Máy phát điện trên ô to có tác dụng gì

Máy phát điện ô tô là bộ phận nằm trong hệ thống động cơ có vai trò cung cấp điện cho toàn bộ hoạt động hàng ngày của xe. Trong đó, tiết chế máy phát điện là bộ phận được lắp trên máy phát điện, giúp điều chỉnh ổn áp dòng điện phát ra. Mặc dù nhỏ nhưng đây lại là bộ phận rất quan trọng. Dưới đây chúng tôi xin giải đáp thắc mắc tiết chế máy phát điện ô tô là gì? Nguyên lý hoạt động cũng như các lỗi thường gặp của tiết chế máy điện ô tô.

Tiết chế máy phát là bộ nhỏ bé được lắp trên máy phát điện, thuộc hệ thống nạp điện ô tô. Tiết chế máy phát có nhiệm vụ chỉnh ổn áp dòng điện phát ra của máy phát.

Xem thêm: Cấu tạo giảm xóc ô tô và các loại giảm xóc ô tô cơ bản

Máy phát điện dùng trên ô tô quay cùng với tốc độ động cơ. Tuy nhiên, tốc độ động cơ thường xuyên thay đổi và khiến tốc độ của máy phát không ổn định. Nếu máy phát điện không có bộ ổn áp thì hệ thống nạp không thể cung cấp dòng điện ổn định cho các thiết bị điện.

Dù tốc độ của máy phát thay đổi thì điện áp ở các thiết bị điện vẫn phải duy trì không đổi và tùy theo sự thay đổi của cường độ dòng điện trong mạch mà cần phải điều chỉnh lại. Do đó, bộ tiết chế máy phát điện là điều cần thiết.

Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của máy phát điện ô tô

Tiết chế máy phát điện được chia làm 3 loại gồm: tiết chế loại rung, tiết chế bán dẫn và tiết chế vi mạch. Tiết chế máy phát điện điều chỉnh cường độ dòng điện theo nguyên lý sau:

– Tăng hoặc giảm lực từ trường hay còn gọi là rôto

– Tăng tốc hoặc giảm tốc độ quay của nam châm

Bộ tiết chế máy phát điện sẽ điều chỉnh cường độ dòng điện của máy phát xoay chiều bằng cách điều khiển dòng điện tạo từ trường. Do đó, điện áp tạo ra luôn ổn định khi tốc độ quay của rôto thay đổi và khi dòng điện sử dụng thay đổi.

Đọc thêm: [Bật Mí] Hướng Dẫn Các Cách Đi Xe Tiết Kiệm Xăng Mà Bạn Nên Biết

1. Hỏng chuyển đổi dòng điện

Máy phát sản xuất dòng điện xoay chiều [AC] ba pha nhưng phụ tùng xe lại đòi hỏi dòng điện một chiều [DC] để hoạt động. Khi bộ chỉnh lưu thay đổi dòng điện từ AC sang DC mà gặp hỏng hóc phần chuyển đổi này thì điện năng máy phát sản xuất ra sẽ không sử dụng được.

2. Điểm tiết chế chập chờn

Nguyên nhân gây ra hiện tượng này có thể do mối hàn ở điểm trung tính của điốt tiếp xúc không tốt với tiết chế.

3. Chổi than tiếp xúc không tốt

Sau quá trình sử dụng bị oxy hóa hoặc bị dính đầu vào vòng tiếp xúc làm cho cổ góp của tiết chế máy phát điện bị mòn không đều, kênh chổi than hoặc giảm sức căng lò xo chổi than,… Điều này sẽ làm tăng điện trở mạch kích máy phát điện và làm giảm cường độ của dòng kích, khiến cho công suất tiết chế máy phát giảm xuống.

4. Cuộn kích chạm mát

Điều này thường xảy ra ở đầu các cuộn kích tới các vòng tiếp xúc làm cho từ thông giảm xuống. Do đó, điện áp sẽ nhỏ và dòng điện không đi ra mạch ngoài gây ảnh hưởng tới quá trình hoạt động của các động cơ khác.

Xem thêm: Tư vấn có nên mua ô tô trả góp hay không? Kinh nghiệm xương máu khi đi mua xe trả góp

5. Cuộn kích bị đứt

Khi bị đứt cuộn kích sẽ làm cho cuộn stato sức điện động chỉ đạt 3-4V bởi từ dư của roto cảm ứng gây ra. Khi đó, tiết chế máy phát điện sẽ không cung cấp đủ năng lượng điện cho các động cơ gây ảnh hưởng tới quá trình hoạt động.

6. Các trường hợp khác

– Cuộn Stato bị đứt: Nếu đứt một pha còn lại hai pha sẽ mắc nối tiếp làm cho điện trở cuộn dây stato tăng lên. Lúc này, điện áp tăng sẽ có thể làm chọc thủng diode chỉnh lưu. Trong trường hợp bị đứt hai pha thì mạch của cuộn stato sẽ đứt và tiết chế máy phát không làm việc.

– Cuộn stato bị chạm mát: Trường hợp này có thể xảy ra do hư hỏng về cơ hoặc về nhiệt của cuộn dây hoặc ở đầu ra.Hiện tượng này sẽ làm giảm công suất của tiết chế máy phát điện.

Do được kết cấu từ những vi mạch nhỏ bé nên những hư hỏng của tiết chế máy phát điện có thể do những nguyên nhân sau:

– Do đứt mạch hoặc ngắn mạch các cuộn dây rôto

– Do cực S bị ngắt

– Do cực B bị ngắt hoặc điện áp tăng vọt quá lớn.

Trên đây chính là những thông tin cơ bản về tiết chế máy phát điện ô tô. Hi vọng thông tin mà chúng tôi đưa ra sẽ hữu ích.

1

Hãy gọi hoặc nhắn tin để được tư vấn
0879975992

Máy phát điện ô tô bị hỏng không chỉ ảnh hưởng đến việc cấp điện cho các thiết bị trên xe mà còn có thể khiến xe khó nổ, không nổ máy được.

Máy phát điện trên ô tô có tác dụng gì?

Mát phát điện ô tô có nhiệm vụ tạo ra dòng điện, cung cấp điện cho ắc quy và các thiết bị sử dụng điện trên xe ô tô. Máy phát điện có 3 chức năng chính: phát điện, chỉnh dòng điện xoay chiều thành một chiều và chỉnh điện áp đầu ra.

Mát phát điện ô tô có nhiệm vụ tạo ra dòng điện và cung cấp điện cho các thiết bị sử dụng điện trên xe

Phát điện: Máy phát điện được dẫn động bởi trục khuỷu động cơ ô tô, khi động cơ hoạt động trục khuỷu quay, máy phát điện sẽ chạy theo tạo ra dòng điện.

Chỉnh dòng điện xoay chiều thành một chiều: Hầu hết các thiết bị điện trên ô tô đều dùng dòng điện một chiều nên máy phát điện có cần chỉnh lưu chuyển dòng điện xoay chiều thành một chiều.

Chỉnh điện áp đầu ra: Dòng điện do máy phát sinh ra phụ thuộc vào tốc độ động cơ nên sẽ thay đổi theo tốc độ quay của động cơ. Vì vậy máy phát điện có thêm chức năng điều áp dòng điện để dòng điện luôn ổn định, phù hợp với các thiết bị điện trên xe.

Cấu tạo máy phát điện ô tô

Máy phát điện xe ô tô gồm các bộ phận chính sau:

Rotor [phần quay]: Cấu tạo của rotor gồm hai phần làm từ thép non. Bên trong rotor là cuộn dây kích từ. Hai đầu cuộn kích từ nối với 2 vòng tiếp điện bằng đồng đặt ở trục rotor. Khi bật công tắc, bình ắc quy sẽ kích từ cuộn dây. Các vấu cực rotor trở thành nam châm điện với các cực Bắc – Nam xen kẽ nhau.

Stato [phần ứng]: Cấu tạo của stato dạng ống ghép bằng các lá thép. Mặt trong có rãnh xếp những cuộn dây ứng điện.

Chổi than: Chổi than làm bằng Graphit, có vai trò giảm điện trở và điện trở tiếp xúc, chống ăn mòn.

Bộ chỉnh lưu: Bộ chỉnh lưu chỉnh chuyển đổi dòng điện xoay chiều ba pha được tạo ra bởi cuộn dây stato thành dòng điện một chiều.

Bộ điều áp: Bộ điều áp giúp duy trì sự ổn định của dòng điện.

Xem thêm:

Cấu tạo máy phát điện ô tô

Sơ đồ nguyên lý máy phát điện ô tô

Thay vì sử dụng nam châm vĩnh cửu, mát phát điện trên ô tô dùng nam châm điện. Khi bắt đầu hoạt động, ắc quy sẽ kích từ nam châm máy phát điện. Khi nam châm càng lại gần cuộn dây thì từ thông xuyên qua cuộn dây càng lớn. Trái lại, đường sức từ sẽ giảm xuống. Bản thân cuộn dây không muốn để từ thông qua nó biến đổi nên sẽ cố tạo ra từ thông hướng chống lại, từ đó phát sinh ra dòng điện.

Xem thêm:

Sơ đồ máy phát điện ô tô

Dấu hiệu máy phát điện ô tô bị hỏng

Khi máy phát điện xe ô tô gặp trục trặc, xe thường có các dấu hiệu sau:

Xe khó nổ máy

Nếu thấy xe đề khó nổ thì khả năng cao bình ắc quy ô tô yếu hoặc hết bình. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, thường gặp nhất là do máy phát điện bị trục trặc. Bởi máy phát điện bị trục trặc sẽ không thể nạp điện cho bình ắc quy.

Khi gặp tình huống này nên tắt các thiết bị điện không cần thiết như màn hình giải trí, loa, điều hoà xe… Sau đó nhanh chóng đưa xe đến garage để kiểm tra nếu không sẽ dễ gặp tình trạng xe chết máy giữa đường không đề được.

Đèn báo ắc quy bật sáng

Theo nguyên tắc, sau khi nổ máy, những đèn báo trên bảng điều khiển sẽ tắt để báo hiệu các hệ thống đang hoạt động bình thường. Trong trường hợp xe đã di chuyển nhưng đèn báo không tắt thì đây là dấu hiệu cho thấy hệ thống đang có trục trặc. Khi bình ắc quy yếu, hỏng hay hệ thống sạc bình ắc quy có vấn đề, đèn báo ắc quy sẽ bật sáng liên tục để thông báo.

Xem thêm:

Khi bình ắc quy yếu, hỏng hay hệ thống sạc bình ắc quy có vấn đề, đèn báo ắc quy sẽ bật sáng liên tục để thông báo

Đèn xe yếu

Khi máy phát điện xe gặp vấn đề, không chỉ ắc quy không được nạp đủ điện mà các thiết bị sử dụng điện trên xe cũng bị ảnh hưởng. Dễ thấy nhất là đèn pha sẽ bị yếu, mờ hơn thường ngày, có hiện tượng đèn chập chờn lúc mờ lúc sáng.

Xe có tiếng kêu lạ

Có nhiều nguyên nhân khiến xe có tiếng kêu lạ ở khoang máy. Trong đó nếu xe kêu cạch cạch thì rất có thể dây đai hoặc puly máy phát bị hư hỏng. Dây đai hay puly hỏng có thể khiến máy phát điện không được dẫn động tốt, thậm chí không hoạt động.

Cách kiểm tra máy phát điện ô tô

Kiểm tra trực tiếp máy phát

Xe ô tô thường có đồng hồ đo điện áp máy phát điện trên xe. Để kiểm tra tình trạng hoạt động của máy phát điện, đầu tiên nổ máy và bật tất cả các thiết bị điện trên xe như điều hoà xe, màn hình DVD, loa, đèn pha… Sau đó đạp ga cho vòng tua máy tăng lên tầm 2.000 vòng/phút rồi quan sát điện áp trên đồng hồ tăng hay giảm. So sánh sự thay đổi của điện áp trước và sau.

Kiểm tra qua ắc quy

Có thể kiểm tra tình trạng hoạt động của máy phát điện ô tô thông qua đo điện áp bình ắc quy.

Bước 1: Đo điện áp ắc quy khi xe tắt máy

Khi xe tắt máy, dùng Volt kế để đo điện áp ắc quy, nếu điện áp đo được bằng hoặc lớn hơn 12V nghĩa là ắc quy đang bình thường. Nếu điện áp nhỏ hơn 12V nghĩa là ắc quy đã yếu, hỏng và cần thay mới. Sau khi đo xong rút hết các dây đo.

Xem thêm:

Nếu điện áp bình ắc quy đo được bằng hoặc lớn hơn 12V nghĩa là ắc quy đang bình thường

Bước 2: Đo điện áp ắc quy khi đã nổ máy xe

Nổ máy xe, nối lại các dây đo với bình ắc quy. Nếu điện áp đo được cao hơn điện áp lúc xe tắt máy, tầm 13.4 – 14.2V thì máy phát điện vẫn còn hoạt động tốt. Nếu điện áp đo được nhỏ hơn cả điện áp lúc xe tắt máy thì đây là biểu hiện máy phát điện ô tô yếu hay đã bị trục trặc, cần kiểm tra, sửa chữa hoặc thay mới.

Nguyên nhân và cách sửa chữa máy phát điện bị hỏng

Có nhiều nguyên nhân khiến máy phát điện ô tô bị hỏng. Trong đó thường gặp nhất là các lỗi sau:

Cuộn rotor bị hỏng: Nguyên nhân có thể do cuộn kích bị đứt, bị ngắn mạch, bị chạm mát, keo cách điện lõi đồng bị chảy… Lỗi thường bị ở đầu các cuộn kích đến vòng tiếp xúc. Điều này khiến từ thông giảm, điện áp nhỏ làm dòng điện không thoát ra mạch ngoài.

Cuộn stato bị hỏng: Nguyên nhân có thể do cuộn stato bị đứt, bị chạm mát…

Xem thêm:

Có nhiều nguyên nhân khiến máy phát điện ô tô bị hỏng

Chổi than gặp vấn đề: Nguyên nhân có thể do vòng tiếp túc bị oxy hoá hoặc dính dầu, chổi than bị kênh, lò xo chổi than không còn tốt…

IC máy phát điện bị hỏng: Khi IC máy phát điện bị hỏng, toàn bộ hoạt động của máy phát điện sẽ bị ảnh hưởng theo.

Tuỳ theo từng lỗi hỏng máy phát điện mà sẽ có cách sửa chữa khác nhau. Đa phần khi một bộ phần nào đó hư hỏng thì chỉ cần thay mới bộ phận đó. Tuy nhiên nếu tình trạng hư hỏng quá nghiêm trọng thì tốt nhất nên thay máy phát điện ô tô mới. Giá máy phát điệ ô tô hiện dao động từ 10 triệu đồng đổ lại.

Quy trình bảo dưỡng máy phát điện ô tô

Để đảm bảo máy phát hiện hoạt động hiệu quả và ổn định cần bảo dưỡng máy phát điện định kỳ theo quy trình:

• Kiểm tra độ căng, chặt của đai truyền động
• Vệ sinh máy phát
• Kiểm tra tình trạng của cổ góp, chổi than, các vòng bi…

Duy Dương