Thơ lục bát là gì? Cách gieo vần thơ lục bát ra sao? Làm thế nào để tạo ra được một bài thơ lục bát? Tất cả sẽ với trong bài viết sau đây.
Thơ lục bát là một trong những thể thơ của dân tộc bản địa, chúng gồm với từ hai câu trở lên. Thơ lục bát được nhắc tới trong chương trình ngữ văn lớp 12. Dưới đây là bài viết trình diễn về khái niệm thể thơ lục bát. Không những thế nói về cách gieo vần cũng như hướng dẫn cách làm thơ lục bát. Hãy cùng chúng tôi khám phá về thể thơ này nhé !
- Khái niệm và nguồn gốc về thể thơ lục bát
- Một bài thơ lục bát với cấu trúc như thế nào?
- Hướng dẫn cách gieo vần trong thơ lục bát
- Làm thơ lục bát như thế nào cho đúng?
- Ngoài thể thơ lục bát còn với một vài thể thơ khác
Khái niệm và nguồn gốc về thể thơ lục bát
Trước tiên cần phải hiểu thơ lục bát là gì ? Sau đó khám phá xem chúng bắt nguồn từ đâu ?
Khái niệm về thể thơ lục bát là gì?
Thơ lục bát là thể thơ dân tộc của Việt Nam. Đây là thể thơ dân gian gồm nhiều cặp câu thơ kết lại tạo nên một bài thơ hoàn chỉnh. Thông thường thể thơ này với câu đầu là 6 chữ và câu sau là 8 chữ. Cứ tương tự nói tiếp nhau cho tới hết bài.
Nguồn gốc của thể thơ lục bát
Chúng với nguồn gốc khá truyền kiếp. Tuy nhiên thời nay vẫn thừa kế và luôn được tăng trưởng. Chúng giữ một vị trí quan trong trong nền thơ ca của dân tộc bản địa. Thơ lục bát được sống sót dưới nhiều hình thức khác nhau .Chúng ta vẫn hay được nghe những câu ca dao hay những bài đồng dao thấm đượm tình cảm. Vì vậy mà chúng trở thành thể loại thơ đặc trưng cho nhiều sáng tác của người dân quê .Họ làm thơ để xua tan đi những trở ngại vất vả nhọc mệt trong việc làm. Thể thơ lục bát chính là thể thơ họ hay tiêu dùng để sáng tác. Bởi chúng trung thực, giản dị và đơn thuần, thân thiện miêu tả được tâm trạng và nhiều cung bậc cảm hứng. Chúng còn với nguồn gốc từ những câu hát ru của bà hay của mẹ. Thể hiện được tình thương yêu nồng nàn tha thiết .
Một bài thơ lục bát với cấu trúc như thế nào?
Trong một bài thơ lục bát mỗi một cặp sẽ gồm hai dòng. Bao gồm câu trên là câu lục với 6 tiếng, câu dưới là câu bát với 8 tiếng ]. Một bài thơ lục bát được tạo nên bởi những cặp thơ tương tự. Trong một bài thì số câu ko với số lượng giới hạn. Dựa vào tiếng với thanh ko đổi mà thể thơ này với nhịp chẵn [ trừ 2,4,6 ]. Nhịp 2/2/2 trong thể thơ này tạo nên được sự uyển chuyển và hòa giải cho những câu .Mang sự đối xứng luân phiên về hài thanh trong câu : B-T-B nằm trong những tiếng 2,4,6. Mang sự trái chiều ở âm vực trầm bổng với trong tiếng thứ 6 và thứ 8 .
Ví dụ cụ thể:
“ Trăm năm trong cõi người taChữ tài chữ mệnh khéo là ghét nhau “[ Trích “ Truyện Kiều ” – Nguyễn Du ]Trong những thanh ở tiếng 2,4,6 với sự đối xứng nhau. Ở câu lục là B-T-B trong những tiếng “ năm-cõi-ta ”. Đối với câu bát : B-T-B-B trong những tiếng ” tài-mệnh-là-mau ” .Phối thanh trong thơ lục bát khá ngặt nghèo. Trong đó tiếng thứ 4 đề nghị phải là vần trắc còn những tiếng như 2,6,8 là vần bằng. Tuy nhiên tiếng thứ 6 và thứ 8 là vần bằng nhưng phải khác dấu. Nếu tiếng thứ 6 mang dấu huyền thì tiếng thứ 8 ko mang dấu gì và trái lại .
Ví dụ cụ thể:
“ Trải qua một cuộc bể dâuNhững điều trông thấy mà đớn đau lòng ”
[Trích “Kiều thăm mộ Đạm Tiên” – Nguyễn Du]
Trong ví dụ trên đã tuân thủ quy luật B-T-B trong những từ ” qua-cuộc-dâu ” và “ điều-thấy-đau-lòng ”. Tương tự trong tiếng thứ 6 và thứ 8 ở câu bát đều mang vần bằng. Tuy nhiên tiếng thứ sáu mang thanh bằng và thứ 8 mang thanh huyền .
Vấn bằng
Trong thơ lục bát với sự khó tính về gieo vần. Hiệp vần Open trong tiếng thứ 6 của 2 dòng và nằm giữa tiếng thứ 8 và thứ 6 của câu lục. Vần bằng trong thể thơ này là những vần với thanh huyền và thanh ngang ko mang dấu .
Ví dụ như: “Hoa cười ngọc thốt đoan trang/Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da”.
Ở đây trong tiếng thứ 6 của câu lục và tiếng thứ 8 ở câu bát với vần bằng : “ trang-da ” .
Vần trắc
Những vần mà với những dấu như sắc, hỏi, ngã, nặng là những vần trắc .
Ví dụ như: “Tò vò mà nuôi con nhện/Ngày sau nó to nó quện nhau đi”.
Trong cặp lục bát này từ “ nhện-quện ” chính là vần trắc. Vần chân là những hiệp vần ở tiếng thứ 6 và tiếng thứ 8 đều nằm trong câu bát. Vần yêu là vần cuối của câu lục hiệp vần với tiếng thứ 6 của câu bát .
Làm thơ lục bát như thế nào cho đúng?
Đây được coi là thể thơ đơn thuần dễ sáng tác. Người sáng tác thơ chỉ cần tuân thủ đúng luật thơ về cách gieo vần và hài thanh. Tương tự sẽ tạo được một bài thơ lục bát lý tưởng. Với câu đầu là sáu tiếng và câu sau là tám tiếng tạo nên cặp lục – bát ngắn gọn súc tích .Lúc làm câu lục những tiếng 2,4,6 cần được tuân thủ đúng luật thơ : B-T-B. Đối với những tiếng còn lại thì tự do và ko theo một quy luật nào. Tiếp theo cần với sự cân đối trong những tiếng 2,4,6 ở câu bát, tuân thủ luật : B-T-B-B. Những tiếng còn lại ko theo quy luật gì .Cần xem lại cách hiệp vần trong hai câu thơ sau lúc đã tuân thủ những luật thơ bên trên. Ở hai dòng tiếng thứ 6 đã hiệp vần hay chưa và phải cùng vần bằng. Tuy nhiên cũng hoàn toàn với thể tiêu dùng hiệp vần ở cuối câu .Hai câu thơ cần với sự cân đối uyển chuyển về hai nhịp là 2/2/2 hoặc 3/3. Nếu từ ngữ chưa được phối hợp cần sửa chữa thay thế chúng. Điều này sẽ giúp câu thơ tự nhiên hơn .
Ngoài thể thơ lục bát còn với một vài thể thơ khác
Mang khá nhiều thể thơ khác Open trong ca dao, thơ ca. Dưới đây là 1 số ít thể thơ đơn cử .
Thể thơ song thất lục bát
Trong cặp tuy nhiên thất và lục bát cần với sự luân phiên và tiếp nối nhau. Mỗi cặp cần với sự hiệp vần, vần trắc với trong cặp tuy nhiên thất. Vần bằng với trong cặp lục bát. Vần liền nằm giữa cặp tuy nhiên thất và lục bát .Cặp lục bát với nhịp 2/2/2 và nhịp 3 / 4 trong hai câu thất. Về hài thanh : tiếng thứ 3 của cặp tuy nhiên thất thường được lấy làm chuẩn. Trong câu hoàn toàn với thể với hoặc ko với thanh bằng hoặc thanh trắc. Đối xứng giữa cặp lục bát mang luật B-T ngặt nghèo hơn .
Thể thơ ngũ ngôn đường luật
Chúng bao gồm ngũ ngôn tứ tuyệt với 5 tiếng 4 dòng và ngũ ngôn bát cú với 5 tiếng, 8 dòng. Chúng với bốn phần: đề, thực, luận, kết, với 5 tiếng và 4 hoặc 8 dòng. Thể thơ này với một vần và gieo vần cách, nhịp lẻ 2/ 3. Hài thanh trong thể thơ này với sự luân phiên nhau về luật thơ: B-T. Hoặc cũng với thể là B-B-T trong tiếng thứ 2 và 4.
Những thể thơ thất ngôn đường luật
Ở đây gồm 2 thể thơ :
- Thể thất ngôn tứ tuyệt gồm 7 tiếng và 4 dòng. Mang vần chân, độc vận và gieo vần cách, nhịp thơ trong thể thơ này là 4/3
- Thể thơ thất ngôn bát cú gồm 7 tiếng và 8 dòng. Chúng được chia thành những phần là đề, thực, luận, kết. Gieo vần chân và độc vận, với nhịp thơ 4/3
Trên đây là hàng loạt thông tin tri thức và kỹ năng chi tiết cụ thể nhất về thể thơ lục bát. Ngoài ra còn nói về 1 số ít thể thơ hay gặp. Kỳ vọng những thông tin trên đã giúp bạn hiểu được thơ lục bát là gì ? Và tạo điều kiện cho những bạn với thêm nhiều kỹ năng và tri thức về thể thơ này. Vận dụng chúng một cách linh động trong văn học hay xúc tiếp .
- Xem thêm: Từ Hán Việt là gì? Tổng hợp đầy đủ những loại từ Hán Việt
Thuật Ngữ –