Trình bày các bước xây dụng biểu đồ Pareto

Biểu đồ Pareto [tiếng Anh: Pareto chart] là một dạng đồ thị hình cột phản ánh các dự liệu chất lượng thu thập được, sắp xếp theo thứ tự từ cao đến thấp, chỉ rõ các vấn đề cần được ưu tiên giải quyết trước.

Định nghĩa

Biểu đồ Pareto trong tiếng Anh là Pareto chart. Biểu đồ Pareto là một dạng đồ thị hình cột phản ánh các dự liệu chất lượng thu thập được, sắp xếp theo thứ tự từ cao đến thấp, chỉ rõ các vấn đề cần được ưu tiên giải quyết trước.

Ý nghĩa của biểu đồ Pareto

- Chất lượng sản phẩm không đạt yêu cầu do rất nhiều các dạng khuyết tật tạo ra. Tầm quan trọng của từng khuyết tật không giống nhau.

- Việc khắc phục các khuyết tật không thể cùng một lúc mà cần có thứ tự ưu tiên, tập trung giải quyết những vấn đề quan trọng trước. Sử dụng biểu đồ Pareto giúp doanh nghiệp thực hiện được vấn đề này.

- Nhìn vào biểu đồ thấy rõ dạng khuyết tật phổ biến nhất, thứ tự ưu tiên khắc phục vấn đề cũng như kết quả của hoạt động cải tiến chất lượng. Nhờ đó hạn chế sự phân tán, lãng phí nguồn lực, thời gian mà vẫn nâng cao được hiệu quả cải tiến chất lượng.

Các bước lập biểu đồ Pareto

Biểu đồ Pareto được lập theo những bước cơ bản sau:

Bước 1: Xác định cách phân loại và thu thập dữ liệu [đơn vị đo, thời gian thu thập].

Bước 2: Sắp xếp dữ liệu theo thứ tự từ lớn đến bé.

Tính tỉ lệ % của từng dạng khuyết tật và tính tỉ lệ % khuyết tật tích lũy.

Bước 3: Vẽ biểu đồ

- Kẻ hai trục tung ở đầu và cuối trục hoành, trục bên trái biểu diễn số lượng các dạng khuyết tật, trục bên phải biểu diễn tỉ lệ % khuyết tật tích lũy.

- Vẽ các cột biểu diễn các dạng khuyết tật lớn nhất trước và theo thứ tự nhỏ dần.

- Vẽ đường tích lũy theo số % tích lũy đã tính.

- Ghi các đặc trưng của thông số lên biểu đồ.

Bước 4: Xác định những vấn đề cần ưu tiên để cải tiến chất lượng

Ví dụ

Nguồn: Giáo trình Quản trị kinh doanh, NXB Tài chính

Biểu đồ hình 6.4 cho thấy khuyết tật do hàn, sơn, lắp ráp chiếm tới 84,7%, đây là những khuyết tật cần tập trung giải quyết.

Biểu đồ Pareto cũng có thể sử dụng trong trường hợp các dạng khuyết tật hoặc số lỗi được qui về giá trị. Khi đó thứ tự ưu tiên được xác định căn cứ vào giá trị những lãng phí hoặc tổn thất do các dạng khuyết tật gây ra.

[Tài liệu tham khảo: Giáo trình Quản trị kinh doanh, NXB Tài chính]

Minh Lan

Biểu đồ Pareto được Vilfredo Pareto [sinh ngày 15/7/1848 mất ngày 19/8/1923, là nhà kinh tế học người Ý] đưa ra đầu tiên. Nguyên tắc Pareto là quy luật 80/20, có nghĩa là 80% ảnh hưởng của vấn đề do 20% các nguyên nhân chủ yếu. Do vậy, nhiệm vụ của chúng ta là tìm ra các nguyên nhân chủ yếu [chiếm 20% trong các nguyên nhân] để tập trung nguồn lực giải quyết một cách hiệu quả, chứ không dùng các nguồn lực để giải quyết tất cả các nguyên nhân.

Biểu đồ Pareto được áp dụng trên tất cả các lĩnh vực của đời sống. Trong lĩnh vực xây dựng, ta có thể áp dụng biểu đồ này để tìm các nguyên nhân chính gây ra các vấn đề về chất lượng, tiến độ, chi phí, an toàn lao động… để tập trung giải quyết tạo hiệu quả cao nhất.

Để dễ hình dung, mình sẽ trình bày một ví dụ/case study cụ thể mà mình đã gặp và xử lý trong việc tìm nguyên nhân chính của vấn đề chậm tiến độ do thời gian đổ bê tông kéo dài của một dầm sàn.

Đầu tiên, ta dùng Excel liệt kê các nguyên nhân gây ra việc thời gian đổ bê tông kéo dài, tần suất xảy ra của từng nguyên nhân từ đó tính ra tần suất tích lũy, tỷ lệ và tỷ lệ tích lũy, được thể hiện ở bảng dưới đây:

Bước tiếp theo ta cũng dùng Excel vẽ biểu đồ Pareto, kết quả như sau:

Từ biểu đồ Pareto trên, ta tìm nguyên nhân chính gây ra việc đổ bê tông sàn kéo dài bằng cách gióng một đường ngang đi qua tỷ lệ tần suất tích lũy là 80%, đường này chạm vào cột nguyên nhân nào thì đó là nguyên nhân chính, từ đó ta tìm thấy nguyên nhân chính là do máy bơm bê tông hỏng, công suất yếu. Do vậy, khi đổ bê tông các sàn tiếp theo cán bộ ban quản lý phụ trách công trình, hạng mục này phải kiểm tra các máy bơm bê tông kỹ càng để đảm bảo chất lượng, công suất thì chắc chắn sẽ cải thiện được vấn đề thời gian đổ bê tông sàn kéo dài.

Trên đây mình vừa trình bày ứng dụng biểu đồ Pareto tìm nguyên nhân chính của vấn đề để tập trung khắc phục hiệu quả trong quản lý dự án xây dựng. Khi các bạn gặp một vấn đề cụ thể trong lĩnh vực của mình phụ trách, bạn có thể áp dụng biểu đồ Pareto như trên để giải quyết vấn đề của mình.

>>> Video Ứng dụng biểu đồ Pareto trong quản lý dự án xây dựng:

Cảm ơn các bạn đã theo dõi!