Cả châu Nam Cực và Bắc Cực đều lạnh lẽo phần lớn là do nhiệt độ tạo nên bởi mặt trời bị phân tán dần về hai cực [xích đạo là nơi nhận nhiều năng lượng ánh sáng mặt trời nhất và giảm dần về hai cực]. Tuy nhiên, châu Nam Cực có khí hậu lạnh hơn Bắc Cực là do một số nguyên nhân sau.
Bạn đang xem: Tại sao nam cực lại lạnh hơn bắc cực
Thứ nhất là châu Nam Cực có độ cao trung bình cao hơn Bắc Cực và nằm ở khoảng 2.3 km so với mực nước biển, nhiệt độ sẽ giảm dần theo độ cao bởi vì càng lên cao không khí càng loãng, càng loãng đồng nghĩa với việc cùng 1 thể tích không khí sẽ có ít phân tử khí hơn, do đó tổng lượng năng lượng nhiệt của các phân tử khí mang theo càng giảm dần.
Thứ hai là châu Nam Cực bị cô lập giữa các dòng hải lưu lạnh trong khi Bắc Cực được sưởi ấm bởi các dòng hải lưu ấm và các lục địa xung quanh.
Xem thêm: Thuế Nhà Thầu Tiếng Anh Là Gì ? Thông Tin Mới Nhất Về Withholding Tax
- Cảm thụ văn học là gì
- Conjugation là gì
- Bactefort là gì
- Ring up là gì
Nam cực và Bắc cực đều là hai mỏm tận cùng của Trái đất, ở vĩ độ giống nhau, thời gian chiếu và góc độ chiếu của ánh sáng Mặt trời cũng giống nhau, vậy mà chúng khác nhau đến kỳ lạ. Nếu như lớp băng Nam cực dày trung bình khoảng 1.700m, thì ở cực Bắc, lớp vỏ lạnh giá này chỉ dày từ 2m đến 4m mà thôi.
Vốn là vùng Nam cực có một mảng lục địa rất lớn được gọi là "đại lục thứ bảy" của thế giới, có diện tích khoảng 14 triệu kilômét vuông. Năng lực giữ nhiệt của lục địa rất kém, vì thế, nhiệt lượng thu được trong mùa hè bức xạ hết rất nhanh khiến băng tích lại nhiều. Ngược lại, Bắc Băng Dương ở vùng Bắc cực có diện tích rất lớn khoảng 13,1 triệu kilômét vuông, nhưng chỉ toàn là nước. Nhiệt dung của nước lớn, có thể hấp thụ tương đối nhiều nhiệt lượng rồi từ từ tỏa ra, nên băng ở đây ít hơn ở Nam cực. Người ta đã tính được rằng diện tích băng che phủ trên toàn Trái đất là khoảng 16 triệu kilômét vuông, trong đó Nam cực chiếm tới 4/5. Tổng thể tích băng ở Nam cực ước khoảng 28 triệu kilômét khối, còn ở Bắc cực chỉ bằng gần 1/10 mà thôi. Nếu toàn bộ băng ở Nam cực tan hết thì mực nước biển trên thế giới sẽ dâng cao khoảng 70m.
Bắc Cực và Nam Cực là những nơi lạnh nhất trên Trái Đất. Tuy có nhiều điểm tương đồng với nhau, nhưng một trong hai cực, thì có một lạnh hơn nhiều so với khu vực kia.
Vậy, cực nào lạnh hơn?
Cả Bắc Cực và Nam Cực đều lạnh vì vị trí của chúng ở trên cùng và dưới cùng của hành tinh, có nghĩa là chúng không nhận được ánh sáng trực tiếp từ mặt trời. Ở cả hai nơi, mặt trời luôn nằm thấp trên đường chân trời, ngay cả vào giữa mùa hè. Trong mùa đông, mặt trời nằm rất xa phía dưới đường chân trời, trên thực tế, mặt trời không mọc trong nhiều tháng liền.
Ngoài ra, bề mặt trắng của băng và tuyết ở các cực có tính phản xạ cao. Điều này dẫn đến hầu hết năng lượng từ ánh sáng mặt trời chiếu vào sẽ phản xạ trở lại không gian, giữ cho không khí trên các bề mặt đó tương đối mát mẻ.
Theo Viện Hải dương học Woods Hole, mặc dù những yếu tố này khiến cả hai cực trở nên lạnh giá, nhưng Nam Cực vẫn lạnh hơn Bắc Cực một cách đáng kể.
Nhiệt độ trung bình hàng năm ở Bắc Cực là âm 40 độ C vào mùa đông và 0 độ C vào mùa hè. Ngược lại, nhiệt độ trung bình của Nam Cực lại lạnh hơn rất nhiều, với nhiệt độ trung bình hàng năm là âm 60 C vào mùa đông và âm 28,2 C vào mùa hè.
Bắc Cực vs Nam Cực
Lý do chính khiến Nam Cực lạnh hơn Bắc Cực nằm ở sự khác biệt lớn nhất giữa chúng. Robin Bell, một nhà khoa học về địa cực tại Đài quan sát Trái đất Lamont-Doherty của Đại học Columbia ở New York, nói rằng: “Bắc Cực là một đại dương và Nam Cực là một lục địa.”
Bắc Cực là một đại dương được bao quanh bởi đất liền. Nam Cực là vùng đất được bao quanh bởi đại dương. Nước nguội và ấm chậm hơn so với đất liền, dẫn đến nhiệt độ ít khắc nghiệt hơn. Ngay cả khi Bắc Băng Dương bị bao phủ bởi băng, nhiệt độ tương đối ấm tại vùng nước của nó có tác động điều hòa đến khí hậu, giúp Bắc Cực ấm hơn Nam Cực.
Ngoài ra, trong khi Bắc Cực nằm ở mực nước biển, Nam Cực là lục địa cao nhất, với độ cao trung bình khoảng 2.300 mét. Càng lên cao, nhiệt độ càng lạnh.
Cực nào có nhiều băng hơn?
Ở cả hai cực Bắc và Nam, lớp băng bao phủ thay đổi trong năm, phát triển dày trong mùa đông dài và tối, tan chảy vào mùa hè sáng sủa, nhiệt độ cao hơn.
Hầu hết sự biến đổi về lớp phủ băng ở cả hai cực Bắc và Nam là do băng biển trôi nổi, phát triển và tan chảy trên đại dương.
Vì Bắc Cực gần như được bao bọc hoàn toàn bởi đất liền, nên băng biển hình thành ở đó không di động như băng biển ở Nam Cực. Do đó, các tảng băng ở biển Bắc Cực có nhiều khả năng hội tụ hơn, thường làm cho băng ở biển Bắc Cực dày hơn, khoảng 2 đến 3 m, trong khi băng ở biển Nam Cực có độ dày 1 đến 2 m, theo Trung tâm Dữ liệu Băng tuyết Quốc gia Mỹ [NSIDC].
Trung bình, biển băng ở Bắc Cực đạt mức tối thiểu khoảng 6,5 triệu km vuông và mức tối đa là 15,6 triệu km vuông. Biển băng ở Nam Cực có diện tích tối thiểu nhỏ hơn là 3,1 triệu km vuông, nhưng phạm vi tối đa lớn hơn là 18,8 triệu km vuông.
Tuy nhiên, Nam Cực vẫn sở hữu tổng lượng băng nhiều hơn Bắc Cực. Điều này là do ngoài băng biển, Nam Cực còn có băng trên đất liền - dải băng trên Nam Cực dày tới 4,8 km và rộng 13,7 triệu km vuông. Tổng cộng, Nam Cực chứa khoảng 90% lượng băng trên thế giới.
Cecilia Bitz, một nhà khoa học khí hậu vùng cực tại Đại học Washington ở Seattle, cho biết khối lượng băng trên đất liền ít thay đổi vào mùa hè hơn so với băng biển
Các cuộc điều tra về lượng băng ở hai cực đã cho thấy rằng cả độ dày và phạm vi của băng biển mùa hè ở Bắc Cực đã giảm đáng kể trong 30 năm qua. Điều này tương ứng các nghiên cứu chỉ ra rằng Bắc Cực đang ấm lên.
Bitz nói: "Băng ở Bắc Cực và Greenland đang giảm nhanh chóng chủ yếu là do hiện tượng ấm lên toàn cầu. Việc giảm diện tích băng ở biển Bắc Cực lại tiếp tục gây ra hiện tượng ấm lên nhiều hơn.”
Ngược lại, "lượng tan chảy băng biển xung quanh và sông băng trên đất liền ở Nam Cực đã có những thay đổi thăng trầm xen kẽ lẫn nhau, khí hậu Nam Cực phức tạp hơn vì lưu thông không khí và dòng đại dương là những yếu tố rất quan trọng tại nơi này."
Tham khảo: LiveScience
Tại sao có gấu Bắc Cực mà không có gấu Nam Cực?
Chim cánh cụt gentoo ở bán đảo Nam Cực. Ảnh: Holger Leue
Cả Bắc Cực và Nam Cực đều lạnh do vị trí ở đỉnh và đáy hành tinh khiến hai nơi này không nhận được ánh sáng trực tiếp từ Mặt Trời. Ở cả hai nơi, Mặt Trời luôn nhô lên ở vị trí thấp trên đường chân trời, ngay cả giữa mùa hè. Vào mùa đông, Mặt Trời nằm hẳn bên dưới đường chân trời và không xuất hiện trong nhiều tháng. Ngoài ra, bề mặt màu trắng của băng và tuyết ở vùng cực cũng có độ phản xạ cao. Điều này có nghĩa phần lớn năng lượng từ ánh sáng Mặt Trời chiếu tới đều bị phản chiếu ngược trở lại không gian, khiến không khí bên trên mặt đất tương đối lạnh.
Dù những yếu tố này làm cả hai vùng cực lạnh lẽo, Nam Cực vẫn lạnh hơn nhiều so với Bắc Cực, theo Viện Hải dương học Woods Hole. Nhiệt độ trung bình hàng năm ở Bắc Cực là -40 độ C vào mùa đông và 0 độ C vào mùa hè. Trong khi đó, nhiệt độ trung bình của Nam Cực thấp hơn nhiều, ở mức -60 độ C vào mùa đông và -28,2 độ C vào mùa hè.
Lý do chính khiến Nam Cực lạnh hơn nhiều so với Bắc Cực nằm ở khác biệt chủ chốt giữa hai khu vực. Bắc Cực là đại dương còn Nam Cực là lục địa, theo Robin Bell, nhà khoa học vùng cực ở Đài quan sát Trái Đất Lamont-Doherty tại New York. Bắc Cực là một đại dương bao quanh bởi đất liền. Nam Cực là đất liền bao quanh bởi đại dương. Nước ấm lên và nguội đi chậm hơn so với đất liền, dẫn tới nhiệt độ ít cực đoan hơn. Ngay cả khi Bắc Băng Dương bị băng bao phủ, nhiệt độ tương đối ấm của nước cũng có hiệu ứng điều hòa thời tiết tại đó, giúp Bắc Cực ấm hơn Nam Cực. Ngoài ra, trong khi Bắc Cực nằm ở mực nước biển, Nam Cực là lục địa cao nhất với độ cao trung bình khoảng 2.300 m. Càng lên cao, nhiệt độ càng lạnh.
Ở cả Bắc Cực và Nam Cực, độ che phủ băng thay đổi trong năm, tăng lên vào mùa đông tối tăm kéo dài và tan chảy vào mùa hè nắng nóng. Phần lớn biến động về độ che phủ băng ở cả Bắc Cực và Nam Cực đều do băng biển trôi nổi, mở rộng và tan chảy. Do Bắc Cực hầu như được bao quanh hoàn toàn bởi đất liền, băng biển ở đó không di động nhiều như băng biển ở Nam Cực. Do có nhiều khả năng hội tụ hơn, thông thường băng biển Bắc Cực dày hơn 2 - 3 m so với băng biển Nam Cực [dày 1 - 2 m], theo Trung tâm băng và tuyết quốc gia [NSIDC].
Trung bình, băng biển Bắc Cực đạt phạm vi tối thiểu khoảng 6,5 triệu km2 và phạm vi tối đa 15,6 triệu km2, theo NSIDC. Để so sánh, băng biển Nam Cực có phạm vi tối thiểu nhỏ hơn 3,1 triệu km2 và phạm vi tối đa 18,8 triệu km2. Tuy nhiên, Nam Cực sở hữu tổng lượng băng nhiều hơn Bắc Cực, bao gồm băng trên đất liền và băng biển. Thềm băng ở Nam Cực dày tới 4,8 km và rộng khoảng 13,7 triệu km2. Tổng cộng, Nam Cực chứa khoảng 90% lượng băng trên thế giới.
An Khang [Theo Live Science]