Sharing is, indeed, sexy!
Sau một thời gian mần thịt học giả, bằng giả, học giả bằng thật, "học thật" nhưng bằng giả vì trường dỏm, v.v... lắm gian nan. Có lẽ ý thức của mọi người cũng có tác động ít nhiều. Nhưng rải rác vẫn còn có những câu hỏi trên blog của tôi là xem chương trình liên kết này, liên kết nọ có nên học không? Là một người đã từng lao vào kiếm con đường du học cho con làm sao để tốt nhất, nên quan điểm của tôi luôn giữ là đã du học thì phải đạt đủ 3 điều sau:
+ Du học không chỉ học kiến thức, mà còn học thêm một nền văn hóa mới, nên đã du học thì phải học ở một nước có nền văn hóa khác với văn hóa Việt.
+ Đã du học thì phải du học ở nước mình cần đến để học, không nên du học tại chỗ, vừa mất tiền mà lại hiệu quả không đến nơi, đến chốn.
+ Du học là một việc nặng nhọc, nên đã du học thì phải kiếm học bổng để du học, không nên bỏ tiền túi để du học, vừa mất tiền mà lại vừa cực thân, trong khi học về chưa chắc được sử dụng đúng với vai trò và vị trí.
Thằng con tôi nó viết phần hai cuốn sách "Làm thế nào lấy học bổng du học Mỹ" từ cuối năm 2007, nhưng rồi dở dang, chưa hòan thiện thì công việc của nó không còn thời gianđể viết. Bản nháp vẫn cònđểđó, hôm qua nó bảo: "Thôi ba tiếp tục và edit cho hòan thiện rồiđưa lên blogđể mọi người cùngđọc, con không có thời gianđể làm tiếp. Khi nào cần xuất bản sẽ hòan thiện xuất bản sau". Nên hôm nay quyếtđịnhđưa dần phần hai của bộ sách này, bắtđầu từ khái niệm các học bổngở bậcđại học của nước Mỹ. Có 2 lọai học bổng mà nếu ai tìm hiểu sẽ biết:
1. Merit based Scholarship/Aid:Là lọai học bổng dành cho tài năng, chỉ cho từng năm học một. Sau một năm học tùy vào nhiều yếu tố: tài năng người học, khả năng tài chính của trường mà xét lại cho từng ứng viên có còn được nhận nữa không? Nhưng các bạn cứ yên tâm, nếu họ đã cho lọai này rồi cho ai đó, thì thường ít khi họ từ chối bạn cho năm sau. Ngọai trừ bạn sang đó để chỉ đi nhảy đầm và lái xe vun vít trên đường phố.
2. Need based Aid:Là lọai họ cho theo yêu cầu của bạn cho tòan khóa học, miễn sao bạn luôn hòan thành khóa học, không cần biết tài năng của bạn có xuất chúng hay không. Lọai này nhà trường tính rất kỹ càng, họ tính cho bạn hết khóa học, tức là họ chuẩn bị đủ tiền cho tòan bộ khóa học của bạn. Nó ảnh hưởng cho những ứng viên năm sau khi xin vào ngay tại khoa mà bạn đang theo học. Nên tôi khuyên các bạn khi chọn trường xin học bổng ở Mỹ, nên chọn trường nào có học bổng cho du học sinh, mà ở đó chưa có sinh viên Việt Nam nào đã và đang theo học là bạn sẽ dễ dàng nhận full scholarship, nếu bạn đủ tài năng.
Lại nói thêm về Need based aid thì khi bạn làm hồ sơ xin vào trường nàođó thì còn có chuyện trả giá. Ví dụ, bạn làm hồ sơ xin nhập học bằng conđường Need based Aid vào một trường A nàođó với yêu cầu cho học bổng 75%, vì giađình và bản thân bạn chỉ có thể chi trả 25% thôi, nhưng trường Aấy sẽ không bao giờ cho bạnđúng 75%, mà họ sẽ gửi cho bạn một Big Envelope cho học bổng cho bạn chỉ 50% thôi, nếu bạnđồngý thì trả lời trong thời hạn bao lâu, nếu không thì họ sẽ trao phầnđó cho người khác! Lúcấy bạn sẽ có 2 cách:
+ Cáchđầu tiên và thượng sách là viết một bức thư làm saođủđể Admission Committeeđồngý cho bạn 75% theoý muốn. Nếu họ trả lời từ chối hoặc yên lặng thì bạn chỉ còn chọn cách thứ hai.
+ Nhận gói học bổng 50% và cố phấn đấu theo học năm thứ nhất thật tốt vừa yêu cầu họ cho 100% những năm sau vàđồng thời làm hồ sơ chuyển trường khácđồngý cho bạn 100%. Lúcđó, nếu họ cóđủ kinh phí cho bạn, bạn chỉ cần xì cái Big Envelope của trường khác cho 100% thì chắc chắn họ sẽ giữ bạn lại. Còn nếu không thì bạn xin họ làm hồ sơ chuyển trường.
Nhưng còn một lọai học bổng thứ 3, lọai học bổng này về mặt bản chất nó cũng giống như lọai Need based Aid. Nhưng nóđược gọi là Need Blind Aid. Cả nước Mỹ với gần 4.000đại họcđược công nhận, chỉ lựa rađược có 373 trường tốtđểđáng học, nhưng trongđó, cũng chỉ có 9 trường có chếđộ học bổng Need Blind Aid cho du học sinh, mặc dù có đến mấy chục trường cho dân bản xứ chế độ này. Danh sách này từ niên khóa 2007 trở về trước chỉ có 6 trường, nhưng từ 2008 trởđi có thêm 3 trường bổ sung vào danh sách.
3.Need Blind Aid là bạn cần bao nhiêu họ cho bấy nhiêu, không trả giá, nếu bạnđủ thuyết phục họ nhận bạn nhập học. Dĩ nhiênđối với những trường này thì kinh phí dồi dào, phủ phê. Ví dụ một bạn làm hồ sơ xin hỗ trợ tài chính khi nhập học 1 trong 9 trường này, nhưng vì nghèo, không có tiền, bạn bảo: Tao muốn học trường mày, nhưng tao chỉ có thểđóng 1.000USD/năm, trong khi học,ăn,ở, bảo hiểm y tế, vé máy bayđi về nước tao, etc... lênđến 60.000USD/năm, mầy có nhận tao không? Nếu nhận bạn sẽ có Big Envelope. Dĩ nhiên khi nóđã nhận. Nó chẳng thèm 1.000USD của bạn!Lại nói thêm về Big Envelope: là một bì thư lớn, rất rất rất trịnh trọng và đẹp trong đó có những giấy tờ thông báo rất hòanh tráng, có những con mộc seal và ru băng vàng danh dự, những bức thư thật nồng ấm tình người, và hoan nghênh đón chào bạn đúng ngày đó, tháng đó nhập học với học bổng bao nhiêu tiền, gồm những phần nào rất chi tiết, mà trong đời người không phải ai cũng có thể cầm được trong tay. Nếu nó từ chối thì sẽ cũng rất lịch sự với một phong thư nhỏ như thư của ta thường gửi nhau qua bưu điện [small Envelope].
Danh sách 9 trường có chếđộ Need Blind Aidđối với du học sinh là:
- Amherst College in Massachusetts
- Bates College in Maine
- Dartmouth College in New Hampshire
- Harvard College in Massachusetts
- Massachusetts Institute of Technology [MIT]
- Middlebury College in Vermont
- Princeton University in New Jersey
- Williams College in Massachusetts
- Yale University in Connecticut
Các bạn cóđểý không? Cã nước Mỹ có "hơn" 52 tiểu bang và thuộcđịa, gần 4.000 trườngđược công nhận, nhưng chỉ có 373 trường tốt nhất. Song chỉ có 9 trường cóđủ khả năng cho học bổng theo yêu cầu người du học. Và trong 9 trườngđó thì có hơn 1/3 là của Massachusetts, chính xác là 4/9 trường, một thủ phủ giáo dục của miềnĐông Bắc nước Mỹ thời kỳđầu lập quốc và chođến bây giờ. Và thậm chí tất cả 9 trường này đều thuộc các tiểu bang vùng đầu tiên lập nên nước Mỹ, ở miền Đông Bắc. Nênđã du học thì phải kiếm học bổngđể học và nên tìmđến miềnĐông Bắc để học, không nên cứ nhảy vào California hay Texas, những vùng có lắm người Việt, nhưng rấtít sựưuái cho du học sinh trong vấnđề cho học bổng.
Hồ Nguyễn Anh Minh