Ví dụ về biện pháp nói quá trong ca dao

Con rận bằng con ba ba

Đêm nằm nó ngáy cả nhà khiếp kinh

Người ta chê người ở bẩn và mô phỏng cái con rận nhỏ xíu nhưng ngáy to như tiếng ngừoi

Bao giờ rau diếp làm đình

rau răm làm cột thì mình lấy ta

bao giờ chạch đẻ ngọn đa

sáo đẻ dưới nước thì ta lấy mình

Ca dao nói về sự thách thức không bao giờ có đựoc ,cũng có thể đây là lời thách thức của 1 trong 2 ngừoi ,chủ yếu là của cô gái thách đố chàng trai này không thể lấy đựoc cô đó đâu .

Bà còng đi chợ đừong xa

cái tôm cái tép đi sau lưng bà

tiền bà trong túi rơi ra

tép tôm nhặt đựoc trả bà mua rau

Ca dao dạy tính trung thực cho con trẻ đối với ngừoi già ,con vật không biết nói tiếng ngừoi còn trung thực thật thà thế nên con ngừoi phải biết suy nghĩ và làm như vậy !

Cái cò đi đón cơn mưa

tối tăm mờ mịt ai đưa cò về

cò về thăm quán cùng quê

thăm cha thăm mẹ cò về thăm anh

Dạy con ngừoi ta biết kính trên nhường dứoi ,biết thăm hỏi lễ phép đới với ngừoi bên trên ,cái cò mà còn biết thăm hỏi cha mẹ anh em nữa là con ngừoi phải biết lựa chọn và suy nghĩ thế nào ?

  • viết bài văn nêu cảm nhận của em về bài thơ Quê Hương của tác giả Tế Hanh

    10/08/2022 |   0 Trả lời

  • câu 1

    Như nước Đại Việt ta từ trước vốn xưng nền văn hiến đã lâu là kiểu câu gì

    câu 2

    kể tên 2 văn bản khác ngoài nước đại việt ta trong trương trình lớp 8 thuộc nghị luận trung đại cùng về lòng yêu nước

    16/08/2022 |   0 Trả lời

  • Bài học mà em ấn tượng nhất là bài tức nước vỡ bờ

    26/08/2022 |   0 Trả lời

  • 06/09/2022 |   0 Trả lời

Nói quá là gì, cho ví dụ biện pháp nói quá Lớp 8

Trong các tác phẩm văn học hoặc trong đời sống ngày chắc chắn chúng ta thường bắt gặp việc sử dụng nói quá. Vậy nói quá là gì?tác dụng của biện pháp nói và các ví dụ về biện pháp tu từ này.Thông tin bài học hôm nay sẽ được chuyển tải ngay bên dưới.

Khái niệm về nói quá

Nói quá là gì?

Trên mạng có rất nhiều khái niệm về nói quá, về cơ bản tất cả đều đúng nhưng nên dựa vào SGK có tính chuẩn xác cao nhất. Theo SGK Văn 8 nói quá là một biện pháp tu từ nhằm phóng đại mức độ, quy mô, tính chất sự việc, hiện thường với mục đích chính là tạo ấn tượng, tạo điểm nhấn, tăng sức biểu cảm cho diễn đạt.

Tác dụng của biện pháp nói quá

Nói quá là phép tu từ thường dùng nhằm tạo ấn tượng, tăng sức biểu cảm.

Nói quásử dụng trong khẩu ngữ hàng ngày như lo sốt vó, buồn nẫu ruột, tức sôi máu, vắt chân lên cổ, mệt đứt hơi…

Không chỉ vậy phép tu từ nói quá còndùng trong các tác phẩm văn học cụ thể như các bài ca dao, châm biếm, anh hùng ca.

Ví dụ

Bài toán khó quá nghĩ nát óc mà không ra.

=> “Nghĩ nát óc” là phép nói quá.

Tây Thi có vẻ đẹp nghiêng nước nghiêng thành.

=> “nghiêng nước nghiêng thành”là phép nói quá.

Gần tới kì thi cuối kỳ, Nam lo sốt vó.

=> “lo sốt vó”phép nói quá.

Bị điểm kém, Hà khóc như mưa.

“khóc như mưa” phép nói quá diễn tả khóc nhiều.

Phân biệt nói quá và nói khoác

Học sinh cần phân biệt rõ ràng giữa nói quá và nói khoác tránh nhầm lẫn khi sử dụng trong đời sống cũng như khi diễn đạt trong các bài tập làm văn.

Nói quá: nói đúng sự thật [tích cực], là biện pháp cường điệu tạo ấn tượng, tăng biểu cảm.

Nói khoác: nói sai sự thật [tiêu cực], mục đích khoe khoang là chính. Không những không có giá trị biểu cảm mà cònkhiến người khác có thể hiểu nhầm, sai ý nghĩa.

Như vậy, sau bài này học các em cần phải hiểu nói quá là gì? tác dụng và đưa ra được các ví dụ minh họa. Có như vậy mới sử dụng đúng cách và chuẩn xác nhằm tăng biểu cảm cho diễn đạt.

Xem thêm >>> Nói quá là gì? Biện pháp nói quá có tác dụng gì?

Hướng dẫn soạn bài Nói quá

I. Nói quá và tác dụng

1. Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng

Ngày tháng mười chưa cười đã tối
Với câu “Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày”.

=> Sự phóng đại mức độ, tính chất nội dung sự việc.

2. Khi nói như vậy sẽ diễn tả cường điệu sự vật quá mức bình thường mục đích sẽ nhấn mạnh sự việc, hiện tượng đó. Như vậy sự vật hiện tượng không bị phóng đại quá mức nhưng vẫn có mục đích nhấn mạnh.

II. Luyện tập

1. a. Nói quá về sức người, nhưng rất đúng : bàn tay con người có thể biến sỏi đá thành cơm.

b. Nhấn mạnh dù vết thương có đau vẫn có thể đi bất cứ đâu – đi lên đến tận chân trời.

c. Nói quá về lời nói của con người của con người có quyền hành, sức mạnh mỗi lời nói ra là người khác phải nghe theo. “Thét ra lửa” nói về nhân vật Bá Kiến trong tác phẩm Chí Phèo.

2. a. Ở nơi mà chó ăn đá gà ăn sỏi đến cỏ không mọc nổi nữa là trồng rau, trồng cà.

b. Nhìn thấy tội ác của giặc ai ai cũng bầm gan tím ruột.

c. Cô Nam tính tình xởi lợi ruột để ngoài da.

d, e Các em tự làm.

3. Đặt câu có sẵn về nói quá:

– Thúy Kiều có vẻ đẹp nghiên nước nghiêng thành.

– Sơn Tinh thưở xưa dời non lấp biển.

– Những chiến sĩ mình đồng da sắt.

– Nghĩ đã nát óc mà vẫn chưa hiểu bài toán này.

4. Tìm ra 5 thành ngữ có sử dụng biện pháp nói quá trong câu.

– Khỏe như voi.

– Nhanh như cắt.

– Ngủ như heo

– Hiền như đất.

– Chậm như rùa.

5. Thảo luận [Các em tự làm]

Vừa rồi chúng tôi đã giải nghĩa nói quá là gì? Tác dụng và hướng dẫn soạn bài nói quá trong chương trình ngữ văn 8. Chúc các bạn học tốt.

Thuật Ngữ -
  • Thuật ngữ là gì? Nêu ví dụ [Ngữ Văn 9]

  • Từ tượng thanh từ tượng hình là gì? cho ví dụ minh họa

  • Từ mượn là gì, ví dụ về từ mượn Lớp 6

  • Danh từ là gì trong tiếng Việt [lớp 6]

  • Truyền thuyết là gì, đặc trưng của truyền thuyết Lớp 6

  • Đại từ trong Tiếng Việt là gì? Phân loại và ví dụ

  • Từ đồng âm là gì? Từ đồng nghĩa là gì? Ví dụ minh họa

Tiết 37: Tiếng ViệtI. Nói quá và tác dụng của nói quá1 .Ví dụ:a/ Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng.Ngày tháng mười chưa cười đã tối.? Mức độ cách nói trong các ví dụ[Tục ngữ]trên như thế nào so với sự thật?b/Cày đồng đang buổi ban trưaMồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.Ai ơi bưng bát cơm đầy,Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phầnv[Ca dao]Tiết 37: Tiếng ViệtI. Nói quá và tác dụng của nói quá1 .Ví dụ:2. Nhận xét:a/ Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng.Phóng đại về tính chất củahiện tượng thời tiếtNgày tháng mười chưa cười đã tối.[Tục ngữ]b/ Cày đồng đang buổi ban trưaMồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.Ai ơi bưng bát cơm đầy,Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phầnv[Ca dao]Nói phóng đại sự thậtPhóng đại về mức độcủa sự việcTiết 37: Tiếng ViệtI. Nói quá và tác dụng của nói quá1 .Ví dụ:2. Nhận xét:a/ Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng.Ngày tháng mười chưa cười đã tối.[Tục ngữ]b/ Cày đồng đang buổi ban trưaMồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.Ai ơi bưng bát cơm đầy,Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phầnv[Ca dao]Nói phóng đại sự thậtPhóng đại về tính chất của hiệntượng thời tiết=> Nhấn mạnh tính chất của thờitiết: đêm tháng năm và ngàytháng mười rất ngắn.Phóng đại về mức độ của sự việc=> Nhấn mạnh sự lao động vất vảcực nhọc của người nông dân =>tăng sức biểu cảm, khơi gợi cảm xúcnơi người đọc.Bài tập : Chỉ ra biện pháp nói quá và tác dụng của nói quátrong các câu ca dao sau:a. Thuận vợ, thuận chồng tát biển Đông cũng cạn. Sức mạnh của sự đồng tâm hiệp lực có thể làm được nhữngviệc lớn lao tưởng chừng như không thể.b.Bao giờ cây cải làm đìnhGỗ lim làm ghém thì mình lấy ta. “Mình” sẽ chẳng bao giờ lấy được “ta”c.Đêm nằm lưng chẳng đến giườngMong trời mau sáng ra đường gặp em. Thao thức suốt đêm không ngủ được vì mong được gặp em.TIẾT 37I.NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁBÀI TẬPNHANH? Nối Avà B cho phù hợp?AB1.Lỗ mũi mười tám gánh lôngChồng thương chồng bảo tơ hồng trời cho.a. Lời nói hằng ngày2. Sống để bụng, chết mang theo.b.Thơ ca trữ tình3.Đau lòng kẻ ở người điLệ rơi thấm đá, chia tơ rũ tằm .c.Thơ ca châm biếmThơ ca châm biếm, thơ ca trữ tình và trong lời nói hằng ngày.Tiết 37: Tiếng ViệtI. Nói quá và tác dụng của nói quáEm hãy nêu một số ví dụ về nói quá1 .Ví dụ:trong lời nói hàng ngày?2. Nhận xét:3. Kết luận: [Ghi nhớ sgk trang 102]*. Lưu ý:a, Sử dụng phép nói quá: Các trường hợp sử dụng phép nói quá:- Trong lời nói hàng ngàykhông cánh mà bay, cười vỡ bụng, tiếc đứt ruột,nghĩ nát óc, vắt cổ chày ra nước, ngàn cân treo sợitóc, đói rã họng…+ Cái bút của mình đã không cánh mà bay.+ Cậu ấy kể chuyện làm bọn mình cười vỡ bụng.Tiết 37: Tiếng ViệtI. Nói quá và tác dụng của nói quá1 .Ví dụ:2. Nhận xét:3. Kết luận: [Ghi nhớ sgk trang 102]*. Lưu ý:Em hãy nêu một số ví dụ về nói quá tronga, Sử dụng phép nói quá:tục ngữ, ca dao, thành ngữ? Các trường hợp sử dụng phép nói quá:- Trong lời nói hàng ngày- Trong văn chương:+ Tục ngữ, ca dao, thành ngữ+ Tục ngữ: Tấc đất tấc vàng;Nuôi lợn ăn cơm nằmNuôi tằm ăn cơm đứng...+ Ca dao:*Công cha như núi ngất trờiNghĩa mẹ như nước ở ngoài biển Đông.+ Thành ngữ:* Trắng như tuyết* Đẹp như tiênTiết 37: Tiếng ViệtI. Nói quá và tác dụng của nói quá1 .Ví dụ:2. Nhận xét:3. Kết luận: [Ghi nhớ sgk trang 102]*. Lưu ý:a, Sử dụng phép nói quá: Các trường hợp sử dụng phép nói quá:- Trong lời nói hàng ngày- Trong văn chương:Xác định biện pháp nói quátrong các câu sau:+ Tục ngữ, ca dao, thành ngữ+ Thơ văn châm biếm, trữ tình+ Chí ta lớn như biển Đông trước mặt.+ Chí ta lớn như[biểnTố Hữu]Đông trước mặt.+ Bác ngồi đó lớn mênh mông[ Tố Hữu]Trời xanh+ Bácbiểnngồirộngđóruộnglớn mênhđồng nướcmông non.Trời xanh biển rộng[ruộngTố Hữu]đồng nước non.+Lỗ mũi mười tám gánh lông[ Tố Hữu]Chồng+yêu chồngLỗ mũibảomườitơ hồngtám gánhtrời cho.lôngChồng yêu chồng bảo tơ hồng trời cho.Tiết 37: Tiếng ViệtI. Nói quá và tác dụng của nói quá1 .Ví dụ:2. Nhận xét:3. Kết luận: [Ghi nhớ sgk trang 102]*. Lưu ý:a, Sử dụng phép nói quá: Các trường hợp sử dụng phép nói quá:- Trong lời nói hàng ngày- Trong văn chương:+ Tục ngữ, ca dao, thành ngữ+ Thơ văn châm biếm, trữ tình Các trường hợp không nên dùng nói quá:- Trong văn bản hành chính- Trong văn bản khoa học- Khi cần thông tin chính xác, trung thựcTruyện: QUẢ BÍ KHỔNG LỒHai anh chàng cùng đi qua một khu vườn trồng bí, anh A thấy quả bí to vộikêu lên :- Chà quả bí to thật! Anh B cười mà bảo rằng:- Thế thì lấy gì làm to! Tôi đã từng thấy quả bí to hơn nhiều. Có một lần tôitrông thấy quả bí to bằng cả cái nhà đằng kia kìa!Anh A nói ngay:- Thế thì lấy gì làm lạ! Tôi còn nhớ có một lần tôi còn trông thấy cái nồi tobằng cả cái đình làng ta!Anh B ngạc nhiên hỏi:- Cái nồi ấy dùng để làm gì mà to vậy?Anh A giải thích:- Cái nồi ấy dùng để luộc quả bí anh vừa nói ấy mà.Anh B biết bạn chế nhạo mình bèn nói lảng sang chuyện khác.Theo: Truyện cười dân gianCó ý kiến cho rằng hai nhân vật trongcâu chuyện trên đã sử dụng biện phápnói quá? Theo em ý kiến đó có đúngkhông? Vì sao?Tiết 37: Tiếng Việt? THẢO LUẬN NHÓM [ 2 Phút]? Qua việc tìm hiểu các ví dụ ở mục I và câu chuyện“Quả bí khổng lồ”, em hãy cho biết điểm giống và khácnhau giữa nói quá và nói khoác?*. Lưu ý:a, Sử dụng phép nói quáb, Phân biệt nói quá và nói khoácPhânbiệtGiốngnhauKhácnhauNói quáNói khoácCùng là nói phóng đại quy mô, mứcđộ, tính chất của sự vật, hiện tượngnhằm nhấn mạnhvà tăng sức biểucảm, tạo độ tin cậycao.làm cho ngườinghe tin vào điềukhông có thực, tạora sự khôi hài hoặcchế nhạo[tác động tích cực] [tác động tiêu cực]Tiết 37: Tiếng ViệtI. Nói quá và tác dụng của nói quá1 .Ví dụ:2. Nhận xét:3. Kết luận: [sgk trang 102]*. Lưu ý:II. Luyện tập1. Bài tập 1 [SGK/102]Tiết 37: Tiếng Việt1. Bài tập 1 [SGK/102]: Tìm biện pháp nói quá và giải thích ý nghĩa củachúng trong các câu sau:a/Bàn tay ta làm nên tất cảCó sức người sỏi đá cũng thành cơm.[ Hoàng Trung Thông, Bài ca vỡ đất ]=> Nhấn mạnh vai trò, niềm tin vào sức lao động của con người .b/ Anh cứ yên tâm đi, vết thương chỉ sướt da thôi. Từ giờ đến sáng em cóthể đi lên đến tận trời được.[Nguyễn Minh Châu, Mảnh trăng cuối rừng]=> muốn nói còn rất khỏe, có thể làm bất cứ việc gì.c/ Cái cụ bá thét ra lửa ấy lại xử nhũn mời hắn vào nhà xơi nước.[ Nam Cao, Chí Phèo]=> Thể hiện uy quyền và sự hống hách của cụ Bá => nhấn mạnh tính cách nhânvật đối với mọi người.Tiết 37: Tiếng ViệtBài tập 2. [tr 102]. Điền các thành ngữ vào chỗ trống để tạo biện pháp tu từ nóiquá: bầm gan tím ruột, chó ăn đá gà ăn sỏi, nở từng khúc ruột, ruột để ngoài da,vắt chân lên cổ.chó ăn đá gà ăn sỏia/ Ở nơi……………………………………….thếnày, cỏ không mọc nổinữa là trồng rau, trồng cà.bầm gan tím ruột.b/ Nhìn thấy tội ác của giặc, ai ai cũng ……….ruột để ngoài da.c/ Cô Nam tính tình xởi lởi, ……………………nở từng khúc ruộtd/ Lời khen của cô giáo làm cho nó…………….vắt chân lên cổe/ Bọn giặc hoảng hồn…………………………………..màchạy.Tiết 37: Tiếng ViệtI. Nói quá và tác dụng của nói quá1. Ví dụ2. Nhận xét3. Kết luận: [sgk trang 102]Bài tập 3. [tr 102]. Đặt câu với các thànhngữ dùng biện pháp nói quá sau: nghiêngnước nghiêng thành, dời non lấp biển, lấpbiển vá trời, mình đồng da sắt, nghĩ nát óc4. Lưu ý:II. Luyện tập- nghiêng nước nghiêng thành:1. Bài tập 1 [SGK/102]- dời non lấp biển:→ sức mạnh phi thường, hoài bão lớn lao.2. Bài tập 2. [tr 102].→ miêu tả vẻ đẹp khó ai sánh bằng của người phụ nữ.- lấp biển vá trời:→ vĩ đại, phi thường.- mình đồng da sắt: → thân thể như sắt, như đồng, cóthể chịu đựng mọi hiểm nguy.- nghĩ nát óc:→ suy nghĩ nhiều quá mức.1.4.3.2.Hê-ra-clitBàTừNữHảiKiềuOalà làđấnglấpmangdũngbiểnanhvẻsĩváđẹphùngmìnhtrời.nghiêngcóđồngthểdadờinướcsắt.nonlấp câubể.5.ThuýMìnhnghĩnátócrồimàkhôngtìmrađượcnghiêngnào cả. thành.Tiết 37: Tiếng ViệtI. Nói quá và tác dụng của nói quá1. Ví dụ2. Nhận xét3. Kết luận: [sgk trang 102]Bài tập 4. [tr 103].Tìm 5 thành ngữ so sánh có sử dụng nói quá.4. Lưu ý:II. Luyện tập1. Bài tập 1 [SGK/102]2. Bài tập 2. [tr 102].ĐUỔI HÌNHBẮT CHỮ3. Bài tập 3. [tr 102].Quan sát và tìmthành ngữ so sánhcó dùng biện phápnói quá tương ứngvới mỗi hìnhTiết 37: Tiếng ViệtI. Nói quá và tác dụng của nói quá1. Ví dụ2. Nhận xét3. Kết luận: [sgk trang 102]4. Lưu ý:II. Luyện tập1. Bài tập 1 [SGK/102]Bài tập 4. [tr 103]. Tìm 5 thành ngữ so sánhcó sử dụng nói quá.- khoẻ như voi- đen như cột nhà cháy- nhanh như chớp- chậm như rùa- gầy như que củi2. Bài tập 2. [tr 102].3. Bài tập 3. [tr 102].24351BÀI TẬP CỦNG CỐ1. Diễn đạt lại các từ ngữ gạch chân trong các câu dưới đây bằng các từ ngữdùng lối nói quá.a/ Trời rét thế này mà cậu mặc áo cộc tay. Cậu đúng là khoẻ thật đấy.rét cắt da cắt thịtkhoẻ như voib/ Ông ấy rất ki bo, không bao giờ cho ai cái gì đâu.vắt cổ chày ra nước2. Trong các trường hợp sau, trường hợp nào sử dụng phép tu từ nói quá ?a/Nòi tre đâu chịu mọc congSo sánhChưa lên đã nhọn như chông lạ thườngb/Người cha mái tóc bạcĐốt lửa cho anh nằm.e/Gươm mài đá, đá núi cũng mònVoi uống nước, nước sông phải cạn.Ẩn dụNói qúaHướng dẫn về nhà- Học thuộc ghi nhớ.- Hoàn thiện các bài tập.- Chuẩn bị bài: Nói giảm nói tránh.

Video liên quan

Chủ Đề