Những bí ẩn trong bức tranh Bữa tiệc cuối cùng

Nhắc đến Leonardo Da Vinci, người ta thường nhớ đến bức tranh vẽ nàng Mona Lisa, những bản phác thảo về những công nghệ mới, ý tưởng về những thiết bị chỉ có thể thấy ở thời hiện đại. Có thể nói, Leonardo Da Vinci là một thiên tài của những thiên tài, những tác phẩm của ông dù chỉ đơn thuần là hội họa hay những bức phác thảo khoa học cũng đều để lại cho loài người chúng ta nhiều điều để suy luận, tranh cãi trong nhiều thế kỷ.

Một trong những tác phẩm nổi tiếng của Leonardo Da Vinci là bức vẽ “Bữa tối cuối cùng” – The last Supper. Bức tranh nổi tiếng không chỉ vì sự tinh xảo hay giá trị nghệ thuật trong bức tranh. Cũng không phải vì hình ảnh chúa Jesus và 12 vị tông đồ được thể hiện rõ nét cảm xúc rõ nét hay hệ tư tưởng thể hiện trong tranh. Bữa tối cuối cùng nổi tiếng vì những câu chuyện xung quanh bức tranh này.

Những bí ẩn trong bức tranh Bữa tiệc cuối cùng

Bức tranh gốc của Leonardo Da Vinci.

Hãy cùng tìm hiểu những câu chuyện và sự thật về bức tranh này.

Câu chuyện về bức tranh nổi tiếng

1. Sự ra đời của bức tranh

Theo những câu chuyện được kể lại, Leonardo Da Vinci đã phải mất 7 năm để hoàn thành bức tranh. Câu chuyện kể lại rằng, khi bắt đầu bức tranh, Da Vinci đã vẽ chúa Jesus đầu tiên. Giữa hàng trăm ngàn người, một người đã được chọn để làm hình tượng chúa Jesus. Trong khoảng thời gian sau đó, ông lần lượt hoàn thành hình ảnh của 11 vị tông đồ trong bức tranh. Tuy nhiên, còn 1 người cuối cùng vẫn chưa được vẽ. Đó chính là kẻ phản bội: Judas Iscariot.

Leonardo Da Vinci muốn tìm một mẫu người đê tiện, hèn hạ tận đáy của xã hội để vẽ Judas. Cuối cùng, sau hơn 6 năm tìm kiếm, ông đã tìm thấy hình mẫu của Judas tại nhà ngục của Roma. Được phép của nhà vua, tên tội phạm được hoãn ngày thi hành án để đến làm mẫu cho Da Vinci. Sau 6 tháng ròng rã để vẽ Judas, bức tranh đã được hoàn thành, tên tử tù phải bị đưa đi hành quyết. Lúc này, hắn khóc lóc lao đến Leonardo Da Vinci, hỏi ông rằng có còn nhớ hắn không.

Những bí ẩn trong bức tranh Bữa tiệc cuối cùng

Một sự thật trớ trêu là kẻ được chọn làm hình mẫu bỉ ổi, đê tiện cho Judas lại chính là người thanh niên đẹp đẽ mà 7 năm trước đây làm hình tượng cho Chúa Jesus. Một hình tượng hoàn hảo đã trở thành kẻ đồi bại.

2. Bức tranh

Bức tranh của Da Vinci mô tả lại bữa tối cuối cùng của Jesus và 12 vị tông đồ.

Câu chuyện kể lại: Judas - một trong số các môn đồ của Chúa Jesus – đã tố giác với nhà cầm quyền La Mã để bán đứng người thầy của mình đổi lấy 30 thỏi bạc. Ở bữa ăn tối cuối cùng, Chúa đã nói với các tông đồ của mình: "Trong các người có kẻ muốn bán rẻ ta".

Những bí ẩn trong bức tranh Bữa tiệc cuối cùng

Mười hai môn đồ ngồi trong bàn ăn, mỗi người có một vẻ mặt khác nhau: ba người thì thầm với nhau, ba người tỏ vẻ giận dữ trong đó có một người đập mạnh tay xuống bàn, một người lộ vẻ nghi ngờ, một người tỏ ra ngạc nhiên, một người ngồi ngay ngắn tỏ lòng trung thành, hai người nữa lộ vẻ xúc động. Chỉ có một môn đồ mặt tái nhợt, lưng hơi ngả về sau, tay nắm chặt túi tiền - đó chính là Judas. Sau lưng Judas là một khoảng tối, còn sau lưng chúa Jesus là hình ảnh cửa sổ đầy ánh sáng. Những tia sáng chiếu vào gương mặt Jesus làm ánh lên vẻ điềm tĩnh, hiền từ và cương nghị. Sự tương phản này được cho là biểu đạt được sự căm thù của tác giả đối với gian ác, cũng như sự ngưỡng vọng đối với chính nghĩa.

Mỗi người trong tranh biểu hiện thái độ khác nhau với lời nói của Jesus, kẻ ngạc nhiên, người kinh hãi...

3. Những người trong bức tranh

Một phát hiện về những tài liệu vào khoảng thời gian Leonardo Da Vinci vẽ bức tranh vào năm 1800 đã để lộ cho chúng ta những cái tên của người trong tranh.

Trong bức tranh, Jesus ngồi giữa, những tông đồ của ông ngồi thành 4 nhóm:

          - Nhóm tỏ vẻ sợ hãi: Bartholomew, James “Nhỏ” và Andrew. 3 người này ở bên trái, ngoài cùng của bức tranh, tức là bên tay phải của Chúa. Tất cả bọn họ đều tỏ vẻ kinh sợ. Andrew giơ tay lên biểu thị cho:”Bình tĩnh! Bình tĩnh nào!”.

          - Nhóm gây nhiều tranh cãi nhất: Judas, Peter, John. Judas đang giữ túi tiền, khuôn mặt lấp sau bóng râm, tay hắn cùng lúc với tới chiếc bánh mỳ giống như bàn tay của Jesus.

          - Nhóm nghi ngờ: Thomas, James “Lớn”, Philip. Thomas đang chỉ lên trời như thể hỏi Jesus về những manh mối về kẻ phản bội. James “Lớn” dường như sững sờ trước lời của Jesus. Philip thì tự chỉ vào bản thân như hỏi: "Đó có phải con không?”.

          - Nhóm 3 người ở cuối dãy bàn gồm có Matthew, Thaddeus và Simon. Nhóm 3 người này như đang tranh luận xem ai là kẻ mà Jesus đang nói tới.

Những bí ẩn trong bức tranh Bữa tiệc cuối cùng

3. Những suy diễn của những nhà nghiên cứu

Trong cuốn tiểu thuyết Mật mã Da Vinci, bức tranh " Bữa tối cuối cùng" phải thể hiện 13 người đàn ông, 6 tông đồ ngồi bên phải và 6 tông đồ ngồi bên trái và Chúa Jesus. Thế nhưng, nếu nhìn kỹ thì không phải vậy, trong bức tranh có xuất hiện 1 người phụ nữ. Đó là người ngồi ở vị trí danh dự phía bên tay phải của chúa. Người này có mái tóc đỏ gợn sóng, gương mặt thanh tú, 2 tay chắp vào nhau nhỏ nhắn, e lệ và... thoáng nét vồng lên của bộ ngực. Những gì được xác nhận thì đó là tông đồ John nhưng Theo nhiều người, đó là Maria Magdalene- vợ của chúa Jesus.

Những bí ẩn trong bức tranh Bữa tiệc cuối cùng

Giáo hội thiên chúa giáo đã thuyết phục cả thế giới tin rằng Jesus là người thuộc thiên giới,và nếu như ngài là người của trời thì ngài sẽ ko được phép yêu đương và tình dục, nhưng thực chất Jesus là 1 nhà tiên tri trần tục và có vợ. Để che đậy sự thật to lớn này, giáo hội đã phỉ báng Maria Magdalene như 1 ả gái điếm để che giấu bí mật nguy hiểm của bà.

Người ta cho rằng Jesus và Magdalene mặc đồ như thể người này là hình ảnh phản chiếu của người kia trong gương, quần áo của họ có màu đảo nghịch nhau. Có vẻ như Leonardo Da Vinci đã rất điêu luyện khi cố tình để phơi bày sự thật này. Và hình như sự sủng ái của chúa Jesus với Mary đã khiến không ít các tông đồ nổi giận, nhất là thánh Peter luôn có ác cảm với Madgalene. 

Trong bức tranh, thánh Peter ngả người đầy đe dọa về phía Madgalene và dứ ngón tay như lưỡi dao ngang cổ bà, và nếu để ý kỹ trong đám tông đồ bên tay trái, ta sẽ thấy xuất hiện 1 bàn tay đang vung 1 con dao găm lên, nhưng bàn tay này ko rõ thuộc về ai có mặt trong bức tranh cả.

Còn 1 bí ẩn cuối cùng khiến " Bữa ăn tối cuối cùng " trở thánh 1 tác phẩm nghệ thuật kinh điển đó là các chuyên gia tin học tin rằng đằng sau bức "Bữa tiệc cuối cùng" còn có hai hình ảnh khác.

Những bí ẩn trong bức tranh Bữa tiệc cuối cùng

Slavisa Pesci - Chuyên gia máy tính đã nghiên cứu về bức tranh.

Ngày 27/7, trang web kênh truyền hình Mỹ CNN đăng tải lập luận của chuyên gia tin học Slavisa Pesci, cho rằng đằng sau bức tranh nổi tiếng này của danh họa Leonardo Da Vinci này còn nhiều bí ẩn. Đã có gần 15 triệu lượt truy cập vào một số website có đăng tải hình ảnh bức họa Bữa tối cuối cùng. Đến ngày 29/7, những địa chỉ đó đã bị nghẽn mạng sau khi thông tin về lý thuyết mới về bức tranh được đăng tải.

Những chuyên gia về đồ họa chỉ ra rằng đằng sau bức Bữa tối cuối cùng còn có hai hình ảnh khác: Hình ảnh Chúa đang chúc phúc lành và hình ảnh một đứa trẻ nhờ hình phản chiếu của bức tranh trong gương.

Nếu quan sát kỹ ta có thể thấy dường như Da Vinci đã tính toán một cách tỉ mỉ trước khi cầm cọ vẽ bức tranh “để đời”. Những tranh cãi xung quanh vấn đề này lại được xuất hiện trong cuốn best-seller Mật mã Da Vinci của Dan Brown. Trong sách, Dan Brown đã chỉ ra mối quan hệ bí mật giữa Chúa Jesus và Marie Madeleine. Còn theo Slavisa Pesci, trong phiên bản được đối lập ta có thể thấy hình ảnh phía bên phải của Chúa hình như đang bế một đứa trẻ. Nhưng đến giờ nhiều chuyên gia, giáo sư vẫn chưa thể khẳng định lai lịch của đứa trẻ.

Những bí ẩn trong bức tranh Bữa tiệc cuối cùng

Bữa tối cuối cùng được dựng lại theo phương pháp hiện đại.

4. Kết

Quả thật, có những điều kỳ bí, rất khó lý giải đã từng xảy ra trong lịch sử. Tại sao một bức tranh được vẽ ở cuối thế kỷ 15 lại ẩn chứa những bí mật gây nhiều tranh cãi như vậy? Những lập luận của Pesci và Dan Brown có thật sự đáng tin?

Những thông tin còn thiếu chúng tôi sẽ chuyển đến các bạn trong bài viết tiếp theo.

Tham khảo: Howstuffworks 

“Đơn giản là đỉnh cao của sự tinh tế.” – Leonardo da Vinci

Tôi đã từng được tận mắt chiêm ngưỡng bức tranh ‘Bữa tiệc cuối cùng’ của Leonardo da Vinci. Khi đó, người ta vẫn có thể dạo quanh khu Di sản Văn hóa Thế giới UNESCO của Nhà thờ và Tu viện dòng Dominica tại Santa Maria delle Grazie, ở Milan, Italy để xem bức bích họa này.

Tôi đã nhớ được gì nhỉ? Một sự tĩnh lặng. Một sự huyền bí thâm sâu. Được khóc trước bức tranh ấy thì thật là cảm động. Như chính Leonardo từng nói: “Nước mắt đến từ trái tim chứ không phải từ bộ não.” Leonardo đã vẽ lại khoảnh khắc ấn tượng nhất mọi thời đại mà không cần một sự dàn xếp nào. Tất cả đều tuân theo những quy tắc nghiêm ngặt trong lĩnh vực toán học.

Ngày nay, căn phòng nơi treo bức bích họa “Bữa tiệc cuối cùng” đã được niêm phong cẩn mật. Người ta phải đi qua hai lớp cửa để vào được căn phòng, và khi vừa bước vào, những cánh cửa mau chóng đóng lại. Mỗi người chỉ có 15 phút để ngắm bức tranh; việc chụp ảnh bị hạn chế, và du khách không được phép quay video.

Bức tranh “Bữa tiệc cuối cùng” của Da Vinci là một bức tranh khổng lồ, cao khoảng 29 feet (8.8 mét) và rộng 15 feet (4.6 mét). Theo Bảo tàng Milan, bức tranh được vẽ bằng “màu keo và sơn dầu trên chế phẩm thạch cao thay vì [dùng] thủ thuật vẽ tranh thường thấy trong thời kỳ vẽ tranh bích họa {tranh tường}.” Leonardo thử nghiệm các chất màu của ông để bảo đảm bức tranh có thể bám trên tường trước khi lớp thạch cao khô lại, nhưng bức tranh đã bắt đầu xuống cấp từ khi ông còn sống.

Khoảng tường để vẽ bức kiệt tác này bị dính ẩm và khiến bức tranh xuống cấp nhanh chóng. Vào thế kỷ 17, một cái cửa đã đập vào bức tranh, và 200 năm sau, các binh lính của Napoleon đã dùng phòng ăn [chứa bức tranh] làm chuồng ngựa.

Vào tháng 8 năm 1943, một quả bom đã rơi vào tu viện và phá hủy một phần lớn của tu viện. Nhưng thật thần kỳ là bức tranh vẫn còn tồn tại.

Một bức tranh đầy hàm ý

“Ultima Cena” (Bữa tiệc cuối cùng) là bữa tối cuối cùng của Chúa Jesus với các môn đồ của Ngài (một Lễ Vượt Qua). Tác phẩm khiến người ta ấn tượng bởi hai sự kiện. Sự kiện thứ nhất là đưa ra những gợi ý về Bí tích Thánh Thể. Sự kiện thứ hai là khi Chúa Jesus nói rằng một trong các môn đồ của Ngài sẽ phản bội Ngài.

Như sử gia nghệ thuật thế kỷ 16 Giorgio Vasari từng viết trong cuốn sách nổi tiếng “Cuộc đời của những họa sĩ” (Lives of the Artists): “Leonardo đã mường tượng và miêu tả thành công những dục vọng xâm chiếm tâm trí của các tông đồ để biết ai đang phản bội Thầy của họ. Vì vậy, trên khuôn mặt mỗi người, ta có thể thấy tình yêu, sự sợ hãi, sự phẫn nộ hay nỗi đau buồn vì họ không thể hiểu được lời răn của Chúa Jesus; và điều này khiến người ta kinh ngạc không kém gì lòng căm thù cố hữu và sự bội bạc của [tông đồ] Judas sau này.”

Bố cục của bức tranh theo trường phái hình học thiêng liêng thuần túy. Bức tranh đã được đơn giản hóa và loại bỏ các chi tiết không cần thiết. Điểm nhấn của bức tranh là một hình tam giác cân được tạo bởi cơ thể Chúa Jesus. Ngài ngồi dưới một hình vòm. Ánh sáng [của vòm] như đang vẽ nên một vòng hào quang.

Ba ô cửa sổ tượng trưng cho Chúa Ba Ngôi. Bốn ô cửa sổ mỗi bên tường là biểu tượng quan trọng trong văn hóa truyền thống vì nó tượng trưng cho Bốn Đức Hạnh của Plato. Nhưng tất cả các đường phối cảnh đều đưa chúng ta đến với Chúa Jesus. Phía xa đằng sau là một khung cảnh xanh tươi. Chúng ta liền tự hỏi liệu đây có phải là thiên đàng chốn nhân gian không.

Chúa Jesus là tâm điểm của bức tranh. Ngài là tâm điểm vĩnh hằng và tĩnh lặng của tất cả. Bên trong sự hỗn loạn, có sự vĩnh cửu.

Các môn đồ được vẽ rất lớn trong tranh, như thể họ quá to lớn so với chiếc bàn ăn, quá to lớn so với chỗ ngồi của họ. Họ được chia thành bốn nhóm. Vào thế kỷ 15, các họa sĩ ở Florence, không giống như các họa sĩ thời trước, tin rằng sự thay đổi của tâm trí sẽ thể hiện rõ ràng qua khuôn mặt và cử chỉ của nhân vật.

Điều này được thể hiện rất rõ nét trong bức tranh “Bữa tiệc cuối cùng”. Cử chỉ của các tông đồ khởi nguồn từ “tâm lý bầy đàn” (animal spirit), được thể hiện qua cơ thể của họ, đến từ “sensus communis” {trí tuệ tập thể} của họ – nơi mà những giác quan của chúng ta hòa vào với nhau – nơi linh hồn ngự trị.

Leonardo đã dùng cơ thể để thể hiện tâm hồn. Như ông nói: “Hãy để cử chỉ của những nhân vật phù hợp với nội tâm của họ.”

Vì vậy, bức tranh chứa đầy những biểu tượng.

Peter cầm một con dao trên tay, báo hiệu rằng ông sẽ cắt đứt tai của một người lính khi ông cố gắng bảo vệ Chúa Jesus. Judas cầm chắc một túi đựng phần thưởng vì đã tố cáo Chúa Jesus với chính quyền. Thomas chỉ tay lên trời, và ngón tay đó báo hiệu rằng ông ta sẽ đâm nó vào vết thương của Chúa Jesus.

Bàn ăn đại diện cho ranh giới giữa thiên đàng và thế tục.

Bức tranh có những đường vẽ ngang và đường vẽ dọc, bắt đầu từ viền của khung cửa sổ, mà trông giống như một khuông nhạc. Giovanni Pala – một nhạc sĩ, nhà toán học và học giả – cho rằng vị trí của những chiếc bánh mì và mối liên hệ của chúng với bàn tay của các tông đồ tạo thành một bản nhạc. Khi chơi [bản nhạc] từ trái qua phải, chúng chỉ là những âm thanh rời rạc. Nhưng vì Leonardo thường viết khuông nhạc theo hướng ngược lại nên nếu chúng ta chơi các nốt nhạc theo hướng ngược lại, từ phải qua trái, nó sẽ giống như một bản nhạc thời kỳ Phục Hưng.

Leonardo da Vinci được xem là một trong những bộ óc vĩ đại nhất trên thế giới. Một họa sĩ, một nhà điêu khắc, nhà phát minh, nhà khoa học, nhà toán học, nhà giải phẫu học, nhà thiên văn học, kỹ sư, nhạc sĩ, nhà triết học, nhà văn: Ông có nhiều tài năng đến nỗi tố chất thiên tài chính là người thầy của ông. Bản ngã của ông dường như đã trở nên bé lại và thay vào đó là khát vọng khám phá những bí ẩn của cuộc sống một cách nhiệt thành. Ông là một nhà nghiên cứu không ngừng nghỉ trong mọi lĩnh vực tri thức.

Jani Allan là một nhà báo, nhà văn và phát thanh viên.

Đức Thịnh biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times

 Xem thêm: