Cách nong bao quy đầu cho trẻ sơ sinh

[HNMO] - Theo bác sỹ Lê Anh Dũng - Trưởng khoa Tiết niệu - Bệnh viện Nhi Trung ương, việc vệ sinh bộ phận sinh dục bé trai và nong bao quy đầu là rất cần thiết, vì nếu không vệ sinh tốt, bộ phận sinh dục của trẻ dễ bị viêm nhiễm… Thông tin do Trung tâm Dân số-Kế hoạch hóa gia đình quận Hoàn Kiếm [Hà Nội] mới công bố khiến nhiều người giật mình. Đó là, qua khám sàng lọc bất thường bộ phận sinh dục cho tổng số 2.675 bé trai tại 35 trường mẫu giáo, mầm non, nhóm trẻ tư thục trên địa bàn quận, 1.023 trẻ có bộ phận sinh dục phát triển bình thường [chiếm 38,24%]; 465 trẻ [chiếm 17,38%] cần chú ý vấn đề vệ sinh hàng ngày do dính, bán dính bao quy đầu, viêm nhiễm; 1.187 trẻ [chiếm 42,29%] cần can thiệp chuyên khoa ở các dạng khác nhau.

Trao đổi với PV HNMO, bác sỹ Lê Anh Dũng cho biết, ông không quá ngạc nhiên với thông tin trên bởi trước đây các bậc phụ huynh ít quan tâm đến việc chăm sóc bộ phận sinh dục cho con em mình dù rằng thời gian qua việc này đã có nhiều cải thiện.

Liên quan đến việc dính, hẹp bao quy đầu, theo Trưởng khoa Tiết niệu-Bệnh viện Nhi Trung ương, hẹp bao quy đầu có hai loại: hẹp sinh lý và hẹp bệnh lý. Với những trường hợp hẹp bao quy đầu sinh lý, khi lớn lên, bao quy đầu sẽ tự lộn được; còn với trường hợp thứ hai, mỗi khi trẻ đi tiểu, nước tiểu dễ ứ đọng có thể gây viêm dương vật, nhiễm trùng tiết niệu, thậm chí gây viêm bàng quang do nước tiểu bị chảy ngược vào trong. Nếu để lâu, da bao quy đầu sẽ không có khả năng co giãn và không lộn được. Tình trạng này để lâu hơn, khi trưởng thành sẽ ảnh hưởng đến việc sinh hoạt tình dục, và đáng lo ngại hơn là sẽ tiết ra chất gây ung thư dương vật. Tất cả bé trai đều hẹp bao quy đầu, vấn đề là bị hẹp sinh lý hay hẹp bệnh lý mà thôi. Một trong những biểu hiện rõ nhất của hẹp bao quy đầu là khi bé trai đi tiểu, tia nước tiểu không vọt xa, không thẳng mà bị lệch sang một bên, hoặc da bao quy đầu phía dưới bị phồng lên. Bao quy đầu hẹp ở mức nào không thể xác định qua các dấu hiệu này mà phải đi khám. “Nếu thấy tia nước tiểu của trẻ không bình thường hoặc dương vật trẻ bị sưng, tấy, tốt nhất cha mẹ nên cho con đi khám để được tư vấn”, bác sỹ Dũng đưa ra lời khuyên. Vậy, khi nào nên cắt bao quy đầu? Theo bác sỹ Lê Anh Dũng, chỉ nên cắt bao quy đầu khi bao quy đầu bị hẹp, điều trị bảo tồn mà không có kết quả [da bao quy đầu hẹp và dài, kể cả nong vẫn hẹp, dương vật bị viêm tái phát nhiều lần, da bao quy đầu bị xơ hóa], còn nếu điều trị bảo tồn mà da bao quy đầu vẫn giãn, lộn ra được thì không nên cắt. Có nên cắt bao quy đầu dù dương vật của trẻ phát triển bình thường? Ở một số nước, việc cắt bao quy đầu bé trai được thực hiện khi trẻ còn bé dù trẻ đó có bị hẹp bao quy đầu ở mức độ nào nhằm tránh ứ đọng nước tiểu, nhiễm trùng, gây ung thư dương vật nhưng ở Việt Nam lại khác, đa số các bậc cha mẹ không muốn thay đổi tự nhiên của con. “Không nên cắt bao quy đầu khi dương vật của trẻ phát triển bình thường, vì sau khi cắt bao quy đầu, việc chăm sóc vất vả hơn, nếu chăm sóc không đúng cách dễ bị viêm nhiễm tại chỗ, có thể biến chứng. Ngoài ra, việc cắt bao quy đầu có thể xảy ra rủi ro như cắt cả niệu đạo, cắt vào dương vật. Việc này dù hiếm nhưng đã từng xảy ra, thậm chí xảy ra tại một số nước phát triển”, Trưởng khoa Tiết niệu nói. Bác sỹ Lê Anh Dũng nhấn mạnh, việc vệ sinh bộ phận sinh dục và nong bao quy đầu cho trẻ là rất cần thiết, vì đây là biện pháp điều trị bảo tồn cho trẻ, có thể tránh can thiệp bằng cách nong thủ thuật, cắt da bao quy đầu. Hàng ngày khi tắm cho trẻ, phụ huynh nên vệ sinh và nong bao quy đầu cho trẻ. Việc vệ sinh có thể thực hiện bằng nước thường, không nhất thiết phải bằng nước muối sinh lý. Các bậc phụ huynh có thể vệ sinh và nong bao quy đầu cho trẻ theo cách: Với những trẻ nhỏ, dưới 5 tuổi, cho nước vào thau [bồn] rồi cho trẻ ngồi vào đó, lấy ngón tay cái và ngón trỏ kẹp vào đầu dương vật trẻ, sau đó kéo da bao quy đầu lên phía trên rồi đẩy xuống phía dưới cho đến khi nhìn thấy niệu đạo. Làm đi làm lại động tác này trong 2-3 phút, khi nào thấy bao quy đầu giãn dần là được. Tuy nhiên, phụ huynh lưu ý không nên giãn bao quy đầu quá căng khi mới bắt đầu làm mà phải thực hiện từ từ để tránh gây chảy máu và khiến trẻ sợ. Việc vệ sinh và nong bao quy đầu như vậy cứ thực hiện cho đến khi bao quy đầu lộn ra, kể cả bao quy đầu lộn rồi vẫn làm hàng ngày vì bao quy đầu vẫn có nguy cơ bị hẹp lại. Trong quá trình nong, nếu thấy cặn bẩn có thể dùng khăn hoặc gạc mềm để lấy ra, việc làm này cần thực hiện nhẹ nhàng để tránh chảy máu dễ gây viêm, nhiễm. Với những trẻ lớn hơn, đã đi học tiểu học, cha mẹ có thể hướng dẫn một vài lần để trẻ tự làm. Trẻ có thể đứng rồi làm, vừa nong bao quy đầu vừa dùng vòi nước xả vào đầu dương vật cho trôi các cặn bẩn. Điều cần lưu ý là, mỗi khi trẻ đi tiểu xong, cha mẹ hướng dẫn cho trẻ dùng ngón trỏ và ngón giữa kẹp vào đầu dương vật kéo da bao quy đầu, "vẩy vẩy" để nước tiểu không đọng lại.

Có một cách nong bao quy đầu khác là nong thủ thuật. Với cách này, lấy dụng cụ y tế để làm giãn rộng bao quy đầu, giúp bao quy đầu lộn được. Việc nong bao quy đầu thủ thuật phải đến cơ sở y tế, không nên làm ở nhà vì dễ gây biến chứng. Kể cả khi đã nong thủ thuật, việc nong ở nhà như hướng dẫn trên vẫn cần được duy trì bởi bao quy đầu của trẻ có thể bị hẹp trở lại.

– Nam giới có độ tuổi càng lớn thì tỷ lệ bị hẹp bao quy đầu càng giảm, cụ thể: + Trẻ sơ sinh: 96%. + Trẻ 1 tuổi: 50%. + Trẻ 3 tuổi: 10%. + Thiếu niên 17 tuổi: 1%.

– Mặc dù được cho là hiện tượng sinh lý bình thường, nhưng khi bao quy đầu quá hẹp sẽ gây cản trở quá trình tiểu tiện của trẻ, khiến trẻ đau đớn mỗi lần đi tiểu cũng như khó khăn trong việc giữ gìn vệ sinh.

– Khác với hẹp bao quy đầu sinh lý. hẹp bao quy đầu bệnh lý [hẹp bao quy đầu thứ phát] là do có sẹo xơ, hình thành sau khi trẻ bị viêm nhiễm hoặc cố gắng tác động quá mạnh để nong bao quy đầu.

Hẹp bao quy đầu gây nhiều khó chịu, đau đớn cho trẻ

2. Vì sao phải nong bao quy đầu? – Nong bao quy đầu là kỹ thuật làm rộng bao quy đầu cho trẻ, giúp trẻ đi tiểu và làm vệ sinh dễ dàng hơn. – Nếu không nong bao quy đầu sẽ dẫn tới tình trạng khó tiểu tiện, khó vệ sinh và gây viêm bao quy đầu của trẻ.

– Đối với một số trẻ bị hẹp, việc tự nong bao quy đầu tại nhà không hiệu quả.

3. Khi nào nên nong bao quy đầu cho trẻ? – Hẹp bao quy đầu khá phổ biến ở trẻ em, nhưng tình trạng nặng nhẹ của mỗi trẻ là hoàn toàn khác nhau. – Đối với trẻ dưới 2 tuổi, hẹp bao quy đầu sinh lý không cần nong tại bệnh viện, người nhà có thể tuột nhẹ bao quy đầu về phía sau giúp trẻ đi tiểu được dễ dàng hơn. – Nếu trẻ trên 2 tuổi nhưng không hẹp quá nhiều, da quy đầu còn mềm mại thì chủ động vệ sinh bao quy đầu và tự nong vẫn là biện pháp tối ưu.

– Trường hợp hẹp quá khít khiến trẻ muốn tiểu phải rặn mạnh đồng thời la khóc khi đi tiểu, thì nên can thiệp thủ thuật nong bao quy đầu.

4. Thủ thuật nong bao quy đầu cho trẻ được thực hiện như thế nào? – Thủ thuật này sẽ diễn ra khoảng 3-5 phút, khá nhẹ nhàng và ít đau. – Trong trường hợp bao quy đầu của trẻ hẹp quá khít, bác sỹ sẽ xịt thuốc tê tại chỗ trước khi nong để giảm đau cho trẻ.

– Sau khi kết thúc thủ thuật nong, bác sỹ sẽ kê thêm thuốc uống giảm đau và thuốc bôi bao quy đầu có chứa chất kháng viêm tại chỗ, trẻ sẽ nhanh chóng sinh hoạt bình thường trở lại.

5. Những nguy cơ có thể xảy ra sau nong bao quy đầu là gì? – Chảy máu. – Sưng phù. – Nhiễm trùng

– Tổn thương quy đầu hoặc niệu đạo ngay sau thủ thuật.

6. Sau thủ thuật nong bao quy đầu trẻ có bị tái phát không? – Thủ thuật nong bao quy đầu là điều kiện giúp người nhà vệ sinh bao quy đầu cho trẻ được tốt hơn và giúp cho việc ngong bao quy đầu tại nhà của ba mẹ được dễ dàng hơn.

– Sau khi thực hiện thủ thuật, ba mẹ cần tiếp tục nong bao quy đầu tại nhà cho trẻ theo đúng hướng dẫn của bác sỹ để hẹp bao quy đầu không tái phát trở lại.

7. Những điều cần biết trước khi thực hiện thủ thuật? – Người nhà cung cấp tiền sử dị ứng thuốc, thứa ăn, nước uống hoặc có đang mắc bệnh lý khác trẻ đang mắc phải. – Không cho trẻ bú hoặc ăn uống trước khi làm thủ thuật 2 tiếng để tránh tình trạng trẻ khóc gây nôn trớ trong khi thực hiện thủ thuật. – Thủ thuật nong bao quy đầu chỉ cần thực hiện ngoại trú không cần nằm viện. – Khi thực hiện thủ thuật sẽ được xịt thuốc tê nên trẻ sẽ không đau. Tuy nhiên, trẻ có thể hoảng sợ, quấy khóc và dãy dụa khi bác sỹ đang làm thủ thuật. Vì vậy người nhà cần hợp tác cùng với bác sỹ, động viên, an ủi trẻ để thủ thuật được thực hiện nhanh chóng và thành công.

– Thủ thuật nong bao quy đầu dự kiến khoảng 10-15 phút [nếu trẻ chịu hợp tác], sau khi hoàn thành thủ thuật trẻ cần ở lại theo dõi khoảng 30-60 phút, xuất viện khi tình trạng ổn định.

8. Những điều cần biết sau khi thực hiện thủ thuật?
8.1. Những biểu hiện bình thường diễn ra sau thủ thuật – Trẻ quấy khóc vì sợ, ba mẹ có thể bế trẻ đi dạo, an ủi, động viên để trẻ quên nỗi sợ hãi. – Bao quy đầu có thể rớm ít máu thấm băng, sau đó sẽ hết. – Trẻ sẽ sợ đi tiểu hoặc khóc khi đi tiểu trong 2 ngày đầu, vì nước tiểu đi qua vết thương nong bao quy đầu gây rát, dần dần tình trạng này sẽ hết. – Ba mẹ cần cho trẻ uống thuốc theo hướng dẫn của Bác sỹ.

– Nếu trẻ có biểu hiện dị ứng thuốc như nổi mẩm ngứa, khò khè, khó thở cần đưa trẻ quay lại ngay để được bác sỹ xử trí.

8.2. Chế độ dinh dưỡng, vận động sau khi thực hiện thủ thuật – Chế độ dinh dưỡng: + Cho trẻ ăn uống bình thường. + Tăng cường dinh dưỡng, sinh tố cam chanh. + Đối với trẻ nhỏ cần tăng cường cho trẻ bú mẹ hoặc uống sữa. – Vận động sau khi thực hiện thủ thuật: + Sau khi thực hiện thủ thuật cần phải để trẻ nghỉ ngơi trong khoảng 30-60 phút tại cơ sở y tế để bác sỹ theo dõi tình trạng. + Bố mẹ cần bên cạnh an ủi để trẻ không còn cảm giác lo sợ hay hoảng hốt. + Không nên để trẻ hoạt động mạnh hoặc đi lại nhiều dễ gây tình trạng chảy máu trong ngày đầu.

+ Đối với trẻ nhỏ chưa đi lại được bố mẹ cần bế trẻ đúng tư thế: Người trẻ hướng ra phía trước để bộ phận sinh dục của trẻ không bị cọ sát vào người bế trẻ.

8.3. Chăm sóc trẻ đúng cách tại nhà – Cho trẻ mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát để tránh những cọ sát vào dương vật và bao quy đầu. – Đối với trẻ nhỏ có thói quen mặc bỉm bố mẹ nên: + Không mặc bỉm cho trẻ vào ban ngày.

+ Ban đêm nếu mặc bỉm, 4h thay bỉm cho trẻ 1 lần và vệ sinh bộ phận sinh dục cho trẻ bằng nước ấm ngay sáng sớm khi trẻ thức dậy để chống hăm và viêm dương vật của trẻ.

Lưu ý trong việc thay bỉm và vệ sinh cho trẻ để chống hăm, viêm

– Người nhà tiếp tục nong bao quy đầu cho trẻ tại nhà 2 lần/ngày [sáng – chiều] để bao quy đầu của trẻ dần được mở rộng tránh tái hẹp bao quy đầu theo cách sau: + Cho trẻ ngồi trong chậu nước ấm. + Bố mẹ dùng tay tuột bao quy đầu xuống sau đó vuốt bao quy đầu trở lại bình thường, thực hiện động tác này 5 lần/ 1 lượt thực hiện cho trẻ. + Tuột bao quy đầu rồi lau khô bằng khăn sạch, bôi thuốc cho trẻ và vuốt bao quy đầu về lại trạng thái bình thường. – Không để trẻ sờ tay vào bao quy đầu vì sẽ có nguy cơ nhiễm trùng. – Vệ sinh cơ quan sinh dục cho trẻ sạch sẽ thường xuyên để ý lúc trẻ đi tiểu xem có xảy ra những bất thường như: chảy dịch, máu ở bao quy đầu, bao quy đầu sưng nề có đọng tổ chức bợn trắng.

– Sau khi trẻ đi tiểu xong cần sử dụng khăn mềm sạch lau nhẹ nhàng, khô ráo vùng bao quy đầu.

8.4. Tái khám – Tái khám theo lịch hẹn với Bác sỹ.

– Tái khám sớm hơn nếu như tại vị trí nong bao quy đầu xuất hiện các dấu hiệu bất thường như: bao quy đầu sưng tấy, chảy máu, chảy dịch, nhiều bợn trắng.

Là một trong những chuyên khoa trọng yếu của bệnh viện Gia Đình, Khoa Ngoại thực hiện điều trị ngoại khoa cho mọi lứa tuổi, tập chung chẩn đoán, xử lý, phẫu thuật,… tất cả những tổn thương và bệnh lý ảnh hưởng tới cơ thể. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào cần được hỗ trợ, đừng ngần ngại kết nối với Bác sỹ Khoa Ngoại Family.