Tam cung lục Xích là gì
Tam Cung Lục Viện Triều Nguyễn L� Nh�n Phan Thứ Lang ảnh minh họa Nước ta, k�̉ từ tri�̀u Nguy�̃n Gia Long các vua vì theo phong tục của Trung Hoa n�n vua nào cũng có m�̣t bà vợ chính thức được gọi là Nh�́t giai phi, chỉ khi ch�́t mới được t�n là Hoàng h�̣u, ngoài ra còn chọn nhi�̀u Phi t�̀n, Cung nữ tuy�̉n vào cung đ�̉ làm vợ thứ. Nhưng k�̉ từ Gia Long l�n ng�i Hoàng đ�́ thì chức Hoàng h�̣u bị bãi bỏ vì nhà vua sợ các bà hoàng l�̣ng quy�̀n chi�́m đoạt ng�i vua. Vì v�̣y, Gia Long đã đặt ra �Tứ b�́t l�̣p�, theo thứ tự như sau:
-B�́t l�̣p Đ�ng cung ( Kh�ng l�̣p Thái tử ). -B�́t l�̣p T�̉ tướng ( Kh�ng đặt chức T�̉ tướng ). -B�́t l�̣p Trạng nguy�n ( Kh�ng l�́y ai đ�̣u Trạng nguy�n ). Sau đó chia ra làm �Cửu giai� và theo thứ tự các bà vợ từ đ�̀u đ�́n cu�́i như sau:
-Nhị giai phi. -Tam giai t�n. -Tứ giai t�n. -Ngũ giai Ti�̣p dư. -Th�́t giai Thục nh�n. -Bát giai Mỹ nh�n. -Cửu giai Tài nh�n. �
Cung Di�n Thọ: là nơi dành cho các bà Hoàng Thái h�̣u, Thái Thái h�̣u là các bà vợ của các vua đã băng hà ( tạ th�́ ), và có các vi�n Thái giám ở đó nữa. Cung Trường Sanh: dành cho các bà vợ vua đang tại ng�i, như các bà L�̣ Thi�n, vợ của vua Tự Đức, và bà Từ Minh, vợ của vua Dục Đức cũng đã từng ở nơi này. Cung Kh�n Thái: được thi�́t l�̣p ở g�̀n đi�̣n C�̀n Thánh ch�̃ vua ở. Cung này dành ri�ng cho các bà Hoàng Quý phi. Trong cung này có m�̣t đi�̣n t�n là Cao Minh Trung Chính, đi�̣n này l�̣p vào năm Gia Long thứ ba. Ở phía đ�ng của đi�̣n Cao Minh Trung Chính có m�̣t nhà hát đ�̉ n�̣i cung hát ri�ng cho vua xem và gọi là Vi�̣n Tịnh quan. Còn Lục vi�̣n g�̀m có 6 vi�̣n là:
Vi�̣n Đoan Thu�̣n. Vi�̣n Đoan Hòa. Vi�̣n Đoan Huy. Vi�̣n Đoan Trường. Vi�̣n Đoan Trang. Ngoài Cung Di�n Thọ ra, những cung và vi�̣n k�̉ tr�n là ch�̃ dành cho các cung phi, mỹ nữ vợ của những vua đang trị vì, và đ�̀u nằm ở cả trong Tử C�́m thành. Nơi này ngoài vua ra, chỉ có các Thái giám được lui tới th�i, các đàn �ng khác kh�ng được phép bén mảng tới nơi này.
Lúc mới được tuy�̉n vào cung, các c� gái này được đứa đ�́n ở Đoan Trang vi�̣n đ�̉ học t�̣p cách ăn mặc, đi đứng và các nghi l�̃ trong cung. M�̣t khi đã được ti�́n vào cung, những Phi t�̀n, Cung nữ này kh�ng được phép gặp mặt b�́t cư ai b�n ngoài nữa k�̉ cả cha mẹ anh chị em. Cũng có trường hợp đặc bi�̣t hi�́m lắm nhà vua mới cho phép cha mẹ vào N�̣i cung đ�̉ thăm con, nhưng chỉ được nói chuy�̣n với con qua m�̣t bức màn sáo che kh�ng th�́y mặt con. Người nào có con được ti�́n vào cung là coi như m�́t con vì ít khi nào được gặp lại mặt con nữa.
� �
� Xe d� lọ rắc lá d�u mới vào.�
Bà Qu�́ phi ( Đ�̣ nh�́t phi ) t�n là T�́ng Thị Lan, tức Thừa Thi�n Cao Hoàng h�̣u, con �ng Chưởng dinh T�́ng Phước Khu�ng, người huy�̣n T�ng Sơn, Thanh Hóa - đã vào Nam theo Chúa Nguy�̃n Phúc Chu đ�̉ ch�́ng nhà T�y Sơn. Bà họ T�́ng, sinh được ba người con là Nguy�̃n Phúc Cảnh ( tức Hoàng tử Cảnh ), người thứ nhì là Nguy�̃n Phúc Hy, tạ th�́ 1801, người thứ ba là Nguy�̃n Phúc Tu�́n, đã tạ th�́ trước Cảnh và Hy. Chỉ có Nguy�̃n Phúc Cảnh được gọi là Hoàng tử. Năm 4 tu�̉i Cảnh được Gia Long cho theo Giám mục Bá Đa L�̣c sang Pháp đ�̉ c�̀u vi�̣n nước Pháp giúp khí giới và qu�n đ�̣i đánh nhà T�y Sơn. Theo m�̣t s�́ tư li�̣u thì Hoàng tử Cảnh và hai em trai đã được Giám mục Bá Đa L�̣c khuy�n rửa t�̣i theo đạo C�ng giáo, Hoàng tử Cảnh ở Pháp m�̣t năm r�̀i trở v�̀.
� �ng Cường Đ�̉ tr�́n sang Nh�̣t Bản l�̣p Vi�̣t Nam Quang Phục H�̣i do �ng làm H�̣i chủ đ�̉ ch�́ng Pháp cai trị Vi�̣t Nam. Con của Cường Đ�̉ là �ng Tráng Li�̣t, và cháu là Li�n Bảo. Như v�̣y, cháu, chắt dòng Hoàng tử Cảnh hi�̣n nay hãy còn rải rác khắp nơi. � Đức Phi ( Đ�̣ tam phi ), gọi là Đức phi hay Th�̀n phi cũng v�̣y. Bà L� Thị Ngọc Bình là con út của vua L� Hi�̉n T�ng. Khi nhà T�y Sơn th�́t bại, vua Quang Trung tại th�́ đ�̉ lại bà Ngọc H�n C�ng chúa ở lại kinh thành với người em gái là Ngọc Bình ( vợ vua Quang Toản - tức Cảnh Thịnh, con của Nguy�̃n Hu�̣ ). Theo ngoại sử, lúc đó Gia Long có gạ g�̃m và ép duy�n bắt Ngọc H�n phải l�́y �ng. Nhưng đã bị Ngọc H�n cự tuy�̣t. Còn Ngọc Bình thì lúc đ�̀u cũng kh�ng bằng lòng, nhưng sau cũng xu�i lòng và ch�́p nh�̣n l�́y Gia Long làm thứ phi. Bà Ngọc Bình đã sinh được hai người con trai với Gia Long t�n là Quảng Oai c�ng, và Thường Tín Qu�̣n c�ng. Cũng vì sự trớ tr�u tr�n mà d�n gian sau này ở Hu�́ đã có c�u nói:
Con vua mà l�́y hai ch�̀ng làm vua.� � �
(tr�ch NPHH cuối c�ng Triều Nguyễn) đề b�i tạm của VC |