránh stress do nhiệt độ chênh lệch. 3. Xử lý trứng ấp Trước khi đưa trứng vào ấp phải xông khử trùng bằng formon, thuốc tím diệt vi khuẩn, nếu trứng không được xông, vi khuẩn lưu giữ trên vỏ trứng và trong máy sẽ có điều kiện xâm nhập vào trứng gây chết phôi, tỷ lệ trứng bị thối tăng, độc tố lây lan sang trứng khác, lượng Amoniac (NH3), H2S tăng gây ngộ độc cho hàng loạt trứng trong máy ấp.
Cho trứng vào khay, xếp vào một khoang kín có cánh cửa hoặc xông vào tủ ấp, 1m3 buồng xông cần 17,5g thuốc tím đổ vào một khay nhỏ có đường kính 30 cm, sau đó đong 35 ml formon và 35ml nước đổ vào khay đã có thuốc tím, đóng cửa 30 phút rồi từ từ mở cửa ra.
- Xếp trứng thẳng đứng trong khay, đầu to là đầu có buồng khí được xếp quay lên trên. - Đối với máy ấp đa kỳ khây trứng ấp trước để phía trên, khây ấp sau để phía dưới. III. Kỹ thuật ấp trứng 1. Thời gian ấp: Khi trứng bắt đầu đưa vào ấp đến ngày thứ 21 nở ra gà con. Trứng to nở trễ, trứng nhỏ nở sớm, thời gian nở chênh lệch 5-10 giờ. 2. Chuẩn bị máy ấp, máy nở và xếp trứng vào máy. - Máy ấp và máy nở phải được vệ sinh trước (dùng Benkocid lau các khung máy và lau khô), sau đó xông khử trùng (dùng thuốc tím và formol giống như phần phương pháp xông trứng, sau đó mở cửa cho khí formol bay hết). - Đối với máy ấp: + Bật máy trước 2 - 4 h để máy đạt nhiệt độ yêu cầu sau đó mới xếp trứng vào ấp. + Có thể đưa trứng vào máy trước khi xông khử trùng (phương pháp này vừa xong trứng vừa khử trùng máy ấp nhưng chỉ áp dụng cho máy ấp đơn kỳ). Sau đó bật máy ấp, nhưng thời gian ấp phải được tính từ khi máy đạt nhiệt độ yêu cầu. - Đối với máy nở: Bật máy trước khi chuyển trứng từ 4 - 5h (đủ nhiệt độ). - Sau khi gà nở, lấy gà ra khỏi máy thì tiến hành vệ sinh, xông khử trùng như trên chuẩn bị cho đợt ấp tiếp theo. - Khay trứng đưa vào ấp phải được ghi ngày thu trứng. 3. Các yêu cầu kỹ thuật
- Đối với máy ấp đơn kỳ: Ngày ấp Nhiệt độ máy 1 - 7 ngày 37,8 oC 8 - 18 ngày 37,6 oC 19 - 21 ngày 37,2 oC - Đối với máy ấp đa kỳ: Trong máy có nhiều lô trứng được đưa vào với thời gian khác nhau. Vì vậy phải sử dụng chế độ nhiệt mà tất cả các lô trứng đều có thể chấp nhận được và cần phải có máy nở riêng. Nhiệt độ được điều chỉnh như sau: Lô trứng đầu tiên: từ 1-15 ngày 37,8 oC Sau đó cố định nhiệt độ máy ấp 37,6 oC Lô trứng nào ấp được 18 ngày thì chuyển sang máy nở (từ 19-21 ngày) 37,2oC - Gà bắt đầu nở: giảm nhiệt độ xuống ở 35oC.
- Những ngày đầu tiên nhiệt độ ấp cao nên độ ẩm phải cao để giảm bớt sự bốc hơi nước trong trứng. - Vào vài ngày cuối của thời kỳ ấp, sự trao đổi chất của phôi mạnh nhất, nhiệt độ của trứng tăng lên cao nhất nên nhiệt độ của lò ấp phải giảm, đồng thời ẩm độ của lò phải tăng (phun nước ấm lên trứng) để vừa hạ nhiệt trứng vừa tránh gà nở bị sát vỏ và chết ngạt. - Ẩm độ thích hợp cho ấp trứng cụ thể như sau: + Đối với máy ấp đơn kỳ: Ngày ấp ẩm độ 1 - 5 ngày 60 - 61% 6 - 11 ngày 55 - 57% 12 - 18 ngày 50 - 53% 19 ngày 60% 20 - 21 ngày 70 - 75% + Đối với máy ấp đa kỳ: Máy ấp Lô trứng đầu tiên: từ 1-7 ngày 58-60% Sau đó ổn định ẩm độ máy 55-57% Máy nở 19 ngày 60% 21 ngày 70 - 75% + Gà bắt đầu nở tăng ẩm độ tối đa (bằng cách phun nước ấm) + Trước khi ra gà, chú ý cắt ẩm độ trước 6 giờ * Ghi chú: - Trong những ngày nóng cần hạ nhiệt độ phòng ấp bằng cách mở cửa, phun nướcấm (35-36oC) làm mát phòng ấp. - Nếu trong quá trình ấp, độ ẩm quá cao gà con nở ra sẽ nặng bụng, bên trong vỏ dính đầy chất nhớt. Nếu độ ẩm thiếu lông gà sẽ dính vỏ trứng và không thể đạp ra khỏi cơ thể dẫn đến chết trong vỏ, nếu gà nở lông sẽ không bông, khối lượng thấp, có khi có tật ở chân, mỏ và cổ. Ẩm độ thích hợp gà nở có khối lượng đạt 60-61% so với khối lượng trứng. - Ngoài ra cần tham khảo các vấn đề có thể xảy ra trong ấp trứng (phụ lục 1). 4. Các thao tác kỹ thuật
* Mục đích của việc đảo trứng: - Tránh cho phôi khỏi dính vào vỏ, làm cho quá trình trao đổi chất được cải thiện đồng thời có tác dụng làm cho phôi phát triển tốt nhất, đặc biệt quan tâm ở giai đoạn đầu và giai đoạn giữa. Đảo trứng cũng là cách để điều hòa nhiệt độ, ẩm độ và không khí tại mọi vị trí của trứng. - Nếu 6 ngày đầu không đảo phôi dính vào vỏ không phát triển và chết. - Sau 13 ngày không đảo túi niệu không khép kín, lượng abumin không vào được bên trong túi niệu dẫn đến tỷ lệ chết phôi cao, gà mổ vỏ sẽ không đúng vị trí, phôi bị dị hình ở phần mắt, mỏ, đầu. * Phương pháp đảo trứng: - Trứng được đảo một góc 900 và đảo 2 giờ/lần. - Ngưng đảo trứng từ ngày thứ 18 sau khi ấp trứng.
* Mục đích soi trứng: Kiểm tra loại bỏ những quả trứng trắng, trứng chết phôi để tiết kiệm diện tích máy, đồng thời tránh ô nhiễm và xác định thời điểm phôi chết để có biện pháp cải thiện chế độ ấp hoặc chất lượng trứng giống tránh thiệt hại không cần thiết. * Dụng cụ soi trứng: Bóng đèn 60W, đặt trong một hộp gỗ, hộp carton kín (có lót gấy bạc), riêng mặt trước khoét một lỗ hình tròn đủ để ánh sánh phát ra trùm kín trứng. * Phương pháp chọn và loại trứng khi soi: Trong quá trình ấp cần soi trứng 3 lần vào các thời điểm ấp như sau: - Lần 1: lúc 6 ngày để biết được trứng có phôi (có các mạch máu bên trong trứng tỏa ra ngoài từ một đốm nhỏ đen gọi là phôi, phôi di chuyển bên trong trứng), loại bỏ trứng không phôi và chết phôi qua các đặc điểm sau: + Trứng trong suốt, xoay trứng thấy lòng đỏ và lòng trắng lẫn lộn. + Phôi nhẹ nằm lên sát mặt vỏ trứng, nhìn rõ tâm phôi. + Hệ thống mạch máu phát triển yếu, mờ nhạt + Đôi khi buồng khí khá lớn + Trứng bị chết phôi, khi xoay trứng phôi di động nhanh, có vết đen nằm sát buồng khí, mạch máu sẫm, vòng máu chạy ngang. - Lần 2: lúc 11 ngày, phôi sống giống như lúc 6 ngày tuổi tuy nhiên phôi lớn hơn nhiều và di chuyển bên trong trứng với động tác mạnh mẻ hơn, loại tiếp những trứng chết phôi qua các đặc điểm sau: + Phôi không chuyển động. + Trứng có màu nâu sẫm, do mạch máu bị vỡ, máu đen. + Sờ vỏ trứng lạnh. - Lần 3: lúc 18 ngày loại bỏ những trứng chết phôi và trứng thối qua các đặc điểm sau: + Khi soi trứng có màu sáng hơn (trứng không phôi, trứng chết phôi sớm) + Các trứng vỏ rạn nứt, vỏ sùi bọt nâu hoặc có màu đen (trứng thối) - Những điểm cần lưu ý: + Lấy khay trứng ra khỏi máy đưa vào phòng kiểm tra (phòng phải tối và kín gió) + Đặt khay trứng vào phía bên phải đèn soi, bên trái đặt khay không + Loại bỏ trứng chết phôi, trứng dập vào khay không. Soi hết khay trứng, kiểm tra đếm số trứng chết phôi và xếp lại khay trứng có phôi đưa vào máy ấp. + Soi trứng phải nhanh, hạn chế trứng bị mất nhiệt, phòng soi trứng phải ấm. + Khi soi trứng lúc 6 ngày, khi soi phải xoay quả trứng mới thấy phôi. + Khi soi trứng lúc 11 ngày phải soi đầu nhọn của trứng, cần chú ý xem màng niệu nang đã khép kín chưa. + Khi soi trứng cần tham khảo quá trình phát triển của phôi (phụ lục 2)
- Đối với máy ấp đơn kỳ: Sau khi ấp khoảng 21 ngày trứng bắt đầu khẩy mỏ, khi có khoảng 10% trứng đã khẩy mỏ thì chuyển trứng sang máy nở. - Đối với máy ấp đa kỳ: Khi trứng đã ấp được 18 ngày, thì chuyển trứng sang máy nở.
- Trước khi lấy gà ra khỏi máy cần tắt công tắc cho bộ phận tạo độ ẩm ngừng hoạt động. - Lần lượt rút khay gà ra khỏi máy, đặt lên bàn rồi tiến hành chọn gà. - Nhặt trứng không nở ra khay. - Khi đã đưa hết gà ra khỏi máy thì tắt máy để thu gọn vệ sinh, cọ rửa và xông khử trùng. * Ghi chú: Gà con nở ra để lâu trong máy không cho ăn uống được sẽ khô chân khó nuôi. Do đó ta phải đưa gà con ra khỏi máy ấp sang ô úm trước 6 giờ. IV. Chọn gà giống * Chọn gà phải chọn loại cẩn thận dựa vào các tiêu chuẩn sau: - Chân đứng vững, nhanh nhẹn, ngón chân thẳng - Mắt tròn, sáng - Lông bông, khô và sạch, có màu đặc trưng của giống - Mỏ lành, đều, không lệch, vẹo - Rốn khô và khép kín, không bị viêm - Bụng thon, mềm. * Loại những con: Loại bỏ những con gà có khuyết tật, bết lông, mỏ vẹt, nằm bệt nặng bụng, hở rốn, mắt mù.
Trong thời gian khoảng 1-7 ngày tuổi chờ cung ứng gà cần được chăm sóc như sau: - Úm gà con ở nhiệt độ từ 31-330C, úm cả ngày lẫn đêm, mật độ úm từ 75-85 con/m2 , nền chuồng úm phải được lót trấu khoảng 10 cm. - Cấp thức ăn và nước uống: + Nước uống: Sử dụng nước sạch, đặt máng uống ở nhiều vị trí để gà tiếp cận nguồn nước tốt. + Cho ăn 6 lần/ngày, rải thức ăn đều lên giấy báo đã được trải trên nền chuồng úm. Tuổi gà con Cấp thức ăn Cấp nước uống Sau khi nở -24h Không cho ăn Nước pha 2g Nova C-Complex và 50g gluco cho 1 lít nước, pha vừa đủ uống trong 4h phải thay nước pha mới. 2-3 ngày Cho ăn bắp xây hay tấm mịn 5gr/con/ngày và 4-7 ngày Cho ăn cám hỗn hợp 10gr/con/ngày Nước sạch - Phòng bệnh: Vaccin Kháng sinh Ngày tuổi Loại Cách dùng Ngày tuổi Phòng bệnh Kháng sinh 1 ngày Marek Tiêm dưới da (phần da lỏng sau cổ gà) Từ 2-4 ngày Lỵ, CRD, Ecoli Nova Enro 10% (1ml/2 lít nước) 3 ngày New +IB Nhỏ mắt mũi 7 ngày Gum Cho uống - Nếu gà bị hở rốn thì dùng Iodine sát trung rốn cho gà. * Ghi chú: Khi gà con từ 2 -3 ngày tuổi phải phân chia giờ cho uống nước pha Nova C-Complex + gluco riêng, giờ cho uống kháng sinh phòng bệnh riêng và tính liều lượng hợp lý Những điểm cần lưu ý trong ấp trứng gà, vịt Xa hơn nữa, thời Ai Cập cổ đại (cách đây hàng nghìn năm), người ta cũng đã biết xây các lò bằng đất sét và xếp các quả trứng đã được sưởi ấm vào đó để chúng nhanh nở. Ngay trong những năm chiến tranh ác liệt, với điều kiện không có điện, bà con mình đã tổ chức các lò ấp bằng đèn dầu, lò than, lò trấu... mà kết quả vẫn rất tốt. Việc ấp trứng nhân tạo bằng phương pháp thủ công ở những thập kỷ trước rất phổ biến. Người ta ấp trứng bằng thóc nóng, trấu nóng. Cũng có nơi, ấp trứng bằng cách “trứng ấp trứng” tức là sử dụng những trứng đang ấp có độ nhiệt cao để làm nóng các trứng mới đưa vào. Nhưng hiện nay, hầu hết các lò ấp trứng đều dùng máy. Có rất nhiều loại máy khác nhau. Tuy nhiên, máy nào đi nữa thì cũng phải đủ các bộ phận sau: Vỏ máy, bảng điều khiển, giá đỡ và khay đựng trứng, hệ thống đảo trứng, hệ thống nhiệt, hệ thống ẩm, hệ thống thoáng và hệ thống bảo vệ. Với các máy ấp hiện đại, mỗi mẻ có thể ấp được 19.200 trứng đến 38.400 trứng. Thậm chí, có thể ấp tới 57.800 trứng/mẻ. Chúng ta hoàn toàn chủ động được giống và tạo đàn đồng loạt. Việc tạo giống không phụ thuộc vào thời tiết và thời điểm trong năm. Mặt khác, ta còn có điều kiện để theo dõi huyết thống của từng con giống... Tuy nhiên, trong điều kiện tăng gia ở từng gia đình, bà con ta vẫn dùng gà, vịt để ấp trứng. Đây là phương pháp đơn giản, dễ làm, thích hợp với nhiều vùng chăn nuôi phân tán, vùng sâu, vùng xa, vùng còn nhiều khó khăn. Để ấp trứng kiểu này, cần lưu ý một số vấn đề sau: Trước hết, phải chọn con mái đã đẻ hết lứa, không quá xơ xác mà vẫn còn sung sức. Nên chọn con thấp chân, tầm vóc trung bình, đầu thanh, lông dưới bụng dày, mình rộng dài, tính tình hiền lành, ngón chân bình thường. Phải làm ổ đẻ cho chúng bằng tre hoặc thùng gỗ. Ổ có kích thước 40x40cm, lót ổ bằng rơm khô (mùa hè lót mỏng, mùa đông lót dày). Đặt ổ nơi khô, thoáng mát, yên tĩnh và không để chó, mèo quấy rầy, không để mưa lọt vào. Ổ để cao vừa phải và cần buộc chặt để cố định vị trí. Không để ổ bị nghiêng. Ta chọn trứng mới, hình dạng bình thường, không méo mó, không có hạt vôi bám trên vỏ và vỏ cũng không quá mỏng hoặc quá dày. Phải thay lót ổ 2-3 lần trong kỳ ấp vì con mái say ấp sẽ bài tiết ngay tại ổ. Ta đưa mái xuống ổ khi cho ăn. Nó cần nhiều nước và năng lượng trong lúc ấp nên phải cho ăn, uống đầy đủ và bổ sung thêm vitamin. Ta cũng cần giúp chúng đảo trứng cho đều. Mỗi lần cho chúng xuống khoảng 10-20 phút là vừa để ta đủ làm các thao tác và chúng cũng kịp ăn, uống. Ấp trứng gà, vịt là việc bình thường nhưng không nên chủ quan, qua loa mà hiệu quả ấp trứng không đạt được cao. |
