Dấu hiệu bị sặc nước vào phổi

Tình trạng sặc sữa vào phổi thường xảy ra ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ gặp các vấn đề về nuốt. Bạn có thể hiểu đơn giản rằng đây là tình trạng mà chất lỏng (sữa) “đi nhầm” vào khí quản và xâm nhập đến phổi của bé. Trong hầu hết trường hợp, dấu hiệu trẻ bị sặc sữa vào phổi đầu tiên dễ nhận biết nhất đó là trẻ bị sặc và ho khi bú hoặc uống sữa.

Phản ứng ho là một trong những cách giúp trẻ thông được đường thở. Tuy nhiên, nếu trẻ sặc sữa vào phổi thường xuyên có thể dẫn đến các vấn đề hô hấp, chẳng hạn như viêm phổi. Vì vậy, điều quan trọng là cần tìm ra nguyên nhân gốc rễ khiến trẻ dễ bị sặc khi bú hoặc ăn uống để chữa trị dứt điểm vấn đề này.

Tình trạng sặc sữa vào phổi xảy ra như thế nào?

Về cơ bản, đường hầu họng của một người được tách ra thành khí quản và thực quản. Thức ăn và chất lỏng thông qua thực quản sẽ đi xuống dạ dày. Trong khi đó, không khí sẽ đi vào khí quản và xuống phổi để hô hấp.

Một vạt mô nằm phía trên đỉnh của khí quản được gọi là nắp thanh quản. Nắp này đóng vai trò như một van để ngăn thức ăn và chất lỏng xâm nhập vào khí quản (đường thở chính) khi ăn uống. Tuy nhiên, trong trường hợp trẻ gặp các vấn đề sức khỏe ảnh hưởng đến khả năng nuốt, gây rối loạn chức năng của các cơ trong cổ họng thì thức ăn, chất lỏng dễ “đi nhầm” vào khí quản và đến phổi.

Đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ thì sữa là nguồn thức ăn chính. Do đó, nếu trẻ gặp các rối loạn về chức năng nuốt thì rất dễ bị sặc sữa vào phổi khi bú. Nếu trẻ chỉ bị sặc sữa với lượng ít thì có thể không nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu trẻ sặc sữa thường xuyên hoặc sặc sữa với lượng nhiều thì đây là vấn đề rất nghiêm trọng và cần điều trị, xử lý khẩn cấp.

Nguyên nhân khiến trẻ bị sặc sữa vào phổi

Trước khi tìm hiểu chi tiết các dấu hiệu trẻ bị sặc sữa vào phổi thì việc tìm nguyên nhân gốc rễ gây ra vấn đề này cũng quan trọng không kém. Đối với trẻ khỏe mạnh, tình trạng sặc sữa bình thường có thể do bạn cho bé bú sai cách, trẻ cười đùa khi bú hoặc do bình sữa có núm cao su lỗ to khiến sữa chảy nhiều làm bé dễ bị sặc khi bú.

Trường hợp sặc sữa lan vào phổi hoặc trẻ thường xuyên sặc sữa thì nguyên nhân có thể phức tạp hơn vì liên quan đến khả năng nuốt của bé. Các nguyên nhân cụ thể bao gồm:

• Trẻ gặp các vấn đề với miệng, lưỡi, vòm họng, thanh quản, cơ ở đầu thực quản… gây ra khó khăn cho việc nuốt sữa và thức ăn. Điều này thường xảy ra ở trẻ sinh non, trẻ chậm phát triển hoặc từng phẫu thuật (chẳng hạn như trẻ từng đặt ống thông mũi – dạ dày hoặc phẫu thuật mở khí quản).
• Trẻ gặp các vấn đề về giải phẫu gây rối loạn chức năng nuốt và khiến thức ăn/ chất lỏng dễ đi vào khí quản và phổi, bao gồm khe hở thanh quản, mềm sụn thanh quản, liệt dây thanh quản, teo thực quản hoặc rò thực quản và khí quản.
• Một số rối loạn thần kinh, chẳng hạn như bại não, teo cơ tủy… cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng nuốt của trẻ.
• Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) cũng góp phần gây ra tình trạng sặc sữa ở trẻ.

Dấu hiệu trẻ bị sặc sữa vào phổi

Các triệu chứng, dấu hiệu trẻ bị sặc sữa vào phổi có thể xảy ra trong khi hoặc sau khi trẻ bú/ uống sữa. Các dấu hiệu giúp bạn nhận biết bao gồm:

• Trẻ sơ sinh bú với lực yếu
• Ho hoặc nghẹn khi bú/ uống sữa
• Thở khò khè, thở rít, khó thở
• Thở nhanh, gấp hơn hoặc nghẹt thở khi bú
• Nôn khi bú hoặc uống sữa
• Trẻ vặn người khi bú sữa
• Sốt nhẹ sau khi bú

Các dấu hiệu trẻ bị sặc sữa vào phổi còn thể hiện qua đặc điểm bên ngoài của trẻ bao gồm da hơi xanh, đỏ quanh mắt, chảy nước mắt, nhăn mặt khi bú… Điều này cho thấy trẻ rất khó chịu và bạn sẽ gặp khó khăn khi cho bé bú. Đối với trẻ lớn hơn, dấu hiệu trẻ bị sặc sữa vào phổi còn thể hiện qua việc giọng nói của trẻ thay đổi.

Trẻ bị sặc sữa vào phổi đôi khi cũng không có triệu chứng gì cụ thể. Thế nhưng, nếu tình trạng nghiêm trọng thì hậu quả là gây nhiễm trùng phổi, trẻ thường bị viêm phổi tái đi tái lại (do chất lỏng tích tụ trong phổi), suy dinh dưỡng và kém tăng trưởng. Một số trường hợp đáng tiếc hơn có thể gây tử vong.

Có thể bạn quan tâm: Dấu hiệu trẻ bị viêm phổi là gì? Những lưu ý cần biết khi chăm sóc trẻ

Sặc sữa vào phổi ở trẻ được chẩn đoán bằng phương pháp nào?

Nếu phát hiện các dấu hiệu trẻ bị sặc sữa vào phổi thì bạn cần sớm đưa con đi khám. Bác sĩ sẽ hỏi về bệnh sử của trẻ và cách bạn cho trẻ bú hoặc ăn uống. Trẻ cũng cần thực hiện một số xét nghiệm để xác định có sữa, chất lỏng hoặc thức ăn trong phổi hay không. Các phương pháp kiểm tra thường bao gồm:

• Chụp X-quang hoặc chụp CT ngực
• Nội soi thanh quản
• Chụp X-quang đường tiêu hóa có thuốc cản quang barium.

Phương pháp điều trị, ngăn chặn tình trạng sặc sữa vào phổi ở trẻ

Nếu trẻ thường xuyên bị sặc sữa và bạn nghi ngờ có dấu hiệu trẻ bị sặc sữa vào phổi thì cần đưa con đi khám để được điều trị, xử lý kịp thời. Tùy thuộc vào nguyên nhân, việc chữa trị dứt điểm và ngăn chặn tình trạng sặc sữa/ thức ăn lan vào phổi sẽ được thực hiện bởi các phương pháp khác nhau:

• Nếu trẻ bị trào ngược dạ dày hoặc mắc bệnh lý gây rối loạn chức năng nuốt sẽ cần được điều trị đúng bệnh để khắc phục vấn đề hiệu quả.
• Nếu phát hiện các bất thường ở đường thở hoặc thực quản là nguyên nhân khiến chất lỏng hoặc thức ăn “đi nhầm” vào đường thở, trẻ có thể cần được phẫu thuật để có khả năng nuốt bình thường.
• Trong một vài trường hợp hiếm hoi trẻ không thể tự nuốt sẽ cần đặt ống thông mũi dạ dày để cung cấp thức ăn, chất lỏng cho trẻ một cách an toàn. Đây thường là giải pháp tạm thời khi bác sĩ đang cân nhắc phương pháp điều trị phù hợp nhất với tình trạng của bé.
• Song song đó, với trẻ bú bình, để ngăn ngừa nguy cơ sặc sữa thì mẹ cũng nên lưu ý một số vấn đề như cho trẻ dùng núm vú có kích cỡ phù hợp và không nên cho trẻ uống sữa quá loãng. Nếu trẻ bú mẹ thì cần thay đổi tư thế cho bú thích hợp hơn, đặc biệt là cần hạn chế nằm khi cho con bú và tránh vui đùa khi bé đang bú/ uống sữa.

Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.

Mẹ nào đang nuôi con nhỏ thì tuyệt đối không được bỏ qua các dấu hiệu nhận biết trẻ bị sặc sữa vào phổi dưới đây. Bởi trẻ bị sặc sữa vào phổi rất nguy hiểm, thậm chí là gây tử vong. Do đó, mẹ cần nắm rõ để phòng ngừa và xử lý kịp thời.

Sặc sữa vào phổi là sự cố rất nguy hiểm trong quá trình chăm sóc trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Vì thế, ba mẹ cần phải nắm rõ dấu hiệu trẻ bị sặc sữa vào phổi là gì để kịp thời xử lý, giúp trẻ bình an, khỏe mạnh.

1. Sặc sữa vào phổi là gì?

Sặc sữa vào phổi là hiện tượng trẻ hít sữa vào đường thở khiến sữa tràn vào trong khí quản, phế quản hoặc đi vào các phế nang, làm cho đường hô hấp bị tắc nghẽn, gây cản trở đến quá trình trao đổi khí giữa phế nang và mao mạch. Từ đó, làm trẻ bị thiếu oxy, gây nguy hiểm đến tính mạng.

Sặc sữa vào phổi là hiện tượng trẻ hít sữa vào đường thở khiến sữa tràn vào trong khí quản, phế quản

2. Nguyên nhân khiến trẻ bị sặc sữa vào phổi

Trẻ bị sặc sữa vào phổi chủ yếu là do mẹ hoặc người chăm sóc trẻ cho bé bú không đúng tư thế hoặc thời điểm cho bé bú không phù hợp như: trẻ đang bị ho, đang khóc, lỗ vú cao su to, sữa mẹ xuống quá nhiều mà không được điều tiết phù hợp với tốc độ uống sữa của con.

Ngoài ra, hiện tượng nôn trớ nghiêm trọng sau khi ăn quá no cũng là một nguyên nhân khiến trẻ bị sặc sữa vào phổi.

3. Dấu hiệu trẻ bị sặc sữa vào phổi

Trên thực tế, sặc sữa là hiện tượng thường thấy ở trẻ nhỏ, nhất là trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, dấu hiệu nhận biết trẻ bị sặc sữa vào phổi thì không phải ai cũng biết, từ đó dẫn đến nhiều hệ quả đáng tiếc.

Theo các chuyên gia, dấu hiệu trẻ bị sặc sữa vào phổi là:

• Trẻ đang bú hoặc sau khi bú no đột ngột ho sặc sụa, tím tái, ho mạnh, khóc thét. Sữa trào ra từ đường mũi, miệng khiến trẻ trở nên hốt hoảng, khó thở. Người có thể mềm nhũn hoặc co cứng.
• Trẻ bị sặc sữa vào phổi nghiêm trọng có thể khiến tim ngưng, làm ảnh hưởng đến đường thở, dẫn đến ngưng hô hấp, thậm chí là tử vong nếu không được xử lý nhanh chóng, kịp thời.

Khi bị sặc sữa vào phổi, trẻ sẽ ho sặc sụa, tím tái hoặc ho mạnh, khóc thét

3. Ba mẹ nên xử lý như thế nào khi trẻ bị sặc sữa vào phổi?

Khi trẻ có biểu hiện bị sặc sữa vào phổi, ba mẹ phải bình tĩnh, thực hiện ngay các việc làm sau để đảm bảo an toàn cho bé.

Nhanh chóng vỗ lưng và ấn ngực

Với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, ba mẹ nên đặt con nằm sấp trên lòng bàn tay và cánh tay phải. Sau đó, dùng lòng bàn tay còn lại vỗ mạnh và nhanh 5 cái vào vị trí giữa 2 xương bả vai của trẻ. Động tác này làm gia tăng áp lực trong lồng ngực nên giúp đưa sữa bị trào ngược ra khỏi đường hô hấp của trẻ.

Nếu nhận thấy trẻ còn khó thở, chưa hết tím tái, mẹ cần đặt con nằm ngửa trên một mặt phẳng cứng rồi đưa ngón tay trỏ và ngón giữa ấn mạnh 1 cách đột ngột 5 lần ở nửa dưới xương ức, dưới đường nối giữa 2 ngực khoảng 1 – 2cm. Lặp lại động tác này cho đến khi trẻ có dấu hiệu thở đều thì dừng lại.

Cách xử lý trẻ khi bị sặc sữa vào phổi

Hà hơi thổi ngạt nếu trẻ có biểu hiện ngưng thở

Nếu trẻ có biểu hiện ngưng thở thì tức là sữa đã đi vào các phế nang. Lúc này, ba mẹ nên kết hợp các biện pháp trên với động tác hà hơi thổi ngạt: Ngậm mũi và miệng trẻ rồi thở mạnh vào trong cho đến khi cảm thấy lồng ngực của trẻ nhô lên. Đồng thời, nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu và chăm sóc cho trẻ kịp thời.

4. Biện pháp phòng ngừa trẻ bị sặc sữa vào phổi

Trẻ bị sặc sữa vào phổi là hiện tượng rất nguy hiểm cho trẻ, có thể khiến trẻ tử vong. Do đó, việc phòng ngừa trẻ bị sặc sữa vào phổi là điều vô cùng quan trọng và cần thiết. Bố mẹ hãy chú ý thực hiện nghiêm túc các việc làm sau để bảo vệ con yêu luôn được khỏe mạnh nhất:

• Cho trẻ bú đúng cách. Không được cho con vừa bú vừa ngủ, không trêu đùa con, không cho con bú khi con vẫn đang khóc hoặc khi sữa mẹ xuống nhiều, ngực căng,...
• Với trẻ sơ sinh, trẻ sinh non, trẻ thiếu tháng có sức khỏe yếu thì nên tạm dừng việc cho con bú lại khi bé ho hoặc khóc. Mẹ nên cho bé bú từ từ, dùng 2 ngón tay kìm dòng sữa lại nếu sữa xuống nhiều, con không kịp nuốt.
• Đối với trẻ bú bình, bố mẹ nên kiểm tra tốc độ dòng chảy của sữa. Núm vú cần vừa miệng trẻ, lỗ vừa phải không đục quá to. Tốt nhất chỉ nên có 1 – 2 lỗ bằng đầu kim. Nếu không thì ba mẹ nên sử dụng bình sữa chống sặc cho bé để giảm thiểu tình trạng sặc sữa, đầy hơi, chướng bụng ở trẻ.
• Nên dùng thìa bón sữa cho trẻ, cần đổ sữa từ từ, khi sữa nuốt hết thì mới bón bằng thìa khác. Tuyệt đối không được bón vội vàng, gấp gáp.
• Sau khi cho trẻ bú no, mẹ không nên đặt trẻ nằm ngay mà cần phải bế trẻ ở tư thế nâng đầu lên cao từ 15 – 20 phút. Đồng thời, không được rung lắc cho trẻ.
• Nếu trẻ bị nôn trớ, ngay lập tức cho con nằm nghiêng đầu sang một bên và nhanh tay lau sạch sữa ở miệng cho bé.

Với những thông tin trên, chắc hẳn bạn đã biết: Dấu hiệu trẻ bị sặc sữa vào phổi là như thế nào rồi chứ? Trẻ bị sặc sữa vào phổi rất nguy hiểm. Do đó, ba mẹ nên thực hiện nghiêm túc và đầy đủ các biện pháp phòng ngừa tình trạng sặc sữa vào phổi trên để bé luôn được khỏe mạnh và bình an nhé.

Chúc các mẹ và bé luôn khỏe mạnh.

--------------------------------------------------------------
Mẹ Khỏe Con Thông Minh: Shop Mẹ và Bé Hàng Đầu Việt Nam
Website: https://mekhoeconthongminh.com/
Số điện thoại: 0942.666.800
Email: 
Địa chỉ: Tầng 3, Tòa nhà 24T3 Thanh Xuân Complex, Số 6 Lê Văn Thiêm, Thanh Xuân Trung, Thanh Xuân, Hà Nội