* thaytoi.vn khuyến cáo: Bạn đọc nên xem ngang điện thoại, trình duyệt CốcCốc để bài viết hiển thị được đẹp hơn *Hiện tại Website đang trong giai đoạn chạy thử nghiệm [phát triển các chức năng mà chưa phát triển nội dung trên website]. Mong các bạn khi truy cập vào website bình luận "tế nhị-lịch sự". *Mọi góp ý và phản ánh về nội dung[đặc biệt là bản quyền-lấy đáp án-bài giải chi tiết các câu luyện tập], báo lỗi bài đăng, … bạn đọc để lại tại phần bình luận hoặc liên hệ theo số điện thoại[Zalo]: 0. 898. 707. 868 * Tất cả các đề của thaytoi.vn được sưu tầm từ các nguồn đề thực tế đã thi của các trường THPT [hoặc các sở giáo dục vào đào tạo] * Đề được sắp xếp lại theo chủ quan của thaytoi.vn [vị trí câu hỏi được sắp xếp theo phân phối chương trình: học đến bài bao nhiêu thì có thể làm được dựa trên cơ bản đáp án đúng đưa ra] để cho người đọc/học tiện theo dõi trong quá trình dạy-học. Tuy nhiên, có thể một số câu không theo quy luật trên.
MỤC LỤC BÀI VIẾT[CLICK ĐỂ DI CHUYỂN NHANH ĐẾN NỘI DUNG TƯƠNG ỨNG] PHẦN I. NỘI DUNG VIDEO [đang cập nhật]PHẦN II-TÍNH SỐ GIAO TỬ ĐỰC, CÁI-THỂ CỰC VÀ SỐ HỢP TỬ TẠO RA
1. Tổng quát
2. Số giao tử được tạo từ mỗi loại tế bào sinh giao tử
3. Tính số hợp tử tạo ra
4. Hiệu suất thụ tinh
5. Bài tập minh họa
PHẦN I. NỘI DUNG VIDEO [đang cập nhật]
PHẦN II-TÍNH SỐ GIAO TỬ ĐỰC, CÁI-THỂ CỰC VÀ SỐ HỢP TỬ TẠO RA
1. Tổng quát -Giảm phân: Là quá trình phân chia tế bào sinh dục xảy ra ở vùng chín. -Giảm phân gồm hai giai đoạn là: Giảm phân I và giảm phân II. -Hai lần giảm phân chỉ có 01 lần nhân đôi ADN dẫn đến nhân đôi NST xảy ra ở kì trung gian trước khi tế bào bước vào giảm phân I. Kì trung gian của giảm phân chiếm thời gian nhiều nhưng không dài bằng kì đầu của giảm phân I trong giảm phân, kì đầu chiếm phần lớn thời gian của quá trình giảm phân. -Mỗi lần giảm phân cũng gồm 4 kì là: Kì đầu, kì giữa, kì sau, kì cuối với các diễn biến của NST tương tự như nguyên phân. -Kết quả của giảm phân: Từ một tế bào 2n NST đơn ban đầu tạo ra 4 tế bào n NST đơn với +Kết quả giảm phân 1: Tạo 2 tế bào n NST kép. +Giảm phân 2: *Tính từ kết quả giảm phân 1 thì từ 2 tế bào, mỗi tế bào n NST kép tạo 4 tế bào n NST đơn. *Tính từ 1 tế bào 2n NST đơn ban đầu tạo 4 tế bào, mỗi tế bào có n NST đơn. -Chú ý: +Tế bào sinh dưỡng chỉ có khả năng nguyên phân mà không có khả năng giảm phân. +Các tế bào sinh dục sơ khai thì vẫn có khả năng nguyên phân như tế bào sinh dưỡng và khi trưởng thành có khả năng giảm phân mà tế bào sinh dưỡng không có. +Trong tính toán ta chú ý đặc điểm tế bào sinh dục sơ khai hay đã trưởng thành để tính toán các yếu tố mà đề bài yêu cầu. +Thể cực hay còn gọi là thể định hướng. +Tế bào sinh giao tử tạo giao tử: Các tế bào sinh dục đã thành thục [té bào trưởng thành không nguyên phân được nữa mà chỉ tham gia vào giảm phân].2. Số giao tử được tạo từ mỗi loại tế bào sinh giao tử
-Do trong giảm phân, từ 01 tế bào sinh dục trưởng thành ban đầu +Ở đực: Tạo 4 tinh trùng. +Ở cái: Tạo một trứng và ba thể cực. -Giả sử có a tế bào sinh dục +Nếu các tế bào đã trưởng thành tham gia giảm phân thì →Nếu là ở cá thể được: Số tinh trùng tạo ra = a × 4 [tinh trùng] →Nếu là ở cái: *Số tế bào trứng tạo ra = a [trứng]. *Số thể định hướng = a × 3 [thể cực]. +Nếu từ các tế bào sinh dục sơ khai Nếu a tế bào cùng nguyên phân x lần bằng nhau, tất cả các tế bào con tạo ra đều tham gia vào quá trình giảm phân thì→Nếu cơ thể đực: Số tinh trùng tạo ra là a.2x.4 = 4a.2x[tinh trùng]
→Nếu cơ thể cái:*Số trứng tạo ra là: a.2x = a.2x[trứng]
*Số thể cực tạo ra là: a.2x.3 = 3a.2x[thể cực]
3. Tính số hợp tử tạo ra -Hợp tử [2n] = Tinh trùng [n] × Trứng [n] -Vì mỗi hợp tử [2n] được tạo thanh do sự kết hợp của một tinh trùng [n] với một trứng [n] nên Số hợp tử = số tinh trùng thụ tinh = số trứng thụ tinh
4. Hiệu suất thụ tinh
Là tỉ lệ % giao tử tạo ra được thụ tinh [hay hiệu suất thụ tinh là tỉ lệ % giao tử được thụ tinh trên tổng số giao tử tạo ra]5. Bài tập minh họa
Ví dụ 1. Có 50 tế bào trải qua quá trình giảm phân. Tính a. Số tinh trùng được tạo ra nếu các tế bào trong cơ thể đực. b. Số trứng, thể cực tạo ra nếu các tế bào trong cơ thể cái.
Bài làm
a. Số tinh trùng được tạo ra nếu các tế bào trong cơ thể đực. a.4 = 50.4 = 200 [tinh trùng] b. Số trứng, thể cực tạo ra nếu các tế bào trong cơ thể cái. -Số trứng tạo ra là: a = 50 [trứng] -Số thể cực tạo ra là: 3.a = 3.50 = 150 [thể cực]Ví dụ 2. Có 3 tế bào sinh dục sơ khai cùng tham gia vào quá trình nguyên phân 5 lần. Tất cả các tế bào con tạo ra đều tham gia vào quá trình giảm phân tạo giao tử. Tính
a. Số tinh trùng được tạo ra nếu các tế bào trong cơ thể đực b. Số trứng, thể cực tạo ra nếu tế bào trong cơ thể cái.Bài làm
a. Số tinh trùng được tạo ra nếu các tế bào trong cơ thể đực là4.a.2x = 3.4.25 = 12.25 = 12.32 = 384 [tế bào]
b. Số trứng, thể cực tạo ra nếu tế bào trong cơ thể cái. -Số trứng tạo ra làa.2x = 4.25 = 4.25 = 4.32 = 128 [tế bào]
-Số thể cực tạo ra là3.a.2x = 3.3.25 = 9.25 = 9.32 = 278 [tế bào]
Ví dụ 3. Giả sử một lợn mẹ trong một lần sinh được 12 lợn con. Biết hiệu suất thụ tinh của trứng là 80%, của tinh trùng là 5%. a. Tính số tế bào sinh tinh và số tế bào sinh trứng đã tạo ra ở lợn đực và cái. b. Tính số thể định hướng đã hình thành trong quá trình sinh trứng nói trên. →Số trứng thụ tinh = số tinh trùng thụ tinh = số hợp tử tạo ra = 12 -Vì hiệu suất thụ tinh của trứng là 80% nên số trứng đã tạo ra là 12×100/80 = 15 trứng. -Vì hiệu suất thụ tinh của tinh trùng là 5% nên số tinh trùng tạo ra là 12×100/5 = 240 tinh trùng. →Số tế bào sinh tinh là 240/4 = 60 tế bào b. Vì số tế trứng tạo ra là 15 trứng nên suy ra số tế bào sinh trứng là 15 [tế bào]
→Số thể cực tạo ra là: a×3 = 15×3 = 45 [thể cực]
Công thức Nguyên Phân- giảm phân
Công thức Nguyên Phân
Gọi x là số tbào mẹ ban đầu có bộ lưỡng bội = 2n, k là số lần nguyên phân liên tiếp 1. Tổng số TB con được tạo thành = 2k .x
2. Số TB mới được tạo thành từ nguyên liệu môi trường = [2k – 1] x 3. Số TB mới được tạo thành hoàn toàn từnguyên liệu môi trường =[2k – 2] x
4. Tổng NST có trong các TB con = 2n. x. 2k
5. Môi trường nội bào cung cấp nguyên liệu tương đương với số NST = 2n.[2k – 1] x
Công thức Giảm Phân
Số lượng NST đơn mới cung cấp cho nguyên phân.
- Nguyên liệu cung cấp tương đương: [2k – 1]2n - k là số đợt nguyên phân liên tiếp của một tế bào, 2n là bộ NST lưỡng bội của loài.
- Nguyên liệu cung cấp tạo nên các NST đơn có nguyên liệu mới hoàn toàn: [2k – 2]2n
Số lượng thoi tơ vô sắc được hình thành [hoặc bị phá huỷ] để tạo ra các tế bào con sau k đợt nguyên phân: [2k – 1]
Số lượng NST đơn môi trường cung cấp cho 2k tế bào sinh tinh hoặc sinh trứng qua giảm phân để tạo ra tinh trùng hoặc trứng: 2k.2n
Số lượng thoi tơ vô sắc hình thành [hoặc phá huỷ] để cho 2k tế bào sinh dục thực hiện giảm phân:2k.3
Số tinh trùng hình thành khi kết thúc giảm phân của 2k tế bào sinh tinh trùng: 2k.4
Số lượng trứng hình thành khi kết thúc giảm phân của 2k tế bào sinh trứng là: 2k
Số loại trứng [hoặc số loại tinh trùng] tạo ra khác nhau về nguồn gốc NST: 2n [n là số cặp NST]
Số cách sắp xếp NST ở kỳ giữa I của giảm phân:
Có 1 cặp NST → có 1 cách sắp xếp
Có 2 cặp NST → có 2 cách sắp xếp
Có 3 cặp NST → có 4 cách sắp xếp [9]
Vậy nếu có n cặp NST sẽ có 2n/2 cách sắp xếp NST ở kì giữa I.
Số loại giao tử tạo ra khi có trao đổi đoạn.
- Trường hợp 1: loài có n cặp NST mà mỗi cặp NST có cấu trúc khác nhau trong đó có k cặp NST mà mỗi cặp có trao đổi đoạn tại một điểm với điều kiện n>k:
Số loại giao tử = 2n + k [10]
- Trường hợp 2: Loài có n cặp NST, có Q cặp NST mà mỗi cặp có 2 trao đổi đoạn không xảy ra cùng lúc với n > Q:
Số loại giao tử = 2n.3Q [11]
- Trường hợp 3: loài có n cặp NST, có m cặp NST mà mỗi cặp có 2 trao đổi đoạn không cùng lúc và 2 trao đổi đoạn cùng lúc:
Số loại giao tử: 2n + 2m [12]
Số loại giao tử thực tế được tạo ra từ một tế bào sinh tinh hoặc một tế bào sinh trứng:
- Từ một tế bào sinh tinh trùng:
+ Không có trao đổi đoạn: 2 loại tinh trùng trong tổng số 2n loại
+ Có trao đổi đoạn 1 chỗ trên k cặp NST của loài: có 4 loại tinh trùng trong tổng số 2n + k loại
+Có trao đổi đoạn 2 chỗ không cùng lúc trên Q cặp NST của loài: có 4 loại tinh trùng trong tổng số nn.3Q
+ Có trao đổi đoạn 2 chỗ cùng lúc và 2 chỗ không cùng lúc: có 4 loại tinh trùng trong tổng số 2n + 2m
- Từ một tế bào sinh trứng: Thực tế chỉ tạo ra một loại trứng trong tổng số loại trứng được hình thành trong mỗi trường hợp:1/2n, 1/2n+k, 1/23.3Q, ½ n+2m,
Số lượng tế bào con đơn bội được tạo ra sau giảm phân.
- Ở tế bào sinh tinh và sinh trứng, mỗi tế bào sau khi kết thúc giảm phân tạo được 4 tế bào đơn bội. Vậy nếu có 2k tế bào bước vào giảm phân thì ở động vật sẽ tạo ra:
2k x 4 tế bào đơn bội [22]
- Ở thực vật mỗi tế bào sinh hạt phấn, khi kết thúc giảm phân tạo ra được 4 tế bào đơn bội, mỗi tế bào này tiếp tục nguyên phân 2 lần chỉ tạo nên 3 tế bào đơn bội, hình thành nên hạt phấn chín. Vậy số lượng tế bào đơn bội tạo ra từ 2k tế bào thành hạt phấn bằng:
2k x 4 x 3 = 2k x 12 [23]
Đối với tế bào sinh noãn cầu, mỗi tế bào sau khi kết thúc giảm phân tạo ra 4 tế bào đơn bội trong đó có một tế bào kích thước lớn lại tiếp tục nguyên phân liên tiếp 3 đợt vừa để tạo ra 8 tế bào con đơn bội, trong đó có 1 tế bào trứng chín. Vậy nếu có 2k tế bào sinh noãn khi kết thúc quá trình tạo giao tử sẽ tạo được một số lượng tế bào đơn bội bằng: 2k x 3 + 2k x 8 = 2k x 11 [24]
ví dụ
1.một hợp tử của một loài nguyên phân liên tiếp một số lần đã lấy nguyên liệu của môi trường tế bào tạo ra tương đương 570 NST đơn. Xác định: a/số lần nguyên phân của hợp tử b/số NST và trạng thái của NST trong 2 tế bào của hợp tử khi trải qua các kì của nguyên phần? c/tính số tế bào sinh trứng,số tế bào sinh tinh sinh ra tinh trùng thụ tinh nói trên? biết hiệu suất thụ tinh của tinh trùng là 6,25%[loài này có 2n=38][/B] a. gọi số lần nguyên phân của hợp tử là x lần => [2^x -1]x2n =570 với 2n = 38 => x=4. Vậy số lần nguyên phân của hợp tử là 4 lần b. hic ! cái này xem trong sgk nhá! mình ko nêu lên nữa c. có 1 hợp tử được tạo từ sự kết hợp của 1 trứng & 1 tinh trùng =>số tế bào sinh trứng là 1tb [ nếu hiệu suất thụ tinh của trứng là 100%] số tế bào sinh tinh trùng là [1: 6,25%]/4=4 tb 2. có 1 số trứng và một số tinh trùng tham gia thụ tinh, biết hiệu suất thụ tinh của tinh trùng là 6,25%. Hiệu suất thụ tinh của trứng là 50%. Có 20 hợp tử được tạo thành. Hãy tính: a/số trừng, số tinh trùng được thụ tinh b/số tế bào sinh tinh c/số tế bào sinh trứng và số thể định hướng đã bị tiêu biến
[1tế bào sinh trứng tạo ra 1 trứng và 3 thể định hướng]
học kì 2 sẽ ra mấy dạng toán này nhiều lắmmấy bạn cố mà luyện tập dần với dạng này nhé
số thể định hướng đã bị tiêu biến là 40x3= 120
Ơ em tưởng công thức phải lả 2^k.x,... [phải có số mũ]
Ad viết thêm số mũ vảo không thì AE hiểu lẩm đấy ạ
Có 5 tế bào cùng loài đều nguyên phân với số đợt bằng nhau, cần môi trường cung cấp 280 NST đơn. Số NST chứa trong các tế bào con cuối quá trình là 320. Hãy xác định:
a. Tên loài.
b. Số lần nguyên phân.
a, Gọi k là số lân NP của tế bào.
Bộ NST của loài là:
2n×c×[2^k-1]=280[c là số tb ban đầu]
2n×c×2^k=320[đoạn này giải hệ phương trình]
=> 2n=8=> ruồi giấm
b, k=3
Last edited: Jan 11, 2018
Page 2
Aug 28, 2020
Dec 27, 2018
Oct 20, 2017
Page 3
Sep 15, 2015
Dec 19, 2014
Page 4
Nov 11, 2014
Aug 21, 2013
Page 5
Oct 1, 2012
May 10, 2012
Mar 1, 2012
Page 6
Page 7
Jul 2, 2010
Apr 4, 2010
Mar 31, 2010
Nov 23, 2009
Page 8
Nov 17, 2009
Jul 13, 2009
Jun 10, 2009
May 31, 2009
May 19, 2009
Mar 22, 2009
Page 9
Mar 17, 2009
Dec 18, 2008
Nov 4, 2008
Oct 2, 2008
Sep 21, 2008
Sep 21, 2008
Page 10
Aug 10, 2006
Apr 23, 2006
Mar 30, 2006
Mar 26, 2006
Mar 12, 2006
Jul 21, 2005
Page 11
You are using an out of date browser. It may not display this or other websites correctly.
You should upgrade or use an alternative browser.
Feb 22, 2005