Cách soạn văn lớp 7 bài sông núi nước nam năm 2024
|
Nhằm mục đích giúp học sinh nắm vững kiến thức tác phẩm Sông núi nước Nam Ngữ văn lớp 7, bài học tác giả - tác phẩm Sông núi nước Nam trình bày đầy đủ nội dung, bố cục, tóm tắt, dàn ý phân tích, sơ đồ tư duy và bài văn phân tích tác phẩm. Show A. Nội dung tác phẩm Sông núi nước NamSông núi nước Nam là bản Tuyên ngôn độc lập đầu tiên khẳng định chủ quyền về lãnh thổ của đất nước và nêu cao ý chí quyết tâm bảo vệ chủ quyền đó trước mọi kẻ thù xâm lược. B. Đôi nét về tác phẩm Sông núi nước Nam1. Tác giả - Bài thơ dù chưa rõ tác giả thực sự là ai nhưng qua lời kể lại thì có thể là lời thơ của Lí Thường Kiệt (1019- 1105) - Ông là một danh tướng lẫy lừng có công đánh thắng quân Tống xâm lăng. 2. Tác phẩm a, Hoàn cảnh sáng tác - Có truyền thuyết rằng năm 1077, quân Tống xâm lược nước ta. Vua Lí Nhân Tông sai Lí Thường Kiệt đem quân chặn giặc ở sông Như Nguyệt, bỗng một đêm, quân sĩ chợt nghe từ trong đền thờ hai anh em Trương Hống và Trương Hát - hai vị tướng giỏi được tôn là thần sông Như Nguyệt có giọng ngâm bài thơ này. - Bài thơ được coi là bản Tuyên ngôn Độc lập đầu tiên của nước ta. b, Bố cục- 2 phần: - Phần 1 (2 câu đầu): Khẳng định chủ quyền lãnh thổ - Phần 2 (2 câu cuối): Nêu cao quyết tâm chống lại kẻ thù c, Phương thức biểu đạt Biểu cảm d, Thể thơ Thất ngôn tứ tuyệt với 4 câu mỗi câu 7 chữ. Các câu 1, 2 và 4 hoặc chỉ có câu 2 và 4 là hiệp vần với nhau ở chữ cuối. e, Ý nghĩa nhan đề Nhan đề “Nam quốc sơn hà” ngắn gọn, súc tích thể hiện lời khẳng định chủ quyền dân tộc không gì có thể lay chuyển của nước Nam trước âm mưu xâm lược của ngoại bang. f, Giá trị nội dung Bài thơ là bản Tuyên ngôn độc lập đầu tiên của dân tộc khẳng định chủ quyền đất nước. Sự khẳng định tuyệt đối cùng quyết tâm bảo vệ toàn vẹn chủ quyền trước những kẻ xâm lăng, cảnh báo bất cứ kẻ nào dám xâm phạm vào chủ quyền đều phải chuốc lấy thất bại. g, Giá trị nghệ thuật - Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt súc tích, cô đọng cảm xúc - Lời thơ đanh thép, hào hùng, dõng dạc - Cảm xúc dồn nén trong từng câu chữ C. Sơ đồ tư duy Sông núi nước NamD. Đọc hiểu văn bản Sông núi nước Nam1. Hai câu thơ đầu: Lời khẳng định chủ quyền dân tộc Sông núi nước Nam vua Nam ở Vằng vặc sách trời chia xứ sở - Vua Nam nguyên văn “Nam đế”: từ “đế” thể hiện sự ngang hàng với hoàng đế Trung Hoa. - “Thiên thư”: Sách trời ý chỉ tạo hóa phân định rõ ràng chủ quyền nước Nam. \=> Khẳng định nước Nam là do vua Nam - đại diện của nhân dân - nắm giữ, đó là chân lý hiển nhiên không thể thay đổi. 2. Hai câu thơ cuối: Quyết tâm bảo vệ toàn vẹn chủ quyền Giặc giữ cớ sao phạm đến đây Chúng mày nhất định phải tan vỡ - Câu hỏi tu từ mạnh mẽ, chỉ ra sự trái đạo trời của bọn “nghịch lỗ” - Cảnh cáo sự thất bại không thể tránh khỏi của chúng khi dám làm trái lẽ phải, trái với đạo lí tự nhiên. Bài soạn môn Ngữ văn lớp 7 học kì 1 dưới đây: Sông núi nước Nam (Nam quốc sơn hà) được VnDoc sưu tầm và giới thiệu tới các em học sinh tham khảo để hiểu rõ về bản tuyên bố chủ quyền của đất nước ta trước những thế lực xâm phạm vào quyền độc lập dân tộc để chuẩn bị tốt cho bài giảng của học kì mới sắp tới đây của mình. Sông núi nước Nam là tác phẩm nổi tiếng của Lí Thường Kiệt, được giảng dạy trong chương trình Ngữ văn 7 tập 1. Để giúp các em học sinh nắm được nội dung, ý nghĩa cũng như dụng ý nghệ thuật của tác phẩm, VnDoc giới thiệu tới các em học sinh tài liệu Soạn bài Sông núi nước Nam (chi tiết) thuộc chuyên mục Soạn bài lớp 7. Đây là tài liệu tham khảo hữu ích, giúp các em biết cách soạn bài, từ đó vận dụng làm các bài tập liên quan trong các bài thi, bài kiểm tra định kỳ môn Ngữ văn 7. I. VỀ THỂ LOẠIBài thơ được viết theo thể thất ngôn (bảy chữ) tứ tuyệt (bốn câu), một trong hai thể thơ rất phổ biến đời Đường (thất ngôn tứ tuyệt và thất ngôn bát cú), được du nhập sang nước ta và cũng trở thành một thể thơ phổ biến của văn học trung đại. Quy định về thanh điệu, vần luật trong thơ thất ngôn tứ tuyệt rất chặt chẽ, tuy nhiên chỉ cần lưu ý sự hiệp vần ở chữ thứ bảy trong các câu 1, 2 và 4 (cũng có khi chỉ cần hiệp vần ở chữ thứ bảy trong câu 2 và 4). Trong bài thơ này, vần "ư" được hiệp ở cả ba câu 1, 2 và 4). II. KIẾN THỨC CƠ BẢN1. Nhận dạng thể thơ của bài Nam quốc sơn hà về số câu, số chữ trong câu, cách hiệp vần. Gợi ý: Kiểm tra xem bài thơ (phần phiên âm) gồm mấy câu, mỗi câu gồm bao nhiêu chữ? Vần trong các từ cuối của các câu 1, 2, 4 có gì giống nhau? 2. Tuyên ngôn Độc lập là lời tuyên bố về chủ quyền của đất nước và khẳng định không một thế lực nào được phép xâm phạm vào quyền độc lập ấy. Tuyên ngôn Độc lập trong bài thơ Sông núi nước Nam thể hiện ở các khía cạnh: Tác giả khẳng định nước Nam là của người Nam. Đó là điều đã được ghi tại "thiên thư" (sách trời). Tác giả viện đến thiên thư vì ngày xưa người ta vẫn còn coi trời là đấng tối cao. Người Trung Quốc cổ đại tự coi mình là trung tâm củavũ trụ nên vua của họ được gọi là "đế", các nước chư hầu nhỏ hơn bị họ coi là "vương" (vua của những vùng đất nhỏ). Trong bài thơ này, tác giả đã cố ý dùng từ "Nam đế" (vua nước Nam) để hàm ý sánh ngang với "đế" của nước Trung Hoa rộng lớn. Ý nghĩa tuyên ngôn còn thể hiện ở lờ khẳng định chắc chắn rằng nếu kẻ thù vi phạm vào quyền tự chủ ấy của nước ta thì chúng thế nào cũng sẽ phải chuốc lấy bại vong. 3. Bài thơ triển khai nội dung biểu ý theo bố cục: ở hai câu thơ đầu, tác giả đã khẳng định một cách tuyệt đối chủ quyền lãnh thổ với một thái độ của một dân tộc luôn trân trọng chính nghĩa. Từ khẳng định chân lí, đến câu thơ cuối, tác giả đã dựa ngay trên cái chân lí ấy mà đưa ra một lời tuyên bố chắc chắn về quyết tâm chống lại những kẻ làm trái những điều chính nghĩa. Bố cục của bài thơ như thế là chặt chẽ, khiến cho những luận cứ đưa ra đều rất thuyết phục. 4. Bài thơ tuy chủ yếu thiên về biểu ý song không phải vì thế mà trở thành một bài luận lí khô khan. Có thể nhận thấy rằng, sau cái tư tưởng độc lập chủ quyền đầy kiên quyết ấy là một cảm xúc mãnh liệt ẩn kín bên trong. Nếu không có tình cảm mãnh liệt thì chắc chắn không thể viết được những câu thơ đầy chí khí như vậy. 5. Qua các cụm từ tiệt nhiên (rõ ràng, dứt khoát như thế, không thể khác), định phận tại thiên thư (định phận tại sách trời) và hành khan thủ bại hư (chắc chắn sẽ nhận lấy thất bại), chúng ta có thể nhận thấy cảm hứng triết luận của bàI thơ đã được thể hiện bằng một giọng điệu hào sảng, đanh thép, đầy uy lực. III. RÈN LUYỆN KĨ NĂNG1. Cách đọc Khác với thơ hiện đại thường thiên về miêu tả cảm xúc, thơ trung đại chủ yếu là thơ tỏ ý, tỏ lòng, thiên về miêu tả thái độ, ý chí của cộng đồng dân tộc. Bởi vậy, đối với bài thơ này cần đọc bằng giọng mạnh mẽ, dứt khoát, chú ý ngắt theo nhịp 4/3, nhấn mạnh cuối mỗi nhịp. 2. Có bạn thắc mắc tại sao không nó là "Nam nhân cư" (người Nam ở) mà lại nói "Nam đế cư" (vua Nam ở). Hãy giải thích để bạn kia được rõ. Gợi ý: Như trên đã nói, người xưa coi trời là đấng tối cao và chỉ có vua (Thiên tử – con trời) mới có quyền định đoạt mọi việc ở trần gian. Tất cả mọi thứ có trên mặt đất đều là của vua. Hơn thế nữa, nói Nam đế cư là có hàm ý nói rằng vua của nước Nam cũng là Thiên tử chứ không phải là một ông "vua nhỏ" dưới quyền cai quản của Hoàng đế Trung Hoa. Mời các bạn tham khảo tài liệu liên quan:
Trên đây là Soạn văn 7: Sông núi nước Nam. Bên canh Soạn bài lớp 7 chi tiết này, các bạn học sinh có thể tham khảo thêm Soạn văn 7 ngắn gọn với các bài soạn ngắn gọn xúc tích giúp các em ghi nhớ bài học nhanh chóng và dễ dàng hơn. Ngoài đề cương ôn tập chúng tôi còn sưu tập rất nhiều tài liệu học kì 1 lớp 7 từ tất cả các trường THCS trên toàn quốc của tất cả các môn Toán, Văn, Anh, Lý, Hóa, Sinh. Hy vọng rằng tài liệu lớp 7 này sẽ giúp ích trong việc ôn tập và rèn luyện thêm kiến thức ở nhà. Chúc các bạn học tốt và đạt kết quả cao trong kì thi sắp tới. |
