Vú to nam giới là sự phì đại của mô tuyến vú ở nam giới. Nó phải được phân biệt với giả vú to nam giới, đó là tăng chất béo ở ngực, nhưng không có sự phì đại mô tuyến vú.
Sinh lý bệnh
Trong giai đoạn trẻ nhỏ và tuổi dậy thì, sự phì đại tuyến vú của nam giới là bình thường [vú to nam giới sinh lý]. Sự phì đại thường là thoáng qua, ở cả 2 vú, mềm, không thay đổi, và phân bố đối xứng theo núm vú; vú có thể đau khi sờ nắn. Vú to nam giới sinh lý phát triển trong giai đoạn dậy thì sẽ hết trong khoảng 6 tháng đến 2 năm. Những thay đổi tương tự có thể xảy ra ở người lớn tuổi và có thể bị ở một bên vú hoặc cả hai. Hầu hết tình trạng phì đại này là do sự phát triển của chất đệm, không phải của các ống tuyến vú. Cơ chế thường là sự giảm tác dụng của androgen hoặc sự gia tăng tác dụng của estrogen [ví dụ, giảm sản xuất androgen, tăng sản xuất estrogen, sự phong tỏa receptor của androgen, dịch chuyển estrogen từ globulin gắn kết hormone sinh dục, dị tật receptor androgen].
Điểm cần chú ý
|
Nếu đánh giá cho thấy không có nguyên nhân gây ra vú to nam giới, nó được coi là tự phát [vô căn]. Nguyên nhân có thể không được tìm thấy do vú to nam giới là sinh lý hoặc không tìm được bằng chứng của nguyên nhân gây ra.
Nguyên nhân
Ở trẻ sơ sinh và trẻ em trai, nguyên nhân phổ biến nhất là
Vú to nam giới sinh lý
Ở nam giới, nguyên nhân phổ biến nhất là [xem Bảng: Một số nguyên nhân của vú to nam giới Một số nguyên nhân của vú to nam giới Vú to nam giới là sự phì đại của mô tuyến vú ở nam giới. Nó phải được phân biệt với giả vú to nam giới, đó là tăng chất béo ở ngực, nhưng không có sự phì đại mô tuyến vú. Bức ảnh này cho thấy... đọc thêm ]
Vú to ở tuổi dậy thì kéo dài
Vú to nam giới tự phát [vô căn]
Thuốc [đặc biệt là spironolactone, steroid đồng hoá và thuốc kháng androgen-xem Bảng: Nguyên nhân do thuốc thường gặp gây vú to nam giới * Nguyên nhân do thuốc thường gặp gây vú to nam giới * Vú to nam giới là sự phì đại của mô tuyến vú ở nam giới. Nó phải được phân biệt với giả vú to nam giới, đó là tăng chất béo ở ngực, nhưng không có sự phì đại mô tuyến vú. Bức ảnh này cho thấy... đọc thêm ]
Ung thư vú, không phổ biến ở nam giới, có thể gây bất thường ở một bên ngực nhưng hiếm khi bị nhầm lẫn với chứng vú to nam giới.
Đánh giá
Bệnh sử nên làm rõ thời gian phì đại vú, liệu các đặc tính tình dục thứ phát có phát triển đầy đủ hay không, mối quan hệ giữa khởi phát vú to nam giới và tuổi dậy thì, và có bất kỳ triệu chứng sinh dục nào [ví dụ: giảm ham muốn Sự ham muốn Chức năng tình dục ở nam giới gồm 4 thành phần chính Ham muốn tình dục Cương cứng dương vật Xuất tinh Cực khoái đọc thêm , rối loạn cương dương Rối loạn cương dương Rối loạn rối loạn cương dương là không có khả năng đạt được hoặc duy trì sự cương cứng của dương vật để tiến hành cuộc giao hợp trọn vẹn. Hầu hết các rối loạn cương dương đều liên quan đến chứng... đọc thêm ] và các triệu chứng của vú [ví dụ như đau, chảy dịch từ núm vú]. Đánh giá một cách hệ thống để tìm kiếm các triệu chứng gợi ý các nguyên nhân có thể, chẳng hạn như Giảm cân và mệt mỏi [xơ gan, suy dinh dưỡng, bệnh thận mãn tính, cường giáp] Sự đổi màu da [bệnh thận mãn tính, xơ gan] Rụng tóc và nhiễm trùng thường xuyên [suy dinh dưỡng] Gãy xương bệnh lý [suy dinh dưỡng, suy nhược thần kinh] Thay đổi nhận thức và cảm xúc [suy sinh dục] Run tay, sợ nóng, và tiêu chảy [cường giáp] Bệnh sử
Tiền sử y khoa nên chú ý đến các bệnh lý, những bệnh mà có thể gây ra vú to nam giới và gồm cả tiền sử được kê và sử dụng các loại thuốc.
Khám lâm sàng
Khám toàn diện được thực hiện, bao gồm đánh giá các dấu hiệu sinh tồn, da, và sự xuất hiện các triệu chứng . Kiểm tra xem có bướu cổ không. Bụng được kiểm tra về cổ trướng, tuần hoàn bàng hệ, và nghi ngờ khối u thượng thận . Đánh giá các đặc tính sinh dục thứ phát [ví dụ, dương vật, lông mu và lông nách]. Tinh hoàn được kiểm tra xem có khối hoặc teo không.
Ngực được kiểm tra trong khi bệnh nhân nằm nghiêng với bàn tay của họ phía sau đầu. Người khám dùng ngón cái và ngón trỏ đểm kiềm tra núm vú 2 bên. Ghi nhận xem có sự tiết dịch nào không. Các u, bướu được đánh giá và được mô tả về vị trí, mật độ, sự gắn kết với mô bên dưới và sự thay đổi của da. Nách cần được kiểm tra xem có hạch bạch huyết ở nam giới có khối u vú.
Dấu hiệu cảnh báo
Những phát hiện sau đây cần được quan tâm đặc biệt:
Sự to lên cục bộ hoặc mất cân xứng của vú cục, đặc biệt là đầu vú tiết dịch, da dính chặt hoặc mật độ cứng.
Các triệu chứng cơ năng hoặc thực thể của suy sinh dục [ví dụ, dậy thì muộn, teo tinh hoàn, giảm ham muốn, rối loạn chức năng cương dương, giảm tỷ lệ khối cơ, mất khả năng thị giác - không gian]
Triệu chứng cơ năng hoặc thực thể của cường giáp [ví dụ: run, nhịp tim nhanh, đổ mồ hôi, sợ nóng, giảm cân]
Khối u tinh hoàn
Vú to xuất hiện gần đây gây đau nhức, đau khi sờ nắn ở người lớn.
Phân tích triệu chứng
Với giả vú to nam giới, người khám không cảm thấy có sự đề kháng giữa ngón cái và ngón trỏ cho đến khi hai ngón tay gặp nhau ở đầu núm vú. Ngược lại, với vú to nam giới, một đường viền mô với đường kính >0,5 cm bao quanh núm vú một cách đối xứng và có mật độ tương tự với núm vú. Ung thư vú được gợi ý bởi sự to lên kèm theo có bất kỳ đặc điểm sau:
Ở một bên, lệch tâm
Mật độ cứng chắc
Da hoặc cân cơ bị dính với cấu trúc bên dưới
Chảy dịch từ núm vú
Da lõm xuống
Núm vú co kéo
Sờ thấy hạch ở nách
Vú to nam giới ở người trưởng thành khởi phát gần đây và gây ra đau thường xảy ra do bất thường về nội tiết tố [ví dụ như khối u, suy sinh dục] hoặc do thuốc. Các thăm khám khác cũng có thể hữu ích [xem Bảng: Giải thích một số triệu chứng trong vú to nam giới Giải thích một số triệu chứng trong vú to nam giới Vú to nam giới là sự phì đại của mô tuyến vú ở nam giới. Nó phải được phân biệt với giả vú to nam giới, đó là tăng chất béo ở ngực, nhưng không có sự phì đại mô tuyến vú. Bức ảnh này cho thấy... đọc thêm ].
Xét nghiệm
Nếu nghi ngờ ung thư vú, nên tiến hành chụp vú. Nếu nghi ngờ một bệnh lý khác, nên làm xét nghiệm thích hợp [xem Bảng: Một số nguyên nhân của vú to nam giới Một số nguyên nhân của vú to nam giới Vú to nam giới là sự phì đại của mô tuyến vú ở nam giới. Nó phải được phân biệt với giả vú to nam giới, đó là tăng chất béo ở ngực, nhưng không có sự phì đại mô tuyến vú. Bức ảnh này cho thấy... đọc thêm ]. Xét nghiệm mở rộng thường không cần thiết, đặc biệt đối với bệnh nhân mà vú to nam giới là mãn tính và chỉ phát hiện được trong thời gian khám sức khoẻ. Bởi vì suy sinh dục Suy sinh dục nam Suy sinh dục nam được định nghĩa là sự thiếu hụt testosterone kết hợp với các triệu chứng hoặc giảm sinh tinh trùng, hoặc cả hai. Suy sinh dục có thể là kết quả của một tinh hoàn bất thường... đọc thêm thường gặp ở tuổi già, một số tác giả khuyên nên đo nồng độ testosterone huyết thanh ở những người đàn ông lớn tuổi, đặc biệt là nếu các phát hiện khác gợi ý suy sinh dục. Tuy nhiên, ở người lớn có vú to nam giới gây đau đớn gần đây mà không do thuốc hoặc nguyên nhân rõ rệt gây bệnh, đo nồng độ LH, FSH , testosterone, estradiol, và hCG huyết thanh được khuyến cáo. Bệnh nhân bị vú to nam giới sinh lý hoặc tự phát [vô căn] được đánh giá lại sau 6 tháng.
Điều trị
Trong hầu hết các trường hợp, không cần điều trị đặc hiệu bởi vì chứng vú to thường tự giảm đi hoặc biến mất sau khi dừng các loại thuốc có thể là nguyên nhân [có lẽ trừ các steroid tổng hợp] hoặc điều trị các bệnh lý tiềm ẩn. Một số bác sĩ lâm sàng thử dùng tamoxifen 10 mg x 2 lần/ngày nếu đau và căng gây nên sự khó chịu ở nam giới hoặc trẻ vị thành niên, nhưng điều trị này không phải lúc nào cũng có hiệu quả. Tamoxifen cũng có thể giúp ngăn ngừa vú to nam giới được điều trị bằng liệu pháp kháng androgen liều cao trong ung thư tuyến tiền liệt[ví dụ, bicalutamide]; điều trị xạ trị vú là một phương pháp thay thế. Sự tiêu biến của vú trong chứng vú to là không chắc chắn sau 12 tháng. Do đó, sau 12 tháng, nếu vú to nam giới này gây nên mất thẩm mỹ [không chấp nhận được của người bệnh], có thể sử dụng phẫu thuật cắt bỏ mô vú thừa [ví dụ, phẫu thuật cắt bỏ lớp mỡ đơn thuần hoặc phẫu thuật thẩm mỹ].
Những điểm chính
Vú to nam giới phải được phân biệt với tăng mô mỡ ở vú.
Vú to nam giới thường là sinh lý hoặc vô căn.
Nhiều loại thuốc có thể gây ra vú to nam giới.
Bệnh nhân cần được đánh giá lâm sàng nếu nghi ngờ bệnh lý hệ thống hoặc bệnh lý sinh dục.