Chuyên đề 7: dạy học và bồi dưỡng học sinh giỏi, học sinh năng khiếu trong trường tiểu học

Họ và tên: Nguyễn Hùng Tiên

Chức vụ: Hiệu trưởng

Trường: Tiểu học Hòa Trị 2

I .THỰC TRẠNG:

Hiền tài là nguyên khí Quốc gia. Đào tạo, bồi dưỡng nhân tài là nhiệm vụ cao cả của toàn xã hội, cùng với khoa hoc công nghệ, Giáo dục và Đào tạo là quốc sách hàng đầu. Trong đó Tiểu học là bậc học nền tảng. Bồi dưỡng học sinh là tạo nền móng cho chiến lược phát triển đất nước. Đặc biệt là trong công cuộc đổi mới hiện nay, đẩy mạnh và ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy và học tập là một việc làm cần thiết và vô cùng ý nghĩa.

Chính vì vậy, vấn đề bồi dưỡng học sinh năng khiếu vượt trội giải toán qua mạng Internet đang được các cấp giáo dục và PHHS hết sức quan tâm. Nó là một sân chơi trực tuyến hấp dẫn, vừa tạo điều kiện cho các em làm quen tiếp cận internet , vừa là một phương thức học tập bổ ích và hiệu quả. Những phần mềm học tập với những hình ảnh minh họa, sinh động, lạ mắt, kèm những âm thanh vui tai đã lôi cuốn học sinh tinh thần tự học, tìm tòi nâng cao tính sang tạo.

Mặc khác, trong thực tế hiện nay bồi dưỡng học sinh năng khiếu vượt trội, giải toán qua mạng internet là một tiêu chí không thể thiếu để đánh giá sự phát triển của một nhà trường. Mỗi học sinh năng khiếu vượt trội không những là niềm tự hào của cha mẹ, thầy cô mà là niềm tụ hào của cộng đồng xã hội.

Trong năm học qua, trường cũng có nhiều thuận lợi :

- Đó là sự quan tâm của các cấp lãnh đạo, của chính quyền và sự đồng thuận ủng hộ của PHHS.

- Có đội ngũ thầy cô giáo nhiệt tình, có năng lực chuyên môn và học sinh ngoan ngoãn hiếu học.

Nhưng cũng không ít những khó khăn :

- Về cơ sở vật chất và trang thiết bị: Phòng Tin học dưới 30 máy/672 HS, hệ thống mạng Internet đã cũ nên không đáp ứng được cho tất cả các em cùng tham gia. HS phải tự học ở nhà là chính.

- Không thành lập lớp chọn, đội tuyển nên việc dạy dàn trải chưa có chiều sâu.

- Giáo viên tin học không có trong biên chế, tài liệu giảng dạy giáo viên tự tìm tòi nếu có cũng rất hạn chế.

II.GIẢI PHÁP:

Xác định được những thực trạng trên, Trường Tiểu học Hòa Trị 2 cũng đã đề ra một số giải pháp, kinh nghiệm hướng dẫn học sinh tiểu học tự học và đạt hiệu quả cao trong các cuộc thi Violympic toán qua mạng như sau :

1/ Phát hiện và tuyển chọn học sinh giỏi:

Việc này cần được giáo viên thực hiện ngay từ đầu mỗi năm học. Trong quá trình giảng dạy, giáo viên phát hiện học sinh có tư chất thông minh. Qua đánh giá, phát hiện học sinh có tố chất như:

- Năng lực, kĩ năng giải quyết vấn đề và sáng tạo cái mới;

- Năng lực tư duy

- Năng lực tư duy phản biện.

- Tinh thần vượt khó và bản lĩnh trước tình huống khó khăn.

- Tinh thần hợp tác, chia sẻ, với bạn bè

- Khả năng tiếp thu, chọn lọc

Giáo viên đánh giá năng lực học sinh bằng nhiều hình thức, chú ý việc xử lí kết quả, rút kinh nghiệm về giảng dạy, học tập sau đánh giá.

2/ Xây dựng chương trình bồi dưỡng:

a/ Bồi dưỡng kiến thức môn toán:

Hiện nay có rất nhiều sách nâng cao và các nguồn tài liệu tham khảo khác tuy nhiên chương trình bồi dưỡng HSG thì chưa có sách hướng dẫn chi tiết, cụ thể như trong chương trình chính khoá. Vì vậy việc xây dưỡng chương trình bồi dưỡng là một việc làm hết sức quan trọng và rất khó khăn nếu như chúng ta không có sự tham khảo, tìm tòi và chọn lọc tốt. Xây dựng chương trình bồi dưỡng theo từng chủ đề. Mỗi chủ đề được xây dựng theo trình tự sau:

-Mục tiêu của chủ đề

-Kiến thức, kĩ năng cần bồi dưỡng: bao gồm kiến thức cơ bản, kiến thức mở rộng và nâng cao, kĩ năng thực hành.

-Phương pháp giải cho từng dạng bài: có chú ý đến những phương pháp giải khác nhau.

-Bài tập mẫu.

-Bài tập luyện tập gồm bài tập cơ bản, bài tập nâng cao

-Đề kiểm tra hết chủ đề

-Rút kinh nghiệm giảng dạy

-Sưu tập các bộ đề trong các chương trình Violympic đã sử dụng làm tài liệu tham khảo.

b/ Bồi dưỡng kĩ năng thực hành và các thao tác trên máy tính nối mạng:

-Hướng dẫn học sinh các thao tác cơ bản của máy tinh nối mạng Internet

-Hướng dẫn kĩ năng thao tác trên Website Violympic.vn

-Hướng dẫn các cách khắc phục sự cố đơn giản khi thao tác trên máy tính.

Tóm lại nội dung, chương trình bồi dưỡng phải rõ ràng, cụ thể về từng mảng kiến thức, chi tiết cho từng khối, lớp và nội dung nhất thiết phải được sắp xếp từ thấp đến cao, từ dễ đến khó. Chú ý đến việc giải nhanh, tính nhanh kết quả [áp dụng tính chất, phương pháp suy luận logic]

3/ Phương pháp giảng dạy

Điều quan trọng nhất trong quá trình dạy học là làm cho học sinh yêu thích môn toán, khơi dậy, nuôi dưỡng lòng đam mê học tập, khát khao khám phá của học sinh. Mỗi bài dạy, giáo viên luôn tìm nội dung mới mẻ, làm cho học sinh cảm nhận được cái hay, cái đẹp, tầm quan trọng của môn toán, khơi dậy trong học sinh niềm đam mê khám phá. Hạn chế việc giáo viên làm thay học sinh những điều mà học sinh có thể làm được.

Sau khi trang bị cho học sinh kiến thức cơ bản của môn toán, giáo viên chú ý nhiều hơn đến việc dạy học sinh phương pháp học và dần coi đây là mục tiêu chính của quá trình dạy học.

Giáo viên sử dụng nhiều hơn các hình thức dạy học như thảo luận, phản biện, sử dụng các thiết bị thích hợp, sẵn có trong nhà trường, đa dạng các hình thức kiểm tra đánh giá.

Hướng dẫn cho HS nét đặc thù của giải toán trên mạng, khác với giải toán thông thường trên vở.

Kết hợp với giáo viên phụ trách CNTT, hướng dẫn học sinh nắm vững các thao tác trên website Vioympic.vn như: đăng nhập, lập nick, vào thi, lấy kết quả, biết xử lý các sự cố đơn giản,

4/ Đối với giáo viên:

Muốn có trò giỏi thì trước hết phải có thầy giỏi, vì vậy người thầy phải luôn có ý thức tự rèn luyện, tích lũy kiến thức và kinh nghiệm, trau dồi chuyên môn, nghiệp vụ để luôn xứng đáng với dự tin tưởng của học sinh. Phải thường xuyên tìm tòi nguồn tư liệu thông qua các phương tiện, đặc biệt là trên mạng Internet. Lựa chọn Website nào hữu ích nhất, tiện dụng nhất, tác giả có các bài viết hay để sưu tầm làm tài liệuCác thầy cô giáo cần tích cực chủ động nghiên cứu, tìm tòi, khám phá, tận dụng công nghệ thông tin để tích luỹ kiến thức nâng cao trình độ. Lấy nỗ lực của bản thân là chính, coi việc học hỏi vốn kiến thức, kinh nghiệm của các thế hệ đi trước là quan trọng.

Thường xuyên rèn luyện kĩ năng thao tác trên máy tính, trong chương trình, trên website Violympic, trên máy tinh để hướng dẫn cho học sinh thực hành một cách chính xác, tránh các sự cố, nhầm lẫn không đáng có.

Chú ý hướng dẫn học sinh kỹ năng giải toán trên mạng: Tính nhanh, nhẩm kết quả, tư duy logic, thao tác chính xác, biết cách thử kết quả,

5/ Đối với nhà trường:

Trang bị đầy đủ các phương tiện dạy học và thực hành như hệ thống máy tính nối mạng Internet, đảm bảo hệ thống mạng hoạt động tốt, các dụng cụ dạy học đặc trưng của môn toán như sách tham khảo.

Phân công các giáo viên có nhiều kinh nghiệm, tâm huyết giảng dạy và bồi dưỡng học sinh giỏi. Tạo sự phối hợp nhịp nhàng giữa GV phụ trách công nghệ thông tin và giáo viên bồi dưỡng HSG

Quán triệt với Phụ huynh học sinh về tầm quan trọng của việc bồi dưỡng học sinh giỏi tham gia dự thi Violympic. Động viên các gia đình PHHS có điều kiện nối mạng Internet. Gợi ý cho PHHS tìm hiểu về website Violympic [cách thức đăng nhập, thao tác, ] để giúp cho HS làm các bài tập các vòng điều kiện [Violympic] cũng như các bài tập mà thầy cô giáo cho HS làm thêm ở nhà; sẵn sàng chia sẻ những khó khăn, vướng mắc gặp phải trong quá trình kết hợp cùng với nhà trường.

Có hình thức khen thưởng, động viên giáo viên và học sinh một cách kịp thời, có hiệu quả.

III. KẾT QUẢ:

Trong những năm học qua nhà trường đã có những thành tích đáng kể trong phong trào học sinh giải toán qua mạng internet các cấp đặc biệt năm học 2014-2015 đạt kết quả như sau:

IV. BÀI HỌC KINH NGHIỆM:

- Xác định rõ công tác tổ chức cho HS tham gia giải Toán trên mạng Internet là công việc cần thiết, phù hợp chủ trương của ngành, thực hiện phong trào thi đua xây dựng Trường học thân thiện, học sinh tích cực. Công tác này giúp cho các em học những điều tốt, tránh cho các em sa ngã vào những trò chơi vô bổ, bạo lực trên mạng;

- Bồi dưỡng kiến thức môn toán một cách hiệu quả;

- Tiếp cận với phương pháp học tập hiện đại [học trực tuyến];

- Tạo điều kiện cho các em tham gia, xem trọng vai trò hổ trợ của PHHS;

- Xây dựng đội ngũ giáo viên có năng lực chuyên môn, am hiểu về công nghệ thông tin, có kỹ năng hướng dẫn HS giải Toán qua mạng Internet cũng như tìm hiểu, học tập trên mạng.

Bồi dưỡng học sinh giỏi giải toán qua mạng là công việc khó khăn và vất vả nhưng rất vinh quang. Để có được thành công đòi hỏi người thầy không chỉ giỏi chuyên môn mà còn phải say mê tâm huyết với nghề.

Trên đây là một số kinh nghiệm, mang tính chất chủ quan mà trường Tiểu học Hòa Trị 2 đã làm được trong việc bồi dưỡng HSG tham gia giải toán trên mạng Internet trong những năm học đã qua, do đó chắc chắn không tránh khỏi những thiếu sót và hạn chế. Rất mong sự đóng góp ý kiến của quí vị đại biểu để công tác bồi dưỡng HSG tham gia giải toán trên mạng Internet của đơn vị ngày càng tốt hơn.

Xin trân trọng cảm ơn.