Trong cấu tạo động cơ của 1 chiếc xe, hệ thống dẫn động có vai trò vô cùng quan trọng trong việc giúp chiếc xe di chuyển ổn định và mượt mà. Và trong hệ dẫn động, khóa vi sai nắm giữ vị trí rất đặc biệt mà không có bộ phận nào có thể thay thế. Trong bài viết dưới đây, 25giay.vn sẽ giải nghĩa chi tiết khóa vi sai là gì và tác dụng cũng như ưu nhược điểm của bộ phận này để người sử dụng xe có thể nắm rõ.
Khóa vi sai [Differential] là thuật ngữ dùng để nói về bộ phận có tác dụng truyền năng lượng động cơ từ hộp số đến các bánh xe. Với sự xuất hiện của khóa vi sai, các bánh xe sẽ di chuyển với những tốc độ khác nhau và tạo ra sự cân bằng, giúp xe di chuyển ổn định, nhất là khi xe vào cua. Thông thường khi xe vào cua, bánh xe phía ngoài sẽ phải di chuyển quãng đường dài hơn so với bánh xe phía trong, chính vì vậy để xe được cân bằng, bánh xe phía ngoài phải chạy nhanh hơn.
Cụ thể hơn, khóa vi sai là hệ thống bao gồm các bánh răng nằm trên trục nối hai bánh xe, nó sẽ nhận mô-men xoắn từ trục truyền động và phân bổ lực cho từng bánh xe, giúp cho mỗi bánh xe quay ở vận tốc khác nhau. Và nếu không có khóa vi sai, khi xe vào cua, 2 bánh xe sẽ bị khóa lại với nhau khiến chúng di chuyển với 1 tốc độ giống nhau. Điều này khiến cho xe lăn bánh khó khăn và rất dễ xảy ra tình trạng trượt quay bánh xe.
Cấu tạo khóa vi sai. Khóa vi sai thường được đặt ở chính giữa cầu sau
Các loại khóa vi sai cơ bản
Trên thị trường hiện nay có 2 loại khóa vi sai cơ bản, bao gồm khóa vi sai mở và vi sai khóa:
- Vi sai mở [open differential]: Đây là loại khóa vi sai được đề cao về độ bền bỉ và giá thành thấp. Tuy nhiên, loại vi sai này lại có nhược điểm là không phân bổ đều mô-men xoắn đến các bánh xe, dễ gây ra tình trạng trượt khi đi trên đường trơn.
- Vi sai khóa [lock differential]: Khi cần lực kéo, xe có thể khóa các trục để tăng sức mạnh cho bánh xe. Nhưng khi vào cua lại hơi rườm rà khi phải mở khóa vi sai. Loại khóa vi sai này thường xuất hiện trên các dòng xe off-road.
Ngoài 2 loại vi sai trên, theo các chuyên gia tư vấn xe, hiện còn có vi sai hạn chế trượt kết hợp với phanh với tác dụng hạn chế bánh xe bị trượt, tăng độ bám để giúp xe chuyển động chắc chắn hơn.
Ưu nhược điểm của khóa vi sai
Khóa vi sai giúp các bánh xe quay với tốc độ khác nhau để xe di chuyển cân bằng và ổn định
Ưu điểm:
Khóa vi sai giúp cho xe di chuyển cân bằng và ổn định. Ngoài ra, khóa vi sai còn có tác dụng tăng độ bám đường để xe vượt qua chướng ngại vật, đặc biệt là hạn chế tình trạng bánh xe bị trượt khi đi qua vũng lầy.
Nhược điểm:
Nhược điểm của khóa vi sai chính là phát ra tiếng ồn, điều này đặc biệt dễ nhận diện nhất khi xe vào cua. Ngoài ra, theo các nhà nghiên cứu, khóa vi sai là 1 trong tác nhân khiến cho lốp xe bị mài mòn. Và nếu như lắp đặt khóa vi sai ở cầu trước thì xe rất khó để điều khiển và di chuyển không được mượt mà.
Có thể bạn quan tâm:
- Tìm hiểu cách thức hoạt động của hộp số và bộ vi sai
- Khám phá các bộ vi sai trên thị trường hiện nay
Prev Post
Biển số xe tiếng anh là gì ? Một số ví dụ câu từ về biển số xe
Next Post
LBS là gì? Ký hiệu LBS nghĩa là gì? LBS hoạt động ra sao?
Vi sai là bộ phận quan trọng và bắt buộc phải có trên ô tô bởi khi lưu thông trên đường sẽ có lúc phải có những khúc cua hay là di chuyển vào những đoạn đường cong. Do đó, bán kính vòng quay của mỗi bánh xe đều được thay đổi và quay với một tốc độ khác nhau. Do đó, để hiểu rõ hơn bộ vi sai là gì và cấu tạo cũng như nguyên lý làm việc của nó ra sao thì hãy cùng tham khảo qua bài viết sau đây.
Bộ vi sai là gì
Bộ vi sai là một trong những thiết bị được dùng để chia mô men xoắn của động cơ làm hai đường, cho phép hai bên bánh xe được quay với hai tốc độ khác nhau. Do đó, người dùng có thể tìm thấy bộ vi sai ở bất kỳ loại xe hơi và xe tải hiện đại nào và đặc biệt ở các xe bốn bánh đều được chủ động hoàn toàn. Hơn nữa, mỗi cầu chủ động của các xe này đều cần một bộ vi sai và giữa bánh trước và bánh sau cũng cần bởi khi vào cua thì quãng đường mà bánh trước và sau đi được cũng đã khác nhau.
Cấu tạo của 1 bộ vi sai đơn giản
Cấu tạo của 1 bộ vi sai đơn giản
– Trục các-đăng: truyền lực cuối, các bánh răng chủ động ăn khớp với bánh răng bị động để giảm số vòng quay – tăng mô men.
– Vỏ bộ vi sai: được gắn lên bánh răng bị động.
– Bánh răng hành tinh: kết nối và điều khiển tốc độ của các bánh răng bán trục.
– Bán trục trong/ngoài: kết nối bánh răng bán trục với bánh xe.
Nguyên lý hoạt động của bộ vi sai
Nguyên lý hoạt động của bộ vi sai
1 bộ vi sai thông thường hay còn được gọi là vi sai mở gồm: 1 bánh răng quả dứa, 2 bánh răng hành tinh, 1 bánh răng to bao ngoài và 2 bánh răng mặt trời. Được gắn với trục các đăng để giúp nhận chuyển động được đi ra từ hộp số đó là bánh răng quả dứa. Khi đó, bánh răng to nhất sẽ được quay trên trục bánh xe chính là loại bánh răng bao ngoài.
Bộ vi sai thông thường hay còn được gọi là vi sai mở
Cùng với đó, bánh răng bao này sẽ được gắn sao cho cố định với trục của hai bánh răng hành tinh. Ngoài ra, 2 bánh răng mặt trời chính là 2 bánh răng được gắn liền với 2 bán trục, trong đó 1 bán trục sẽ được dẫn ra 1 bánh xe và khi xe chạy ở trên đường thẳng thì lực cản sẽ tác dụng lên 2 bánh xe một cách đều nhau.
Lúc này 2 bánh xe sẽ quay với một tốc độ giống nhau. Khi đó, quan sát trường hợp này có thể thấy 2 bánh răng hành tinh sẽ không bị xoay quanh trục của chính nó.
Còn trong trường hợp xe chạy trên đường cong hay vào đoạn cua thì lúc này lực cản sẽ có nhiệm vụ tác dụng lên bánh xe bên trong nhiều hơn bánh xe phía bên ngoài. Do đó, bánh xe bên ngoài sẽ phải quay nhanh hơn, còn bánh xe bên trong sẽ bị quay chậm lại.
Khi xe cua sang bên phải thì khi đó bánh răng mặt trời ở bên phải sẽ lập tức quay chậm hơn bánh răng mặt trời phía bên trái. Lúc này, 2 bánh răng mặt trời sẽ quay với một tốc độ khác nhau và nó sẽ làm cho bánh răng hành tinh xoay.
Việc này khiến cho bánh xe ở phía ngoài vòng cua sẽ nhận được nhiều động lực hơn bánh xe ở phía trong và từ đó sẽ giúp người lái có thể vào cua 1 cách mượt mà hơn.
Nếu như cơ cấu vi sai mở sẽ gặp 1 vấn đề như sau: Nếu khi xe bị sa lầy, 1 bánh xe bị sa lầy còn bánh còn lại vẫn có độ bám rất đường tốt thì lúc này bánh xe bị sa lầy sẽ có lực cản tác dụng lên nó vô cùng nhỏ.
Còn bánh xe còn lại vẫn chiếm ưu thế có độ bám đường tốt nên có lực cản lớn. Theo cơ cấu vi sai thì nó sẽ khiến cho bánh xe bị sa lầy quay tít, còn đối với bánh xe còn lại thì độ bám đường sẽ không nhận được bất kỳ 1 sự chuyển động nào, do đó sẽ dẫn đến tình trạng xe bị kẹt và không thể di chuyển được.
Để khắc phục tình trạng này thì người ta đã đưa ra cơ cấu khóa vi sai hay thiết kế bộ vi sai để chống trượt. Cơ cấu khóa vi sai sẽ có thể được cấu tạo theo một kiểu chốt cài hay là thiết kế theo bộ ly hợp trên các bán trục.
Đặc biệt, các cơ cấu này có thể được kích hoạt bằng tay hay bằng thủy lực, khí nén hay thậm chí là kích hoạt bằng điện. Nếu khi các cơ cấu này được kích hoạt thì sẽ khóa 2 bán trục lại với nhau và chuyển động cùng 1 tốc độ. Ứng dụng này được hoạt động khi đi xe vào một đoạn đường xấu bất kỳ và khi vào cua thì tắt chế độ khóa vi sai này đi.
Như vậy, trên đây là một số thông tin về bộ vi sai là gì, có cấu tạo và nguyên lý hoạt động ra sao. Hy vọng, với những thông tin hữu ích này sẽ có thể giúp bạn đọc nắm rõ hơn và rút ra những bài học sâu sắc cho bản thân. Cảm ơn bạn đã quan tâm!
Tôi là Nguyễn Tiến Thành – Tôi đã có nhiều năm kinh nghiệm review đánh giá các loại thiết bị vệ sinh công nghiệp và các mẹo làm sạch. Hy vọng những chia sẻ của tôi sẽ đem lại cho các bạn những thông tin hữu ích hơn.