Cạnh tranh độc quyền trong nền kinh tế thị trường

Ngày nay với sự phát triển của nền kinh tế thị trường khiến cho các doanh nghiệp ngày càng đầu tư và phát triển cả về chất lượng sản phẩm và đầu tư cho khâu quảng cáo. Cạnh tranh độc quyền là một phần thiết yếu trong nền kinh tế thị trường ở Việt Nam hiện nay. Một thị trường cạnh tranh độc quyền sẽ giúp cho doanh nghiệp đổi mới đầu tư công nghệ sản xuất, đem lại cho người tiêu dùng những sản phẩm có chất lượng với giá thành cạnh tranh. Vậy cạnh tranh độc quyền là gì? Bài viết dưới đây chúng tôi sẽ đề cập rõ hơn về vấn đề này.

Cạnh tranh độc quyền là gì

Cạnh tranh độc quyền là đặc trưng của một ngành công nghiệp trong đó nhiều công ty cung cấp các sản phẩm hoặc dịch vụ tương tự nhau, nhưng không phải là thay thế hoàn hảo.

Rào cản gia nhập và rút lui trong một ngành cạnh tranh độc quyền là thấp, và các quyết định của một công ty không ảnh hưởng trực tiếp đến các đối thủ cạnh tranh. Cạnh tranh độc quyền có liên quan chặt chẽ đến chiến lược kinh doanh khác biệt hóa sản phẩm.

Bản chất của cạnh tranh độc quyền một nền tảng trung gian giữa độc quyền và cạnh tranh hoàn hảo cùng sự kết hợp các yếu tố của chúng. Các doanh nghiệp trong cạnh tranh độc quyền đều có sức mạnh thị trường tương đối thấp như nhau và đều là người quyết định giá.

Cạnh tranh độc quyền cũng là một hình thức cạnh tranh đặc trưng của một số ngành công nghiệp quen thuộc trong cuộc sống hàng ngày như: nhà hàng, quần áo, đồ điện tử, đồ gia dụng,…

Đặc điểm cơ bản của cạnh tranh độc quyền

Sau khi tìm hiểu cạnh tranh độc quyền là gì?, thì đặc điểm của cạnh tranh độc quyền cũng là điều cần lưu ý. Cạnh tranh độc quyền có các đặc điểm sau đây:

– Nhiều người bán: Có lượng lớn các công ty bán các sản phẩm liên quan chặt chẽ nhưng không đồng nhất với nhau. Mỗi công ty hoạt động độc lập và có một thị phần nhất định. Do vậy, cá nhân một công ty đã kiểm soát hạn chế giá thị trường. Số lượng các công ty dẫn đến sự cạnh tranh lớn trên thị trường.

– Khác biệt hóa sản phẩm: Mỗi công ty lại có một vị thế trong việc thực hiện một số mức độ độc quyền thông qua sự khác biệt về sản phẩm. Khác biệt hàng hóa về sản phẩm là sự khác biệt của sản phẩm trên cơ sở về thương hiệu, kích thước, màu sắc, hình dáng, màu sắc,… Sản phẩm của các công ty có thể tương tự nhau nhưng không thể thay thế hoàn hảo cho công ty khác. Người tiêu dùng mua một sản phẩm khác biệt giữa các sản phẩm giống nhau được sản xuất bởi các công ty khác nhau. Họ sẵn sàng trả các mức giá khác nhau cho cùng một sản phẩm được sản xuất bởi các công ty khác nhau. Chính điều này mang lại một số độc quyền cho cá nhân của mỗi công ty trong việc tạo ảnh hưởng đến giá thị trường của sản phẩm.

– Chi phí bán hàng: Đặc điểm điểm thứ ba là về chi phí bán hàng, là tiêu chí khiến cho sản phẩm được phân biệt với nhau và những khác biệt này được người mua biết đến thông qua chi phí bán hàng. Không có chi phí bán hàng trong cạnh tranh hoàn hảo vì sự hoàn hảo của thông tin giữa người mua và người bán. Tương tự, với độc quyền, chi phí bán hàng chỉ là một lượng nhỏ vì công ty không phải đối mặt với sự cạnh tranh từ bất kỳ công ty nào khác.

– Tự do gia nhập: Trong thị trường cạnh tranh độc quyền, các công ty có thể tự do gia nhập hoặc rời khỏi ngành bất cứ lúc nào họ muốn. Điều này đảm bảo không có lợi nhuận bất thường nào đối với một công ty trong dài hjan. Nhưng cần lưu ý rằng việc tham gia thị trường cạnh tranh độc quyền không dễ dàng và miễn phí như là cạnh tranh hoàn hảo.

– Lợi nhuận bình thường trong dài hạn: Trong dài hạn, lợi nhuận sẽ thu hẹp khi người mới tham gia vào thị trường để cạnh tranh. Do rào cản gia nhập nên các doanh nghiệp mới có thể thấy được tất cả các khoản lợi nhuận siêu ngạch nào được tạo ra và nhanh chóng tham gia để giành lấy thị phần. Do đó, trong khi một số doanh nghiệp có thể thu lợi nhuận từ các sản phẩm mới trong ngắn hạn thì những khoản lợi nhuận siêu ngạch này lại bị giảm xuống khi cạnh tranh xuất hiện.

– Thông tin không hoàn hảo: Nhiều người tiêu dùng lựa chọn một trong vài sản phẩm, hàng hóa được bày bán ở gần nhà. Đôi khi người mua có thể biết về một loại hàng hóa cụ thể ở nơi có sẵn giá thấp. Tuy nhiên cũng không thể tự mình đi đến đó, tương tự như việc người bán không biết chính xác sở thích của người mua và từ đó không cung cấp được dịch vụ đúng nơi mà khách hàng có nhu cầu cao.  

– Cạnh tranh phí giá cả: Trên thị trường cung cấp các sản phẩm, dịch vụ khác nhau nên doanh nghiệp cạnh tranh cả về chất lượng. Đồng thời các doanh nghiệp cũng sẽ cạnh tranh nhau dựa trên các yếu tố phi giá cả khác như vị trí, thương hiệu, quảng cáo và chất lượng.

Phần tiếp theo của bài viết cạnh tranh độc quyền là gì? Chúng tôi sẽ đề cập đến những ưu, nhược điểm của thị trường cạnh tranh độc quyền.

Ưu, nhược điểm của thị trường cạnh tranh độc quyền

Trên thực tế, cạnh tranh độc quyền dẫn đến những ưu nhược điểm như thế nào? Trước hết về ưu điểm, cạnh tranh độc quyền giúp Đa dạng hóa sản phẩm trên thị trường giúp người tiêu dùng có nhiều sự lựa chọn khác nhau phù hợp với từng nhu cầu và mức thu nhập khác nhau của các đối tượng người dùng. Tuy nhiên, cạnh tranh độc quyền cũng dẫn đến những nhược điểm như:

– Mức giá lớn hơn chi phí cận biên nên gây ra nhiều tổn thất xã hội, từ đó phúc lợi xã hội giảm.

– Các hãng cạnh tranh độc quyền hoạt động với công suất thừa

– Thị trường cạnh tranh độc quyền thường hoạt động kinh tế kém hiệu quả hơn, các doanh nghiệp thiết lập quy mô sản xuất nhỏ hơn quy mô sản xuất tối ưu, giá bán lớn hơn chi phí biên.

Trên đây, chúng tôi đã đề cập đến nội dung cạnh tranh độc quyền là gì? Nếu Quý bạn đọc có bất cứ thắc mắc nào về vấn đề này, đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ giải đáp thắc mắc.

Cạnh tranh độc quyền là gì? Nó có những đặc điểm nào... Những thông tin về vấn đề này sẽ được TheBannk giải đáp trong nội dung bài viết dưới đây. Hãy cùng theo dõi bài viết để tìm câu trả lời nhé.

Cạnh tranh độc quyền là một phần thiết yếu trong nền kinh tế thị trường hiện nay. Một thị trường cạnh tranh độc quyền sẽ thúc đẩy các doanh nghiệp đổi mới đầu tư công nghệ sản xuất, đem đến cho người tiêu dùng những sản phẩm có chất lượng với giá thành cạnh tranh. Cạnh tranh độc quyền là gì?

Cạnh tranh độc quyền là gì?

Cạnh tranh độc quyền trong nền kinh tế thị trường

Cạnh tranh có nghĩa là gì trong hoạt động kinh doanh 

Cạnh tranh độc quyền trong nền kinh tế thị trường

Những đặc điểm của cạnh tranh độc quyền trong kinh doanh

Cạnh tranh độc quyền trong nền kinh tế thị trường

Những mặt hàng cạnh tranh độc quyền trên thị trường 

Cạnh tranh độc quyền trong nền kinh tế thị trường

Nguyên nhân của cạnh tranh độc quyền trong kinh doanh 

Cạnh tranh độc quyền trong nền kinh tế thị trường

Ưu điểm và hạn chế của cạnh tranh độc quyền

Cạnh tranh độc quyền sẽ có những ưu điểm và nhược điểm tác động đến thị trường như sau:

Ưu điểm của độc quyền

  • Ưu điểm của cạnh tranh độc quyền đó là không có sự rào cản khi gia nhập vào thị trường, điều này giúp cho bất kỳ doanh nghiệp nào đều có thể gia nhập hoặc thoát khỏi thị trường độc quyền. Từ đó thị trường có tính cạnh tranh cao hơn. 
  • Sự khác biệt hóa tạo ra sự đa dạng sản phẩm, dịch vụ trên thị trường. Giúp cho người tiêu dùng có sự da dạng khi lựa chọn sản phẩm và những tiện ích cho người tiêu dùng. 
  • Cạnh tranh độc quyền giúp cho các doanh nghiệp có động lực để nghiên cứu và phát triển. 
  • Các doanh nghiệp trong thị trường cạnh tranh độc quyền thường sử dụng quảng cáo như một công cụ để tạo sự khác biệt cho sản phẩm hàng hóa, dịch vụ của mình so với đối thủ. Điều này cung cấp cho người tiêu dùng thông tin và do đó, giảm chi phí tìm kiếm.

Nhược điểm của thị trường cạnh tranh độc quyền 

  • Không hiệu quả về mặt kỹ thuật cũng như phân bổ - điều này dẫn đến tổn thất phúc lợi nghiêm trọng - vấn đề kinh tế cơ bản là phân bổ nguồn lực theo cách hiệu quả nhất vẫn chưa được giải quyết.
  • Đôi khi làm lãng phí tài nguyên 
  • Khi có nhiều doanh nghiệp cùng tham gia thị trường cạnh tranh độc quyền. Điều này khiến việc tiếp cận quy mô bị hạn chế. Khi có quá nhiều doanh nghiệp tham gia sẽ khiến người tiêu dùng có quá nhiều sự lựa chọn, từ đó việc tìm kiếm trở nên khó khăn hơn, chi phí cao hơn. 
  • Những quảng cáo có thể đánh lừa người tiêu dùng 
  • Chi phí quảng cáo thường được cộng dồn vào giá sản phẩm từ đó tăng giá thành sản phẩm, bất lợi cho người tiêu dùng
  • Không có lợi nhuận siêu ngạch dẫn đến sự hạn chế sự đổi mới và đầu tư vào R&D. 

So sánh giữa cạnh tranh độc quyền và cạnh tranh hoàn hảo 

Đặc điểm so sánh

Cạnh tranh hoàn hảo

Cạnh tranh độc quyền

Khái niệm

Cạnh tranh hoàn hảo (tiếng Anh: Perfect Competition) là một loại hình cấu trúc thị trường đặc trưng bởi 4 đặc điểm: Nhiều người mua và bán, sản phẩm đồng nhất, doanh nghiệp tự do gia nhập và rời bỏ thị trường, sự hiểu biết và tính cơ động hoàn hảo.

Cạnh tranh độc quyền (tiếng Anh: Monopolistic Competition) xảy ra khi một ngành có nhiều công ty cung cấp các sản phẩm tương tự nhưng không hoàn toàn giống nhau.

Số lượng người bán / người mua

Nhiều người mua và bán

Nhiều người mua và bán

Loại hàng hóa / dịch vụ được cung cấp

Đồng nhất về các loại sản phẩm

Khác biệt hóa sản phẩm

Doanh nghiệp có quyền kiểm soát giá đối với giá hàng hóa của chính họ không?

Các doanh nghiệp không có quyền kiểm soát giá thành sản phẩm trên thị trường

Được phép kiểm soát giá thành sản phẩm

Hoạt động tiếp thị / xây dựng thương hiệu có quan trọng không?

Không quá quan trọng

Cần thiết trong hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp

Mức độ rào cản gia nhập - rút khỏi thị trường

Không rào cản

Có rào cản lớn 

Hiệu quả sản xuất trong dài hạn

Có 

Không

Trạng thái

Thực tế

Không thực tế 

Ví dụ

Cạnh tranh hoàn hảo là một cấu trúc thị trường trên lý thuyết và không tồn tại trong thực tế. Như vậy, rất khó để tìm thấy những ví dụ thực tế về sự cạnh tranh hoàn hảo nhưng nó có những biến thể hiện diện trong xã hội thực tế.

Cạnh tranh độc quyền giữa các hãng cửa hàng gà rán, đồ ăn nhanh


Trong bài viết trên TheBank đã chia sẻ đến bạn đọc các kiến thức xoay quanh khái niệm, các đặc trưng và ưu - nhược điểm của cấu trúc thị trường cạnh tranh độc quyền. Hy vọng rằng bài viết đã cung cấp đến bạn đọc các kiến thức hữu cho bạn. Nếu như bạn còn bất cứ thắc mắc hay câu hỏi cần giải đáp về vấn đề này, hãy liên hệ với chúng tôi để được giải đáp nhé!