Bổ phận nào của cơ thể thực vật có khả năng ngăn sạt lở đất hiệu quả nhất

Đáp án: C

lá cây có thể ngăn bụi và khí độc giúp không khí trong sạch – SGK 147

CÂU HỎI HOT CÙNG CHỦ ĐỀ

Ðã qua ba mùa lũ, những nơi trồng cỏ vetiver vẫn không hề bị sạt lở. Mô hình này tỏ ra thích hợp với những nơi ngập sâu, dòng chảy mạnh. Trong đó, tre là loại cây có rễ chùm, sức bám đất mạnh mọc thành bụi, tạo thành mạng lưới bao giữ lấy đất, thân cao chịu được ở những vùng ngập sâu; còn cỏ vetiver có tác dụng chống xói mòn mái dốc rất tốt.

TS Trần Tấn Văn, Viện nghiên cứu khoáng sản và tài nguyên mỏ địa chất nhận xét: "Với những ưu điểm: hiệu quả cao, chi phí thấp, áp dụng đơn giản, thân thiện với môi trường, cỏ vetiver đã trở thành sự lựa chọn để giảm nhẹ bất lợi của thiên tai ở Việt Nam. Chưa kể, làm kè bằng đá hộc, bê-tông, phải khai thác, vận chuyển nguyên liệu từ xa đến. Khi xây bờ kè, phải đào đắp nên thải một lượng lớn đất xuống sông, làm thay đổi dòng chảy, gây trầm trọng thêm vấn đề thiên tai. Mặt khác, bê-tông mảng phủ lên lõi đất cát, rất dễ gãy vỡ khi có xói lở ngầm".

Du nhập vào Việt Nam từ năm 1999 nhưng đến nay cỏ vetiver thực sự mới được nhiều người biết đến. Ðây là loại cây lưu niên, chỉ cần chăm sóc tối thiểu là nhanh chóng hình thành hàng rào dày đặc chịu hạn hán và ngập lụt tốt. Phần lớn rễ cỏ vetiver mọc thẳng xuống ít nhất ba mét, không hại đáng kể tới cây trồng, vừa làm giảm lượng nước chảy đi và tăng nguồn nước ngầm.

Do bộ rễ phát triển mạnh thành chùm, đan xen trong đất và có thể chịu lực bằng 1/6 lần so với bê-tông nên hàng rào vetiver có tác động đệm rất tốt, chống được xói mòn nếu đặt theo đường đồng mức với khoảng cách nhất định. Ngoài việc là một hàng rào bảo vệ hiệu quả, cỏ vetiver còn có thể giải phóng được năng lượng từ dòng xoáy của nước lũ tạo thành dải bờ kè thiên nhiên bảo vệ các công trình cơ sở hạ tầng rất hiệu quả và rẻ, giúp bảo vệ các công trình đập, kênh, đường bộ, sông hồ thủy điện không bị bồi lấp, chống lũ lụt, hạn chế dòng chảy mất mùa trên diện rộng.

Theo TS Lê Việt Dũng, Trường đại học Cần Thơ, giải pháp chống xói lở bằng cỏ này hiệu quả cao, chi phí thấp, áp dụng đơn giản, lại thân thiện với môi trường. Vùng đồng bằng sông Cửu Long có 37 con sông trong đó có hơn 140 điểm thường xuyên sạt lở mạnh với chiều dài hàng chục km. Ðến nay đã có hơn 3.000 héc-ta đất đã trôi xuống  sông. Chỉ riêng An Giang, hàng năm bị mất bình quân 3,75 triệu mét khối đất, thiệt hại 16,8 tỷ đồng. Những vạt cỏ vetiver đầu tiên được trồng tại một con kênh bị sạt lở nặng ở xã Núi Tô, huyện Tri Tôn, tỉnh An Giang đã giữ bờ đất vững chãi, bờ kênh vẫn nguyên vẹn qua nhiều mùa lũ.

Tại đê bao huyện Tân Phước (tỉnh Tiền Giang) và đê bao ở một số  cụm, tuyến dân cư vượt lũ khu vực Ðồng Tháp Mười (tỉnh Long An), sau khi trồng bốn tháng, lượng đất trên mái đê mất do bị xói mòn, sạt lở giảm chỉ còn 50 đến 100 tấn/ha (nếu không trồng cỏ thì mất từ 400 đến 750 tấn/ha).

Tỉnh An Giang dự kiến từ nay đến năm 2010 trồng thêm sáu triệu bụi cỏ vetiver (tương đương 3.100 ha) để chống sạt lở bờ đê, bờ sông, hạn chế ô nhiễm nguồn nước. Ước tính biện pháp này sẽ giúp tiết kiệm cho ngân sách khoảng 50 tỷ đồng (phí nạo vét, tu bổ). Theo ước tính của tỉnh An Giang, từ năm 2006 đến năm 2010, khi ứng dụng hệ thống vetiver để chắn sóng, bảo vệ đê kinh, cụm tuyến dân cư thì sẽ giảm khoảng 47,8 tỷ đồng chi phí nạo vét, tu bổ.

Nhiều năm qua, để chống sạt lở, nhiều địa phương đã trồng cỏ vetiver ven kênh rạch. Ðến nay cỏ vetiver được trồng để chống xói mòn ở Thái Nguyên, Bắc Giang, trên đường Hồ Chí Minh, ở Quảng Ngãi, Khánh Hòa, Tiền Giang, Vĩnh Long, An Giang... Ngay cả ở các vùng đất phèn nặng ở vùng Ðồng Tháp Mười, đất ven biển nhiễm mặn cao ở vùng Gò Công Ðông - Tiền Giang, đất chua bạc màu vùng Ðông Nam Bộ, đất cát, đất kiềm mặn vùng bán khô hạn cỏ vetiver cũng đã được trồng thành công.

Bên cạnh tác dụng chống xói mòn, cỏ vetiver còn có khả năng cải thiện chất lượng nước thải và nước ô nhiễm. Theo nhiều nhà khoa học, cỏ vetiver có thể sống được trong nước thải công nghiệp sản xuất giấy,  gạo, bột mì... Sau bốn tháng trồng, cỏ đã giúp giảm nồng độ BOD từ 464 mg/lít giảm xuống 7,8 đến 9,1mg/lít, chất rắn hòa tan từ 8,1 mg/lít giảm xuống 1,8 mg/lít. Do đó, trồng loài cỏ này được xem như xây dựng một hàng rào bê-tông sinh học  bảo vệ đất. Khả năng khác thường với sự chịu đựng và hấp thu chất độc hại cao của cỏ rất thích hợp xử lý nước thải từ sản xuất công nghiệp, cả trên diện rộng. Ước tính, một kg sinh khối chồi cỏ có thể lọc sạch 6,86 lít nước độc hại/ngày.

Ngoài ra, trồng thử nghiệm tại vùng đất mặn, kiềm thuộc tỉnh Bình Thuận, sau ba tháng phát triển, cỏ đã khiến đất mặn, kiềm được cải thiện, hàm lượng muối hòa tan và độ pH giảm mạnh và lắng  xuống độ sâu một mét. Những dẫn chứng trên cho thấy cỏ vetiver có khả năng làm sạch, ổn định môi trường.

Giáo sư Paul Trương, Giám đốc và đại diện khu vực châu Á Thái Bình Dương thuộc Trung tâm nghiên cứu cỏ vetiver quốc tế, cho biết: "Ứng dụng hệ thống cỏ vetiver vào việc xử lý nước thải là kỹ thuật còn khá mới và là kỹ thuật sử dụng cây xanh để xử lý môi trường. Ðây là kỹ thuật có nhiều triển vọng vì nó là tự nhiên, xanh tươi, dễ trồng, chi phí thấp...".

Công ty chế biến thủy sản Cafatex (Hậu Giang) dù đã đầu tư hệ thống xử lý nước thải nhưng nước đó xả vào các con kênh vẫn gây ô nhiễm. Công ty đã trồng  khoảng 400 mét vuông cỏ vetiver cạnh bể xử lý nước thải. Nước thải sau khi xử lý, được bơm tràn qua thảm cỏ trước khi thải ra kênh rạch, nhờ đó, tình trạng nước kênh rạch bị ô nhiễm gần như không còn. Hiện nay, cỏ vetiver đang được trồng để xử lý nước từ trại chăn nuôi ở Tiền Giang, xử lý nước rò rỉ từ bãi rác ở Vĩnh Long...

Chưa kể, bộ rễ của cỏ vetiver có đặc tính hút chất hữu cơ và vô cơ rất cao nên có tính năng hút được nhiều nước trong đất và có thể hút cả chất đi-ô-xin, giữ lại trong bộ rễ. Khả năng chịu đựng và cải thiện môi trường của loại cỏ này ở vùng ô nhiễm, khắc nghiệt cũng cao hơn gấp nhiều lần so với các loại thực vật khác. Khảo nghiệm thực tiễn cho thấy việc dùng loại cỏ này để giảm thiểu ô nhiễm môi trường là rất có triển vọng. Chất độc da cam lẫn trong đất cát khi mưa xuống rất dễ lan tỏa không kiểm soát được. Nếu trồng cỏ vetiver tạo thành hàng rào khép kín với bộ rễ sâu một đến bốn mét có thể ngăn rửa trôi, chống lây lan phát tán chất độc.

Tại Việt Nam, khu vực có nhiều chất độc da cam dioxin như vùng A Lưới (Huế) đang được mạng lưới vetiver quốc tế tài trợ chương trình "Nâng cao chất lượng nước tại Việt Nam" bằng việc trồng cỏ vetiver.

Hiện nay, Trung Quốc đã dùng cỏ vetiver để hút chất thải thấm ra từ các bãi rác lớn. Australia dùng cỏ vetiver để xử lý chất thải từ các lò mổ gia súc, nhà máy nhuộm tẩy và xử lý thuốc bảo vệ thực vật.

Tại Việt Nam, do không có đủ kinh phí để đổ bê-tông bảo vệ bờ sông, bờ kênh rạch ở vùng đồng bằng sông Cửu Long nên việc trồng cỏ vetiver hiện là giải pháp tối ưu vì chi phí trồng rất thấp. Từ năm 2000, Trường đại học Cần Thơ đã thực hiện chương trình ổn định bờ sông, kênh rạch với kinh phí hàng năm từ 6 nghìn đến 10 nghìn USD.  Sau khi nhân giống thành công, cỏ vetiver đã được nhân rộng, tại 12 trong 13 tỉnh, thành vùng đồng bằng sông Cửu Long, tổng diện tích hàng nghìn héc-ta. Sắp tới, trường sẽ mở rộng việc vận động các tỉnh trong khu vực trồng cỏ này để xử lý ô nhiễm môi trường nước.

NGUYỄN ĐÌNH

Tóm tắt lý thuyết Sinh học lớp 6: Thực vật bảo vệ đất và nguồn nước

Lý thuyết Sinh học lớp 6 bài 47 được thư viện đề thi VnDoc.com sưu tầm và đăng tải, giúp quý thầy cô giáo sẽ có thêm tài liệu để dạy học môn Sinh học 6, các em học sinh có thể ôn tập hoặc mở rộng kiến thức của mình. Chúc các bạn học tốt!

Lý thuyết Sinh học lớp 6 bài 46

Giải bài tập trang 151 SGK Sinh lớp 6: Thực vật bảo vệ đất và nguồn nước

Lý thuyết Sinh học lớp 6 bài 48

1. Thực vật giúp giữ đất, chống xói mòn

Bổ phận nào của cơ thể thực vật có khả năng ngăn sạt lở đất hiệu quả nhất

Hình 1: Lượng chảy của dòng nước mưa ở 2 nơi khác nhau

A- Có rừng; B- Đồi trọc

  • Trên đất trống, đồi trọc khi có mưa lớn thì đất trôi theo dòng nước xuống gây hiện tượng xói mòn. Tại vì không có cây rừng chắn nên nước xối thẳng xuống đất.
  • Bờ sông, bờ biển nếu không có cây ở ven bờ thì xảy ra hiện tượng xói lở ven bờ.
  • Đặc điểm: Rễ cây có khả năng giữ đất, tán lá có khả năng cản sức nước khiến cho thực vật có khả năng giữ đất, chống xói mòn.
  • Chúng ta cần nghiêm cấm, xử phạt các hành vi phá rừng, khai thác rừng trái phép để hạn chế hiện tượng xói mòn, lở đất.

⇒ Thực vật đặc biệt là thực vật rừng nhờ có hệ rễ và tán lá nên có khả năng giữ đất, chống xói mòn.

Bổ phận nào của cơ thể thực vật có khả năng ngăn sạt lở đất hiệu quả nhất

Hình 2: Một số hình ảnh về hiện tượng xói mòn

Bổ phận nào của cơ thể thực vật có khả năng ngăn sạt lở đất hiệu quả nhất

Hình 3: Một số hình ảnh về hiện tượng sạt lở đất

2. Thực vật góp phần hạn chế ngập lụt, hạn hán

Ở những nơi không có rừng, sau khi mưa lớn, đất bị xói mòn theo nước mưa trôi xuống làm lấp lòng sông, suối; nước không thoát kịp tràn lên các vùng thấp gây ngập lụt; mặt khác ở nơi đó không giữ được nước gây ra hạn hán.

Bổ phận nào của cơ thể thực vật có khả năng ngăn sạt lở đất hiệu quả nhất

Hình 4: Cây xanh hạn chế ngập lụt, hạn hán

3. Thực vật góp phần bảo vệ nguồn nước ngầm

Mưa ⇒ Thấm xuống đất ⇒ Dòng chảy ngầm

Bổ phận nào của cơ thể thực vật có khả năng ngăn sạt lở đất hiệu quả nhất

Hình 5: Thực vật góp phần bảo vệ nguồn nước ngầm

4. Trắc nghiệm Sinh học 6 bài 47

Câu 1. Thực vật giúp điều hòa khí hậu nhờ điều nào dưới đây?

A. Giảm thiểu thiên tai nhờ khả năng cản bớt ánh sáng, gió và vận tốc dòng chảy

B. Làm dịu mát môi trường xung quanh thông qua việc thải ra hơi nước

C. Cân bằng hàm lượng khí ôxi và khí cacbônic trong bầu khí quyển nhờ quá trình quang hợp

D. Tất cả các phương án đưa ra

Câu 2. Loại lá cây nào dưới đây có thể tiết ra các chất có tác dụng diệt khuẩn?

A. Tràm

B. Mồng tơi

C. Lá ngón

D. Chuối

Câu 3. Trong cùng một khu vực, so với rừng thì nơi trống trải có gì khác biệt về mặt khí hậu?

A. Tốc độ gió mạnh hơn

B. Độ ẩm thấp hơn

C. Nắng nhiều và gay gắt hơn, do đó nhiệt độ cũng cao hơn

D. Tất cả các phương án đưa ra

Câu 4. Hoạt động nào của cây xanh giúp bổ sung vào bầu khí quyển lượng khí ôxi mất đi do hô hấp và đốt cháy nhiên liệu?

A. Trao đổi khoáng

B. Hô hấp

C. Quang hợp

D. Thoát hơi nước

Câu 5. Mỗi năm, 1 ha rừng đã nhả vào không khí khoảng

A. 110 – 130 tấn ôxi.

B. 16 – 30 tấn ôxi.

C. 46 – 60 tấn ôxi.

D. 1 – 5 tấn ôxi.

Câu 6. Thực vật góp phần làm giảm thiểu môi trường nhờ khả năng nào dưới đây?

A. Hấp thụ khí cacbônic và các khí thải độc hại khác, đồng thời thải khí ôxi

B. Tiêu diệt vi khuẩn có hại nhờ việc tiết ra một số chất đặc hiệu (bạch đàn, thông,…)

C. Giữ lại bụi bẩn trong tán lá, hạn chế hàm lượng bụi trong không khí

D. Tất cả các phương án đưa ra

Câu 7. Trong các biện pháp giúp giảm thiểu ô nhiễm và điều hòa khí hậu, biện pháp khả thi, tiết kiệm và mang lại hiệu quả lâu dài nhất là

A. Ngừng sản xuất công nghiệp.

B. Xây dựng hệ thống xử lí chất thải.

C. Trồng cây gây rừng.

D. Di dời các khu chế xuất lên vùng núi.

Câu 8. Khả năng làm mát không khí ở thực vật có được là nhờ quá trình nào dưới đây?

A. Quang hợp

B. Thoát hơi nước

C. Trao đổi khoáng

D. Tất cả các phương án đưa ra.

Câu 9. Bộ phận nào của cơ thể thực vật có khả năng ngăn bụi hiệu quả nhất?

A. Thân

B. Hoa

C. Tán lá

D. Hệ rễ

Câu 10. Thực vật có thể giải phóng ra chất nào dưới đây?

A. Nước

B. Khí ôxi

C. Khí cacbônic

D. Tất cả các phương án đưa ra

Câu 11: Tại sao người ta nói “ Rừng cây như lá phổi xanh” của con người?

A. Vì cây xanh quang hợp lấy vào khí CO2, nhả khí O2vào không khí giúp con người hô hấp.

B. Vì cây xanh hô hấp hút vào khí O2, nhả khí CO2vào không khí.

C. Nhờ lá cây có tác dụng ngăn bụi, diệt vi khuẩn, giảm ô nhiễm môi trường.

D. A và C đúng.

Câu 12: Nhờ đâu mà thực vật có khả năng điều hòa lượng khí oxi và cacbonic trong không khí?

A. Quang hợp của cây xanh

B. Hô hấp của cây xanh

C. Hô hấp của các động vật và con người

D. Đốt cháy các nguyên liệu (gỗ, than, dầu...)

Câu 13: Thực vật giữ cân bằng khí cacbonic và khí oxi trong không khí được là vì

A. Thực vật hô hấp sử dụng khí oxi và thải ra khí cacbonic

B. Thực vật có khả năng tự điều chỉnh lượng khí cacbonic và oxi trong không khí

C. Thực vật quang hợp lấy vào khí cacbonic và thải khí oxi, còn hô hấp thì lấy khí oxi và thải ra khí cacbonic

D. Thực vật quang hợp sử dụng khí cacbonic và thải ra khí oxi

Câu 14: Tại sao nói rừng là lá phổi xanh của con người vì

Cây xanh quang hợp sử dụng khí cabonic và thải ra khí oxi vào không khí giúp con người hô hấp

Lá cây xanh có tác dụng cản bụi, diệt vi khuẩn và giảm ô nhiễm môi trường

Cây xanh hô hấp lấy khí oxi và thải ra khí cacbonic

Các phát biểu đúng là:

A. 1, 2, 3

B. 2, 3

C. 1, 2

D. 1, 3

Câu 15: Phát biểu không đúng khi nói về môi trò của thực vật trong việc làm giảm ô nhiễm môi trường?

A. Cân bằng lượng khí cacbonic và oxi trong không khí

B. Tán lá cây làm tăng nhiệt độ môi trường trong khu vực trời nắng gắt

C. Một số cây tiết ra các chất có tác dụng tiêu diệt 1 số vi khuẩn gây bệnh

D. Lá cây ngăn bụi và khí độc làm giảm ô nhiễm môi trường

Đáp án

Câu 1: DCâu 2: ACâu 3: DCâu 4: CCâu 5: BCâu 6: DCâu 7: CCâu 8: B
Câu 9: CCâu 10: DCâu 11: DCâu 12: ACâu 13: CCâu 14: CCâu 15: B

------------------------

Trên đây, VnDoc.com đã giới thiệu tới các em nội dung kiến thức Lý thuyết Sinh học lớp 6 bài 47. Để học tốt môn Sinh học 6, mời các em cùng tham khảo thêm giải bài tập Sinh học 6, giải vở bài tập Sinh học 6, đề thi học kì 1 lớp 6, đề thi học kì 2 lớp 6.