Trẻ sơ sinh chích ngừa bao nhiêu mũi năm 2024

Trẻ nên tiêm hơn 10 mũi vaccine trong năm đầu đời, chia ra 5 mốc gồm sơ sinh, 6 tuần, các tháng thứ 6, 9 và 12, theo bác sĩ Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống tiêm chủng VNVC,.

Bác sĩ Chính cho biết vaccine giúp cơ thể trẻ có miễn dịch với mầm bệnh, nhờ đó phát triển khỏe mạnh. Tuy nhiên, mỗi loại vaccine được sản xuất có lịch tiêm, hiệu quả tạo miễn dịch khác nhau, có thể mũi đầu tiên chưa tạo được đủ kháng thể chống lại bệnh. Vì vậy, một số vaccine cần tiêm nhiều mũi, ở nhiều thời điểm khác nhau. Có thể chia thời điểm tiêm chủng thành các mốc gồm sơ sinh, 6 tuần, 6 tháng, 9 tháng và 12 tháng.

Sơ sinh

Trẻ sơ sinh sau khi chào đời cần tiêm vaccine viêm gan B sơ sinh và lao trong 24 giờ đầu tiên. Hai mũi tiêm này đặc biệt quan trọng, tránh lây truyền virus từ mẹ sang con và phơi nhiễm với tác nhân gây bệnh từ các nguồn khác. Trong đó, viêm gan B có tỷ lệ lưu hành cao tại Việt Nam, còn bệnh lao lây truyền qua đường hô hấp, chiếm tỷ lệ 10 đến 15% trong số ca bệnh lao mới mắc hàng năm. Khi trẻ được tiêm vaccine sớm, hiệu quả bảo vệ lên đến 95%.

Trẻ sơ sinh tiêm vaccine viêm gan B ở VNVC. Ảnh: Mộc Thảo

6 tuần tuổi

Ở mốc 6 tuần tuổi (1,5 tháng), sức đề kháng của trẻ vẫn còn yếu và có nguy cơ mắc nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, diễn tiến nặng hơn so với độ tuổi khác. Ở cột mốc này, trẻ cần được chủng ngừa khoảng 5 mũi phòng các bệnh gồm viêm gan B; vaccine 6 trong 1 phòng bại liệt, ho gà, uốn ván, bạch hầu...

Phụ huynh nên tiêm đủ phác đồ 3 mũi 6 trong 1 và phế cầu khuẩn trong 6 tháng đầu để bảo vệ trẻ. Mũi tiêm thứ 4 (tiêm nhắc lại) nên hoàn thành lúc trẻ 16-18 tháng. Với vaccine Rotavirus, trẻ cần hoàn thành phác đồ trước 8 tháng tuổi.

6 tháng tuổi

Ở thời điểm này, trẻ không còn kháng thể được mẹ truyền sang, trong khi miễn dịch tự nhiên của cơ thể chưa hoàn thiện. Do đó, các mũi tiêm khi 6 tuần tuổi rất quan trọng với các mũi ngừa cúm, phòng viêm màng não do não mô cầu B, C.

Bệnh cúm có thể tự khỏi song cũng có thể biến chứng ở người mắc bệnh mạn tính hoặc trẻ nhỏ dưới 5 tuổi. Các biến chứng gồm viêm tai, viêm phế quản, viêm phổi, viêm não, thậm chí có thể dẫn đến tử vong.

Viêm màng não do não mô cầu lây truyền từ người sang người qua đường hô hấp. Mỗi năm cả nước ghi nhận khoảng 50-100 ca viêm màng não do não mô cầu. Dù số mắc ít, bệnh nhân phải chịu di chứng nặng nề như điếc, cắt chi, khiếm khuyết thần kinh, vận động...

9 tháng tuổi

Từ 9 tháng tuổi, trẻ cần tiêm tối thiểu 5 loại vaccine gồm sởi, sởi - quai bị - rubella, thủy đậu, viêm não Nhật Bản, viêm màng não do não mô cầu tuýp A, C, Y, W-135 và các mũi vaccine nhắc lại. Trong đó vaccine ngừa sởi - quai bị - rubella, thủy đậu và não mô cầu đều có phác đồ 2 mũi tiêm, hiệu quả từ 95% trở lên khi được tiêm sớm.

12 tháng tuổi

Trẻ em từ 12 tháng bắt đầu biết bò, ngậm mút đồ chơi, tiếp xúc với nhiều người và môi trường xung quanh, làm tăng nguy cơ cao mắc các bệnh truyền nhiễm, biến chứng nặng, điều trị kéo dài nếu chưa được tiêm chủng đầy đủ theo khuyến cáo. Ngoài các biện pháp phòng bệnh như vệ sinh tay, đồ chơi, nhà cửa, trẻ cần được tiêm bổ sung tối thiểu 6 loại vaccine, trong đó có những loại rất quan trọng như thuỷ đậu, viêm não Nhật Bản, sởi-quai bị-rubella...

"Chi phí cho chủng ngừa thấp hơn rất nhiều lần so với chi phí điều trị và chăm sóc y tế nếu trẻ mắc bệnh. Do đó, phụ huynh nên tiêm vaccine đầy đủ cho trẻ càng sớm càng tốt", bác sĩ Chính khuyến cáo.

Sau khi tiêm chủng, trẻ có thể bị nóng sốt, bỏ bú, sưng đỏ tại vết tiêm... Bác sĩ Chính cho biết gia đình không nên quá lo lắng, các phản ứng này thường gặp sau khi tiêm chủng, có thể biến mất sau 24 đến 48 tiếng. Nếu trẻ sốt, cha mẹ nên hạ sốt đúng cách và lau mát cho trẻ, nên cho con bú nhiều hơn, chia thành nhiều cử nhỏ, không cần kiêng khem đặc biệt. Gia đình có thể gọi đến hệ thống tiêm chủng để nhờ tư vấn nếu cảm thấy trẻ cần chăm sóc đặc biệt.

Trong lịch sử nền y học, vacxin được xem là bước đột phá vô cùng quan trọng trong y tế dự phòng, giúp cơ thể được bảo vệ tốt hơn khỏi nhiều bệnh tật. Vacxin đặc biệt quan trọng đối với trẻ nhỏ để ngăn ngừa các bệnh truyền nhiễm. Vì vậy, để đảm bảo sức khỏe con yêu, bạn cần theo dõi lịch tiêm chủng cho bé từ 0 - 24 tháng tuổi mà MEDLATEC chia sẻ dưới đây.

1. Trẻ sơ sinh

Trẻ sơ sinh sẽ được tiêm hai mũi vacxin đó là viêm gan B và vacxin phòng bệnh lao. Vacxin phòng bệnh viêm gan B mũi 1 sẽ được tiêm trong vòng 24 giờ đầu sau khi sinh hoặc phải tiêm sớm nhất có thể nếu không thực hiện được trong 24 giờ đầu.

Loại vacxin thứ hai trẻ sơ sinh cần tiêm trong vòng 30 ngày đầu sau khi sinh đó là vacxin phòng bệnh lao phổi hay còn gọi là vacxin BCG.

2. Giai đoạn trẻ 1 tháng tuổi

Nếu người mẹ có mang virus viêm gan B thì trẻ sẽ được tiêm vacxin viêm gan B mũi 2 vào thời gian này. Nếu không, vacxin viêm gan B mũi 2 sẽ được tiêm cùng với vacxin 6 trong 1 vào giai đoạn trẻ được 2 tháng tuổi.

Trẻ từ 0 - 1 tháng tuổi cần tiêm vacxin viêm gan B

3. Giai đoạn trẻ từ 6 tuần đến 2 tháng tuổi

Trong giai đoạn này, trẻ sẽ được tiêm phòng khá nhiều loại vacxin.

- Vacxin uống liều 1 phòng tiêu chảy do Rotavirus.

- Từ 6 tuần tuổi trở lên, cần đưa trẻ đi tiêm vacxin phòng bệnh viêm màng não, viêm phổi và viêm tai giữa do phế cầu mũi 1.

- Tiêm các loại vacxin phòng viêm gan B mũi 2 (nếu mẹ không có virus viêm gan B), vacxin phòng bạch cầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, viêm họng, viêm phế quản, viêm màng não mủ, viêm phổi do Haemophilus influenzae mũi 1.

- Ngoài ra, cũng có thể cho trẻ dùng vacxin 6 trong 1 trong Chương trình tiêm chủng dịch vụ hay vacxin 5 trong 1 trong Chương trình tiêm chủng mở rộng cùng với vacxin uống phòng bệnh bại liệt.

4. Giai đoạn trẻ 3 tháng tuổi

- Vacxin uống phòng tiêu chảy do Rotavirus liều 2.

- Tiêm vacxin để phòng bệnh viêm phổi, viêm tai giữa do phế cầu, viêm màng não mũi 2.

- Tiêm các vacxin để phòng viêm gan B mũi 3 và vacxin phòng bạch cầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, viêm họng, viêm phế quản, viêm màng não mủ, viêm phổi do Haemophilus influenzae mũi 2.

- Cũng có thể dùng vacxin 6 trong 1 mũi 2 hoặc vacxin 5 trong 1 và dùng thêm vacxin bại liệt liều 2.

Nên đưa trẻ đi tiêm vacxin đúng lịch để đạt hiệu quả cao

5. Giai đoạn trẻ 4 tháng tuổi

- Nếu sử dụng vacxin Rotateq của Mỹ thì cần uống vacxin phòng tiêu chảy do Rotavirus liều 3.

- Tiêm vacxin để phòng bệnh viêm phổi, viêm tai giữa do phế cầu, viêm màng não mũi 3.

- Tiêm các vacxin để phòng viêm gan B mũi 4 và vacxin phòng bạch cầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, viêm họng, viêm phế quản, viêm màng não mủ, viêm phổi do Haemophilus influenzae mũi 3.

- Cũng có thể dùng vacxin 6 trong 1 mũi 3 hoặc vacxin 5 trong 1 và dùng thêm vacxin bại liệt liều 3.

6. Giai đoạn trẻ 5 tháng tuổi

Nếu trong giai đoạn trước trẻ sử dụng vacxin 5 trong 1 và uống vacxin phòng bại liệt thì giai đoạn này cần cho trẻ tiêm thêm 1 mũi vacxin phòng bệnh bại liệt.

7. Giai đoạn trẻ 6 tháng tuổi

- Vacxin phòng bệnh cúm: tiêm mũi 1 vào giai đoạn này, sau 1 tháng thì tiêm mũi 2 và tiêm nhắc lại hàng năm.

- Vacxin phòng bệnh viêm màng não do mô cầu B, C: 2 mũi tiêm cách nhau tối thiểu từ 6 đến 8 tuần, thông thường là 8 tuần.

8. Giai đoạn trẻ từ 9 -12 tháng tuổi

- Vacxin sởi hay vacxin phòng sởi - quai bị - rubella (MMR) mũi 1: Nếu tiêm mũi này trong khoảng 9 -12 tháng tuổi thì mũi tiêm nhắc lại cần được thực hiện sau 6 tháng. Mũi MMR được tiêm nhắc lại sau 4 năm. Nếu xuất hiện dịch sởi, mũi vacxin phòng sởi MVVAC hay vacxin MMR phòng sởi - rubella có thể được tiêm khi trẻ chỉ mới 6 tháng tuổi.

- Nếu chưa được tiêm vacxin phòng sởi trước 1 tuổi thì cần tiêm ngay vắc-xin MMR phòng sởi-quai bị-rubella mũi 1, 6 tháng sau có thể tiêm tăng cường thêm 1 mũi vacxin MVVAC phòng sởi hoặc vacxin MR sởi - rubella và nhắc lại MMR mũi 2 sau 4 năm sau.

- Vacxin Imojev phòng viêm não Nhật Bản: 2 mũi tiêm cách nhau từ 1 đến 2 năm và có thể được tiêm cùng đợt hoặc cách tối thiểu 1 tháng với vacxin phòng sởi hay phòng sởi - quai bị - rubella.

Theo dõi sát sao lịch tiêm vacxin cho trẻ

9. Giai đoạn trẻ từ 12 - 24 tháng tuổi

Lịch tiêm chủng cho bé trên 1 tuổi đến 2 tuổi như sau:

- Vacxin phòng viêm não Nhật Bản B: Nếu chưa tiêm mũi 1 của vacxin Imojev thì có thể chọn 1 trong 2 loại này. Vacxin Imojev được tiêm nhắc lại sau 2 năm.

- Vacxin Jevax mũi 1, mũi thứ 2 được tiêm sau khoảng 1 đến 2 tuần, mũi 3 tiêm sau đó 1 năm rồi tiếp tục tiêm 3 năm một lần ít nhất là cho đến khi 15 tuổi.

- Vacxin phòng thủy đậu mũi 1, tiêm nhắc lại mũi 2 sau 4 năm.

- Vacxin phòng viêm gan A mũi 1, tiêm nhắc lại mũi 2 sau 6 - 12 tháng.

-Vacxin để phòng viêm gan B và vacxin phòng bạch cầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, viêm họng, viêm phế quản, viêm màng não mủ, viêm phổi do Haemophilus influenzae hay vacxin 6 trong 1 mũi 4. Phải hoàn thành tiêm vacxin này trước 24 tháng tuổi.

- Vacxin phòng bệnh thương hàn: Có thể tiêm từ khi trong 24 tháng tuổi và nhắc lại sau 3 năm.

9. Những lưu ý khi đưa trẻ đi tiêm chủng

Bên cạnh việc nắm được lịch tiêm chủng cho bé thì các bậc cha mẹ cần phải chủ động trang bị đầy đủ kiến thức để đồng hành cùng con, chăm sóc con trước, trong và sau khi tiêm chủng để hạn chế tối đa những tác dụng không mong muốn của thuốc.

Trước khi tiêm chủng, cha mẹ cần lưu ý

- Vệ sinh thân thể sạch sẽ cho trẻ tránh nguy cơ nhiễm trùng.

- Nên để trẻ mặc quần áo thoải mái giúp thuận tiện cho các thao tác khi tiêm chủng.

- Không nên cho trẻ ăn quá no hay để trẻ bị đói trước khi tiêm để tránh trường hợp trẻ bị hạ đường huyết sau khi tiêm.

- Cha mẹ cần mang theo giấy tờ đầy đủ và nên trao đổi với bác sĩ về tình trạng sức khỏe của bé đặc biệt là các trường hợp dị ứng thuốc, đồ ăn,...

Lưu ý sau khi tiêm vacxin cho trẻ

- Phải ở lại điểm tiêm chủng ít nhất 30 phút để theo dõi nếu có các phản ứng không mong muốn sau khi tiêm thì sẽ được cứu chữa kịp thời

- Khi về nhà, cha mẹ cần theo dõi mọi phản ứng của trẻ như sốt, da đỏ ửng, sưng, quấy khóc thái quá,... cha mẹ cần đưa con đến cơ sở y tế ngay lập tức

- Vết tiêm có thể bị sưng đỏ trong 6 - 8 ngày với trẻ có làn da nhạy cảm, cha mẹ có thể chườm mát để giúp trẻ giảm đau sau tiêm

Trên đây là những thông tin về lịch tiêm chủng cho bé từ 0 - 24 tháng tuổi cùng với một số lưu ý cho cha mẹ có con cần tiêm chủng. MEDLATEC luôn sẵn sàng chia sẻ, tư vấn và giúp đỡ cho cha mẹ và bé khi đến tiêm chủng tại bệnh viện.