Đôi nét về tác phẩm Bánh trôi nước

Giới thiệu tác phẩm “ Bánh trôi nước” của nhà thơ Hồ Xuân Hương sẽ giới thiệu đến người học những thông tin thú vị về cảm hứng sáng tác cũng như những đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của tác phẩm. Các bạn hãy tham khảo để có thêm nhiều thông tin hữu ích nhé!

1. Đặc sắc về nội dung

a. Bánh trôi nước thể hiện sự cảm thông sâu sắc với thân phận người phụ nữ

    Hồ Xuân Hương là một nhà thơ lớn của nền văn học dân tộc với những bài thơ Nôm có giá trị về cả nội dung và nghệ thuật. “ Bánh trôi nước” là một bài thơ như vậy.

   Bài thơ là sự cảm thông sâu sắc của nữ thi sĩ đối với số phận đầy bất hạnh, long đong, lận đận của những người phụ nữ trong xã hội phong kiến thời bấy giờ. Phải chăng đó cũng chính là lời tâm sự về cuộc đời của chính Hồ Xuân Hương. Trải qua bao biến cố, hai lần lấy chồng, hai lần đều làm lẽ và không có hạnh phúc trọn vẹn, Hồ Xuân Hương đã thấm thía nỗi đau về cuộc đời đầy những bất công đối với những người phụ nữ. Viết về họ hay cũng là viết về chính mình, một sự đồng cảm sâu sắc của nhà thơ.

Xem thêm:  Soạn bài: Nhớ rừng – Ngữ văn 8 Tập 2

Đôi nét về tác phẩm Bánh trôi nước
Giới thiệu về bài thơ Bánh trôi nước của tác giả Hồ Xuân Hương

b.  Lên án chế độ phong kiến bất công

Tác giả cũng tố cáo xã hội phong kiến đầy bất công khiến số phận những người phụ nữ trở nên long đong, lận đận. Không chỉ là sự đồng cảm, Hồ Xuân Hương còn thể hiện thái độ trân trọng, sự khẳng định về vẻ đẹp tâm hồn và nhân cách cao đẹp của người phụ nữ. Dù gặp bao bất hạnh, cuộc đời nổi trôi nhưng những người phụ nữ vẫn luôn giữ vẻ đẹp tâm hồn trong sáng, tấm lòng son sắt, thủy chung, đầy nghĩa tình.

3. Đặc sắc về nghệ thuật

   “ Bánh trôi nước” không chỉ có giá trị về mặt nội dung mà còn thể hiện phong cách nghệ thuật độc đáo của tác giả. Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt ngắn gọn nhưng cô đọng, súc tích. Mở đầu bài thơ với mô típ quen thuộc trong ca dao “Thân em…” cùng với hình ảnh so sánh đặc biệt với bánh trôi nước để nói lên những người phụ nữ không chỉ đẹp về hình thức mà còn đẹp cả trong tâm hồn. Tác giả cũng sử dụng thành ngữ “ Bảy nổi ba chìm” kết hợp với nghệ thuật đảo ngữ đã cho thấy số phận long đong, lận đận đầy nổi trôi, cũng như sự phụ thuộc của những người phụ nữ trong xã hội xưa. Họ chẳng thể được làm chủ cuộc đời của chính mình.

   “ Bánh trôi nước” là một bài thơ đặc sắc của Hồ Xuân Hương đã tố cáo xã hội phong kiến bất công, thể hiện tấm lòng thương cảm với số phận của người phụ nữ trong xã hội xưa cũng như trân trọng vẻ đẹp tâm hồn, nhân cách cao đẹp của họ.

Bánh trôi nước - Hồ Xuân Hương bao gồm tóm tắt nội dung chính, lập dàn ý phân tích, bố cục, giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật cùng hoàn cảnh sáng tác, ra đời của tác phẩm và tiểu sử, quan điểm cùng sự nghiệp sáng tác phong cách nghệ thuật giúp các em học tốt môn văn 7

Quảng cáo

Lựa chọn câu để xem lời giải nhanh hơn

Tác phẩm

1. Tìm hiểu chung

a. Ý nghĩa nhan đề

  Tác giả đặt nhan đề này với ý nghĩa ví người phụ nữ thời đó như chiếc bánh trôi nước. Ca ngợi vẻ đẹp, phẩm chất của người phụ nữ và sự đồng cảm sâu sắc đối với thân phận nổi chìm của họ. Nói lên phẩm chất của người người phụ nữ phong kiến ko thất bại

b. Bố cục: 2 phần

- Phần 1 (2 câu đầu): Hình ảnh bánh trôi nước.

- Phần 2 (2 câu cuối): Thân phận, phẩm chất người phụ nữ qua hình ảnh bánh trôi nước.

2. Giá trị nội dung và nghệ thuật

a. Giá trị nội dung

- Bánh trôi nước là bài thơ có nhiều tầng ý nghĩa, với ý nghĩa tả thực là miêu tả chiếc bánh trôi nước trắng, tròn, chìm nổi.

- Bài thơ là tiếng lòng cảm thông, xót xa cho thân phận lênh đênh, chìm nổi của người phụ nữ trong xã hội cũ. Là tiếng nói trân trọng, ngợi ca vẻ đẹp phẩm chất trong sáng, tình nghĩa, sắt son của người phụ nữ Việt Nam ngày xưa.

b. Giá trị nghệ thuật

- Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt.

- Ngôn ngữ thơ bình dị, thành ngữ, mô-típ dân gian.

- Sáng tạo trong việc xây dựng nhiều tầng ý nghĩa.

Sơ đồ tư duy về bài thơ "Bánh trôi nước":

Đôi nét về tác phẩm Bánh trôi nước

Loigiaihay.com

Đôi nét về tác phẩm Bánh trôi nước
Chia sẻ

Đôi nét về tác phẩm Bánh trôi nước
Bình luận

Quảng cáo

Luyện Bài Tập Trắc nghiệm Văn 7 - Xem ngay

Báo lỗi - Góp ý

Tác giả Hồ Xuân Hương

Bánh trôi nước là một trong những tác phẩm nổi tiếng viết về vẻ đẹp và số phận của người phụ nữ Việt Nam trong xã hội xưa. Bài thơ sẽ được tìm hiểu trong chương trình Ngữ Văn lớp 7.

Đôi nét về tác phẩm Bánh trôi nước
Bài thơ Bánh trôi nước

Download.vn muốn giới thiệu đến bạn đọc tài liệu về tác giả Hồ Xuân Hương và nội dung của bài thơ Bánh trôi nước dưới đây.

Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non.
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
Mà em vẫn giữ tấm lòng son.

I. Đôi nét về tác giả Hồ Xuân Hương

- Hồ Xuân Hương (chưa rõ năm sinh, năm mất) quê ở làng Quỳnh Đôi, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An nhưng bà chủ yếu sống ở kinh thành Thăng Long.

- Hồ Xuân Hương có một ngôi nhà riêng ở gần Hồ Tây có tên là Cố Nguyệt Đường.

- Bà từng đi nhiều nơi và quen biết với nhiều danh sĩ nổi tiếng (trong đó có cả Nguyễn Du).

- Cuộc đời của Hồ Xuân Hương từng trải qua nhiều cuộc tình ngang trái, thường rơi vào cảnh ngộ éo le (làm vợ lẽ).

- Các tác phẩm của bà chủ yếu bao gồm thơ Nôm và thơ chữ Hán. Theo các nhà nghiên cứu, hiện nay còn khoảng 40 bài thơ được tương truyền là của Hồ Xuân Hương.

- Các sáng tác của bà đa phần đều viết về phụ nữ với tiếng nói thương cảm, cũng như sự khẳng định đề cao khát vọng của họ.

- Hồ Xuân Hương từng được mệnh danh là “Bà chúa thơ Nôm”.

- Một số bài thơ nổi tiếng như: Bánh trôi nước, Khóc Tổng Cóc, Không chồng mà chửa, Quả mít…

II. Giới thiệu về bài thơ Bánh trôi nước

1. Hoàn cảnh sáng tác

Được in trong “Hợp tuyển thơ văn Việt Nam”, tập III, NXB Văn hóa, Hà Nội năm 1963.

2. Thể thơ

  • Bài thơ được viết theo thể thất ngôn tứ tuyệt.
  • Bài thơ có bốn câu, mỗi câu có bảy chữ, cách hiệp vần ở câu 1, 2 và 4 (tròn - non - son).

3. Bố cục

Gồm 2 phần:

  • Phần 1: Hình ảnh tả thực chiếc bánh trôi
  • Phần 2: Vẻ đẹp, số phận của người phụ nữ Việt Nam.

4. Nội dung

Bánh trôi nước thể hiện sự trân trọng trước vẻ đẹp, phẩm chất trong trắng của người phụ nữ Việt Nam trong xã hội xưa. Đồng thời thể hiện niềm thương cảm cho cuộc đời lận đận của họ.

5. Nghệ thuật

Ngôn ngữ bình dị, hình ảnh ẩn dụ, thể thơ thất ngôn tứ tuyệt cô đọng, hàm súc…

Cập nhật: 16/10/2021

Đôi nét về tác phẩm Bánh trôi nước

Nhằm mục đích giúp học sinh nắm vững kiến thức tác phẩm Bánh trôi nước Ngữ văn lớp 7, bài học tác giả - tác phẩm Bánh trôi nước trình bày đầy đủ nội dung, bố cục, tóm tắt, dàn ý phân tích, sơ đồ tư duy và bài văn phân tích tác phẩm.

A. Nội dung tác phẩm Bánh trôi nước

Bài thơ là sự trân trọng vẻ đẹp của người phụ nữ xưa cùng nỗi xót xa cho thân phận bấp bênh, chịu nhiều bất công của họ trong xã hội Phong kiến.

B. Đôi nét về tác phẩm Bánh trôi nước

1. Tác giả

- Hồ Xuân Hương( ?-?) lai lịch chưa thật rõ. Nhiều sách nói bà là con Hồ Phi Diễn, quê ở Nghệ An

- Bà có số phận lận đận trong tình duyên, được mệnh danh là “Bà chúa Thơ Nôm”

2. Tác phẩm

a, Hoàn cảnh sáng tác

- Trước cảnh bất công mà những người phụ nữ luôn phải chịu đựng, lời thơ của bà như tiếng nói về bình quyền của phụ nữ.

b, Bố cục: 2 phần

- Phần 1 (2 câu đầu): Hình ảnh bánh trôi nước

- Phần 2 ( 2 câu cuối): Phẩm chất người phụ nữ qua hình ảnh bánh trôi nước

c, Phương thức biểu đạt

- Biểu cảm

d, Thể thơ

- Thất ngôn tứ tuyệt

e, Ý nghĩa nhan đề

- Bánh trôi nước gọi tắt là bánh trôi, thứ bánh làm bằng bột nếp có nhân đường phèn, được luộc chín bằng cách cho vào nước đun sôi, khi bánh nổi lên là chín. Từ thực tế đó tác giả liên tưởng tới thân phận người phụ nữ bấp bênh. Nhan đề ngắn gọn nhưng chứa đựng ý nghĩa nội dung.

f, Giá trị nội dung

- Phản ánh thân phận và phẩm chất người phụ nữ 

- Trân trọng và cảm thông cho số phận họ

g, Giá trị nghệ thuật

- Kết cấu chặt chẽ, độc đáo với thể thơ tứ tuyệt

- Ngôn ngữ giản dị, cô đọng

C. Sơ đồ tư duy Bánh trôi nước

Đôi nét về tác phẩm Bánh trôi nước

D. Đọc hiểu văn bản Bánh trôi nước

1. Hình ảnh bánh trôi nước

- Có hai nghĩa : Nghĩa thứ nhất là chiếc bánh trôi nước tả thực với hình dáng tròn, màu trắng do bàn tay con người tạo ra. Nghĩa thứ hai là nghĩa ẩn dụ tượng trưng cho người phụ nữ xinh đẹp, trắng trẻo. Nhân bánh có đường đỏ ngọt như tấm lòng son.

- Nghĩa thứ hai là nghĩa quyết định ý nghĩa bài thơ

=> Chiếc bánh trôi được miêu tả cặn kẽ, chi tiết nhằm tượng trưng cho người phụ  nữ với những phẩm chất tốt đẹp

2. Số phận đầy bất hạnh của người phụ nữ Phong kiến

- Số phận lênh đênh “Bảy nổi ba chìm”- sự trắc trở, truân chuyên 

- Không được tự quyết định số phận mình “Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn”- Bị chà đạp dưới những hủ tục phong kiến.

=> Với vẻ đẹp và những phẩm chất của mình người phụ nữ đáng ra phải được hưởng những hạnh phúc tốt đẹp nhưng dưới chế độ trọng nam khinh nữ người phụ nữ phải chịu những cay đắng, lận đận, bất hạnh.