Mối quan hệ giữa giá trị, thái độ và hành vi

You're Reading a Free Preview
Pages 4 to 5 are not shown in this preview.

___________________________________________________________________


Định nghĩa

Thái độ là một sự biểu lộ mang tính chất đánh giá [tức gán một ý nghĩa tích cực hoặc tiêu cực] của một người đối với người khác, đối với sự vật, sự kiện. Nó phản ánh sự cảm nhận của một người về một cái gì đó.

Cơ sở của thái độ

Giống như giá trị, thái độ dược hình thành từ cha mẹ, thầy cô giáo và các thành viên trong nhóm. Trong những năm đầu đời, chúng ta bắt đầu mô hình hoá thái độ của chúng ta khi chúng ta khâm phục, kính trọng hoặc sợ hãi. Chúng ta quan sát cách cư xử của gia đình, bạn bè từ dó hình thành thái độ và hành vi của chúng ta cho thích ứng với những cách thức của họ. Con người bắt chước thái độ của những cá nhân bình thường hoặc của những người mà họ khâm phục hoặc kính trọng.

Khác với giá trị, thái độ của bạn ít ổn định hơn. Ví dụ thông điệp quảng cáo cố gắng hướng thái độ của bạn đối với sản phẩm hay dịch vụ nào đó. Nếu nhân viên của Coca Cola có thể làm cho bạn thích sản phẩm của họ, thái độ này có thể sẽ dẫn đến hành vi mong đợi đối với họ là bạn sẽ mua sản phẩm của họ.

Đối với các tổ chức, thái độ là quan trọng vì nó ảnh hưởng tới hành vi người lao động.

Phân loại thái độ

Con người có thể có hàng ngàn thái độ, song hành vi tổ chức chỉ tập trung sự chú ý trong các thái độ có liên quan tới công việc. Những thái độ có liên quan tới công việc gắn liền với sự lượng giá tích cực hoặc tiêu cực của người lao động về các khía cạnh của môi trường làm việc của họ. Đặc biệt có ba thái độ chủ yếu cần được quan tâm : Sự thỏa mãn đối với công việc; Sự gắn bó với công việc; và Sự tích cực nhiệt tình với tổ chức.

Sự thỏa mãn đối với công việc đề cập tới thái độ chung của một cá nhân đối với công việc của anh ta. Một người có mức độ thỏa mãn cao đối với công việc sẽ có một thái độ tích cực đối với công việc của anh ta và ngược lại. Khi ta đề cập tới thái độ của người lao động điều đó thường là sự thỏa mãn đối với công việc.

Sự gắn bó với công việc đề cập việc đo lường mức độ hiểu biết về công việc của người lao động; sự tham gia tích cực; và sự quan tâm tới việc thực hiện nhiệm vụ là quan trọng. Những người thể hiện sự gắn bó cao với công việc của họ là những người có năng suất cao hơn, có mức độ thỏa mãn đối với công việc cao hơn và ít thuyên chuyển hơn những người có sự gắn bó thấp.

Sự tích cực, nhiệt tình với tổ chức thể hiện sự hướng tới tổ chức của con người bằng việc trung thành với tổ chức, gắn bó chặt chẽ với tổ chức. Một người có mức độ nhiệt tình .cao với tổ chức sẽ gắn bó cao với công việc của họ - không kể họ có thỏa mãn hay không. Với nhận thức này chúng ta có thể mong đợi một tương quan nghịch biến giữa sự tích cực, nhiệt tình với tổ chức và sự thuyên chuyển.

Thái độ và sự nhất quán

Con người luôn có xu hướng nhất quán, cân bằng giữa các thái độ và giữa thái độ với hành vi nhưng không phải lúc nào lời nói hay thái độ của con người cũng đi đôi với việc làm.

- Cách giải quyết:

- Thay đổi thái độ

- Thay đổi hành vi

Đưa ra lý lẽ để biện hộ cho thái độ hoặc/và hành vi.

Ví dụ: những người hút thuốc lá.

Ai cũng biết hút thuốc lá là có hại cho sức khỏe. Thuốc lá gây ra chứng bệnh ung thư phổi nguy hiểm đến tính mạng hoặc làm giảm tuổi thọ,…Nhưng tại sao nhiều người vẫn hút thuốc? Để giảm thiểu sự không nhất quán này, những người hút thuốc có thể chọn một trong ba cách dưới đây:

+ Thay đổi hành vi : bỏ hút thuốc.

+ Thay đổi thái độ: cho rằng thuốc lá không quá nguy hiểm như các công trình nghiên cứu khoa học đã “bịa đặt” [thiếu chứng cứ liên hệ giữa hút thuốc và bệnh ung thư phổi], bằng chứng là có nhiều người vẫn sống thọ, mà cụ thể là ông ngoại [ông nội] của tôi, họ hút một ngày cả gói nhưng sống đến 90 tuổi.

+ Hợp lý hóa hành vi: sống bao lâu mà kiêng với cử! Thời đại chiến tranh nguyên tử biết sống chết vào giờ ngày nào? Hoặc: hút thuốc bị ung thư ư? Lo gì! Với sự tiến bộ của khoa học, đặc biệt là ngành y khoa, nay mai người ta có thể chữa trị được hết. Tôi bây giờ còn trẻ, hút thuốc mà lỡ mắc bệnh thì tới khi đó việc chữa trị ung thư là chuyện nhỏ!

Mối quan hệ giữa thái độ và hành vi

Là một quan hệ khá phức tạp, khó đo lường. Thông thường, người ta thường nghĩ có một mối quan hệ nhân quả giữa thái độ và hành vi. Nhưng vào cuối những năm 60 thuộc thế kỷ trước, các nghiên cứu cho thấy chẳng có một mối quan hệ nào giữa thái độ và hành vi cả. Và một thập niên sau đó, cũng qua nghiên cứu, người ta lại củng cố các kết quả của Festinger.

Các biến trung hòa  : tầm quan trọng của thái độ [thái độ xét thấy có quan trọng hay không], tính cụ thể, áp lực xã hội, kinh nghiệm của cá nhân.

Tầm quan trọng của thái độ: phản ánh những giá trị căn bản, tính tư lợi, đồng nhất hóa với người khác, với một nhóm mà cá nhân coi trọng...Các thái độ mà cá nhân cho là quan trọng dễ cho thấy có một mối quan hệ vững chắc với hành vi.

Ví dụ: đối với bạn, sự nịnh bợ là một dấu chỉ của một nhân cách hèn hạ và bạn luôn luôn khinh bỉ nó. Cho nên, sẽ thật là dễ dàng dự đoán được hành vi của bạn khi bạn phải gặp hoặc làm việc với những người thuộc loại phẩm cách này!

Tính cụ thể: thái độ càng cụ thể bao nhiêu thì hành vi càng cụ thể bấy nhiêu, nghĩa là có mối quan hệ chặt chẽ giữa thái độ và hành vi.

Ví dụ: để dễ dự đoán sự thuyên chuyển [hành vi] nhân viên thì nên hỏi về thời gian họ có ý định ở lại [thái độ] với công ty trong vòng sáu tháng tới hơn là hỏi họ có hài lòng với thù lao được trả hay không.

Áp lực xã hội: có một ảnh hưởng đặc biệt đối với hành vi bạn thể hiện. Thường có sự không nhất quán giữa thái độ hành vi là do áp lực xã hội.

Ví dụ: do áp lực của công đoàn cơ sở mà một nhân viên vốn không ưa thích gì công đoàn  cơ sở này [thái độ] lại xoay qua ủng hộ nó [hành vi] về một vấn đề gì đó.

Trải nghiệm cá nhân: quan hệ giữa thái độ-hành vi sẽ rõ hơn nếu thái độ có liên quan đến những kinh nghiệm quá khứ của cá nhân.

Ví dụ: khi hỏi những sinh viên chưa có kinh nghiệm nghề nghiệp là họ sẽ tỏ thái độ như thế nào trong trường hợp có một vị trưởng phòng độc đoán để dự đoán hành vi của họ. Câu trả lời bạn nhận được đương nhiên sẽ mơ hồ hơn khi, cũng một câu hỏi ấy, nhưng được đặt ra với người đã có kinh nghiệm làm việc dưới quyền của một người độc đoán.

Download toàn bộ bài viết tại đây

Bài viết liên quan : Hành vi tổ chức, thái độ

Một trong những sự thật được chấp nhận rộng rãi về con người là, Không có hai người giống nhau, cho dù về ngoại hình [như cấu trúc cơ thể, chiều cao, cân nặng, màu sắc, v.v.] hoặc các khía cạnh trừu tượng [như trí thông minh, thái độ, tính cách, hành vi và như vậy trên]. Nhiều người coi thái độ của một người là hành vi của họ. Mặc dù trực tiếp hoặc gián tiếp chúng có liên quan đến nhau, nhưng chúng khác nhau theo nghĩa là thái độ thể hiện cách một người nghĩ hoặc cảm nhận về ai đó hoặc một cái gì đó.

Ở một thái cực khác, hành vi thể hiện phản ứng của một cá nhân đối với một hành động, người hoặc môi trường cụ thể.

Người ta nói rằng 'thái độ của một người ảnh hưởng đến suy nghĩ trong khi hành vi của anh ấy / cô ấy ảnh hưởng đến hành động.' Vì vậy, trong chủ đề hôm nay, chúng ta sẽ khám phá một số khác biệt đáng kể giữa thái độ và hành vi.

Biểu đồ so sánh

Cơ sở để so sánhThái độHành vi
Ý nghĩaThái độ đề cập đến quan điểm tinh thần của một người, liên quan đến cách anh ấy / cô ấy nghĩ hoặc cảm nhận về ai đó hoặc điều gì đó.Hành vi ngụ ý hành động, di chuyển, hành vi hoặc chức năng của một cá nhân hoặc nhóm đối với người khác.
Dựa trênKinh nghiệm và quan sátTình hình
Đặc điểmNhân loạiBẩm sinh
Nó là gì?Suy nghĩ của một người.Biểu hiện ra thái độ.
Phản ánhBạn nghĩ gì hay cảm thấy thế nào?Bạn làm nghề gì
Được định nghĩa bởiCách chúng ta nhận thức mọi thứ.Chuẩn mực xã hội

Định nghĩa về thái độ

Nói một cách đơn giản, thái độ là quan điểm tinh thần của một người, nó định nghĩa cách chúng ta suy nghĩ hoặc cảm nhận bất cứ điều gì. Đó là một cấu trúc giả thuyết, tức là không thể quan sát trực tiếp. Đó là một khuynh hướng đáp ứng một cách ổn định cho một người, sự kiện, quan điểm, đối tượng, vv, được phản ánh trong ngôn ngữ cơ thể của chúng ta. Nó có tác động mạnh mẽ đến các quyết định, hành động, kích thích của chúng ta, v.v. Giáo dục, kinh nghiệm và môi trường là những yếu tố chính ảnh hưởng đến thái độ của một người.

Thái độ của một người có thể là quan điểm tích cực, tiêu cực hoặc trung lập, điều này thể hiện sự thích và không thích của ai đó đối với ai đó hoặc điều gì đó. Vì vậy, loại thái độ chúng ta thực hiện, nói rất nhiều về chúng ta, khi chúng ta có được tâm trạng đó và truyền tải một thông điệp đến những người xung quanh chúng ta. Không có những thứ như thái độ lý tưởng, cho một tình huống cụ thể vì nó là tự phát và vì vậy chúng tôi luôn có một sự lựa chọn để lựa chọn thái độ đúng đắn cho chúng tôi.

Định nghĩa hành vi

Thuật ngữ 'hành vi' có thể được mô tả như là cách tự tiến hành. Đó là cách hành động hoặc kiểm soát bản thân đối với người khác. Đó là một loạt các hành động, phản hồi và cách cư xử được đặt ra bởi một cá nhân, hệ thống hoặc tổ chức liên quan đến chính họ hoặc môi trường của họ, trong mọi trường hợp.

Nói tóm lại, hành vi là một phản ứng cá nhân hoặc nhóm đối với các yếu tố đầu vào như hành động, môi trường hoặc kích thích có thể là bên trong hoặc bên ngoài, tự nguyện hoặc không tự nguyện, có ý thức hoặc tiềm thức.

Sự khác biệt chính giữa thái độ và hành vi

Sự khác biệt giữa thái độ và hành vi có thể được rút ra rõ ràng dựa trên các lý do sau:

  1. Thái độ được định nghĩa là xu hướng tinh thần của một người, chịu trách nhiệm về cách anh ta nghĩ hoặc cảm nhận về ai đó hoặc một cái gì đó. Hành vi ngụ ý các hành động, di chuyển, hành vi hoặc chức năng hoặc một cá nhân hoặc nhóm đối với người khác.
  2. Thái độ của một người chủ yếu dựa trên những kinh nghiệm anh ta có được trong suốt cuộc đời và quan sát của anh ta. Mặt khác, hành vi của một người dựa vào tình huống.
  3. Thái độ là suy nghĩ và cảm xúc bên trong của một người. Trái ngược với, hành vi thể hiện thái độ của một người.
  4. Cách suy nghĩ hoặc cảm giác được phản ánh bởi thái độ của một người. Ngược lại, hành vi của một người được phản ánh bởi hành vi của anh ta.
  5. Thái độ được xác định bởi cách chúng ta nhận thức mọi thứ trong khi hành vi được cai trị bởi các chuẩn mực xã hội.
  6. Thái độ là một đặc điểm của con người nhưng hành vi là một thuộc tính bẩm sinh.

Phần kết luận

Vì vậy, với các cuộc thảo luận ở trên, rõ ràng rằng bất cứ điều gì bạn nói hoặc làm, đều truyền tải một thông điệp tới thế giới về những gì đang diễn ra trong tâm trí bạn. Thực tế được chấp nhận rằng những cảm xúc, ý kiến ​​và suy nghĩ của chúng ta không thể được quan sát, điều này cho thấy thái độ của chúng ta. Hơn nữa, hành vi của chúng ta bị chi phối bởi thái độ của chúng ta vì hành động của anh ấy là sự phản ánh suy nghĩ của anh ấy.

Trong khi thái độ không là gì ngoài nhận thức của một người về một cái gì đó hoặc ai đó trong cuộc sống. Đối với hành vi này, là cách một người phản ứng với các yếu tố đầu vào và kích thích khác nhau.

Video liên quan

Chủ Đề