Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Hoàng Thanh Nga - Bác sĩ Mắt - Khoa khám bệnh và Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long.
Mổ mắt cận lasik là phương pháp an toàn, hiệu quả cao giúp hạn chế sự phụ thuộc vào các giải pháp hỗ trợ như đeo kính hay kính áp tròng sau mổ một thời gian ngắn. Tuy vậy một số ít trường hợp sẽ gặp phải những biến chứng sau mổ lasik.
Tuy phương pháp mổ mắt cận lasik rất an toàn, hiệu quả nhưng không phải an toàn tuyệt đối, bất kỳ một phương pháp phẫu thuật nào cũng có thể xảy ra rủi ro, Phẫu thuật Lasik điều trị tật cận thị là tác động điều chỉnh độ cong của giác mạc để khôi phục lại tầm nhìn và thị lực cho bệnh nhân mắc tật khúc xạ, do vậy ít nhiều cũng sẽ ảnh hưởng tạm thời đến mắt. Tuy vậy những dấu hiệu sau phẫu thuật cận thị sẽ dần được cải thiện, chỉ có số ít các trường hợp gặp phải những vấn đề nghiêm trọng. Một số biến chứng sau mổ lasik có thể gặp bao gồm:
- Khó mở mắt trong những ngày đầu sau mổ
Thời gian phẫu thuật lasik rất ngắn chỉ khoảng 10 đến 15 phút, sau phẫu thuật bệnh nhân có thể xuất hiện tình trạng cộm, khó chịu ở mắt và khó khăn khi mở mí mắt. Nên nhỏ nước mắt nhân tạo giúp mắt mở dễ dàng hơn, thông thường các dấu hiệu này thường sẽ mất đi nhanh chóng sau một giấc ngủ.
Cảm giác khó mở mắt sau mổ
- Tăng nhạy cảm với ánh sáng
Cũng là một biểu hiện rối loạn thị giác mới sau khi thực hiện phẫu thuật liên quan tới điều trị tật khúc xạ. Bệnh nhân xuất hiện các dấu hiệu vào ban đêm như nhìn lóa, mờ, chói xung quanh vị trí phát sáng, nhìn đôi.
Nguyên nhân dẫn tới tình trạng tăng nhạy cảm ánh sáng là do bản chất của phẫu thuật Lasik điều trị cận thị là triệt tiêu độ khúc xạ nhiều nhất từ chính tâm đồng tử và giảm dần ra vùng rìa. Ban ngày đồng tử tiếp xúc thường xuyên với ánh sáng nên co nhỏ nên thị lực không kính rất tốt và không xuất hiện hiện tượng chói lóa. Tuy nhiên trong bóng tối, để thích ứng đồng tử sẽ giãn to hơn làm lộ phần rìa của vùng quang học, nơi vẫn còn tồn tại độ cận nhỏ, việc này làm cho trong bóng tối mắt sẽ nhìn thấy cùng lúc hình ảnh rõ và hình ảnh mờ. Sự trùng lặp này tạo ra những vùng quang sai, là nguyên nhân của hiện tượng nhòe, chói, nhìn đôi khi nhìn các nguồn sáng trong bóng tối.
Thời gian đầu sau mổ mắt chưa quen nhưng sau một thời gian khoảng từ 3-6 tháng mắt sẽ thích ứng và cảm thấy không quá khó chịu nữa.
Khô mắt sau mổ lasik được cho là mộ biến chứng thường gặp, mức độ khô mắt ở mỗi người sau mổ là khác nhau có thể từ nhẹ tới nặng. Do tác động của phẫu thuật lasik lên bề mặt giác mạc, do đó làm giảm sự nhạy cảm của dây thần kinh thị giác, chính vì vậy mà tuyến lệ không nhận được tín hiệu để sản xuất đủ nước mắt cần thiết cho sự bôi trơn và duy trì độ ẩm trên bề mặt giác mạc.
Khi bị khô mắt sẽ gây tình trạng kích ứng mắt, tăng phản ứng viêm và có thể để lại sẹo trên bề mặt giác mạc nếu không điều trị kịp thời. Để khắc phục và hạn chế tình trạng khô mắt sau mổ nên nhỏ nước mắt nhân tạo từ 3-6 tháng.
Khô mắt có thể gặp sau mổ lasik
Sau khi mổ lasik chữa cận thị, có một số ít trường hợp mắt người bệnh có thể có máu tụ dưới kết mạc khiến cho tròng trắng có chấm màu đỏ. Hiện tượng này có thể xuất hiện tự nhiên hoặc do người bệnh sử dụng đồ uống có cồn như bia rượu, hút thuốc lá ngay sau khi phẫu thuật. Tuy nhiên, điều này chỉ ảnh hưởng tới thẩm mỹ, nhưng sẽ không gây ảnh hưởng tới tầm nhìn của mắt. Thường thì trong vòng vài tuần đến 01 tháng, tình trạng này sẽ dần được cải thiện, các chấm xuất huyết sẽ mất dần đi. Để tránh hiện tượng xuất huyết dưới kết mạc, người bệnh nên kiêng sử dụng đồ uống có chất kích thích trong vòng ít nhất từ 3 đến 5 ngày sau phẫu thuật.
Phẫu thuật Lasik gồm ba bước là tạo vạt giác mạc, chiếu laser, Cuối cùng là đưa vạt giác mạc trở lại đúng vị trí. Lệch vạt giác mạc là hiện tượng vạt giác mạc bị tách ra khỏi phần còn lại của giác mạc, đây là một nguy cơ có thể xảy ra ngay sau khi phẫu thuật nếu như mắt bị va chạm mạnh, thậm chí nguy cơ này có thể xảy ra kể cả khi phẫu thuật được một thời gian dài nếu như có tình trạng va đập mạnh vào vùng mắt.
Lệch vạt giác mạc có thể dẫn tới tình trạng nhiễm trùng gây ra sưng đỏ, đau nhức mắt, kích thích chảy nước mắt, nhìn mờ; Gây rối loạn thị lực hoặc có thể mất thị lực tạm thời...
Do vậy, bệnh nhân cần tuân thủ các chỉ dẫn chăm sóc mắt sau phẫu thuật và đảm bảo sử dụng kính bảo hộ, kể cả trong lúc ngủ, trong vòng 3 ngày sau phẫu thuật để tránh trường hợp sơ ý va chạm vào mắt, không được chơi các môn thể thao mạnh có nguy cơ ảnh hưởng tới vùng mắt.
Vạt giác mạc có thể bị lệch
Tình trạng tái cận sau mổ không hay gặp, có thể do một số nguyên nhân như phẫu thuật khi chưa ổn định độ cận, mắc một số bất thường về giải phẫu mắt, chỉ định không đúng khi phẫu thuật lasik, chế độ chăm sóc và sinh hoạt sau mổ không đúng... Do các nguyên nhân khác nhau mà ở một số người sau phẫu thuật một thời gian thì xuất hiện tình trạng tái cận.
Một số ít các trường hợp do trong quá trình phẫu thuật tia laser đốt đi quá ít hoặc quá nhiều trên nhu mô giác mạc thì sau khi mổ mắt sẽ không nhìn rõ được như mong đợi, có khi vẫn phải sử dụng kính sau khi mổ.
Trước phẫu thuật
- Nên đến khám và tư vấn với bác sĩ chuyên khoa trước khi phẫu thuật để được chỉ định phẫu thuật phù hợp nhất với tình trạng của mình.
- Ngưng sử dụng kính áp tròng và trang điểm vùng mắt ít nhất vài tuần trước khi phẫu thuật.
- Lựa chọn địa chỉ phẫu thuật uy tín, bởi vì kỹ thuật này đòi hỏi bác sĩ phải có kinh nghiệm, chuyên nghiệp thì sẽ làm giảm thiểu nguy cơ biến chứng sau mổ lasik.
Định kỳ kiểm tra mắt giúp sớm phát hiện bệnh lý bất thường
Sau phẫu thuật
- Sử dụng thuốc theo sự chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ điều trị.
- Phải đeo kính bảo hộ cả ngày ít nhất 3 ngày sau mổ.
- Tránh các môn thể thao hoạt động mạnh.
- Không dụi mắt hay để nước vào mắt trong vòng 1 tháng.
- Không để các chất tẩy rửa vào mắt, tránh tắm bằng vòi hoa sen vì tăng khả năng các chất tẩy rửa như dầu gội, sữa tắm... dính vào mắt.
- Có khoảng cách nhất định khi dùng máy tính, tivi, điện thoại. Không nên dùng trong bóng tối.
- Chế độ nghỉ ngơi hợp lý: Học thói quen cho mắt nghỉ vài phút sau khoảng 1 tiếng hoạt động liên tục, ngủ đủ từ 7 đến 8 giờ mỗi ngày.
- Bổ sung dinh dưỡng đầy đủ, tăng cường sử dụng các thực phẩm giàu vitamin A như gấc, cam, bí đỏ...
- Cần tái khám định kỳ theo hướng dẫn để theo dõi tình trạng mắt và có các phương hướng điều chỉnh phù hợp nhất.
Trên đây là một số biến chứng có thể gặp sau khi phẫu thuật mổ mắt cận lasik. Tỷ lệ biến chứng sẽ giảm xuống nếu thực hiện đúng những hướng dẫn của nhân viên y tế.
Để đăng ký khám và điều trị tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, Quý Khách có thể liên hệ Hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc, hoặc đăng ký khám trực tuyến TẠI ĐÂY
Video đề xuất:
Ca ghép giác mạc đầu tiên tại Vinmec: Thắp lại ánh sáng sau hàng chục năm chìm trong bóng tối
XEM THÊM:
TS. BS. Hải Yến trả lời:
Tất cả mọi vết thương trong cơ thể đều cần có thời gian để phục hồi, lành sẹo. Thời gian lành sẹo khác nhau giữa các cá thể với cùng một phương pháp can thiệp, hoặc trên cùng một cá thể nhưng áp dụng các phương pháp can thiệp khác nhau. Khác biệt thậm chí còn xảy ra giữa các vị trí trên cùng một cơ thể, giữa các bộ phận đối xứng của cơ thể [hai mắt, hai tai, hai tay, hai chân ...]. Sau phẫu thuật khúc xạ bằng laser, bất kể LASIK, FemtoLASIK, laser bề mặt hay SMILE mặc dù vết mổ đã liền không gây cảm giác khó chịu, cộm xốn, nhưng quá trình lành thương về mặt tế bào, vi mô của mắt còn tiếp tục diễn ra trong khoảng 3 đến 6 tháng, tương tự, thị lực và khúc xạ ổn định sau 3-6 tháng. Trong lúc này thị lực và khúc xạ có thể thay đổi, dao động, lúc mờ lúc rõ, đôi lúc có cảm giác mờ sương, như vậy bạn có thể yên tâm vì tình trạng của bạn như vậy là bình thường.
Như đã nói ở trên, quá trình này mang tính đặc thù rất cao, khác biệt tùy người, có người đạt thị lực cao ngay từ đầu sau đó giảm dần rồi lại tăng, có người ban đầu thấp sau đó tăng lên từ từ, có người giữ thị lực cao ngay sau mổ và rất ít biến động, có người thị lực ở mức vừa phải và không thay đổi... Tuy nhiên hầu hết bệnh nhân sau khi phẫu thuật khúc xạ bằng laser đều đạt thị lực từ 5/10 trở lên mà không cần đeo kính, là mức thị lực đủ tiêu chuẩn cấp bằng lái xe ở Mỹ, Úc và các nước phát triển. Như vậy với thị lực này bạn hoàn toàn có thể sinh hoạt thoải mái.
Bề mặt giác mạc [lớp mô trong suốt ở phía trước của mắt] về mặt vi thể là một lớp sần sùi, do được bao phủ bởi các vi nhung mao với kích thước nhỏ hơn micromét. Các vi nhung mao này làm tăng diện tích tiếp xúc với không khí, tăng diện tích lưu giữ nước mắt, qua đó hấp thụ nhiều ô xy nuôi dưỡng giác mạc, hạn chế bốc hơi bề mặt, giúp giác mạc luôn có được độ ẩm cần thiết. Nước mắt lấp kính các khoảng trống của vi nhung mao và tạo một mặt phẳng quang học hoàn hảo, nhờ vậy ánh sáng được hội tụ tại một điểm và cho hình ảnh nét, rõ ràng. Sau phẫu thuật laser, tình trạng khô mắt tạm thời là khá phổ biến, nước mắt không đủ lấp kín hết các kẽ hở giữa các vi nhung mao làm ánh sáng bị tán xạ, hình ảnh phần nào giảm bớt độ sắc nét. Đấy là lý do, khi chớp mắt hoặc nhỏ nước mắt nhân tạo, bạn sẽ thấy mắt rõ hơn.
Thường tình trạng khô mắt sẽ giảm dần trong 3-6 tháng, và quá trình lành thương cũng ổn định dần vào giai đoạn này. Do vậy, thị lực, khúc xạ cuối cùng chỉ có thể kết luận ít nhất sau 6 tháng. Sau mổ, để tự kiểm tra thị lực của mình, bệnh nhân hay có thói quen che từng mắt để thử, hoặc so sánh thị lực của mình với người khác. Điều đó dẫn đến những lo lắng, băn khoăn không cần thiết và gây căng thẳng, bất ổn về tâm lý, tạo những năng lượng tiêu cực, không tốt cho quá trình lành thương. Chức năng thị giác được hình thành từ việc thu nhận hình ảnh của thế giới bên ngoài qua hai bên mắt, các hình ảnh được chồng khít, bổ sung trước khi não phân tích và chuyển tín hiệu thành nhận thức về một hình ảnh duy nhất. Nếu sau mổ, mắt không có hiện tượng bất thường như sức nhìn suy giảm mạnh, đột ngột, đau nhức, cộm xốn, chói sáng ... việc mỗi ngày hoặc vài tiếng một lần che mắt để tự kiểm tra sức nhìn là hoàn toàn không cần thiết. Hãy cho cơ thể chúng ta một ít thời gian để phục hồi, đấy là lý do tại sao sau phẫu thuật khúc xạ laser lịch tái khám của bạn sẽ là 1 ngày, 1 tuần, 1 tháng, 3 tháng, 6 tháng sau mổ chứ không phải là mỗi giờ hay mỗi ngày sau mổ.
Nhớ tuân thủ lịch tái khám của bác sỹ, nhỏ nước mắt đều đặn làm việc điều độ và chúc mắt của bạn nhanh chóng đạt thị lực tối ưu.
TS.BS. Trần Hải Yến
Phòng khám mắt HYEC
31A Nguyễn ĐÌnh Chiểu, Q.1, TP.HCM