Phương pháp bảo quản đông lạnh nhiệt độ phổ biến từ

Đông đá vẫn là một phương cách phổ biến để bảo quản thực phẩm một cách tiện lợi và thực tế trong cuộc sống bận rộn. Tuy nhiên, có nhiều điều cần lưu ý khi làm thực phẩm đông lạnh.

Đông lạnh làm chậm lại tiến trình phân hủy thức ăn. Nếu quá trình đông đá và xả đá được thực hiện một cách đúng bài bản, thực phẩm sẽ giữ được màu sắc, mùi vị và giá trị dinh dưỡng.

Các phương pháp đông lạnh
Thực phẩm có thể được đông lạnh theo hai cách: đông lạnh nhanh và đông lạnh chậm. Đông lạnh chậm là phương pháp mà chúng ta áp dụng hàng ngày ở tủ lạnh. Thời gian cần thiết để đạt được nhiệt độ thích hợp cho việc đông lạnh (-18oC) là từ 3 - 72 giờ. Phương pháp đông lạnh nhanh thường được dùng tại các cơ sở chế biến thực phẩm. Để đạt được nhiệt độ -18oC, thời gian chỉ cần từ 30 phút đến 3 giờ, phương pháp này sử dụng luồng hơi lạnh thổi qua thực phẩm. Phương pháp đông lạnh nhanh có lợi điểm là tạo ra các mẩu tinh thể nước đá nhỏ, nhờ đó thành các tế bào trong thực phẩm ít bị phá hủy hơn các tinh thể nước đá to (vốn được hình thành trong quá trình đông lạnh chậm). Tinh thể nuớc đá lớn sẽ làm cho thực phẩm dễ bị mềm nhũn sau khi xả đá hoặc đun nấu.

An toàn thực phẩm

Khi vi khuẩn và những sinh vật gây hại được đông lạnh, chúng có khuynh hướng ngừng sinh sản, một số bị tiêu diệt một cách nhanh chóng ở nhiệt độ cần thiết cho sự đông lạnh. Tuy nhiên không phải nhiệt độ càng thấp thì vi khuẩn dễ bị chết. Nhiều nghiên cứu cho thấy rằng vi sinh vật dễ bị tiêu diệt ở nhiệt độ từ -2 đến -4oC hơn là nhiệt độ xuống -18oC. Tuy nhiên, cũng đừng nên quá tin tưởng rằng đông lạnh là một phương cách tiệt khuẩn vì một số vi khuẩn vẫn sống... nhăn răng. Những độc chất gây ngộ độc thực phẩm vẫn tồn tại trong thực phẩm dù ở nhiệt độ đông lạnh.

Những điều cần lưu ý

Thực phẩm có khuynh hướng gia tăng mùi vị khi đông lạnh, vì vậy nên hạn chế việc tẩm gia vị; tiêu hành tỏi cũng tăng nồng độ và trở nên có vị đắng khi được đông lạnh. Những thức ăn dễ bị hư hỏng như: thịt cá, gà vịt, các sản phẩm bơ sữa cần phải được xả đá ở trong ngăn lạnh của tủ lạnh. Những thực phẩm được nấu sẵn và ít độ ẩm như bánh mì có thể xả đá ở ngoài tủ lạnh ở nhiệt độ phòng. Nếu không có nhiều thời gian để xả đá, có thể chọn giải pháp nhanh bằng cách cho vào lò vi ba với thời lượng là 10 - 12 phút cho 1kg thịt. Cần nhớ là luôn tháo túi nhựa ra vì chúng có thể ngấm độc chất vào thực phẩm. Một cách xả đá nhanh khác là bỏ thực phẩm trong túi nhựa kín và nhúng ngập vào nước, cứ mỗi 30 phút thay nước một lần cho đến khi thực phẩm hoàn toàn được xả đá. Nếu thực phẩm được xả đá trong tủ lạnh, nếu gì lý do nào đó không nấu nướng kịp, có thể để trở lại vào ngăn đá để đông lạnh. Riêng nếu những loại thực phẩm được xả đá bên ngoài tủ lạnh, trong lò vi ba hoặc ngâm vào nước thì cần phải nấu trước khi cho đông đá trở lại. Thực phẩm một khi được xả đá rồi đem đông đá trở lại sẽ bị biến chất, giảm hương vị, giảm giá trị dinh dưỡng. Trong quá trình đông lạnh, nếu thực phẩm không được bao bọc cẩn thận dễ bị tình trạng phỏng lạnh làm thay đổi màu sắc của thực phẩm. Nguyên nhân là do chúng bị mất độ ẩm trên bề mặt. Phỏng lạnh thường không gây hại nhưng làm thực phẩm kém chất lượng và trở nên cứng hơn. Đông lạnh để bảo quản thức ăn chỉ có giá trị trong một khoảng thời gian nhất định nhằm bảo đảm chất lượng tối đa, quá thời hạn này, thực phẩm kể như “quá date”. Thông thường thời hạn dễ bảo quản trái cây, rau cải, thịt bò là 8 - 12 tháng, gà vịt 6 - 12 tháng, cá từ 3 - 6 tháng.

Những thực phẩm được cắt lát hoặc những thực phẩm có nhiều chất béo sẽ rất nhanh chóng bị giảm chất lượng. Những thực phẩm không nên bảo quản bằng đông lạnh là bắp cải, cần tây, sản phẩm trứng, rau câu...

Đông lạnh là phương pháp bảo quản thực phẩm ở nhiệt độ thấp, được áp dụng phổ biến hiện nay. Nhưng bạn đã biết cách tăng thời gian bảo quản và ngăn chặn vi khuẩn phát triển bằng cách kết hợp với máy hút chân không?

Thực phẩm đông lạnh Thực phẩm đông lạnh được hiểu một cách đơn giản là thực phẩm tươi sống đã qua sơ chế được bảo quản trong môi trường nhiệt độ thấp nhằm ngăn cản sự phát triển của các loại vi khuẩn, nấm mốc; làm chậm quá trình phân hủy và kéo dài thời gian bảo quản.

Nhiệt độ đông lạnh thực phẩm là – 40 độ C cho đến khi thực phẩm rắn lại, được bao bọc bởi một lớp tinh thể đá thì mới tăng nhiệt độ lên cao hơn (khoảng âm 18 độ C) để tăng thời gian bảo quản và giữ được hương vị thực phẩm. Còn với những loại thực phẩm bảo quản trong tủ lạnh, đây được hiểu là quá trình bảo quản hàng đông lạnh chậm, thời gian bảo quản không được cao và dễ gây mất mùi vị.

Lưu ý bảo quản
- Lựa chọn thực phẩm còn tươi, rõ nguồn gốc xuất xứ và chú ý nhiệt độ bảo quản, cách dùng của từng loại thực phẩm. Không phải thực phẩm nào cũng nên bảo quản đông lạnh. Một số loại thực phẩm không nên bảo quản đông lạnh như cà tím, khoai tây, gạo, cá hộp, thịt xông khói… sẽ mất chất dinh dưỡng và hương vị tự nhiên nếu bảo quản đông lạnh.

- Không nên dự trữ quá nhiều thực phẩm đông lạnh bởi dù được duy trì ở nhiệt độ thích hợp nhưng thực phẩm vẫn bị mất dần chất dinh dưỡng trong quá trình bảo quản
- Rã đông thực phẩm đúng cách: cách rã đông thực phẩm tốt nhất là để thực phẩm từ từ tan giá trong ngăn mát tủ lạnh để thực phẩm không bị mất nước, mất chất dinh dưỡng. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể rã đông bằng nước lạnh nếu cần sử dụng ngay. Không nên rã đông thực phẩm bằng nước nóng bởi điều này có thể khiến các cấu trúc liên kết mô cơ của thực phẩm bị phá vỡ, khi nấu dễ bị nát.
- Thực phẩm không nên cấp đông lần 2 để tránh ảnh hưởng chất lượng và độ ngon.
- Kết hợp với phương pháp hút chân không bằng máy hút chân không để tăng thời gian bảo quản và ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn có hại. Bạn nên sử dụng máy hút chân không để bảo quản thực phẩm trước khi tiến hành đông lạnh. Tuy nhiên khi áp dụng phương pháp này, bạn nên lựa chọn những loại máy hút chân không uy tín, được nhiều người tin dùng hiện nay như máy hút chân không SUNHOUSE SHD5812, SHD5833, SHD5855…

Bảo quản thực phẩm là cách để giữ được chất lượng thực phẩm như ban đầu (tự nhiên) và không bị hư hỏng. Thực phẩm sẽ không bị nhiễm bẩn, biến chất trong thời hạn bảo quản.

Vì vi sinh vật luôn có trong thực phẩm, bạn cần tiêu diệt và ngăn cản sự hoạt động của các loại vi khuẩn, nấm mốc, nấm men. Sử dụng chất bảo quản thực phẩm là một biện pháp giúp ngăn ngừa sự phát triển, sinh sản của các vi sinh vật và giúp bạn phòng chống nguy cơ ngộ độc thực phẩm. Tuy nhiên, cách này lại có hóa chất, khiến bạn lo ngại về độ an toàn. Vậy có những cách nào giúp bảo quản thực phẩm mà không cần dùng hóa chất không?

Muối được xem là “chất bảo quản thực phẩm” hiệu quả mà ông bà ta thường áp dụng. Đặc biệt, những thực phẩm tươi sống như cá, thịt... thường được ướp muối để được tươi, ngon hơn. Nồng độ mặn của muối giúp tiêu diệt đa số các loại nấm và vi khuẩn có hại. Thịt heo, trâu, bò và thịt cừu cũng có thể áp dụng ướp muối tương tự.

Đây là cách dễ dàng và đơn giản nhất mà ai cũng có thể thực hiện được. Không cần dùng đến chất bảo quản thực phẩm, bạn cũng có thể duy trì độ tươi sống, chỉ với việc đưa thực phẩm ráo vào ngăn đá tủ lạnh. Thời gian bảo quản thực phẩm tươi sống ở nhiệt độ từ 0 - 2 độ C và tối đa là 30 ngày. Nhìn chung, đây là cách phổ biến nhất vì tiết kiệm thời gian. Tuy nhiên, nhược điểm của phương pháp này là thực phẩm không được khử trùng hoặc tiêu diệt vi khuẩn. Bên cạnh đó, làm giảm độ tươi ngon, dinh dưỡng của thực phẩm.

Một số lưu ý khi bảo quản thực phẩm bằng tủ lạnh:

Không để thực phẩm đã chế biến ở bên dưới thực phẩm chưa chế biến.
Không để các hộp đựng thực phẩm không có nắp đậy chồng lên nhau.
Không đặt trực tiếp thực phẩm không được bao gói vào trong tủ lạnh.
Không để quá nhiều thực phẩm làm chật tủ lạnh gây cản trở việc lưu thông không khí trong tủ lạnh. Điều này có thể dẫn đến thực phẩm không được làm lạnh nhanh, đồng đều.
Không để thực phẩm vừa chế biến còn nóng vào tủ lạnh. Nên để nguội dần ở nhiệt độ phòng trong khoảng 15-20 phút trước khi cho vào tủ lạnh.

Sấy khô là phương pháp bảo quản thực phẩm hữu hiệu, giúp kéo dài thời gian sử dụng thực thẩm. Có nhiều kỹ thuật để phơi, sấy và làm khô thực phẩm. Bạn có thể đem phơi dưới ánh nắng mặt trời hoặc dùng các dụng cụ sấy chuyên dụng. Thực phẩm được bảo quản bằng phương pháp này là hoa quả, thực phẩm có nhiều xơ, thịt và cá… Men trong thực phẩm cũng bị ngừng hoạt động do thực phẩm thường được trần hấp (làm trắng) trước khi sấy.

Để các vi sinh vật không có cơ hội tấn công thực phẩm, bạn nên vệ sinh sạch sẽ các dụng cụ đựng thức ăn. Đó có thể là bát ăn, đĩa hay hộp nhựa đựng thực phẩm. Nước rửa chén Sunlight Thiên Nhiên là giải pháp cho các mẹ nội trợ vệ sinh dụng cụ đựng thực phẩm cho gia đình. Với chiết xuất lô hội và muối khoáng, không chất tạo màu, không chứa parabens, Sunlight Thiên Nhiên thích hợp để dùng rửa chén bát cho gia đình, đặc biệt là chén đĩa cho trẻ em. Với hộp đựng thức ăn được đảm bảo vệ sinh, bạn không cần lo vi khuẩn xâm nhập nữa. Bên cạnh đó, Sunlight Thiên Nhiên còn được Viện Da Liễu Trung ương chứng nhận đảm bảo an toàn cho da tay. Bà nội trợ sẽ không còn nỗi lo da tay bong tróc sau khi rửa chén như trước đây.

Sử dụng nước ép cần tây để duy trì màu đỏ / hồng mà ta đã quen nhìn thấy trong các loại thịt nguội và cần tây cũng sẽ giúp ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn có hại.

Phương pháp bảo quản thực phẩm bằng tỏi là một cách bảo quản thực phẩm thiên nhiên mà bạn không nên bỏ qua. Tỏi được biết là có đặc tính chống virut và có thể giúp ngăn chặn sự phát triển mạnh mẽ của vi khuẩn trong quá trình bạn muốn bảo quản món ăn của mình.

Đường là một chất bảo quản tự nhiên hoạt động bằng cách rút nước ra khỏi thực phẩm. Như vậy sẽ làm vi khuẩn chết đói bằng cách làm cạn kiệt nước (một quá trình mà các nhà khoa học gọi là thẩm thấu). Không có nước, vi khuẩn không có cách nào để phát triển, phân chia hoặc sinh sản một cách hiệu quả . Đường thường được sử dụng để bảo quản trái cây giúp ngăn vi khuẩn, nấm mốc và nấm men phát triển.

Đây là một cách dễ dàng và tự nhiên để giảm lượng oxy trong bao bì nhằm kéo dài thời hạn sử dụng. Việc giảm hoặc không có oxy sẽ làm chậm quá trình phân hủy thực phẩm và tăng thời gian bảo quản. Bao bì hút chân không có thể sử dụng nhiều để loại bỏ không khí giúp bảo quản các mặt hàng thực phẩm. Việc sử dụng phương pháp xả khí có thể thêm khí vào bao bì để giảm hoặc loại bỏ hàm lượng oxy.

Một trong những loại khí phổ biến nhất được sử dụng là nitơ. Nitơ chiếm 78% không khí mà chúng ta hít thở. Một luồng khí nitơ vào một thùng chứa sẽ đẩy oxy ra ngoài và để lại nitơ trong gói. Sự kết hợp của mức nitơ và oxy phù hợp có thể làm tăng tuổi thọ lưu trữ thực phẩm một cách lâu dài nhất.

Hy vọng những thông tin trong bài sẽ hữu ích đối với bạn trong việc bảo quản, lưu trữ thức ăn của cả gia đình.

Tác giả: Team Cleanipedia

Bạn không nên bảo quản thực phẩm tươi quá 7 ngày vì chất dinh dưỡng trong thực phẩm sẽ bị biến mất và sự sinh sôi của vi khuẩn cũng sẽ xuất hiện gây ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn.

Bạn nên trữ thực phẩm của mình trong các hộp kín hoặc túi kín để tránh tình trạng ám mùi tủ lạnh, mùi giữa các thực phẩm với nhau và điều quan trọng là sẽ ngăn cản nguy cơ lây lan của vi khuẩn.

Bạn nên chọn hộp lưu trữ thức ăn với chất liệu thủy tinh để có thể dễ dàng nhìn thấy được tình trạng thức ăn hiện tại, thức ăn được bảo quản lâu hơn, không bị ám mùi bởi những loại thức ăn khác và hộp thủy tinh có thể tái sử dụng nhiều lần giúp tiết kiệm chi phí mà còn dễ dàng làm sạch.

Xuất bản lần đầu 1 tháng 4 năm 2021