Minh Trương dịch từ nguồn. Lưu ý: nội dung gốc đã và sẽ tiếp tục được thay đổi, điều chỉnh vì bản thân mô hình đang được hoàn thiện. Bản dịch có thể khác với bản gốc mới nhất.
Tư cách Công dân số [Digital Citizenship] có thể được định nghĩa là các chuẩn mực của những hành vi phù hợp và có trách nhiệm đối với việc sử dụng công nghệ.
1. Truy cập số [digital access]: quyền tham gia, truy cập điện tử đầy đủ trong xã hội.
Người dùng công nghệ cần nhận thức được rằng không phải ai cũng có cơ hội như nhau đối với công nghệ. Việc hướng tới các quyền kỹ thuật số bình đẳng và hỗ trợ quyền truy cập điện tử là điểm khởi đầu của Công dân số. Việc loại trừ kỹ thuật số làm cho sự phát triển khó khăn khi xã hội càng ngày càng sử dụng các công cụ này. Giúp cung cấp và mở rộng quyền truy cập công nghệ nên là mục tiêu của tất cả các công dân số. Người dùng cần lưu ý rằng có những người có thể có quyền truy cập hạn chế, và cần được cung cấp các nguồn tài nguyên khác. Để trở thành công dân có ích, chúng ta cần cam kết đảm bảo rằng không ai bị từ chối quyền truy cập số.
2. Thương mại số [digital commerce]: mua bán hàng điện tử.
Người dùng công nghệ cần hiểu rằng một phần lớn nền kinh tế thị trường đang được thực hiện qua điện tử. Các trao đổi hợp pháp đang diễn ra, nhưng người mua hoặc bán cần phải nhận thức được các vấn đề liên quan đến nó. Việc mua đồ chơi, quần áo, xe hơi, thực phẩm,…đã trở nên phổ biến đối với nhiều người dùng. Đồng thời, có một lượng hàng hóa và dịch vụ tương đương có sự vi phạm về luật pháp hoặc đạo đức của một số quốc gia đang nổi lên [có thể bao gồm các hoạt động như tải về bất hợp pháp, khiêu dâm và đánh bạc]. Người dùng cần tìm hiểu về cách trở thành người tiêu dùng hiệu quả trong nền kinh tế số mới.
3. Truyền thông số [digital communication]:trao đổi thông tin điện tử.
Một trong những thay đổi quan trọng trong cuộc cách mạng số là khả năng giao tiếp với người khác. Trong thế kỷ 19, các hình thức giao tiếp bị hạn chế. Trong thế kỷ 21, các tùy chọn liên lạc đã bùng nổ để cung cấp nhiều lựa chọn [ví dụ: e-mail, điện thoại di động, nhắn tin tức thời]. Các tùy chọn giao tiếp kỹ thuật số mở rộng đã thay đổi mọi thứ vì mọi người có thể giữ liên lạc liên tục với bất kì người nào khác. Bây giờ mọi người đều có cơ hội giao tiếp và cộng tác với bất cứ ai từ bất cứ đâu và vào bất cứ lúc nào. Thật không may, nhiều người dùng đã không được dạy cách đưa ra quyết định đúng đắn và phù hợp khi phải đối mặt với rất nhiều tùy chọn giao tiếp số khác nhau.
4. Kiến thức số [digital literacy]: quá trình dạy và học về công nghệ và sử dụng công nghệ.
Trong khi các trường học đã đạt được tiến bộ lớn trong lĩnh vực giáo dục công nghệ, ta vẫn còn nhiều việc phải làm. Một trọng tâm mới cần được đề ra về việc những loại công nghệ nào phải được dạy cũng như cách sử dụng chúng. Các công nghệ mới đang được sử dụng tại nơi làm việc lại không được dạy và sử dụng trong các trường học [ví dụ: họp qua video, không gian chia sẻ trực tuyến như wiki]. Ngoài ra, người lao động trong nhiều ngành nghề khác nhau cần thông tin ngay lập tức [thông tin tức thời]. Quá trình này đòi hỏi các kỹ năng tìm kiếm và xử lý tinh vi [kiến thức về thông tin]. Người học phải được dạy cách học trong xã hội số. Nói cách khác, người học phải được dạy để học mọi thứ, mọi lúc, mọi nơi. Kinh doanh, quân sự và y học là những ví dụ tuyệt vời về việc công nghệ đang được sử dụng theo cách khác như thế nào trong thế kỷ 21. Khi các công nghệ mới xuất hiện, người học cần học cách sử dụng công nghệ đó một cách nhanh chóng và phù hợp. Công dân số liên quan đến việc giáo dục mọi người theo cách mới – những cá nhân này cần có kỹ năng và trình độ cao trong việc hiểu biết thông tin.
5. Nghi thức số [digital etiquette]: tiêu chuẩn điện tử về hành vi hoặc thủ tục.
Người dùng công nghệ thường xem lĩnh vực này là một trong những vấn đề cấp bách nhất khi nói đến Công dân số. Chúng ta nhận ra hành vi không phù hợp khi chúng ta nhìn thấy nó, nhưng trước khi ta sử dụng công nghệ, ta không học phép nghi thức số [hành vi phù hợp]. Nhiều người cảm thấy không thoải mái khi nói chuyện với người khác về nghi thức số của họ. Thông thường các quy tắc và quy định được tạo ra hoặc công nghệ chỉ đơn giản là bị cấm để ngừng các hoạt động sử dụng không phù hợp. Nó không đủ để tạo ra các quy tắc và chính sách, chúng ta phải dạy mọi người trở thành công dân số có trách nhiệm trong xã hội mới này.
6. Luật lệ số [digital law]: trách nhiệm điện tử cho các hành động và hành động
Luật lệ số liên quan đến đạo đức công nghệ trong một xã hội. Sử dụng công nghệ một cách phi đạo đức thể hiện dưới hình thức trộm cắp và / hoặc phạm tội. Sử dụng công nghệ một cách đạo đức thể hiện dưới hình thức tuân thủ pháp luật của xã hội. Người dùng cần hiểu rằng ăn cắp hoặc gây thiệt hại tới công việc, danh tính hoặc tài sản trực tuyến của người khác là một hình thức phạm tội. Có những quy tắc nhất định của xã hội mà người dùng cần phải nhận thức được trong một xã hội đạo đức. Những luật này áp dụng cho bất cứ ai làm việc hoặc chơi trực tuyến. Việc xâm nhập vào thông tin của người khác, tải nhạc bất hợp pháp, ăn cắp ý tưởng, tạo ra những con sâu, virus phá hoại hoặc tạo ra Trojan Horse, gửi thư rác hoặc đánh cắp nhận dạng hay tài sản của bất cứ ai là phi đạo đức.
7. Quyền và trách nhiệm số [Digital Rights & Responsibilities]: các quyền tự do được mở rộng cho mọi người trong thế giới số.
Giống như trong Hiến pháp Hoa Kỳ, nơi có Dự luật về Quyền, có một bộ quyền cơ bản được mở rộng cho mọi công dân số. Công dân số có quyền riêng tư, tự do ngôn luận, v.v. Các quyền về kỹ thuật số cơ bản phải được đề ra, thảo luận và được hiểu trong thế giới kỹ thuật số. Những quyền này cũng đi kèm với trách nhiệm. Người dùng phải giúp xác định làm sao để sử dụng công nghệ một cách phù hợp. Trong xã hội kỹ thuật số, hai lĩnh vực này phải kết hợp cùng nhau để đem lại hiệu quả.
8. Sức khỏe số [Digital Health & Wellness]: sức khỏe về thể chất và tâm lý trong thế giới công nghệ kỹ thuật số.
Bảo vệ mắt, tránh hội chứng căng thẳng lặp lại và thực hành công thái học [ergonomic] là những vấn đề cần được nêu ra trong thế giới công nghệ mới. Ngoài các vấn đề về thể chất, những vấn đề tâm lý cũng đang trở nên phổ biến hơn như là nghiện Internet. Người dùng cần được dạy rằng công nghệ vốn có những mối nguy hiểm. Công dân số bao gồm một nền văn hóa nơi người dùng công nghệ được dạy cách tự bảo vệ bản thân thông qua giáo dục và đào tạo.
9. An ninh số [tự bảo vệ bản thân – digital security]: các biện pháp phòng ngừa để đảm bảo an toàn.
Trong bất kỳ xã hội nào đều có những cá nhân ăn cắp, phá hoại hoặc gây rối cho người khác. Cộng đồng số cũng vậy. Niềm tin vào các thành viên khác trong cộng đồng là không đủ cho sự an toàn của chúng ta. Đối với ngôi nhà của chính mình, chúng ta cài ổ khóa và báo cháy trong nhà để được bảo vệ. Bảo mật số cũng phải như vậy. Chúng ta phải có phần mềm bảo vệ chống vi-rút, sao lưu dữ liệu và kiểm soát thiết bị của mình. Là những công dân có trách nhiệm, chúng ta phải bảo vệ thông tin của mình khỏi các lực lượng bên ngoài có thể gây rối hoặc tổn hại.
Tôn trọng, giáo dục và bảo vệ [Respect, Educate and Protect – REPs]
Các yếu tố này cũng được tổ chức theo các nguyên tắc Tôn trọng, Giáo dục và Bảo vệ. Hầu hết mọi người đều hiểu rằng khi giữ cho cơ thể khỏe mạnh thì ta sẽ trở nên năng động, và một trong những cách để bắt đầu là tạo thói quen tập luyện. Việc luyện tập sẽ khiến ta trải qua các bài tập nhiều lần và lặp lại để tăng cường cơ bắp. Với sự gia tăng của công nghệ trong tầm tay của tất cả mọi người, đặc biệt là những đứa con của bạn, các cha mẹ cần cách tập luyện mới và các nguyên tắc REP mới. Có hai khía cạnh cho mỗi một nguyên tắc REP: một khía cạnh tập trung vào việc sử dụng công nghệ cho cá nhân và khía cạnh còn lại là trách nhiệm làm điều tương tự cho người khác [giúp người dùng tập trung vào sự đồng cảm với người khác]. Các nguyên tắc REP bao gồm các yếu tố giúp cha mẹ và trẻ em thảo luận về các vấn đề và ý tưởng đang xảy ra liên quan đến công nghệ.
Tôn trọng bản thân / Tôn trọng người khác
- Phép lịch sự
- Quyền truy cập
- Pháp luật
Giáo dục bản thân / Kết nối với người khác
- Trình độ học vấn
- Giao tiếp
- Thương mại
Bảo vệ bản thân / Bảo vệ người khác
- Quyền và trách nhiệm
- An toàn [An ninh]
- Sức khỏe và phúc lợi
Nếu được dạy bắt đầu từ cấp mẫu giáo, ta sẽ theo mô hình:
Bài 1 [mẫu giáo đến lớp hai]
Tôn trọng bản thân / Tôn trọng người khác
Nghi thức số
Giáo dục bản thân / Kết nối với người khác
Trình độ kỹ thuật số
Bảo vệ bản thân / Bảo vệ người khác
Quyền và trách nhiệm số
Bài 2 [lớp ba đến lớp năm]
Tôn trọng bản thân / Tôn trọng người khác
Truy cập số
Giáo dục bản thân / Kết nối với người khác
Truyền thông số
Bảo vệ bản thân / Bảo vệ người khác
An toàn số [An ninh]
Bài 3 [lớp sáu đến lớp tám]
Tôn trọng bản thân / Tôn trọng người khác
Luật lệ số
Giáo dục bản thân / Kết nối với người khác
Thương mại số
Bảo vệ bản thân / Bảo vệ người khác
Sức khỏe và phúc lợi số
Sự kết nối giữa mọi người ngày càng gia tăng, các quốc gia và các nền kinh tế có một khía cạnh toàn cầu đối với con người của chúng ta. Công dân toàn cầu cho phép chúng ta là một phần của cộng đồng thế giới mới nổi và cam kết giúp xây dựng các giá trị thự
Mặc dù nó có thể có ý nghĩa khác nhau đối với những người khác nhau, nhưng định nghĩa công dân toàn cầu phổ biến nhất là ý tưởng rằng tất cả mọi người đều có trách nhiệm công dân đối với toàn thế giới, thay vì chỉ cộng đồng địa phương hoặc quốc gia của họ. Vì vậy, bằng cách mở rộng tầm nhìn cá nhân của một người thông qua học tập toàn cầu, bạn có thể tạo ra sự thay đổi có ý nghĩa hơn trên cả quy mô nhỏ và lớn hơn.
2. Trở thành công dân toàn cầu có nghĩa là gì
Công dân toàn cầu không chỉ là một danh hiệu - đó là một tư duy. Hãy tự hỏi bản thân - tôi là một phần của cộng đồng nào? Câu trả lời của bạn có thể bao gồm nhà riêng, trường học, cơ quan hoặc khu vực lân cận - mở rộng điều đó ra cộng đồng thế giới là điều khiến bạn trở thành công dân toàn cầu. Trong các cộng đồng “nhỏ” này, bạn có thể trao đổi ý kiến với một người bạn hoặc giúp đồng nghiệp gặp vấn đề.
Trở thành một công dân toàn cầu chỉ đơn giản có nghĩa là sẵn sàng làm điều này với những người đến từ các quốc gia và nền tảng văn hóa khác nhau, xác định với một cộng đồng toàn cầu ngày càng phát triển và đóng góp tích cực vào sự phát triển tích cực trong cộng đồng. Vậy thì, làm thế nào để một người trở thành công dân toàn cầu? Bạn phải làm gì để có được nền giáo dục toàn cầu và tư duy thế giới?
Tìm hiểu về thế giới Ngay cả việc trước khi bạn bắt đầu du lịch quốc tế, có nhiều cách để bạn có thể tìm hiểu về thế giới. Internet là một nguồn tài nguyên tuyệt vời và một web thông tin khổng lồ có sẵn chỉ với một vài cú nhấp chuột hoặc chạm ngón tay của bạn. Nếu bạn không thể đến thăm các quốc gia hoặc nền văn hóa cụ thể, với internet, bạn vẫn có cách để học và hiểu kinh nghiệm của họ.
Điều này có thể thông qua việc đọc sách, nhưng cũng có thể thông qua việc kết nối với những người khác trên khắp thế giới và trò chuyện với họ về những trải nghiệm cuộc sống được chia sẻ và tương phản của bạn.
Tìm hiểu về bản thân Trở thành một phần của bất kỳ cộng đồng nào cũng liên quan đến việc cho và nhận. Khi bạn tìm hiểu về thế giới, bạn sẽ thấy một số suy nghĩ thay đổi và bạn có thể thấy những ham muốn khác tăng lên. Bạn có đam mê tham gia xã hội hoặc chính trị? Bạn có ước mình có thể xóa đói giảm nghèo không? Bạn có kỹ năng dạy tiếng Anh trực tuyến hoặc giúp đỡ trong một trang trại hữu cơ không?
Biết những gì bạn quan tâm và những gì bạn muốn cống hiến cho thế giới sẽ giúp bạn tìm ra định nghĩa công dân toàn cầu của riêng mình. Bạn sẽ nhanh chóng nhận ra rằng bạn có thứ gì đó để cung cấp - và sức mạnh để tác động đến cuộc sống. Du lịch Một trong những cách tốt nhất để trở thành công dân của thế giới, một cách tự nhiên, là ra ngoài và đi xem nó. Du lịch đến các quốc gia khác có thể cung cấp cho bạn kinh nghiệm và giáo dục vô giá thông qua việc giao lưu với các nền văn hóa khác.
Những bài học về cuộc sống bền vững thường được đúc kết từ những trải nghiệm du lịch kiểu này, cho phép bạn tìm hiểu về các chủ đề như sức khỏe toàn cầu, sự phụ thuộc lẫn nhau, sự đa dạng, công bằng xã hội và hơn thế nữa thông qua trải nghiệm sống của bạn khi ở nước ngoài. Trở thành nhà lãnh đạo Nhiều người cho rằng cuộc khủng hoảng lãnh đạo hiện nay là bằng chứng cho thấy chúng ta cần phải làm nhiều hơn nữa để xây dựng nên những nhà lãnh đạo của ngày mai.
Người ta nói rằng các ý tưởng không thay đổi thế giới, các nhà lãnh đạo làm. Những nhà lãnh đạo có kinh nghiệm sống đa dạng hơn và sự đồng cảm lớn hơn là rất cần thiết. Bằng cách nỗ lực trau dồi các kỹ năng lãnh đạo cá nhân, bạn có thể đóng góp nhiều hơn, thông qua việc trở thành một nhà lãnh đạo có thể tập trung và hành động vào những việc mà bạn cảm thấy quan trọng nhất.
Xem thêm:
3. Tầm quan trọng của việc giáo dục công dân toàn cầu
Giáo dục Công dân Toàn cầu [GCED] nhằm trao quyền cho người học ở mọi lứa tuổi đảm nhận các vai trò tích cực, cả ở địa phương và toàn cầu, trong việc xây dựng các xã hội hòa bình, khoan dung, hòa nhập và an toàn hơn.
GCED dựa trên ba lĩnh vực học tập - nhận thức, cảm xúc xã hội và hành vi.
- Nhận thức: kiến thức và kỹ năng tư duy cần thiết để hiểu rõ hơn về thế giới và sự phức tạp của nó.
- Tình cảm - xã hội: các giá trị, thái độ và kỹ năng xã hội cho phép người học phát triển về mặt tình cảm, tâm lý xã hội và thể chất, đồng thời cho phép họ chung sống với những người khác một cách tôn trọng và hòa bình.
- Hành vi: ứng xử, hiệu suất, ứng dụng thực tế và sự tham gia.
Các kết quả học tập chính, các thuộc tính chính của người học, các chủ đề và mục tiêu học tập được đề xuất trong GCED dựa trên ba lĩnh vực học tập đã đề cập ở trên. Chúng được liên kết với nhau và tích hợp vào quá trình học tập.
Thế hệ trẻ càng có nhiều cơ hội nhưng vẫn phải linh hoạt, sáng tạo và chủ động. Với nền giáo dục công dân toàn cầu, những người trẻ tuổi có khả năng giải quyết vấn đề, đưa ra quyết định, suy nghĩ chín chắn, truyền đạt ý tưởng hiệu quả và làm việc tốt với những người khác. Điều này không chỉ giúp họ về mặt cá nhân và giáo dục, mà còn về mặt chuyên môn. Vì vậy, một nền giáo dục toàn cầu trong lớp học là điều tối quan trọng.
Cuối cùng, nỗ lực bạn bỏ ra để trở thành một công dân toàn cầu sẽ mang lại lợi ích cho cả bản thân bạn và những người khác mà bạn gặp. Chúng ta cần những công dân toàn cầu và sự đoàn kết hơn bao giờ hết. Qua bài viết này hocsinh365.vn sẽ giúp các bạn hiểu hơn về công dân toàn cầu và tầm quan trọng!