Bón phân là một trong những biện pháp kỹ thuật giúp tăng năng suất cây trồng và mang lại hiệu quả kinh tế cao. Phân bón cũng chiếm phần chi phí cao trong chi phí sản xuất nông nghiệp. Vì vậy phải bón phân cân đối và hợp lý cho cây trồng như thế nào, sau đây cùng tìm hiểu với phanvisinh.vn nhé.
Bón phân cân đối, hợp lý là gì?
Bón phân cân đối, hợp lý là cung cấp cho cây trồng đúng những chất dinh dưỡng thiết yếu mà nó cần. Ngoài ra phải đủ liều lượng, tỷ lệ thích hợp, bón đúng thời điểm cho từng đối tượng cây trồng, loại đất hay mùa vụ cụ thể để đảm bảo năng suất cây trồng.
Để hiểu sâu hơn, tiếp theo chúng ta tìm hiểu cụ thể từng nội dung bón phân cân đối và hợp lý cho cây trồng.
Nội dung bón phân cân đối và hợp lý cho cây trồng
Bón đúng đối tượng
Bón phân là cung cấp chất dinh dưỡng cho cây. Vì vậy, đối tượng của việc bón phân là cây trồng.
Tuy vậy, mặt khác cho thấy, một lượng khá lớn chất dinh dưỡng nhất là các nguyên tố vi lượng được cung cấp cho cây thông qua các vi sinh vật đất. Nhờ việc phân huỷ các chất hữu cơ hoặc cố định từ không khí của các vi sinh vật đất. Nhiều công trình nghiên cứu khoa học cho thấy bón phân để kích thích và tăng cường hoạt động của các vi sinh vật đất. Trong trường hợp này thay vì bón phân nhằm vào đối tượng là vi sinh vật trong đất.
Trong một số trường hợp khi bón phân càng nhiều cây sinh trưởng và phát triển càng tốt lại tạo nên nguồn thức ăn dồi dào cho sâu bệnh hại phát triển. Ở những trường hợp này, bón phân cần nhằm đạt mục tiêu là ngăn ngừa sự tích luỹ và gây hại của sâu bệnh.
Ngoài ra bón phân còn có tác dụng làm tăng khả năng chống chịu của cây trồng với điều kiện khắc nghiệt hay với sâu bệnh hại. Như kali là một ví dụ điển hình. Vì vậy bón phân không phải lúc nào cũng để thúc đẩy sinh trưởng và phát triển của cây trồng. Ngược lại là phải kìm hãm bớt tốc độ tăng trưởng và phát triển của cây, mà sẽ làm tăng tính chống chịu của cây.
Đúng liều lượng
Mỗi loại phân bón sẽ phát huy hiệu quả làm tăng năng suất chất lượng cây trồng ở một liều lượng nhất định.
Liều lượng phân bón nên sử dụng theo khuyến cáo của nhà sản xuất.
Nếu bón phân quá liều lượng có thể làm giảm khả năng chống chịu của cây trồng. Tạo điều kiện thuận lợi cho sâu bệnh gây hại nặng. Và tác động tiêu cực của phân bón đến môi trường.
Ngược lại nếu bón phân không đủ liều lượng sẽ làm giảm hiệu lực phân bón. Ảnh hưởng đến năng suất chất lượng sản phẩm cây trồng không cao.
Vì vậy cần phải bón phân đúng liều lượng cho từng loại cây trên từng loại đất và từng thời điểm.
Xem thêm: //namix.vn/tac-hai-cua-phan-bon-hoa-hoc/
Đúng loại đất
Các yếu tố dinh dưỡng trong đất có tác động qua lại khác nhau. Khi thì tương hỗ, đối kháng và có liên quan chặt chẽ đến độ phì nhiêu của đất. Nên cần lưu ý khi sử dụng các loại phân bón khác nhau đến từng loại đất khác nhau.
Theo kết quả nghiên cứu thuộc Chương trình BALCROP/IPI-PPI-PPIC tại các vùng của Việt Nam [Nguyen Van Bo, E.Mutert, Cong Doan Sat, 2003]. Khi xác định các công thức bón phân cân đối cho cây trồng loại đất thì:
- Đối với đất phèn, đất dốc, chua: cần lưu ý bón phân cân đối giữa đạm và lân. Hiệu lực của đạm chỉ phát huy khi bón trên nền có phân lân.
- Đối với đất nghèo kali: cần lưu ý bón phân cân đối giữa đạm và kali. Hiệu lực phân đạm có thể tăng lên gấp 2 lần khi có bón kali.
- Đối với đất thiếu hụt các nguyên tố dinh dưỡng trung lượng và vi lượng thì cần bón phân cân đối giữa trung lượng, vi lượng và đa lượng. Do đó, nên bổ sung các loại phân có chứa nhiều thành phần dinh dưỡng sẽ cho hiệu quả cao nhất.
- Ngoài ra đất chua thì không nên bón các loại phân axit. Ngược lại đất kiềm không nên bón các loại phân có tính kiềm.
Bón đúng thời điểm
Nhu cầu của cây với các chất dinh dưỡng thay đổi tùy theo từng giai đoạn sinh trưởng và phát triển theo từng mùa vụ. Có giai đoạn sinh trưởng cây cần đạm nhiều hơn kali, có nhiều giai đoạn cây cần kali nhiều hơn đạm. Bón đúng thời điểm cây cần phân mới phát huy được tác dụng.
Bên cạnh đó cũng cần phải căn cứ vào tình hình thời tiết để để điều chỉnh thời điểm bón phân cho hợp lý. Như vậy mới nâng cao hiệu suất sử dụng phân bón.
Bón đúng cách
Có nhiều cách bón phân khác nhau như: bón vào hố, bón vào rãnh, bón rải trên mặt đất, bón vào gốc, hoà vào nước phun lên lá, v.v…
Cách bón như thế nào còn tùy thuộc vào loại phân bón, dạng phân bón, thời kỳ bón hay điều kiện canh tác.
Việc chọn cách bón thích hợp cho cây trồng, có thể làm tăng hiệu quả sử dụng phân bón và tiết kiệm được chi phí bón phân.
Bón phân cân đối
Cây trồng cần các chất dinh dưỡng ở những lượng và tỷ lệ giữa các chất nhất định. Việc thiếu hoặc thừa một chất dinh dưỡng nào đó, cây sinh trưởng và phát triển kém.
Các nguyên tố dinh dưỡng có ảnh hưởng qua lại trong việc phát huy hoặc hạn chế tác dụng của nhau.
Đối với mỗi loại cây trồng, mỗi loại đất khác nhau thì cần tỷ lệ cân đối giữa các nguyên tố dinh dưỡng cũng khác nhau. Tỷ lệ cân đối này cũng thay đổi tuỳ thuộc vào lượng phân bón được sử dụng.
Bón phân không cân đối sẽ không phát huy được tác dụng của từng loại phân. Ngoài ra còn gây lãng phí và ảnh hưởng xấu đến cây trồng và với môi trường.
Tác dụng của việc bón phân cân đối và hợp lý cho cây trồng
- Ổn định và cải thiện độ phì nhiêu của chất, bảo vệ đất chống rửa trôi, xói mòn.
- Tăng năng suất cây trồng, nâng cao hiệu quả của phân bón và của các biện pháp kỹ thuật canh tác khác.
- Bảo vệ nguồn nước, hạn chế chất thải độc hại gây ô nhiễm môi trường.
Với những chia sẻ về bón phân cân đối và hợp lý cho cây trồng, phanvisinh.vn hy vọng sẽ giúp cho các bạn biết cách bón phân hợp lý cho cây trồng của bạn.
Nguồn tham khảo: “Tài liệu tập huấn khảo nghiệm, bồi dưỡng chuyên môn và hướng dẫn sử dụng phân bón – Bộ NN&PTNT.
[CTTĐTBP] - Ngày 18/11, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn [NN&PTNT] có hướng dẫn sử dụng phân bón hợp lý trong thời gian dịch bệnh Covid-19 khi giá phân bón tăng cao như hiện nay. Để giảm chi phí đầu tư cho phân bón trong quá trình sản xuất trong giai đoạn khó khăn như hiện nay, Sở NN&PTNT hướng dẫn một số giải pháp sử dụng phân bón hữu cơ truyền thống; chọn đúng loại phân; bón đúng lúc, đúng đối tượng, đúng cách, đúng thời tiết, mùa vụ và bón phân cân đối.
Sử dụng phân bón hữu cơ truyền thống Về sử dụng phân bón hữu cơ truyền thống, cần tận dụng nguồn gốc từ chất thải động vật, thực vật, chế biến, rác hữu cơ, than bùn... được chế biến theo phương pháp ủ truyền thống. Có thể chia thành 5 nhóm phân hữu cơ truyền thống, gồm: phân chuồng [bò, heo, gà, dê]; phân rác được phân loại hữu cơ; than bùn được lấy từ mỏ than mùn; phân xanh [xác cây họ đậu, bèo, cây thực vật khác]; phụ phẩm hữu cơ khác [tro trấu, bã đậu, xơ dừa, bã cà phê....] tiến hành phối trộn với men vi sinh EM, chế phẩm Trichoderma và các chế phẩm sinh học khác ủ hoai tạo ra nhiều sản phẩm hữu cơ để bón cho cây.
Chọn đúng loại phân
Sở NN&PTNT nhấn mạnh, cách bón phân là một trong những biện pháp kỹ thuật được thực hiện phổ biến, thường mang lại hiệu quả lớn, có tác động rất lớn đến môi trường sống của con người, khi bón phân cần chú ý chọn đúng loại phân. Phân có nhiều loại, mỗi loại có những tác dụng riêng. Bón không đúng loại phân không những phân không phát huy được hiệu quả, mà còn có thể gây ra những hậu quả xấu. Đất chua không bón các loại phân có tính axit. Ngược lại, trên đất kiềm không nên bón các loại phân có tính kiềm hay dạng phân có chứa lưu huỳnh cao.Bón đúng lúc
Nhu cầu dinh dưỡng của cây thay đổi tuỳ theo các giai đoạn sinh trưởng và phát triển. Có nhiều giai đoạn sinh trưởng cây cần đạm nhiều hơn kali, có nhiều giai đoạn cây cần kali nhiều hơn đạm. Bón đúng thời điểm cây cần mới phát huy được tác dụng. Để cho cây có thể sử dụng tốt các loại phân bón, nên bón phân vào lúc sáng sớm hoặc chiều mát. Không nên trộn nhiều loại phân với nhau để bón vì có thể xảy ra trường hợp làm giảm hiệu lực một số loại phân. Không để cho cây rơi vào tình trạng kiệt quệ do thiếu dinh dưỡng mới bón phân. Khi cây đã rơi vào trạng thái kiệt quệ, việc bón phân không thể giải quyết như cây ở trong trạng thái bình thường cây không thể sử dụng hết được, lượng phân bị hao hụt nhiều, thậm chí có thể gây ra những tác động xấu đối với cây.Bón đúng đối tượng
Cây trồng có yêu cầu đối với các chất dinh dưỡng ở những lượng nhất định với những tỷ lệ giữa các chất. Thiếu một chất dinh dưỡng nào đó, cây sinh trưởng và phát triển kém, ngay cả những khi có các chất dinh dưỡng khác ở mức thừa thãi. Trường hợp cây trồng sinh trưởng và phát triển tốt tạo nên nguồn thức ăn dồi dào cho sâu bệnh tích luỹ và gây hại nặng. Càng bón thêm phân, cây lại sinh trưởng thêm, sâu bệnh lại phát sinh nhiều hơn và gây hại nặng hơn. Ở những trường hợp này, bón phân cần nhằm đạt mục tiêu là ngăn ngừa sự tích luỹ và gây hại của sâu bệnh. Đối tượng của phân bón không chỉ có cây trồng, vi sinh vật đất, mà còn có cả toàn bộ các thành tố cấu thành nên hệ sinh thái nông nghiệp. Chọn đúng đối tượng để tác động, có thể mở ra những tiềm năng to lớn trong việc nâng cao hiệu quả của phân bón.Bón đúng cách
Có nhiều phương pháp bón phân: bón vào hố, bón vào rãnh, bón rải trên mặt đất, hoà vào nước phun lên lá, bón phân kết hợp với tưới nước... Bón phân vào đất ở độ sâu thích hợp với từng loại cây trồng, không nên bón phân vào sát gốc cây, nhất là với những loại cây công nghiệp và cây ăn quả. Bón tập trung ít lần với những lượng phân bón lớn có thể gây ra nhiều tác hại đối với cây trồng, đối với môi trường sinh thái. Thông thường là 2 - 4 lần trong một vụ đối với các loại cây ngắn ngày. Có nhiều dạng bón phân: Rắc bột, vo viên dúi vào gốc, pha thành dung dịch để tưới. Có nhiều thời kỳ bón phân: bón lót, bón thúc đẻ nhánh, thúc ra hoa, thúc kết quả, thúc mẩy hạt... Bón phân thích hợp vừa đảm bảo tăng năng suất cây trồng, tăng hiệu quả phân bón, vừa phù hợp với điều kiện cụ thể, phù hợp trình độ của người nông dân và yêu cầu năng suất vừa phải để duy trì trạng thái sức khỏe cây trồng tốt và lâu dài. Đối với mỗi loại cây trồng, có những tỷ lệ khác nhau trong mức cân đối các yếu tố dinh dưỡng. Tỷ lệ cân đối này cũng thay đổi tùy thuộc vào lượng phân bón được sử dụng, tỷ lệ cân đối giữa các nguyên tố dinh dưỡng cũng khác nhau ở các loại đất khác nhau. Bón nhiều phân không hẳn đã tốt, nồng độ phân hoá học cao có thể gây hại đối với cây, cây có thể có nhu cầu đối với một lượng phân bón không nhỏ, nhưng lượng phân đó phải được chia nhỏ ra cho cây hút nhiều lần, tập trung vào bón một lần cây không những không hút được mà còn bị đầu độc, mặt khác lượng phân bón bị hao hụt nhiều do bay hơi, rửa trôi, cây cỏ dại hút mất.Đúng thời tiết, mùa vụ
Đặc điểm sinh trưởng và phát triển của cây trồng ở từng vụ khác nhau, cho nên nhu cầu đối với các nguyên tố dinh dưỡng cũng như phản ứng đối với tác động của từng yếu tố dinh dưỡng cũng khác nhau. Lựa chọn đúng loại phân, dạng phân và thời vụ bón hợp lý có thể nâng cao hiệu suất sử dụng phân bón. Thời tiết có ảnh hưởng đến chiều hướng tác động và hiệu quả của phân bón. Nắng gắt cùng với tác động của các hoạt động phân bón có thể cháy lá, hỏng hoa, quả. Trời mưa to, cây chưa kịp sử dụng thì phân bón đã bị trôi theo dòng nước mưa làm ô nhiễm ao hồ và sông suối. Điều cần lưu ý là sức chịu đựng cũng như mức độ tiếp thu các tác động từ bên ngoài của các bộ phận trên cây rất khác nhau. Đối với một loại phân bón, có thể đối với bộ phận này là thừa nhưng đối với bộ phận khác lại là chưa đủ. Chính vì thế, có những loại hoá chất chỉ có thể bón cho cây vào đất mà không thể phun lên lá được, đặc biệt không được bón phân một chiều.Bón phân cân đối
Cây trồng có yêu cầu đối với các chất dinh dưỡng ở những lượng nhất định với những tỷ lệ nhất định giữa các chất. Thiếu một chất dinh dưỡng nào đó, cây sinh trưởng và phát triển kém, ngay cả những khi có các chất dinh dưỡng khác ở mức thừa thãi. Các nguyên tố dinh dưỡng không chỉ tác động trực tiếp lên cây mà còn có ảnh hưởng qua lại trong việc phát huy hoặc hạn chế tác dụng của nhau.Đối với mỗi loại cây trồng có những tỷ lệ khác nhau trong mức cân đối các yếu tố dinh dưỡng. Tỷ lệ cân đối này cũng thay đổi tuỳ thuộc vào lượng phân bón được sử dụng. Tỷ lệ cân đối giữa các nguyên tố dinh dưỡng cũng khác nhau ở các loại đất khác nhau. Điều cần lưu ý là không được bón phân một chiều, chỉ sử dụng một loại phân mà không chú ý đến việc sử dụng các loại phân khác và bổ sung thêm nhiều phân hữu cơ. Bón phân không cân đối không những không phát huy được tác dụng tốt của các loại phân, gây lãng phí mà còn có thể gây ra những tác dụng không tốt đối với năng suất cây trồng và đối với môi trường./.
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn
- Đang truy cập783
- Hôm nay40,867
- Tháng hiện tại3,886,339
- Tổng lượt truy cập104,441,258