I. Chính sách kinh tế mới và công cuộc khôi phục kinh tế [1921 1925]
1. Chính sách kinh tế mới.
* Hoàn cảnh lịch sử:- Sau 7 năm chiến tranh liên miên, nên kinh tế quốc dân bị tàn phá nghiêm trọng.
- Tình hình chính trị không ổn định. Các lực lượng phản cách mạng điên cuồng chống phá gây bạo loạn ở nhiều nơi.
- Chính sách cộng sản thời chiến đã lạc hậu kìm hãm nền kinh tế khiến nhân dân bất bình.
> Nước Nga Xô viết lâm vào khủng hoảng.
- Tháng 3/1921 Đảng Bôn-sê-vích quyết định thực hiện chính sách mới cho Lê-nin đề xướng.
* Nội dung:
+ Trong nông nghiệp: ban hành thuế nông nghiệp.
- Trong công nghiệp: Nhà nước tập trung khôi phục công nghiệp nặng, tư nhân hoá những xí nghiệp dưới 20 công nhân. Khuyến khích tư bản nước ngoài đầu tư vào Nga.
=> Thực chất là chuyển nền kinh tế do nhà nước độc quỳên sang nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần do nhà nước kiểm soát.
* Tác dụng ý nghĩa
- Thúc đẩy kinh tế quốc dân chuyển biến rõ rệt, giúp nhân dân Xô viết vượt qua khó khăn, hoàn thành khôi phục kinh tế.
- Là bài học đối với công cuộc xây dựng của một số nước xã hội chủ nghĩa.
2. Liên bang Xô viết thành lập
- Tháng 1/1922 Đại hội Xô viết toàn Nga đã tuyên bố thành lập Liên Bang cộng hoà xã hội chủ nghĩa Xô viết [Liên Xô].- Gồm 4 nước cộng hoà, đến năm 1940 có thêm 11 nước.
II. Công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô [1925 1941]
1. Những kế hoạch 5 năm đầu tiên và thành tựu
* Trong công nghệp: thực hiện công nghiệp hoá xã hội chủ nghĩa.- Sau công cuộc khôi phục kinh tế Liên Xô vẫn là một nước nông nghiệp lạc hậu. Kinh tế bị bao vây, kỹ thuật, thiết bị lệ thuộc nước ngoài => Đảng Cộng sản đề ra nhiệm vụ công nghiệp hoá xã hội chủ nghĩa.
- Mục đích: Đưa Liên Xô trở thành một nước công nghiệp có những nghành công nghiệp chủ chốt.
- Biện pháp:
+ Ưu tiên phát trỉên công nghiệp nặng.
+ Có mục tiêu cụ thể cho từng kế hoạc dài hạn [1928 1932] và [1933 1937].
- Kết quả: Năm 1937 sản lượng công nghiệp chiếm 77,4% tổng sản phẩm quốc dân.
+ Trong nông nghiệp: Ưu tiên tập thể hoá nông nghiệp, đưa 93% số nông hộ với 90% diện tích đất canh tác vào nền nông nghiệp tập thể hoá.
- Văn hóa giáo dục: Thanh toán nạn mù chữ, phát triển mạng lưới giáo dục phổ thông, phổ cập tiểu học trong cả nước, phổ cập trung học cơ sở ở thành phố.
* Xã hội: Cơ cấu giai cấp thay đổi xã hội chỉ còn 2 giai cấp lao động là công nhân, nông dân và trí thứuc xã hội.
- Từ năm 1937 Liên Xô tiếp tục thực hiện kế hoạc 5 năm lần ba, sang tháng 6/1941 Đức tấn công Liên Xô, công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội bị gián đoạn.
2. Quan hệ ngoại giao của Liên Xô
- Liên Xô đã từng bước xác lập quan hệ ngoại giao với một số nước làng giềng châu á, châu Âu.- Từng bước phá vỡ chính sách bao vây cấm vận, cô lập kinh tế ngoại giao của các nước đế quốc.
+ Năm 1925: Liên Xô đã thiết lập quan hệ ngoại giao với 20 nước.
+ Năm 1933 đặt quan hệ ngoại giao với Mĩ.
Củng cố:
Hướng dẫn HS tìm hiểu:
+ Tác động của chính sách kinh tế mới với nước Nga?
+ Thành tựu của công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô 1921 1941?
+ ý nghĩa.
- Dặn dò:
- HS học bài cũ, đọc trước bài mới.
- Bài tập:
1. Đảng Bôn-sê-vích đã có biện pháp gì để giải quyết khó khăn?
A. Kêu gọi nhân dân tích cực sản xuất, phát triển lực lượng quân sự
B. Đàm phán với bọn phản động
C. Thực hiện chính sách kinh tế mới do Lê-nin khởi xướng
D. Nhờ sự giúp đỡ của các nước đế quốc.
2. Với việc thực hiện chính sách kinh tế mới kinh tế quốc dân nứơc Nga Xô viết có sự thay đổi gì không?
A. Kinh tế quốc dân không có sự thay đổi
B. Kinh tế quốc dân khủng hoảng hơn trước
C. Kinh tế quốc dân có sự chuyển biến rõ rệt.
3. Việc thực hiện chính sách kinh tế mới, vai trò của kinh tế nhà nước như thế nào?
A. Thả nổi nền kinh tế cho tư nhân
B. Nhà nước nắm độc quyền về mọi mặt nền kinh tế nhiều thành phần
C. Tư bản trong nước lũng đoạn chi phối nền kinh tế.
D. Kinh tế nước Nga Xô viết phụ thuộc vào kinh tế tư bản nước ngoài
4. Nối thời gian với sự kiện sao cho đúng.
| Sự kiện | Thời gian | |
| 1. Đảng Bôn sê vích quyết định thực hiện chính sách kinh tế mới. | a. Năm 1928 1932 | |
| 2. Liên bang Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Xô viết [Liên Xô] thành lập. | b. Tháng 3/1921 | |
| 3. Lê-nin qua đời. | | c. Tháng 12/1922 |
| 4. Liên Xô thực hiện kế hoạch 5 năm lần thứ nhất. | d. Ngày 21/1/1924 |