23/12/2021 19:18 [GMT+7]
Dịch COVID-19: Nỗ lực giải mã về thời kỳ ủ bệnh của biến thể Omicron
Hà Nội [TTXVN 23/12]--
Giới khoa học vẫn đang nỗ lực nghiên cứu để thu thập các dữ liệu về biến thể Omicron của virus SARS-CoV-2 gây bệnh COVID-19. Tới thời điểm hiện tại, chúng ta vẫn chưa biết nhiều về biến thể mới xuất hiện này, nhưng một số ý kiến cho rằng thời gian ủ bệnh sau khi nhiễm biến thể Omicron có thể ngắn hơn so với các biến thể từng biết tới trước đó.
Thời kỳ ủ bệnh là quãng thời gian giữa thời điểm một người nào đó tiếp xúc với tác nhân gây bệnh và thời điểm họ xuất hiện các triệu chứng bệnh. Một số mầm bệnh có thời gian ủ bệnh rất ngắn, song một số khác lại có thời gian ủ bệnh rất dài. Thời gian ủ bệnh có thể ảnh hưởng tới mức độ theo dõi sự lây lan của dịch bệnh.
Đối với bệnh COVID-19, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh [CDC] Mỹ cho rằng thời gian trung bình để một người tiếp xúc với virus và xuất hiện các triệu chứng bệnh là 4-5 ngày, mặc dù quãng thời gian này có thể kéo dài đến 14 ngày ở một số trường hợp.
Theo CDC, một nghiên cứu đã cho thấy ở hầu hết những người mắc COVID-19 có biểu hiện triệu chứng, các dấu hiệu mắc bệnh của họ sẽ xuất hiện trong vòng 11 ngày rưỡi.
Trong khi đó, Tổ chức Y tế thế giới [WHO] cho biết thời gian ủ bệnh của COVID-19 trung bình là khoảng 5-6 ngày, song cũng có thể kéo dài tới 14 ngày.
Gần đây, một số báo cáo cho rằng biến thể Omicron có thể có thời gian ủ bệnh ngắn hơn so với các biến thể trước đó. Vào ngày 6/12, Bộ trưởng Y tế Anh Sajid Javid cho biết: "Những phân tích gần đây của Cơ quan An ninh Y tế Vương quốc Anh cho thấy khoảng thời gian từ lúc phơi nhiễm đến lúc phát bệnh do biến thể Omicron có thể ngắn hơn so với biến thể Delta".
Ngoài ra, các kết quả phân tích đối với hơn 100 người liên quan đợt bùng phát chuỗi lây nhiễm biến thể Omicron tại một bữa tiệc Giáng sinh ở Na Uy vào tháng trước, cho thấy phần lớn trong số họ đã bị nhiễm virus. Các phân tích cho rằng giả sử những người tham dự bị nhiễm bệnh tại bữa tiệc, thì thời gian ủ bệnh trung bình của họ là 3 ngày. Các nhà khoa học nhấn mạnh khoảng thời gian này "ngắn hơn so với các báo cáo trước đó về biến thể Delta, cũng như các biến thể trước đó của SARS-CoV-2". Theo các ghi nhận trước đó, Delta có thời gian ủ bệnh kéo dài 4,3 ngày, trong khi các biến thể khác ủ bệnh trong 5 ngày.
Về thời gian cách ly để phòng dịch COVID-19, CDC Mỹ quy định rằng mọi trường hợp phải cách ly trong 10 ngày sau khi xuất hiện triệu chứng bệnh đầu tiên và có thể chấm dứt cách ly sau đó nếu họ không cần dùng tới thuốc hạ sốt và không bị sốt trong vòng 24 giờ, trong khi các triệu chứng bệnh khác đang được cải thiện.
Đối với những người không xuất hiện các triệu chứng, thì khoảng thời gian cách ly là 10 ngày bắt đầu từ khi cho kết quả dương tính với virus SARS-CoV-2. Nếu các triệu chứng xuất hiện trong khoảng thời gian này, họ sẽ phải tính lại thời điểm cách ly kể từ ngày xuất hiện triệu chứng. Thời gian cách ly có thể kéo dài lâu hơn đối với những người bị bệnh nặng hoặc những người bị suy giảm hệ miễn dịch.
Chính phủ Anh tuần này cũng cập nhật hướng dẫn về cách ly, trong đó nêu rõ rằng mọi người có thể chấm dứt thời gian cách ly sau 7 ngày nếu họ có 2 kết quả xét nghiệm âm tính ở hai ngày cuối của giai đoạn cách ly [mỗi xét nghiệm thực hiện cách ngay 24 giờ] và thân nhiệt của họ ở trạng thái bình thường. Nếu không đáp ứng những điều kiện này, họ sẽ phải tiếp tục cách ly đủ 10 ngày kể từ thời điểm khởi phát triệu chứng./.
Thanh Phương
Câu hỏi: Hiện nay có nhiều biến chủng của SARS-CoV-2. Làm thế nào để phân biệt được triệu chứng khi nhiễm biến chủng Delta?
Trả lời:
Theo Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị Covid-19 [cập nhật lần thứ 7] ban hành cùng Quyết định số 4689/QĐ-BYT ngày 6/10 của Bộ Y tế, giai đoạn ủ bệnh của người mắc Covid-19 thường kéo dài 2-14 ngày, trung bình là 5-7 ngày. Trong đó, người nhiễm biến chủng Delta có thời gian ủ bệnh ngắn hơn.
Đặc điểm khác nhau giữa người nhiễm biến chủng Delta và Alpha ở giai đoạn khởi phát như sau:
Thời gian ủ bệnh: từ 2-14 ngày, trung bình từ 5-7 ngày, thể Delta có thời gian ủ bệnh ngắn hơn.
- Khởi phát:
+ Chủng Alpha: Sốt, ho khan, mệt mỏi, đau họng, đau đầu. Một số trường hợp bị nghẹt mũi, chảy nước mũi, mất vị giác và khứu giác, buồn nôn, tiêu chảy, đau bụng…
+ Chủng mới [Delta]: đau đầu, đau họng, chảy nước mũi, ho, sốt, tiêu chảy, khó thở, đau cơ.
- Diễn biến:
+ Đối với thể Alpha: 80% có triệu chứng nhẹ, 20% bệnh nhân diễn biến nặng và diễn biến nặng thường khoảng 5-10 ngày và 5% cần phải điều trị tại các đơn vị hồi sức tích cực với biểu hiện suy hô hấp cấp, tổn thương phổi do Covid-19, tổn thương vi mạch gây huyết khối và tắc mạch, viêm cơ tim, sốc nhiễm trùng, suy chức năng cơ quan bao gồm tổn thương thận cấp, tổn thương não, tổn thương tim và dẫn đến tử vong.
+ Đối với thể Delta: tỷ lệ nhập viện cấp cứu 5,7% [cao hơn 4,2% Alpha], tỷ lệ nhập viện, nhập ICU và tử vong tăng hơn trước. Ngoài ra chủng Delta liên quan đến tăng mức độ nặng của bệnh biểu hiện bởi tăng nhu cầu ô-xy, nhập ICU hoặc tử vong so với những chủng khác. Ngoài ra chủng Delta có tải lượng virus cao hơn 1.260 lần so với 19A/19B và khả năng lây cao hơn 15-20% so với chủng khác.
Giai đoạn toàn phát [thời kỳ bệnh nhân biểu hiện đầy đủ các triệu chứng lâm sàng] ở các biến chủng đều là 4-5 ngày.
F0 sẽ bị ho nhiều hơn, đau ngực, cảm giác ngạt thở, sợ hãi, tùy mức độ bệnh nhân, thở sâu, phổi thường không rale, mạch thường không nhanh. Khoảng 5-10% bệnh nhân có thể giảm ô-xy máu thầm lặng. Những trường hợp này bệnh nhân không có cảm giác khó thở nhưng SpO2 giảm rất dễ bị bỏ qua.
Thể nặng của bệnh có biểu hiện giống hội chứng suy hô hấp cấp [ARDS]:
+ Mức độ trung bình: Khó thở tần số thở >20 lần/phút và/hoặc SpO2 94-96%.
+ Mức độ nặng nhịp thở >25 lần/phút và/hoặc SpO2 30 lần/phút có dấu hiệu suy hô hấp nặng với thở gắng sức nhiều, thở bất thường hoặc chậm 20 lần/phút và/hoặc SpO2 94-96%.
+ Mức độ nặng nhịp thở >25 lần/phút và/hoặc SpO2 30 lần/phút có dấu hiệu suy hô hấp nặng với thở gắng sức nhiều, thở bất thường hoặc chậm