Bệnh thủy đậu là bệnh do siêu vi khuẩn gây ra. Siêu vi bệnh thủy đậu còn gọi là siêu vi bệnh trái rạ. Triệu chứng thủy đậu thường bắt đầu từ một mụn đỏ, nhưng nhiều mụn sẽ phát rất nhanh, kèm với nóng sốt, nhức đầu, sổ mũi, ho và cảm thấy rất mệt.
Diễn tiến của bệnh thủy đậu sẽ có 4 giai đoạn, các triệu chứng thủy đậu cũng khác nhau ở mỗi giai đoạn. Cụ thể:
Thời kỳ ủ bệnh là khi trong cơ thể đã nhiễm virus và phát bệnh. Thời gian ủ bệnh sẽ kéo dài từ 10 – 20 ngày và người nhiễm virus thủy đậu sẽ không có bất kỳ triệu chứng nào nên rất khó để nhận biết.
Giai đoạn phát bệnh, người mắc bệnh thủy đậu sẽ có những triệu chứng đặc trưng như sốt nhẹ, cơ thể mệt mỏi, nhức đầu.
Trong 24 – 48 giờ đầu, cơ thể người bệnh đã xuất hiện những nốt ban đỏ có kích thước vài milimet. Triệu chứng hạch sau tai, kèm viêm họng còn xảy ra đối với một số bệnh nhân.
Các mụn đỏ thủy đậu sẽ bắt đầu nổi trên ngực, sau lưng, rồi lan lên mặt, da đầu, cánh tay và chân
Tới giai đoạn toàn phát, triệu chứng sốt cao, buồn nôn, chán ăn, mệt mỏi, đau cơ và đau đầu sẽ xuất hiện. Đồng thời, các nốt ban đỏ sẽ chuyển sang dạng nốt mụn nước hình tròn, đường kính từ 1 – 3 mm gây ngứa, rát và cực kỳ khó chịu.
Khắp cơ thể của bệnh nhân sẽ mọc mụn nước, đôi khi mọc cả ở trong niêm mạc miệng ảnh hưởng tới việc ăn uống hằng ngày. Mụn nước sẽ có kích thước lớn hơn trong trường hợp bị nhiễm trùng, mụn nước chứa mủ khiến dịch bên trong chuyển màu đục.
Giai đoạn toàn phát kéo dài từ 7 – 10 ngày rồi chuyển qua giai đoạn hồi phục khi các mụn nước tự vỡ ra, khô lại và bong vẩy.
Ở giai đoạn hồi phục, người bệnh thủy đậu cần chú ý vệ sinh vết thủy đậu cẩn thận, không để nhiễm trùng xảy ra. Có thể sử dụng kết hợp các thuốc trị sẹo, trị thâm để hạn chế để lại sẹo rỗ sau khi nốt mụn biến mất.
Cha mẹ thường không biết lúc nào con em gặp phải bệnh thủy đậu. Có em có thể tiếp xúc với bệnh thủy đậu nhưng không bị lây. Thông thường, thời gian ủ bệnh thủy đậu khoảng 10 đến 21 ngày sau khi trẻ em có tiếp xúc với người đang nhiễm bệnh.
Bệnh thủy đậu là một bệnh thông thường của trẻ em từ 2 đến 10 tuổi. và rất dễ bị lây nhiễm. Trẻ em bị nhiễm trùng từ hai ngày trước khi mụn đỏ nổi lên và tiếp tục lây cho đến khi tất cả các mụn nước đóng thành vảy. Thông thường, thời gian lây nhiễm bệnh kéo dài 7 ngày. Cần cho trẻ em tránh đến nơi giữ trẻ hay trường học trong lúc bệnh đang lây. Siêu vi khuẩn này dễ lây lan khi người bệnh ho hoặc hắt hơi .
Ngoài ra, người không mắc bệnh sẽ bị lây bệnh thủy đậu từ quần áo có dính chất mủ tươi từ các mụn của người mang bệnh.
Khả năng lây nhiễm của người bệnh thủy đậu kết thúc khi tất cả các mụn nước xẹp đi và đóng thành vảy.
Bệnh thủy đậu có thể lây lan từ người này sang người kia qua tiếp xúc với chất mủ của các nốt
Đa số trẻ em bị bệnh thủy đậu đều không cần chữa trị. Có thể dùng thuốc nước Calomine Lotion TM thoa lên mụn để giảm ngứa.
Nếu bị sốt nóng hay đau đớn, hãy cho trẻ uống thuốc Panadol TM hoặc Tylenol TM theo chỉ định của bác sĩ. Tuyệt đối không cho trẻ uống thuốc aspirin vì có nguy cơ gây ra Hội chứng Reyes [Reyes Syndrome], một bệnh trầm trọng và hiếm xảy ra.
Cách tốt nhất để trẻ không mắc bệnh thủy đậu là tiêm phòng vắc xin ngừa thủy đậu đúng thời gian và đủ số mũi cần thiết.
Tiêm phòng vắc-xin thủy đậu là biện pháp hữu hiệu để phòng ngừa bệnh
Các nốt mụn thủy đậu có thể bị nhiễm trùng nếu gãi và làm vỡ các mụn nước, nguy cơ cao có sẹo sau khi khỏi bệnh. Để tránh nguy cơ này, cần thực hiện theo những điều sau:
– Lựa chọn quần áo rộng rãi, thoáng mát, mỏng nhẹ để không cọ sát vào nốt mụn thủy đậu.
– Cắt móng tay gọn gàng cho trẻ bị thủy đậu để hạn chế việc gãi vào các nốt mụn nước.
– Đối với trẻ nhỏ, hãy cố gắng đeo bao tay cho bé để ngăn ngừa việc động chạm vào các nốt mụn nước trên cơ thể.
– Tắm rửa sạch sẽ bằng nước ấm mỗi ngày để giảm ngứa, tránh viêm nhiễm trên da
– Thay quần áo hằng ngày và thay ga gối thường xuyên
– Nếu trẻ ngứa ngáy không yên và muốn gãi các mụn, cha mẹ có thể xin bác sĩ tư vấn thuốc chống ngứa.
Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc có triển khai dịch vụ tiêm vắc xin ngừa thuỷ đậu và các loại vắc xin khác cho mọi lứa tuổi. Khi chọn dịch vụ tiêm chủng tại Hồng Ngọc, quý khách hàng sẽ cảm nhận được nhiều ưu điểm vượt trội, cụ thể:
- Hệ thống 7 cơ sở tiêm chủng phủ rộng khắp Hà Nội.
- Khám sàng lọc, tư vấn đầy đủ trước tiêm chủng cho trẻ.
- Loại bỏ nỗi lo của cha mẹ về sự khan hiếm và tăng giá vắc xin.
- Nguồn vắc xin được nhập khẩu từ Mỹ, Pháp, Bỉ, Đức… phù hợp theo độ tuổi cần tiêm chủng, đảm bảo nghiêm ngặt tiêu chuẩn chất lượng từ khâu kiểm nhập, bảo quản đến khi sử dụng.
- Có hệ thống tủ làm lạnh hiện đại, đảm bảo các loại vắc-xin luôn được bảo quản một cách tốt nhất.
- Đội ngũ bác sĩ và điều dưỡng giàu kinh nghiệm, chuyên nghiệp, thấu hiểu tâm lý trẻ và áp dụng cách giảm đau hiệu quả cho trẻ trong quá trình tiêm chủng.
- Theo dõi chặt chẽ phản ứng sau tiêm của trẻ trước khi ra về.
- Phòng theo dõi sau tiêm chủng được trang bị đầy đủ các phương tiện cấp cứu; đội ngũ bác sĩ, điều dưỡng được đào tạo về xử trí cấp cứu phản vệ nhằm đảm bảo xử lý kịp thời, đúng phác đồ khi có sự cố xảy ra.
- Phòng tiêm chủng thoáng mát, sạch sẽ giúp trẻ có cảm giác thoải mái trước và sau khi tiêm chủng.
Để được tư vấn dịch vụ Tiêm chủng cho trẻ tại Bệnh viện Hồng Ngọc, quý khách hàng vui lòng liên hệ Hotline: 0949.416.006 hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY.
Thủy đậu là bệnh truyền nhiễm cấp tính có thể bùng phát thành dịch. Thủy đậu xuất hiện ở cả người lớn và trẻ nhỏ. Nếu không được điều trị đúng cách, kịp thời bệnh có thể để lại những biến chứng không mong muốn. Việc phát hiện sớm đóng một vai trò quan trọng trong quá trình điều trị bệnh.
Thủy đậu [còn gọi là phỏng dạ, trái dạ] là một bệnh do vi rút có tên là Varicella zoster gây nên. Bệnh thường phát triển vào mùa xuân và hè, thường gặp ở đối tượng là trẻ nhỏ, có thể gây thành một vụ dịch nhỏ. Ở người lớn thường gặp ở những người có sức đề kháng hoặc khả năng miễn dịch kém. Thủy đậu là một bệnh lây nhiễm, nhưng khá lành tính. Bệnh lây truyền từ người sang người qua cơ chế trực tiếp như: những giọt nước bọt bắn ra từ đường hô hấp của người bệnh qua hắt hơi, sổ mũi, nói chuyện; hoặc lây trực tiếp từ dịch tiết của người bệnh sang người lành. Bên cạnh đó, bệnh cũng có thể lây gián tiếp qua việc dùng chung các đồ dùng, vật dụng như bàn chải đánh răng, khăn mặt,… mà các đồ dùng vật dụng này có dịch tiết từ tổn thương hoặc các giọt bắn từ nước bọt của người bị bệnh.
Bác sĩ CKI Hà Thị Quế, Trưởng khoa Da liễu và Phòng chống mù lòa cộng đồng, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Quảng Ninh cho biết: “Khi bị nhiễm vi rút người bệnh sẽ mắc bệnh thủy đậu và trải qua các thời kỳ như sau. Thứ nhất là thời kỳ ủ bệnh, thường kéo dài 14 ngày, người bệnh thường không có biểu hiện về bệnh. Sau đó sẽ chuyển sang giai đoạn sơ phát, hay còn gọi là giai đoạn tiền triệu, kéo dài khoảng 2-3 ngày. Người bệnh cảm thấy sốt nhẹ, mệt mỏi, đau mỏi toàn thân, hắt hơi, sổ mũi, một số trường hợp có thể là viêm họng. Ở trẻ nhỏ với triệu chứng nhẹ có thể là không có triệu chứng, ở người lớn thì rõ hơn”.
Với giai đoạn toàn phát, người bệnh bị sốt, hình thành các ban đỏ. Các ban đỏ này lúc đầu xuất hiện ở đầu, mặt, sau đó lan xuống thân mình và các chi. Tuy nhiên ở những vùng ít tì đè ví dụ như vùng liên bả, vùng mạng sườn hoặc vùng khoeo thì tổn thương ban xuất hiện nhiều hơn. Cũng có khi tổn thương ban xuất hiện nhiều ở vùng mặt và thân mình, vùng 2 chi ít tổn thương hơn; đặc biệt ở lòng bàn chân, bàn tay hầu như hiếm gặp tổn thương. Phát ban thường kéo dài 2-3 ngày, một số trường hợp đặc biệt có chấm, sẩn nhỏ màu đỏ ở trên thân mình và hiếm khi người thường nhìn thấy nhưng đấy cũng là một trong những triệu chứng của phát ban. Sau khi phát ban sẽ xuất hiện các mụn nước. Các mụn nước này có hình ảnh như những giọt nước, giọt sương và có quầng đỏ xung quanh làm cho bệnh nhân cảm thấy rất ngứa. Khi mụn nước xuất hiện thì tiến triển của mụn nước lúc đầu có dịch màu trong, sau là màu vàng nhạt, dần dần khô và đóng vảy tiết. Thời gian xuất hiện vảy tiết kéo dài 4-5 ngày, sau đó tiến tới giai đoạn lành bệnh. Ở giai đoạn toàn phát bệnh nhân có thể có những triệu chứng như viêm họng, sốt cao hoặc hạch sưng nếu như bị nhiễm trùng và đến giai đoạn lành bệnh vảy tiết thường tồn tại độ 1-3 tuần rồi bong đi, khi bong đi sẽ để lại các dát màu hồng có thể có lõm hoặc trở về làn da bình thường. Các vùng lõm là do các mụn nước bị nhiễm trùng và tổn thương sâu dưới trung bình.
Tiến triển của các vết phỏng nước thủy đậu
Thủy đậu là một bệnh lây nhiễm nhưng rất lành tính, biến chứng hiếm gặp. Tuy nhiên, điều trị không đúng cách hoặc người bệnh không tuân thủ điều trị của bác sĩ cũng có thể gặp các biến chứng không mong muốn. Một là, biến chứng nhiễm trùng tại chỗ, lúc này ở tại tổn thương mụn nước có thể bị viêm nhiễm, hóa mủ, loét sâu xuống và vỡ ra. Chỗ tổn thương đó có thể rỉ máu, thường gặp những biến chứng này ở trẻ nhỏ do gãi nhiều. Hai là viêm màng não, viêm não. Biến chứng này thường gặp ở người lớn, xuất hiện sau khi mụn nước mọc 3-5 ngày. Lúc này người bệnh biểu hiện sốt cao li bì, hôn mê, co giật và rung giật nhãn cầu. Nếu không được điều trị cấp cứu kịp thời bệnh nhân có thể tử vong. Ba là viêm phổi, người bệnh có thể ho ra máu, khó thở, tức ngực. Bệnh nhân có thể sốt cao, li bì và biến chứng tiếp theo có thể gặp là viêm cầu thận, viêm thận. Bệnh nhân có các triệu chứng của suy thận và đái ra máu.
Biến chứng của thủy đậu
Cũng theo Bác sĩ Hà Thị Quế, bệnh thủy đậu có thể kê đơn điều trị ngoại trú, điều trị tại nhà. Khi điều trị tại nhà có 2 cách. Cách thứ nhất là chăm sóc và cách thứ 2 là dùng thuốc. Về cơ bản người bệnh sẽ đến bác sĩ thăm khám và được kê đơn về điều trị tại nhà. Các chăm sóc tại nhà như sau: Về mặc quần áo, bệnh nhân cần mặc đồ rộng, mềm để tránh mụn nước không bị dập vỡ. Bệnh nhân tránh gãi vì dễ gây tổn thương nhiễm trùng và tình trạng sẹo lõm. Người bệnh luôn luôn được vệ sinh sạch sẽ, không nên kiêng nước, chỉ nên tránh lạnh. Bệnh nhân có thể tắm bằng các dung dịch sát khuẩn hoặc nước ấm. Khi xuất hiện các biến chứng như ở trên phải đưa người bệnh đến các cơ sở y tế ngay. Ngoài ra, nên cách ly người bệnh với người lành cũng là điều cần thiết, để tránh lây lan trong cộng đồng. Cách thứ 2 về dùng thuốc là phần kê đơn của bác sĩ, bác sĩ có thể kê đơn các dung dịch màu để chấm, nếu có ban thì kê hồ nước, kê mỡ kháng sinh để dùng cho những chỗ nhiễm trùng. Đối với dùng thuốc toàn thân có thể uống các thuốc kháng vi rút như Acyclovir hoặc bệnh nhân có nhiễm trùng bác sĩ kê thuốc kháng sinh. Ngoài ra người bệnh cần ăn uống đầy đủ và dùng thêm các vitamin. Khi tình trạng bệnh nặng bệnh nhân tuyệt đối không được sử dụng thuốc có corticoid và phải được bù nước, điện giải đầy đủ.
Để giúp cho người dân có thể phòng bệnh thủy đậu, Bác sĩ Hà Thị Quế khuyến cáo: Trước tiên bệnh nhân phải tiêm phòng vắc xin. Trẻ trên 1 tuổi cần được đưa đi tiêm chủng vắc xin phòng ngừa thủy đậu. Mũi tiêm thứ 2 cách mũi đầu khoảng 3 tháng. Với những đứa trẻ lớn hơn hoặc người lớn mũi 1 và 2 cách nhau 1 tháng. Và việc quan trọng nữa để tránh lây lan trong cộng đồng, chúng ta phải triển khai tích cực việc cách ly người bệnh với người lành. Ví dụ ở các nhà trẻ hoặc khu tập thể đông dân cư thì những trẻ mắc bệnh phải ở trong nhà để chăm sóc và hạn chế tiếp xúc với người xung quanh.
Theo Ngọc Phượng, CDC Quảng Ninh