Đánh giá chính sách cho vay hỗ trợ lãi suất năm 2024

Hiện nay, tại Nghị định 36/2022/NĐ-CP có quy định về hỗ trợ lãi suất các khoản vay tại Ngân hàng Chính sách xã hội, nguồn vốn cho vay, cấp bù lãi suất và phí quản lý để Ngân hàng Chính sách xã hội cho vay theo Nghị quyết 43/2022/QH15 về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.

Khách hàng vay vốn được ngân sách nhà nước hỗ trợ lãi suất khi đáp ứng đầy đủ các điều kiện sau:

- Có khoản vay đáp ứng các điều kiện sau:

+ Thuộc các chương trình tín dụng chính sách do Ngân hàng Chính sách xã hội cho vay theo: Nghị định của Chính phủ; Quyết định của Thủ tướng Chính phủ; văn bản ủy thác của chính quyền địa phương, các tổ chức kinh tế, tổ chức chính trị - xã hội, các hiệp hội, các hội, các tổ chức phi Chính phủ, các cá nhân trong và ngoài nước; hiệp định, hợp đồng vay lại từ nguồn vốn ODA và ưu đãi nước ngoài; thỏa thuận tài trợ nước ngoài khác;

+ Có lãi suất vay vốn trên 6%/năm;

+ Được Ngân hàng Chính sách xã hội giải ngân và có phát sinh dư nợ trong thời gian thực hiện hỗ trợ lãi suất.

- Khách hàng vay vốn đúng đối tượng vay vốn và sử dụng vốn vay đúng mục đích theo quy định.

Thời gian vay được hỗ trợ lãi suất được xác định từ thời điểm giải ngân khoản vay đến thời điểm khách hàng trả hết nợ gốc nhưng không nằm ngoài thời gian thực hiện hỗ trợ lãi suất.

Mức hỗ trợ lãi suất cho khách hàng vay vốn là 2%/năm tính trên số dư nợ vay của các khoản giải ngân được giải ngân trong thời gian thực hiện hỗ trợ lãi suất và thời gian vay được hỗ trợ lãi suất.

Số tiền hỗ trợ lãi suất thực tế cho một khoản vay được xác định theo quy định tại điểm b khoản 3 Điều 7 Nghị định 36/2022/NĐ-CP.

Thời điểm kết thúc hỗ trợ lãi suất các khoản vay tại Ngân hàng Chính sách xã hội

Thời gian thực hiện hỗ trợ lãi suất các khoản vay tại Ngân hàng Chính sách xã hội là từ ngày 01/01/2022 đến ngày 31/12/2023 hoặc khi Ngân hàng Chính sách xã hội thông báo kết thúc thực hiện hỗ trợ lãi suất theo quy định tại điểm g khoản 2 Điều 10 Nghị định 36/2022/NĐ-CP tùy theo thời điểm nào đến trước.

Tại điểm g khoản 2 Điều 10 Nghị định 36/2022/NĐ-CP quy định: Căn cứ tình hình triển khai thực hiện hỗ trợ lãi suất, khi kinh phí hỗ trợ lãi suất bố trí cho Ngân hàng Chính sách xã hội tại Nghị quyết 43/2022/QH15 còn lại không đủ để thực hiện hỗ trợ cho các khoản vay trong 1 tháng tiếp theo, Ngân hàng Chính sách xã hội kết thúc thực hiện hỗ trợ lãi suất, thông báo công khai trên website và trụ sở của Ngân hàng Chính sách xã hội về thời điểm kết thúc thực hiện hỗ trợ lãi suất, đồng thời báo cáo Thủ tướng Chính phủ và Bộ Tài chính về thời điểm kết thúc thực hiện hỗ trợ lãi suất.

Như vậy, thời điểm kết thúc hỗ trợ lãi suất các khoản vay tại Ngân hàng Chính sách xã hội theo Nghị định 36/2022/NĐ-CP là ngày 31/12/2023 hoặc khi Ngân hàng Chính sách xã hội thông báo kết thúc thực hiện hỗ trợ lãi suất theo quy định.

Ý kiến chỉ đạo về thời điểm kết thúc hỗ trợ lãi suất các khoản vay tại Ngân hàng Chính sách xã hội

Ngày 24/11/2023, Văn phòng Chính phủ có Công văn 9263/VPCP-KTTH về kết thúc hỗ trợ lãi suất đối với các khoản vay tại Ngân hàng Chính sách xã hội.

Theo đó, xét báo cáo của Ngân hàng Chính sách xã hội về thời điểm kết thúc hỗ trợ lãi suất đối với các khoản vay tại Ngân hàng Chính sách xã hội, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái có ý kiến chỉ đạo như sau:

Bộ Tài chính, Ngân hàng Chính sách xã hội, các cơ quan liên quan và chính quyền địa phương các cấp tăng cường công tác kiểm tra, giám sát triển khai thực hiện để đảm bảo việc hỗ trợ lãi suất đúng mục đích, đúng đối tượng theo quy định của pháp luật, kịp thời xử lý các vi phạm, thực hiện quyết toán hỗ trợ lãi suất theo đúng quy định.

Nội dung nêu trên là phần giải đáp, tư vấn của chúng tôi dành cho khách hàng của THƯ VIỆN PHÁP LUẬT. Nếu quý khách còn vướng mắc, vui lòng gửi về Email [email protected].

Căn cứ Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/01/2022 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.

Căn cứ quy định tại Nghị định số 36/2022/NĐ-CP ngày 30/5/2022 của Chính phủ về hỗ trợ lãi suất đối với các khoản vay tại NHCSXH, nguồn vốn cho vay, cấp bù lãi suất và phí quản lý để NHCSXH cho vay theo Nghị quyết số 43/2022/QH115 ngày 11/01/2022 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.

Ngân hàng Chính sách xã hội kết thúc thực hiện hỗ trợ lãi suất các khoản vay theo quy định tại Nghị định số 36/2022/NĐ-CP vào ngày 31/10/2023./.

Tại Báo cáo số 1247/BC-KTNN gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các đại biểu Quốc hội về Tổng hợp kết quả kiểm toán tổ chức thực hiện Chương trình phục hồi phát triển kinh tế - xã hội, Kiểm toán Nhà nước cho rằng các bộ, cơ quan trung ương, địa phương chủ động, tích cực thực hiện các nhiệm vụ theo thẩm quyền, trách nhiệm được phân công tại chương trình, song việc triển khai thực hiện vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế.

Từ kết quả kiểm toán, Kiểm toán Nhà nước kiến nghị xử lý trên 167 tỷ đồng, gồm thu hồi nộp ngân sách nhà nước trên 520 triệu đồng; giảm dự toán, thanh toán khoảng 4,7 tỷ đồng; chuyển quyết toán năm sau gần 162 tỷ đồng; đồng thời, kiến nghị các bộ, ngành, địa phương kiểm điểm trách nhiệm, chấn chỉnh, rút kinh nghiệm đối với các tồn tại, hạn chế đã được Kiểm toán Nhà nước phát hiện và thể hiện cụ thể tại từng báo cáo kiểm toán.

Đáng chú ý, về nội dung hỗ trợ lãi suất (2%/năm) tối đa 40.000 tỷ đồng thông qua hệ thống các ngân hàng thương mại cho một số ngành, lĩnh vực quan trọng, các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh có khả năng trả nợ, có khả năng phục hồi; cho vay cải tạo chung cư cũ, xây dựng nhà ở xã hội, nhà cho công nhân mua, thuê và thuê mua, Kiểm toán Nhà nước cho rằng qua kiểm toán cho thấy còn một số tồn tại.

Theo Kiểm toán Nhà nước, đến ngày 31/12/2022, Chương trình hỗ trợ lãi suất theo Nghị định số 31/NĐ-CP không đạt mục tiêu, kết quả thực hiện còn rất thấp so với kế hoạch đề ra, số tiền đã hỗ trợ lãi suất là 134 tỷ đồng đạt 0,8%/tổng số hạn mức hỗ trợ lãi suất đã đăng ký và được phê duyệt, đạt 0,84% kế hoạch của năm 2022 (16.034,9 tỷ đồng).

"Đến ngày 31/3/2023, số tiền lũy kế hỗ trợ lãi suất là 332,5 tỷ đồng đạt 0,83%; đến cuối tháng 7/2023 theo Báo cáo số 432/BC-CP số tiền hỗ trợ lãi suất đạt khoảng 681 tỷ đồng tương đương 1,7% nguồn lực bố trí thực hiện chính sách".

Báo cáo của Kiểm toán Nhà nước.

Cụ thể, công tác truyền thông của Ngân hàng Nhà nước chưa đi trước, chưa mang tính định hướng, thể hiện ở việc sau gần 3 tháng triển khai, kết quả cho vay hỗ trợ lãi suất của các ngân hàng thương mại vẫn chưa như kỳ vọng, vẫn còn ý kiến phản ánh trên các phương tiện thông tin đại chúng về nhiều khó khăn khi tiếp cận chính sách.

“Văn bản hướng dẫn nội bộ chưa xây dựng tiêu chí để đánh giá “khả năng phục hồi” của khách hàng làm căn cứ xét duyệt hỗ trợ lãi suất như: HSBC, Public Bank, NCB”, Kiểm toán Nhà nước nêu rõ.

Cùng với đó, công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách chưa kịp thời, nội dung tuyên truyền sơ sài, không đầy đủ, rõ ràng tại ngân hàng Shinhanbank, Publicbank.

Bên cạnh một số nguyên nhân khách quan do tâm lý e ngại về hồ sơ thủ tục hậu kiểm của khách hàng hay việc khách hàng gặp khó khăn về chứng từ chứng minh mục đích sử dụng vốn đối với trường hợp khách hàng kinh doanh đa ngành nghề, Kiểm toán Nhà nước cho rằng một số nguyên nhân chủ quan từ phía các ngân hàng thương mại.

Theo Kiểm toán Nhà nước, các ngân hàng thương mại chưa chủ động, tích cực triển khai chính sách. Một số ngân hàng thương mại rà soát có hồ sơ đủ điều kiện hỗ trợ lãi suất nhưng thực tế số tiền hỗ trợ lãi suất lại bằng “0”.

Một số ngân hàng thương mại tự rà soát số lượng khách hàng thuộc đối tượng đủ điều kiện hỗ trợ lãi suất tương đối lớn nhưng kết quả hỗ trợ lãi suất lại rất thấp cho thấy công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách còn hạn chế.

“Công tác triển khai hỗ trợ lãi suất của một số ngân hàng thương mại còn chậm, chưa hiệu quả do ban hành văn bản hướng dẫn nội bộ chậm; công tác truyền thông chưa được chú trọng, không đẩy mạnh truyền thông sâu rộng đến từng khách hàng đủ điều kiện hỗ trợ lãi suất”, Kiểm toán Nhà nước đánh giá.