Câu hỏi và đáp an triết học cao học

Tóm tắt nội dung tài liệu

1. BÀI SO N ÔN THI MÔN TRI T H C Câu 1: Anh/ch hãy phân tích n i dung c a CNDVBC v i tính cách là 1 h t nhân lý lu n c a th gi i quan khoa h c. N i dung c a CNDVBC v i tính cách h t nhân lý lu n c a th gi i qua KH bao g m hai nhóm quan ni m. ó là nhóm quan ni m duy v t v th gi i nói chung và quan ni m duy v t v xã h i nói riêng. a/ Quan ni m v th gi i: nó th hi n ch nó coi v t ch t c a th gi i là v t ch t và th gi i th ng nh t tính v t ch t c a nó. Nó ư c di n t b i nh ng n i dung sau ây: - Ch có m t th gi i duy nh t và th ng nh t là th gi i v t ch t, th gi i v t ch t t n t i khách quan vĩnh vi n vô h n, không ai sinh ra và tiêu di t ư c nó. - T t c các s v t hi n tư ng u là nh ng d ng t n t i c th c a v t ch t hay là nh ng thu c tính c th c a v t ch t và trong th gi i này không cá gì khác ngoài v t ch t ang v n ng. - Các s v t hi n tư ng trong th gi i v t ch t u n m trong m i quan h chuy n hóa l n nhau là nguyên nhân và k t qu l n nhau và u b chi ph i b i nh ng qui lu t chung gi ng nhau. - Ý th c là m t c tính c a b não ngư i là s ph n ánh hi n th c khách quan vào b não ngư i. [Quan i m th gi i th ng nh t nhau b n tính v t ch t c a nó b ng s cm [?] lâu dài b n b c a khoa h c t nhiên]. b/ Quan ni m duy v t v xã h i: - Th gi i quan này coi xã h i là 1 b ph n c thù c a gi i t nhiên. Th hi n ch xã h i có nh ng qui lu t v n ng và phát tri n riêng. - S v n ng và phát tri n c a XH ph i thông qua ho t ng có ý th c c a con ngư i ang theo u i nh ng m c ích nh t nh.
2. - Cho r ng s n xu t v t ch t là cơ s c a i s ng xã h i, phương th c s n xu t quy t nh qui trình sinh ho t c a xã h i như chính tr , tinh th n nói chung và t n t i xã h i quy t nh ý th c xã h i. VD: a tr nào cũng bi t xã h i s chào ón tôi, không nói d ng sx trong 1 vài tháng mà ch c n trong m t vài tu n thôi – trong b tư b n c a Mac. VD: ã là ngư i ai cũng ghi d u n c a mình vào l ch s nhưng ai là ngư i quy t nh l ch s không ph i là con ngư i nói chung ? th gi i quan này xác nh là qu n chúng nhân dân. - S phát tri n c a XH là 1 quá trình phát tri n c a l ch s t nhiên, ây là tư tư ng c a Mac trong b tư b n: “tôi coi s phát tri n thay th các hình thái kinh t xã h i là 1 quá trình t nhiên” –Mac. Và vì v y nó không thu c vào ý th c con ngư i. Nó do s tác ng gi a các qui lu t xã h i, … trong ó ch y u là qui lu t quan h sx phù h p v i trình sx. VD: vi c VN không trãi qua CNTB có phù h p v i CN Mac ko ? – ko ph i tr i qua tu n t . - Cho r ng qu n chúng nhân dân là ch th sáng t o chân chính c a l ch s . - Quan i m duy v t XH là h th ng quan i m th ng nh t ch t ch v i nhau v s ra i, t n t i, v n ng và phát tri n c a XH và các lý lu n th c hi n nhi m v l ch s t ra trong s v n ng và phát tri n y. Câu 2. Anh/Ch hãy phân tích b n ch t c a ch nghĩa duy v t bi n ch ng v i tính cách là h t nhân lý lu n c a th gi i quan khoa h c. - Gi i quy t úng n nh ng v cơ b n c a tri t h c t quan i m th c ti n [so sánh CNDV bi n ch ng v i CNDV: bên c nh nh ng thành t u mà CNDV cũ t ư c thì CNDV cũ v n còn nh ng h n ch ch ng h n h th p ho c ph nh n vai trò c a ý th c, không th y ư c s tác ng tr l i vô cùng quan tr ng c a ý th c i v i v t ch t . [coi ý th c là s ph n ánh th ng ơn gi n máy móc không th y ư c tính năng ng sáng t o c a ý th c.
3. Mác xu t hi n ưa th c ti n vào tri t h c g n li n nh ng lý lu n vào ho t ng th c ti n.] - TGQ duy v t bi n ch ng ã có s th ng nh t gi a TGQ duy v t và bi n ch ng. [ nay là y u t r t cách m ng c a Mácì t o ra CNDV bi n ch ng + phép bi n ch ng duy v t]. - TGQ duy v t bi n ch ng là TGQ duy v t tri t t c nó không duy v t trong t nhiên mà còn trong xh. - TGQ duy v t bi n ch ng còn có tính th ïc ti ån và cách m ng ch nó là TGQ c a giai c p công nhân, giai c p ti n b và cách m ng c a th i i, nó không ch gi i thích th gi i mà còn c i t o th gi i, nó kh ng nh s t t th ng c a cái m i [trong quá trình v n ng cái cũ m t i, cái m i ra i]. Câu 3: Anh [ ch ] hãy phân tích cơ s lý lu n, nêu ra các yêu c u phương pháp lu n c a nguyên t c khách quan c a CNDVBC. ng CSVN ã và ang v n d ng nguyên t c như th nào vào s nghi p cách m ng hi n nay nư c ta ? 1/ Nh ng n/t c pp lu n: Phương pháp lu n: Phương pháp ch d n con ngư i nh n th c úng ng và ho t ng có hi u qu . N/t c khách quan trong vi c xem xét s v t - Th c ch t c a nguyên t c này là coi tr ng vai trò quy t nh c a v t ch t v i ý th c nói riêng và ho t ng c a con ngư i nói chung. Cơ s khoa h c c a nguyên t c này là d a vào quy t nh c a CNDVBC trong vi c gi i quy t m i quan h gi a VC và YT. VC có trư c, YT có sau; VC quy t nh YT, quy t nh n i dung và hình th c c a YT VD: t nư c Vi t Nam dài t Tam Quan n mũi Cà Mau chia làm 3 phs n: B c Trung Nam,
4. Mi n Trung: i u ki n sinh ho t v t ch t mi n Trung r t kh nên nó quy t nh ý chí c a cư dân mi n trung. T ó cho th y ngư i MT có ý chí nh t trong các mi n. Mi n Nam: khóan t r ng r i h t mình. MT và MB: T nhiên: t h p, ngư i ông. Th i ti t: khô c n, khó s n xu t. MB: th y rõ 4 mùa nhưng kh c nghi t cho s n xu t nông nghi p. - Nguyên t c này òi h i trong nh n th c và trong ho t ng thì chúng ta ph i: + Ko ư c xu t phát t ý mu n ch quan, ko ư c l y ý mu n ch quan làm chính sách, ko ư c l y ý chí áp t cho th c t , ko ư c l y o tư ng thay cho hi n th c mà ph i xu t phát t chính b n thân s v t, t th c t khách quan, t cu c s ng gi i quy t nh ng v n do cu c s ng t ra và ph i ph n ánh m t cách trung thành như cái v n có c a s v t. VD: mu n qui ho ch cho úng ng chí c a nh ng ngư i có ch c có quy n cũng ko nên quy ho ch theo nhi m kỳ, quy ho ch y ph i xu t phát t quy mô c a dân s , xu t phát t công ăn vi c làm c a cán b nhân dân. - Trong ho t ng th c ti n nguyên t c này òi h i chúng ta ph i tôn tr ng và làm theo quy lu t khách quan. VD: a d ng các hth c sh u ph i tôn tr ng quan h s n xu t, ph i pù h p v i trình - Lê Nin giáo hu n ko ư c l y ý mu n ch quan c a mình làm chính sách, ko ư c l y tình c m làm ư ng l i chi n lư c c a CM. - ng CSVN “m i ư ng l i ch trương c a ng ph i xu t phát t th c t ” - Phát huy tính năng ng ch quan, ch ng CN duy ý chí. [phát huy tính tích c c, năng ng, sáng t o c a ý th c và phát huy vai trò nhân t con ngư i] - B n thân ý th c nó có tính c l p tương i so v i v t ch t và b n ch t c a ý th c có tính năng ng, sáng t o chính vì v y mà ý th c có th t ng tr l i VC, góp ph n c i bi n TGKQ thông qua ho t ng th c ti n c a con ngư i. Khi ta nói
5. n vai trò c a ý th c th c ch t ta nói n vai trò c a con ngư i hơn n a nh n ý th c tr c ti p hi n th c mà mu n tác ng tr l i hi n th c thì nó ph i ư c con ngư i t ch c th c hi n trong th c ti n mà trên h t là th c ti n l sx. - Khi nói v vai trò c a ý th c không ph i là nó tr c ti p t o ra TGVC. Mà m t là y u t mang n cho con ngư i s hi u bi t v các quy lu t khách quan. - Trên cơ s như v y giúp con ngư i xác nh m c tiêu, ra phương hư ng ho t ng cho phù h p. K ti p là con ngư i xây d ng các bi n pháp t ch c th c hi n th c ti n và cu i cùng là b ng n l c ý chí am mê c a mình giúp con ngư i th c hi n ư c m c tiêu ã xác nh. - Ý th c có vai trò như v y nên trong ho t ng c a mình thì con ngư i ph i ch ng l i thái th ng, l i, b o th , trì tu , quay lưng l i cái m i, cái t n b . - Ph i coi tr ng vai trò c a ý th c, tư tư ng, lý lu n. - Ph i giáo d c và nâng cao trình tri th c KH vì KH có v trí, vai trò c bi t quan tr ng trong i s ng con ngư i nh t là trong n n kinh t tri th c hi n nay, tri th c khoa h c là 1 trong nh ng ng l c phát tri n xh -N u cao tri th c thì ph i ch ng l i 2 khuynh hư ng: +N u cao tuy t i hóa 1 tri th c khoa h c nào ó thì s b qua nh ng tri th c khoa h c khác. + cao tuy t i hóa kinh nghi m coi thư ng lý lu n, chúng ta không coi thư ng kinh nghi m, không ph nh n kinh nghi m mà ch ng l i kinh nghi m, tuy t i i hóa kinh nghi m coi thư ng lý lu n. Kinh nghi m trong i thư ng hay KH có 1 tác d ng tiêu c c vì n u vư t qua m t gi i h n nào ó thì kinh nghi m s m t tác d ng. VD: ông nông dân BSCL mà ra mi n Trung s th t b i ngay vì i u ki n ã thay i. Nhưng k sư s không th t b i n u tr ng m t gi ng lúa không ư c em vào phòng thí nghi m sau vài ti ng s bi t ngay lý do trong khi ngư i nông dân không có lý lu n thì không bi t. - Ta tôn tr ng tri th c KH và ta i n làm ch tri th c KH. Là 1 quá trình nó ph i liên quan n quan ni m c a con ngư i v KH mà còn ph i liên quan n
6. ngu n l c, ngh l c quy t tâm c a con ngư i t bi t là ph i có i u ki n v t ch t c a con ngư i th c hi n i u này. - Khi th c hi n ngt c này thì cũng ng th i ph i kiên quy t u tranh ch ng ch nghĩa duy ý chí – CN coi ý chí là cái quy t nh tình c m. - th c hi n t t 2 ngt c trên ta ph i coi tr ng nhân t l i ích là m t trong nh ng ng l c tr c ti p thúc y con ngư i ho t ng và qua ó nó gây nên nh ng bi n i l n lao trong l ch s . - Ph i nh n th c và v n d ng úng n các l i ích, ph i bi t k t h p các l i ích khác nhau. [con ngư i g m các l i ích kinh t , chính tr , t p th hay cá nhân, gia ình, xh] - Ph i nh n th c các l i ích ó và ph i phân bi t l i ích nào là quan tr ng I, l y l i ích nào là quy t nh [ kinh t là s 1] không nên tuy t i hóa 1 l i ích nào ó mà coi thư ng các l i ích khác. - Ph i có ng cơ úng ng thái khách quan KH trong vi c nh n th c và th c hi n các l i ích. 2/ V n d ng vào s nghi p CM hi n nay - Tôn tr ng các quy lu t khách quan và nh ng i u ki n c th c a t nư c - Phát huy vai trò lãnh oc a ng, qu n lý c a nhà nư c và tính ch ng sáng t o c a qu n chúng - Kh c ph c b nh ch quan duy ý chí, ph i coi tr ng vai trò lãnh oc a ng, không ng ng phát huy vai trò c a nhà nư c trong qúa trình xây d ng và hoàn thi n nhà nư c pháp quy n XHCN. - Phát huy tính ch ng sáng t o c a qu n chúng và cu i cùng là kh c ph c b nh ch quan duy ý chí. - i lên CNXH, CM nư c ta ch u tác ng b i nh ng nhân t qu c t và th i i, tr c ti p là qúa trình khu v c hóa và toàn c u hóa [khu v c hóa và toàn c u hóa không do ai quy t nh, là v n khách quan]
7. - Tính t t y u trong qúa trình phát tri n CNXH nư c ta òi h i ph i CNH, H H nh m phát tri n llsx, xây d ng n n kinh t hi n i, nó mang tính quy lu t vào các nư c ti u CN như Vi t Nam. * Vi c b qua phương th c SXTB ti n lên CNXH có t nhiên hay không ? ta kh ng nh là có, vi c này tuân theo tính t nhiên c a l ch s mà i u này ch t nhiên khi nư c ta xây d ng cơ s v t ch t k thu t c a CNTB mà áng l ta ph i tr i qua. PK CNXH Thu t ng : “quá ” g m 2 thu t ng Quá t CNTB CNXH Quá t PK CNXH Mà csvc và k thu t này ta không th thi u ư c nên ph i ti n hành CNH, H H - Bên c nh vi c phát tri n llsx thì ph i phát tri n kinh t th trư ng, nh hư ng XHCN. Tôn tr ng cơ ch th trư ng là ưa Vi t Nam tr v úng quy lu t. Như ta ph i hi u là “kinh t th trư ng” là t m huy chương 2 m t, nghĩa là bên c nh m t tích c c còn y r y các m t tiêu c c. Câu 4: Anh/ch hãy phân tích cơ s lý lu n và nêu nh ng yêu c u phương pháp lu n c a nguyên t c toàn di n. Vi c tuân th nguyên t c này s kh c ph c ư c nh ng h n ch gì trong ho t ng nh n th c và ho t ng th c ti n Cơ s lý lu n: Cơ s lý lu n c a nguyên t c toàn di n là n i dung nguyên lý v m i liên h ph bi n: - M i s v t, hi n tư ng trong th gi i u t n t i trong muôn vàn m i liên h ràng bu c l n nhau. - Trong muôn vàn m i liên h chi ph i s t n t i c a chúng có nh ng m i liên h ph bi n.
8. - M i liên h ph bi n t n t i khách quan, ph bi n; chúng chi ph i m t cách t ng quát quá trình v n ng, phát tri n c a m i s v t, hi n tư ng x y ra trong th gi i. Nh ng yêu c u cơ b n c a nguyên t c toàn di n: Trong ho t ng nh n th c ch th ph i: - Tìm hi u, phát hi n càng nhi u m i liên h , quan h [hay nh ng c i m, tính ch t, y u t , m t,…] ang chi ph i s t n t i c a b n thân s v t càng t t. - Phân lo i xác nh nh ng m i liên h , quan h [hay nh ng c i m, tính ch t, y u t , m t,…] nào là bên trong, cơ b n, t t nhiên, n nh…; còn nh ng m i liên h , quan h [hay nh ng c i m, tính ch t, y u t , m t,…] nào là bên ngoài, không cơ b n, ng u nhiên, không n nh. - D a trên nh ng m i liên h , quan h [hay nh ng c i m, tính ch t, y u t , m t,…] bên trong, cơ b n, t t nhiên, n nh… lý gi i ư c nh ng m i liên h , quan h [hay nh ng c i m, tính ch t, y u t , m t,…] còn l i. Qua ó xây d ng m t hình nh v s v t như s th ng nh t các m i liên h , quan h [hay nh ng c i m, tính ch t, y u t , m t,…]; phát hi n ra quy lu t [b n ch t] c a nó. Trong ho t ng th c ti n ch th ph i: - ánh giá úng vai trò c a t ng m i liên h , quan h [hay nh ng c i m, tính ch t, y u t , m t,…] chi ph i s v t. - Thông qua ho t ng th c ti n, s d ng ng b nhi u công c , phương ti n, bi n pháp thích h p [mà trư c h t là nh ng công c , phương ti n, bi n pháp v t ch t] bi n i nh ng m i liên h , quan h [hay nh ng c i m, tính ch t, y u t , m t,…] c a b n thân s v t, c bi t là nh ng m i liên h , quan h bên trong, cơ b n, t t nhiên, quan tr ng…c a nó. - N m v ng s chuy n hóa các m i liên h , quan h [hay nh ng c i m, tính ch t, y u t , m t,…] c a b n thân s v t; k p th i s d ng các công c , phương
9. ti n, bi n pháp b sung phát huy hay h n ch s tác ng c a chúng, nh m lèo lái s v t v n ng, phát tri n theo úng quy lu t và h p l i ích chúng ta. Vi c tuân th nh ng nguyên t c này s kh c ph c ư c nh ng h n ch như sau trong ho t ng nh n th c và ho t ng th c ti n: Quán tri t và v n d ng sáng t o nguyên t c toàn di n s giúp ch th kh c ph c ư c ch nghĩa phi n di n ch nghĩa chi t trung, ch nghĩa ng y bi n,… trong ho t ng th c ti n và nh n th c c a chính mình. - Ch nghĩa phi n di n: là cách xem xét ch th y m t m t, m t m i quan h , tính ch t nào ó mà không th y ư c nhi u m t, nhi u m i quan h , nhi u tính ch t c a s v t. - Ch nghĩa chi t trung: là cách xem xét ch chú ý n nhi u m t, nhi u m i liên h c a s v t nhưng không rút ra ư c m t b n ch t, không th y ư c m i liên h cơ b n c a s v t; mà coi chúng như nhau, k t h p chúng m t cách vô nguyên t c, tùy ti n. - Ch nghĩa ng y bi n: là cách xem xét qua ó ánh tráo cái cơ b n v i cái không cơ b n, cái ch y u v i cái th y u,…hay ngư c l i nh m t ư cm c ích hay l i ích c a mình m t cách tinh vi. Câu 5. Anh/Ch hãy phân tích cơ s lý lu n và nêu nh ng yêu c u phương pháp lu n c a nguyên t c phát tri n. Vi c tuân th nguyên t c này s kh c ph c ư c nh ng h n ch gì trong ho t ng nh n th c và ho t ng th c ti n. Cơ s lý lu n c a nguyên t c phát tri n N i dung c a nguyên lý c a s phát tri n: * Th nào là s phát tri n: - do có s tác ng gi a các m t trong cùng 1 s v t ho c gi a các s v t v i nhau ã làm cho các s v t không ng ng v n ng và phát tri n.
10. - Nhưng khi v n ng và khái ni m phát tri n không ng nghĩa v i nhau. V n ng là s bi n i nói chung [có i lên, i xu ng, có sang trái, có th sang ph i] trong khi ó phát tri n ch khái quát s v n ng i lên. - Như v y, phát tri n là ph m trù tri t h c khái quát v sư v n ng i lên, t th p n cao, t ơn gi n n ph c t p, t không hoàn thi n n hoàn thi n. - Phép bi n ch ng duy v t không ch th a nh n phát tri n c a th gi i mà nó còn ch ra cách th c, ngu n g c, khuynh hư ng c a s phát tri n. M t khác nó cũng ch ra phát tri n không ph i lúc nào cũng di n ra theo ư ng th ng mà trái l i r t quanh co, r t ph c t p, th m chí có nh ng bư c th t lùi t m th i. * Tính ch t c a s phát tri n: - Tính khách quan: nguyên nhân, ngu n g c c a s phát tri n n m bên trong các s v t hi n tư ng, do quá trình u tranh c a các m t il p gi i quy t mâu thu n => s phát tri n di n ra c l p v i ý th c c a con ngư i -> con ngư i không th dùng ý chí ch quan c a mình ngăn c n s phát tri n c a th gi i. - Tính ph bi n: s phát tri n di n ra t t c s v t, hi n tư ng m i lĩnh v c c a th gi i: t nhiên, xã h i và tư duy. VD: trong t nhiên: s phát tri n c u gi i t nhiên: vô sinh và h u sinh. Vô sinh: s tác ng l n nhau gi a chúng n 1 i u ki n nh t nh nào ó s t o ra 1 ch t ph c t p hơn. H u sinh: kh năng hoàn thi n và thích nghi trư c s bi n i c a môi trư ng. VD: XH, năng l c chinh ph c t nhiên và kh năng c i t o XH ngày càng t t p hơn. VD: Tư duy, trình nh n th c và hi u bi t c a th h sau bao gi cũng cao hơn th h trư c. S hi u bi t c a con ngư i ngày nay càng r ng hơn, sâu hơn. - Tính a d ng phong phú c a s phát tri n: phát tri n là khuynh hư ng chung c a th gi i, song m i s v t hi n tư ng, quá trình phát tri n l i không gi ng nhau, không ng u do chúng t n t i không gian, th i gian khác nhau. M t khác, trong quá trình phát tri n c a mình, s v t còn ch u nh ng s tác ng c a các s v t, hi n tư ng khác, c a t t c các y u t và i u ki n khác.
11. Nh ng s tác ng như v y có th thúc y ho c kìm hãm s phát tri n ôi khi nó làm thay i chi u hư ng phát tri n, th m chí làm cho s v t th t lùi. VD: t i sao VN l i kém phát tri n hơn so v i TG vì th i gian VN bư c vào cơ ch th trư ng mu n màng hơn, r i do chi n tranh => hoàn c nh, i u ki n khác nhau mà các s v t phát tri n khác nhau. Nh ng yêu c u phương pháp lu n c a nguyên t c phát tri n − Trong ho t ng nh n th c yêu c u ch th ph i: Phát hi n nh ng xu hư ng bi n i, chuy n hóa, nh ng giai o n t n t i c a b n thân s v t trong s t v n ng và phát tri n c a chính nó; Xây d ng ư c hình nh ch nh th v s v t như s th ng nh t các xu hư ng, nh ng giai o n thay i c a nó; t ó phát hi n ra quy lu t v n ng, phát tri n [b n ch t] c a s v t. Khi ta xem xét b t kỳ s v t, hi n tư ng nào thì ta không ch nhìn nh n, n m b t nh ng cái hi n ang t n t i mà ta còn ph i th y rõ nh ng khuynh hư ng phát tri n trong tương lai c a chúng. ng th i ph i th y ư c nh ng bi n i i lên cũng như bi n i có tính ch t th t lùi. Nhưng i u cơ b n ph i khái quát ư c nh ng bi n i chính v ch ra nh ng khuynh hư ng bi n i c a s v t, hi n tư ng. Ph i phân chia quá trình phát tri n c a s v t thành nh ng giai o n mà trên cơ s ó tìm ra nh ng phương pháp nh n th c và cách th c tác ng cho phù h p thúc y s v t phát tri n nhanh hay kìm hãm s phát tri n ó. Tùy thu c s phát tri n ó có l i hay có h i iv i i s ng c a con ngư i. VD: Tư tư ng c a c Ph t: i ngư i g m 4 giai o n: Sinh – Tr - D - Di t − Trong ho t ng th c ti n yêu c u ch th ph i: Chú tr ng n m i i u ki n, kh năng…t n t i c a s v t nh n nh úng các xu hư ng, nh ng giai o n thay i có th x y ra i v i nó Thông qua ho t ng th c ti n, s d ng nhi u công c , phương ti n, bi n pháp thích h p [mà trư c h t là công c , phương ti n, bi n pháp v t ch t] bi n i nh ng i u ki n, phát huy hay h n ch nh ng kh năng…t n t i c a s v t
12. nh m lèo lái s v t v n ng, phát tri n theo hư ng h p quy lu t và có l i cho chúng ta Vi c tuân th nguyên t c này s kh c ph c ư c nh ng h n ch gì trong ho t ng nh n th c và ho t ng th c ti n: Quán tri t và v n d ng sáng t o nguyên t c phát tri n s giúp ch th kh c ph c ư c quan i m [tư duy] siêu hình trong ho t ng th c ti n và nh n th c c a chính mình. Quan i m phát tri n mâu thu n v i s trì tr , b o th trong nh n th c và trong ho t ng th c ti n Nguyên t c phát tri n òi h i ch th ph i s d ng các nguyên t c khác kèm theo m i làm sáng t b n tính v n ng và phát tri n t thân c a s v t như nguyên t c [phân tích] mâu thu n, nguyên t c tích lư ng-ch t, nguyên t c ph nh bi n ch ng, …. Câu 6. Phân tích n i dung quy lu t th ng nh t và u tranh gi a các m t i l p [quy lu t mâu thu n]. Ý nghĩa phương pháp lu n c a quy lu t này. ng C ng s n Vi t Nam ã và ang v n d ng quy lu t này như th nào vào s nghi p cách m ng hi n nay nư c ta? Phân tích n i dung quy lu t th ng nh t và u tranh gi a các m t i l p Quy lu t mâu thu n ch ra ngu n g c, ng l c c a s phát tri n, ph n ánh quá trình u tranh gi i quy t mâu thu n bên trong s v t. Chính vì v y quy lu t mâu thu n là cơ s phương pháp lu n trong vi c phân tích mâu thu n + quá trình u tranh gi i quy t v i 3 yêu c u cơ b n sau: - Mâu thu n t n t i khách quan, ph bi n: s v t hi n tư ng nào cũng có mâu thu n và mâu thu n là cái v n có c a b n thân s v t, b i v y mu n cho s v t, hi n tư ng phát tri n thì ph i phát hi n ra mâu thu n nhưng ph i tìm ra m i liên h tác ng qua l i l n nhau gi a các m t i l p ó.
13. - Và khi phân tích mâu thu n ph i xem xét quá trình phát sinh, phát tri n c a t ng mâu thu n ph i xem xét quá trình phát sinh, phát tri n và s tác ng qua l i l n nhau + v trí c a t ng m t i l p + nh ng m i quan h tác ng qua l i gi a chúng, i u ki n chuy n hóa l n nhau gi a chúng. VD: mâu thu n bên trong, bên ngoài, mâu thu n thi t y u, không thi t y u. - thúc y s v t phát tri n thì ph i gi i quy t mâu thu n nhưng ph i tôn tr ng nguyên t c và gi i quy t mâu thu n là u tranh c a các m t i l p nhưng vi c u tranh gi i quy t mâu thu n ph i phù h p v i trình phát tri n c a mâu thu n, ph i tìm ra nh ng phương th c, phương ti n, l c lư ng gi i quy t mâu thu n nhưng mâu thu n ch ư c gi i quy t khi i u ki n ã chín mu i, b i v y ph i ch ng thái ch quan nóng v i và tích c c thúc y i u ki n khách quan làm i u ki n gi i quy t mâu thu n i n ch chín mu i. - Nh ng mâu thu n khác nhau ph i có phương pháp gi i quy t khác nhau. VD: trong XH có giai c p i kháng có 2 lo i mâu thu n: + Mâu thu n i kháng: a ch - nông dân. + Mâu thu n trong n i b nhân dân: mâu thu n không i kháng: gi a công nhân và nông dân. Ph i tôn tr ng quy t c gi i quy t mâu thu n => u tranh. Phương pháp gi i quy t khác nhau: mâu thu n i kháng b ng nhi u phương pháp nhưng ch y u b ng b o l c; mâu thu n không i kháng không dùng b o l c. VD: x y ra b o lo n Tây Nguyên ta xác nh ây là mâu thu n v a i kháng v a không i kháng. L n u ta th t b i vì ta không xác nh ư c k nào là i kháng th c s . Khi ã xác nh ư c là CIA thì ta ph i dùng b o l c ngay. Ý nghĩa phương pháp lu n. − Vi c nghiên c u quy lu t th ng nh t và u tranh gi a các m t i l p có ý nghĩa phương pháp lu n quan tr ng i v i nh n th c và ho t ng th c ti n.
14. − phân tích úng b n ch t c a s v t, trư c h t ph i nh n th c s v t như m t th c th ng nh t, ti p ó ph i nghiên c u nh ng m t khác nhau, nh ng m t i l p và tác ng qua l i gi a các m t il p nh n bi t mâu thu n và ngu n g cc as v n ng và phát tri n. − Khi phân tích mâu thu n, ph i xem xét toàn di n các m t i l p; theo dõi toàn b quá trình phát sinh, phát tri n c a các m t ó; nghiên c u s u tranh c a chúng qua t ng giai o n. − Ph i xác nh úng tr ng thái chín mu i c a mâu thu n; tìm ra phương th c, phương ti n và l c lư ng có kh năng gi i quy t mâu thu n và t ch c th c ti n gi i quy t mâu thu n m t cách th c t . − Mâu thu n ch ư c gi i quy t khi có i u ki n chín mu i. Cho nên, chúng ta không ư c gi i quy t mâu thu n m t cách v i vàng khi chưa có i u ki n; ph i t o i u ki n th c y s chín mu i c a mâu thu n và i u ki n gi i quy t. − i v i các mâu thu n khác nhau ph i có phương pháp gi i quy t khác nhau. i u ó tuỳ thu c vào b n ch t c a mâu thu n, vào nh ng i u ki n c th . Ph i có bi n pháp gi i quy t thích h p v i t ng mâu thu n. − Tóm l i, t nh ng i u trình bày trên ây, chúng ta nh n th y, m i s v t và hi n tư ng u ch a ng nh ng m t, nh ng khuynh hư ng i l p t o thành mâu thu n trong b n thân s v t; s th ng nh t và u tranh c a các m t il p t o thành xung l c n i t i c a s v n ng và phát tri n, d n n s m t i c a cái cũ và s ra i c a cái m i. S v n d ng c a ng C ng s n Vi t Nam vào s nghi p cách m ng hi n nay nư c ta − Nư c ta ang trong th i kỳ quá lên CNXH nên t n t i khách quan n n kinh t nhi u thành ph n và xã h i có nhi u giai c p. Mâu thu n gi a các thành ph n kinh t và gi a các giai c p là t t y u. ng CSVN ã và ang v n d ng linh ho t quy lu t th ng nh t và u tranh gi a các m t i l p trong vi c ra chính
15. sách phát tri n các thành ph n kinh t . Các TPKT u ư c th a nh n t n t i khách quan và NN t o i u ki n, môi trư ng chúng t n t i và phát tri n trên th c t . ng th i các thành ph n kinh t ư c bình ng trư c pháp lu t − ng CS Vi t Nam cũng nh n bi t mâu thu n cơ b n c a xã h i có giai c p là mâu thu n gi a giai c p công nhân v i t ng l p tư s n. Tuy nhiên, ng ta cũng nh n rõ ây là mâu thu n trong n i b nhân dân, là nh ng mâu thu n c c b , t m th i ch không ph i là mâu thu n i kháng như trong các nư c TBCN nên phương pháp gi i quy t tuy t i không dùng b o l c cách m ng. − Trong n n kinh t th trư ng nh hư ng XHCN t n t i các mâu thu n cơ b n sau ây: Mâu thu n gi a m c tiêu tăng trư ng kinh t và b o v môi trư ng Mâu thu n gi a l i ích các nhân v i l i ích t p th và l i ích xã h i Mâu thu n gi a tính ưu vi t c a n n kinh t th trư ng v i nh ng m t trái c a nó Mâu thu n gi a s phát tri n t giác theo con ư ng i lên CNXH v i khuynh hư ng t phát i lên CNTB. − Nh n bi t các mâu thu n trên, v n d ng quy lu t mâu thu n: ng và NN ta ã ưa ra các qui nh pháp lu t ràng bu c các ch th trong xã h i mà c bi t là các ch th kinh t th c hi n nghiêm túc các qui nh v môi trư ng như qui nh xây d ng h th ng x lý nư c th i, rác công nghi p, rác y t … Tích c c giáo d c tuyên truy n ý th c c a các ch th kinh t . ưa v n môi trư ng vào quá trình l p k ho ch phát tri n qu c gia… Câu 7: Anh/ch hãy phân tích n i dung quy lu t chuy n hóa t nh ng thay i v lư ng d n n nh ng thay i v ch t và ngư c l i. Ý nghĩa phương pháp lu n c a quy lu t này. ng c ng s n Vi t Nam ã và ang v n d ng quy lu t này như th nào vào s nghi p cách m ng hi n nay nư c ta. Ch t, lư ng, , i m nút, bư c nh y
16. - Ch t là ph m trù TH dùng ch tính quy nh v n có c a s v t, c trưng cho s v t là nó, giúp phân bi t nó v i các s v t khác. - Lư ng là ph m trù TH dùng ch tính quy nh v n có c a s v t, bi u th vê m t qui mô, t c c as v n ng, phát tri n c a s v t cũng như c a các thu c tính [ch t] c a nó. - là ph m trù TH dùng ch gi i h n mà trong ó s thay i v lư ng chưa làm cho ch t thay i căn b n, ch t cũ chưa m t i và ch t m i chưa xu t hi n. - i m nút là ph m trù TH dùng ch m c [gi i h n] mà s thay iv lư ng vư t qua nó s làm ch t thay i căn b n. - Bư c nh y là ph m trù TH dùng ch s chuy n hóa v ch t do nh ng thay i v lư ng trư c ó gây ra. Bư c nh y là giai o n cơ b n trong ti n trình phát tri n c a b n thân s v t, nó t n t i khách quan, ph bi n, a d ng. Bư c nh y có th chia thành: bư c nh y toàn b -bư c nh y c c b ; bư c nh y t bi n- bư c nh y d n d n; bư c nh y trong t nhiên-bư c nh y trong xã h i-bư c nh y trong tư duy. N i dung quy lu t chuy n hóa t nh ng thay i v lư ng d n n nh ng thay i v ch t và ngư c l i − M is v t u ư c c trưng b ng s thông nh t gi a ch t và lư ng. − S v tb t uv n ng, phát tri n b ng s thay i v lư ng [m t cách liên t c hay ti m ti n]; n u lư ng ch thay i trong , chưa vư t quá i m nút thì ch t không thay i căn b n khi lư ng thay i vư t qua , quá i m nút thì ch t s thay i căn b n, bư c nh y nh t nh s x y ra. − Bư c nh y làm cho ch t thay i [m t cách gián o n và t bi n]; Ch t [s v t] cũ m t i, ch t [s v t] m i ra i. Ch t m i gây ra s thay i v lư ng [làm thay i quy mô t n t i, t c , nh p i u v n ng, phát tri n c a s v t]. − S thay i v lư ng gây ra s thay i v ch t và s thay i v ch t gây ra s thay i v lư ng là phương th c v n ng, phát tri n c a m i s v t trong th gi i. Phát tri n v a mang tính liên t c v a mang tính gián o n.
17. Ý nghĩa phương pháp lu n c a quy lu t này Ch ra cách th c, cơ ch c a s phát tri n là i t nh ng biên i nh nh t d n d n v lư ng d n n gi i h n thì gây ra nh ng bi n i cơ b n v ch t thông qua bư c nh y v t và ngư c l i. ó chính là cơ s phương pháp lu n chung cho m i cơ ch phát tri n c a th gi i v i 3 yêu c u cơ b n sau ây: − Bư c nh y là cho ch t m i thay th ch t cũ, là t t y u c a s v n ng phát tri n. Song s thay i v ch t nó ch di n ra khi lư ng ã thay i n i m nút. Chính vì v y, trong ho t ng th c ti n, mu n t o ra ư c bư c nh y thì ph i quan tâm n vi c tích lũy v lư ng và khi lư ng thay i n i m nút thì ph i th c hi n bư c nh y là yêu c u khách quan c a s phát tri n. Chính vì v y, c n ch ng l i tư tư ng nóng v i, ch quan, duy ý chí cũng như c n ch ng l i tư tư ng không dám th c hi n bư c nh y t o s thay i v ch t. Vd: năng nh t ch t b , góp gió thành b o Vd: chưa h c bò ch lo h c ch y. Vd: các i u ki n ã y nhưng ch n ch không l y nhau. Vd: th i cơ như con r ng bay ngang qua c a s : r t nhanh. − S thay i v ch t c a s v t còn ph thu c vào vi c liên k t các y u t t o thành s v t. Do ó, trong ho t ng c a mình, con ngư i c n ph i bi t t o ra s tác ng vào phương th c liên k t các y u t t o ra s v t. Vd: kim cương và than chì u ư c t o ra b i carbon do phương th c liên k t các y u t khác nhau. Vd: s c m nh c a 1 i bóng, s c m nh t p th nhưng thi u liên k t các c u th => th t b i. Vd: trong XH, l i ích là ch t keo không th gì phá n i. − Quy lu t t nhiên và xã h i u khách quan như nhau, nhưng khác v i quy lu t t nhiên – quy lu t t ng nó di n ra, quy lu t c a xã h i có s tham gia c a con ngư i có ý th c. Do ó, bư c nh y trong lĩnh v c xã h i ư c th c hi n thì con ngư i không ch trông ch vào quy lu t khách quan mà ph i n l c ch quan.
18. Vd: t nư c phát tri n ta ph i ch m d t th i kỳ quá . Trư c h t t t c ng, dân, t nư c ph i t n t i trong t t c các qui lu t khách quan, ngoài ra ph i phát huy tinh th n năng ng ch quan, ó là con ngư i => không chung chung mà là ng, nhà nư c, nhân dân. S v n d ng quy lu t này c a ng c ng s n Vi t Nam vào s nghi p cách m ng hi n nay nư c ta Quy lu t này ư c v n d ng trong th c ti n cách m ng Vi t Nam r t sinh ng: − Trong cách m ng ch ng th c dân, qu c, ng ta ã n m ư c qui lu t c a s bi n i, v n d ng lý lu n ó vào th c ti n. Chúng ta ph i xây d ng l c lư ng cách m ng d n d n, t nh n l n, t nh ng tr n ánh nh n tr n ánh l n, t ánh du kích n tr n ánh chính quy. Quá trình phát tri n c a phong trào cách m ng ư c bi n i d n d n. Trong kháng chi n ch ng th c dân Pháp [1946- 1954] chúng ta ã l n m nh d n v các m t quân s , chính tr và ngo i giao. Ví d , t chi n th ng Vi t B c Thu- ông [1947], chi n th ng biên gi i [1950], chi n th ng Hòa Bình, Tây B c [1952-1953], cho n chi n th ng i n Biên Ph [1954] làm ch n ng a c u. S bi n i d n d n v quân s ã t o ra s bi n iv ch t. Th c dân Pháp ph i u hàng. Hòa bình l p l i ông Dương, mi n B c hoàn toàn gi i phóng. t nư c ta bư c sang giai o n m i thay i h n v ch t. − Cũng lý gi i như v y, cu c kháng chi n ch ng M Mi n Nam cũng là m t quá trình bi n i v lư ng. T chi n th ng chi n tranh c bi t [1961-1965] n chi n tranh c c b [1965-1968]. T chi n tranh c c b chúng ta ã chi n th ng chi n lư c Vi t Nam hóa chi n tranh và ông Dương hóa [1969-1973] c a qu c M và cu i cùng chúng ta ã m chi n d ch t ng ti n công và n i d y mùa xuân 1975 gi i phóng mi n Nam, nh cao c a nó là chi n d ch "H Chí Minh" [ngày 30.4.1975]. − Ngày nay, trong công cu c i m i, xây d ng n n kinh t t nư c, chúng ta cũng ng d ng phương pháp lu n c a qui lu t lư ng ch t. Quá trình phát tri n n n kinh t t nư c trong giai o n hi n nay không th nóng v i. Ph i xây d ng
19. cơ s v t ch t t u thông qua quá trình CNH – H H t nư c, u tư xây d ng CSHT, hoàn thi n KTTT cho phù h p v i trình phát tri n c a t nư c, ph i tích lũy và t n d ng s c m nh c a các thành ph n kinh t , phát ng s c m nh c a toàn dân, c a các ngu n l c kinh t c a t nư c, nông nghi p, công nghi p, th y s n, năng lư ng d u khí, du l ch, d ch v … t t c t o nên s c m nh to l n c a n n kinh t qu c dân. Chính vì v y, n n kinh t nư c ta hi n nay ã t ư c nh ng thành t u to l n. ng ta ã v n d ng t ng h p t t c các quy lu t m t cách y , sâu s c, năng ng, sáng t o phù h p v i i u ki n c th c a dân t c ưa t nư c thoát kh i kh ng ho ng kinh t , c ng c a v trên trư ng qu c t và bư c u ãg t hái ư c nh ng thành qu áng m ng như: gia nh p phiên ch toàn c u WTO, Thành viên không thư ng tr c ih i ng Liêp h p qu c... và ph n u n năm 2020 nư c ta s cơ b n là m t nư c công nghi p. t nư c có n hoa hay không là do tay tôi, tay b n vun tr ng. " ng h i T c qu c ã làm gì cho ta, mà c n h i ta ã làm gì cho t qu c hôm nay". Câu 8. Ph nh bi n ch ng là gì? B ng lý lu n và th c ti n, anh/ch hãy ch ng minh r ng cu c u tranh gi a cái m i và cái cũ là 1 quá trình khó khăn, lâu dài, ph c t p; cái m i s có th th t b i t m th i, nhưng cu i cùng nó s chi n th ng cái cũ. * Ph nh bi n ch ng là gì? - Ph nh bi n ch ng là ph m trù tri t h c dùng ch m t m t khâu c a quá trình t phát tri n c a s v t ưa n s ra i c a cái m i ti n b hơn so v i cái cũ b ph nh. Ph nh bi n ch ng cũng là s kh ng nh. Ph nh bi n ch ng g ng li n v i gi i quy t mâu thu n và bư c nh y v ch t x y ra bên trong s v t; nó mang tính khách quan – n i t i, tính k th a – ti n lên.
20. - Ph nh bi n ch ng là m t hình th c c th hóa nguyên lý v s phát tri n, có khuynh hư ng ti n lên theo hình th c xoáy c, th hi n tính chu kỳ trong quá trình phát tri n. Do ó, ph nh bi n ch ng là cơ s , phương pháp lu n : + Giúp chúng ta hi u ư c xu hư ng phát tri n c a th gi i, ó là quá trình di n ra không th ng t p, mà quanh co, ph c t p, u c di n t b ng ư ng xoáy c, song phát tri n là khuynh hư ng chung, khuynh hư ng ch o, t t y u c a s v n ng. VD: CMVN: tính t th i i m CSVN ra i n nay, cho ta th y l ch s phát tri n c a dân t c ngày càng phát tri n i lên và không i theo con ư ng th ng mà quanh co, khúc khu u như b t kỳ l ch s phát tri n nào khác. ó là s ch ng i c a CN qu c M , s phá phách c a các th l c tư b n, ó là s sai l m c a chính chúng ta trong quá trình xây d ng và phát tri n t nư c. Nó ã t o cho l ch s nư c ta phát tri n có nh ng lúc c c kỳ khó khăn, gian kh …. + Giúp ta hi u y hơn v cái m i, cái m i ra i là phù h p v i quy lu t là cái t t th ng. Th nhưng, trong lúc cái m i v a n y sinh thì cái cũ v n còn có s c m nh. B i v y, cái quan i m chân chính v s phát tri n thì ph i phát hi n cái m i, ng h , nuôi dư ng , b o v và phát tri n cái m i. Có như v y, “ cái m i” m i chi n th ng ư c cái cũ và kh ng nh ư c mình trong hi n th c. Vì cái m i là cái ơn nh t, còn non n t, m ng manh,y u u i; cái cũ m t i nhưng chưa m t i h ng mà v n còn s , to l n, m nh m . VD: m t tư tư ng m i, 1 doanh nghi p m i, 1 cách qu n lý m i, 1 phát minh k thu t m i… Quan sát hi n tư ng t nhiên, trên m t t hàng trăm, hàng ngàn nh ng cây tre, to l n, kh e m nh chen chút nhau giành m c y kín m t t. Nhưng b ng s c s ng tuy t v i c a cái m i thì cây măng v n tr i lên m t t , ây là i u t t y u, không ai c n ư c, nó ch có th m c th ng hay cong mà thôi. Trong xã h i, các th l c khác thù ch và tìm m i cách tiêu di t CNXH, nhưng CNXH v n t n t i vì ó là t t y u.

Page 2

YOMEDIA

Tổng hợp 15 câu ôn thi triết học. Cung cấp đáp án Ôn thi Triết học thuộc Cao học Kinh tế

11-06-2010 9732 3001

Download

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2009-2019 TaiLieu.VN. All rights reserved.