Nhiều mẹ lo lắng khi thấy trẻ sơ sinh ngủ hay rướn người, giật mình, không sâu giấc, cùng tìm hiểu chi tiết hơn về hiện tượng này qua bài viết sau:
Trẻ sơ sinh ngủ hay vặn mình, rướn người và giật mình trong những tháng đầu đời là một hiện tượng sinh lý hết sức bình thường, nó thường chỉ xảy ra trong vài giây rồi sau đó hết ngay lập tức do đó các bậc cha mẹ không nên lo lắng quá nhiều. Thế nhưng nếu hiện tượng rướn người và giật mình này diễn ra khá thường xuyên thì ba mẹ cần tìm hiểu nguyên nhân và cách điều trị tình trạng này cho trẻ.
1. Tại sao trẻ sơ sinh hay rướn người, giật mình khi ngủ và ngủ không sâu giấc
Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh ngủ hay vặn mình và giật mình khi trẻ ngủ.
Trẻ sơ sinh ngủ hay vặn mình do sinh lý
- Những tác động từ môi trường cho dù là nhỏ nhất hay việc chăm sóc nuôi dưỡng bé có thể ảnh hưởng đến trẻ. Chẳng hạn, nơi ngủ không được thoải mái, ấp áp, có quá nhiều ánh sáng hoặc tiếng ồn lớn xung quanh. Đây được xem là nguyên nhân chủ yếu làm cho trẻ sơ sinh hay vặn mình, vì vậy mẹ cần ưu tiên kiểm tra những điều này trước khi xem xét đến các lý do khác.
- Do trẻ đói: Dạ dày của trẻ sơ sinh rất nhỏ, dung tích dạ dày của trẻ sơ sinh : 30 - 35 ml; trẻ 3 tháng : 100 ml; đến khi bé 1 tuổi : 250 ml; nên mỗi lần bú, bé chỉ bú được một lượng sữa ít. Nghĩa là bé sẽ đòi bú liên tục do đó mẹ cần cho bé bú thường xuyên hơn, thông thường từ 2-3 giờ bú một lần, vì thời gian sữa mẹ ở dạ dày là 2 - 2h30, sữa công thức là 3 - 4 giờ. Tuy nhiên, nhu cầu của trẻ có thể thay đổi và trẻ đòi bú bất cứ lúc nào cần. Khi đói bé sẽ bắt đầu cựa quậy, vặn mình, uốn người…nếu vẫn chưa được đáp ứng bé sẽ rên rỉ, khóc. Khi thấy bé hay vặn mình, mẹ nên lưu ý điều này khi chăm bé mẹ nhé!
- Phản ứng khi rặn tiểu hay đại tiện : Khi đi tiểu hay đại tiện, có khả năng trẻ sơ sinh hay vặn mình, gồng mình, đỏ mặt, như bé đang muốn làm hết sức để tống cái gì đó ra, do ở trẻ sơ sinh, phản xạ rặn để điều chỉnh cơ vòng hậu môn và cơ vòng bàng quang chưa phát triển hoàn thiện.
- Môi trường xung quanh không thoải mái với trẻ cũng khiến bé hay vặn mình như:
- Tã bị ướt: do trẻ nhỏ đi tiểu nhiều. Trẻ dưới 1tuổi: có thể sẽ đi tiểu từ 16 đến 20lần/ngày. Trẻ trên 1 tuổi: giảm còn hơn 12 lần/ngày. Nhưng còn tùy thuộc số lượng nước hay sữa đưa vào, nhiệt độ môi trường, sự tăng hay giảm vận động, đổ mồ hôi nhiều hay ít…Nhìn chung khi trẻ từ 6 tháng, bố mẹ mới có thể hướng dẫn bé đi tiểu đúng giờ hơn. Chính tình trạng tè dầm hay đại tiện làm ẩm ướt tã khiến bé khó chịu nên trẻ hay vặn mình…
- Mẹ quấn khăn bé chật chội quá: bé nhỏ hay có những vẫn động tay chân vô thức, nhưng nếu bị quấn chật quá, bé sẽ khó chịu và phản ứng như vặn mình, gồng mình.
- Tiếng ồn, hay ánh sáng quá chói, thời tiết nóng quá hay lạnh quá… cũng có thể làm bé khó chịu.
Thông thường các nguyên nhân trên khiến trẻ sơ sinh hay vặn mình, gồng mình khi ngủ, đó là biểu hiện sinh lý bình thường của trẻ, sẽ kéo dài trong vòng vài phút và tự hết, đôi khi kéo dài hơn, nếu như mẹ không phát hiện ra trẻ sẽ khóc.
Trẻ sơ sinh ngủ hay vặn mình do bệnh lý
- Trào ngược dạ dày là bệnh lý phổ biến khiến trẻ hay vặn mình và giật mình khi ngủ.
- Do trẻ mắc các bệnh lý về gan như vàng da làm cơ thể trẻ sản sinh bilirubin quá mức khiến não bộ của trẻ bị tổn thương và gây ra tình trạng co giật ở trẻ sơ sinh.
- Hạ canxi huyết: Trẻ sơ sinh là đối tượng rất dễ bị hạ canxi huyết. Khi trẻ bị hạ canxi huyết thường có các biểu hiện dễ kích động, ngủ không ngon giấc, hay quấy khóc về đêm, vặn mình và rướn người khi ngủ.
- Các bệnh lý liên quan đến thần kinh như rối loạn thần kinh bẩm sinh, dây thần kinh của bé bị tổn thương, đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh ngủ hay giật mình, hay vặn mình khi ngủ.
- Khi da trẻ bị tổn thương, ngứa, nóng rát hoặc tai trẻ bị côn trùng chui vào trong lúc ngủ cũng khiến trẻ vặn mình.
2. Biện pháp chữa trẻ sơ sinh hay vặn mình mà cha mẹ cần phải biết
Hiện tượng ngủ hay vặn mình, giật mình khi ngủ dù là nguyên nhân sinh lý hay bệnh lý cũng ảnh hưởng ít nhiều đến giấc ngủ của trẻ, làm cho trẻ sơ sinh ngủ giấc ngắn không sâu, ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ. Để hạn chế tình trạng này các bậc cha mẹ có thể áp dụng các phương pháp sau:
- Không gian ngủ của trẻ cần yên tĩnh, thoải mái, nhiệt độ phòng ngủ của trẻ vừa đủ, không được quá nóng hoặc quá lạnh.
- Cho trẻ bú vừa đủ, không nên cho trẻ bú quá no hoặc đói.
- Sử dụng các loại tã phù hợp với làn da của trẻ, mặc quần áo rộng rãi để trẻ có một giấc ngủ ngon hơn.
- Lựa chọn các loại tã mềm mại, êm ái, thấm hút tốt để tạo cảm giác thoải mái tối đa cho trẻ khi ngủ.
- Mặc cho trẻ những bộ quần áo ngủ rộng rãi và đủ ấm.
- Vệ sinh phòng ngủ trẻ sạch sẽ, giặt giũ chăn nệm trẻ thường xuyên, để trẻ không bị ngứa ngáy, khó chịu.
- Thay tã cho trẻ thường xuyên, không nên để tã quá ẩm ướt.
- Khi thấy trẻ sơ sinh ngủ hay giật mình, mẹ có thể ôm bé vào lòng, hát ru, vỗ về, vuốt ve, âu yếm để trẻ có cảm giác an toàn, được che chở khi ngủ.
- Thường xuyên tắm nắng cho trẻ, nên tắm nắng cho trẻ vào buổi sáng khi ánh sáng dịu nhẹ nhằm để bổ sung vitamin D và canxi cho trẻ.
- Mẹ của trẻ cần bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng, tránh tình trạng ăn kiêng vì nguồn dinh dưỡng của trẻ sơ sinh lúc này hoàn toàn được cung cấp từ sữa mẹ, do đó khi người mẹ không đủ chất dinh dưỡng sẽ khiến trẻ thiếu chất, đặc biệt là thiếu canxi, làm ảnh hưởng đến cả về thể chất và tinh thần của trẻ.
Để con mình có được giấc ngủ ngon, các bậc cha mẹ cần phải tìm hiểu rõ các lý do khiến con mình hay rướn người, giật mình khi ngủ, ngủ không sâu giấc để chữa trị cho trẻ một cách hiệu quả, giúp trẻ có thể được phát triển toàn diện cả thể chất và tinh thần.
Tuy chỉ diễn ra trong vài phút và tự động hết, nhưng trẻ sơ sinh ngủ hay vặn mình lại làm mẹ cảm thấy lo lắng bởi không biết được nguyên nhân xuất phát từ đâu.
Có rất nhiều nguyên nhân trẻ sơ sinh ngủ hay vặn mình. Ngoài những lý do liên quan đến vấn đề sinh lý bình thường, đây cũng có thể là dấu hiệu cho thấy bé đang bị thiếu canxi. Lúc này mẹ cần đặc biệt quan sát nếu trẻ vẫn bú tốt và lên cân đều thì không có vấn đề gì đáng lo ngại. Tuy nhiên, bé vặn mình liên tục trong thời gian dài, đỏ mặt tía tai, chậm lớn, hay quấy khóc thì cần can thiệp ngay.
1/ Trẻ sơ sinh ngủ hay vặn mình do tác nhân từ bên ngoài
Hầu hết tất cả các trẻ từ sau khi sinh đến khi được vài tuần tuổi đều có biểu hiện vặn mình không ít thì nhiều. Bởi lúc này trẻ chưa quen với cuộc sống hoàn toàn mới bên ngoài từ cung của mẹ do đó, những tác động từ môi trường cho dù là nhỏ nhất đều có thể ảnh hưởng đến trẻ. Chẳng hạn, nơi ngủ không được thoải mái, ấp áp; Có quá nhiều ánh sáng hoặc tiếng ồn lớn xung quanh; Tình trạng tè dầm ướt át khiến trẻ khó chịu nên hay vặn vẹo…Đây được xem là nguyên nhân chủ yếu làm cho trẻ sơ sinh hay vặn mình, vì vậy mẹ cần ưu tiên kiểm tra những điều này trước khi xem xét đến các lý do khác.
2/ Vặn mình, “thông báo” con đang đói
Dạ dày của trẻ sơ sinh rất nhỏ nên mỗi lần bú bé chỉ bú được một lượng sữa rất ít. Điều này đồng nghĩa với việc bé sẽ đòi bú liên tục do đó mẹ cần cho bé bú thường xuyên hơn, thông thường từ 2-3 giờ bú một lần. Tuy nhiên, nhu cầu của trẻ có thể thay đồi và đòi bú bất cứ lúc nào cần. Khi đói bé sẽ bắt đầu cựa quậy, vặn mình, uốn người…nếu vẫn chưa được đáp ứng bé sẽ rên rỉ, khóc lóc. Đây là lưu ý cực quan trọng khi chăm sóc trẻ sơ sinh, mẹ lưu ý nhé!
Nếu nguyên nhân trẻ sơ sinh ngủ hay vặn mình là do thiếu canxi, bé sẽ có thêm các biểu hiện như: Ra mồ hôi trộm, rụng tóc vành khăn, quấy khóc đêm, gồng mình quá mức… Mẹ cần đặc biệt lưu ý.
Khi nằm trong bụng mẹ, bé cưng được cung cấp can-xi thông qua nhau thai. Vì vậy, sau khi rời khỏi bụng mẹ, lượng can-xi cung cấp bị “cắt giảm” đột ngột dẫn đến tình trạng trẻ sơ sinh thiếu can-xi. Tình trạng này đặc biệt phổ biến ở những bé sinh non. Thiếu can-xi trong một thời gian dài có thể ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như sự phát triển của trẻ.
Thông qua sữa mẹ, trẻ sơ sinh có thể nhận đủ lượng can-xi cần thiết. Vì vậy, mẹ cho con bú cần tặng cường thực phẩm giàu can-xi trong thực đơn hàng ngày của mình. Sữa, hải sản, các loại rau lá xanh… là lựa chọn tuyệt vời cho mẹ. Với những bé từ 6 tháng tuổi trở lên, đã bắt đầu ăn dặm, mẹ có thể tăng cường thêm thực phẩm giàu can-xi trong thực đơn dinh dưỡng cho bé. Ngoài ra, mẹ còn có thể cho trẻ dùng một số loại thuốc hoặc thực phẩm chức năng nhằm bổ sung canxi cho cơ thể. Tuy nhiên, mẹ cần tham khảo ý kiến của bác sĩ để sử dụng lượng vừa phải tránh gặp tình trạng thừa canxi.
Bên cạnh đó, song song với việc bổ sung canxi, mẹ cũng cần bổ sung cả vitamin D cho bé. Bởi vitamin D có vai trò vô cùng quan trọng có tác dụng chuyển hóa và làm tăng khả năng hấp thụ canxi. Tắm nắng là cách tốt nhất giúp trẻ bổ sung vitamin D, do đó mỗi ngày mẹ nên tắm nắng cho bé vào buổi sáng sớm khoảng từ 10-15 phút.
Các bài viết của MarryBaby chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.