1. Giới thiệu chung
- Tác giả: O Hen-ri [1862 - 1910] là nhà văn Mĩ chuyên viết truyện ngắn. Nhiều truyện của ông đã để lại trong bạn đọc những ấn tượng sâu sắc như: Căn gác xép, Tên cảnh sát và gã lang thang, Quà tặng của các đạo sĩ,...
- Tác phẩm: là một trong số 600 truyện ngắn của nhà văn Ô Hen-ri. Đoạn trích này nằm ở phần cuối truyện
2. Phân tích tác phẩm
a. Tóm tắt nội dung và ý nghĩa nhan đề truyện
Tóm tắt nội dung:
Xiu và Giôn-xi là 2 nữ họa sĩ trẻ sống trong một khu nhà trọ.Giôn-xi mắc bệnh viêm phổi, cô không chịu chữa trị, tuyệt vọng không muốn sống tiếp. Hằng ngày cô ngắm những chiếc lá thường xuân và đợi chiếc lá cuối cùng rơi là cô cũng lìa đời. Biết được ý định đó, cụ Bơ- men đã lặng lẽ vẽ chiếc lá thường xuân cuối cùng vào đêm mưa gió. Giôn-xi nhìn chiếc lá cuối cùng không rụng nên quyết tâm vực lại mình, cuối cùng cô khỏi bệnh. Còn cụ Bơ-men thì chết vì sưng phổi khi sáng tạo kiệt tác chiếc lá cuối cùng cứu sống Giôn-xi.
Ý nghĩa nhan đề truyện:
- Là niềm tin và hi vọng của cụ Bơ men dành cho Giôn-xi, mong em chiến thắng bệnh tật. Chiếc lá sinh động giống như thật, được vẽ bởi một ngươi nghệ sĩ tâm huyết, ông đã vẽ bằng cả tấm lòng.
- Chiếc lá cuối cùng là hình tượng nghệ thuật, xuyên suốt tác phẩm.
- Là biểu tượng của lòng nhân ái, vị tha cao cả. Đó còn là biểu tượng của nghệ thuật chân chính- nghệ thuật vì con người.
b. Nhân vật Giôn-xi
Hoàn cảnh sống của cô nghèo túng và bệnh tật- Bị bệnh sưng phổi nặng.
c. Nhân vật Xiu
* Tâm trạng:
- Xiu lo sợ khi nhìn vài chiếc là thường xuân còn bám lại trên tường.
- Lo sợ mất Giôn - xi.
* Hành động:
- Nấu cháo, pha sữa, mời bác sĩ.
- An ủi, động viên chăm sóc Giôn xi tận tình.
=> Xiu là hiện thân của tình yêu thương, đức hi sinh, nhân hậu, tình bạn đẹp, gắn bó, thủy chung.
=>Tình yêu thương của Xiu làm đẹp thêm bức tranh tình người bao la kì diệu của câu chuyện.
d. Nhân vật cụ Bơ-men:
Cuộc đời:
- Là một họa sĩ già, nghèo.
- Kiếm sống bằng nghề ngồi làm mẫu vẽ
- Cụ mơ ước vẽ một kiệt tác nhưng chưa thực hiện được.
- Cụ là người nhân hậu, có tình thương yêu bao la và sự hi sinh cao cả.
- Vẽ chiếc lá âm thầm bí mật trong đêm mưa gió dữ dội để cứu Giôn - xi.
- Cụ đã chết vì bệnh sưng phổi.
* Kiệt tác chiếc lá cuối cùng của cụ:
- Sinh động, giống như thật.
- Tạo ra sức mạnh, khơi dậy sự sống trong tâm hồn con người.
- Được vẽ bằng cả tấm lòng nhân hậu, bằng trái tim yêu thương và sự hi sinh cao cả
1. Nhân vật Giôn-xi
- Là một cô họa sĩ nghèo sống trong một nhà trọ tồi tàn ở ngoại ô, cô sống trong cảnh nghèo khổ và bệnh tật [bệnh sưng phổi], đây không phải là căn bệnh khó chữa, nhưng cô đã mất hết niềm tin vào cuộc sống nên bệnh tình ngày càng xấu đi, cô không buồn uống thuốc, chán nản, chỉ đếm những chiếc lá trên cây thường xuân. Khi chiếc lá cuối cùng rụng xuống cũng là lúc cô lìa xa cuộc sống này.
- Giôn-xi hoàn toàn tuyệt vọng vào cuộc sống, và cô gái Giôn-xi này phó mặc đời mình vào những chiếc lá.
- Điều kì diệu xảy ra khi qua một đêm mưa gió vùi dập, khi chiếc mành cửa được kéo lên, cô vẫn thấy một chiếc lá bám trên tường gạch. Đó quả là một điều khó tin vì đêm qua mưa gió, bão tuyết lớn, vậy mà chiếc lá vẫn dũng cảm treo bám trên cành cây như vậy. Cô cảm thấy đến ngay cả chiếc lá cũng thật kiên cường để đấu tranh sự sống, bám vứng trên cành mặc cho mưa bão thì chả lẽ cô lại chịu bỏ cuộc. => Tâm trạng cô hoàn toàn thay đổi, cô thoát khỏi cái chết, có tình yêu cuộc sống, yêu nghệ thuật. Chính chiếc là đã cho cô niềm tin để cô đã vượt qua bệnh tật, tiếp tục mang trong mình những ước mơ, hoài bão.
2. Nhân vật Xiu
- Một người bạn có trái tim nhân hậu, luôn quan tâm và lo lắng cho bạn mình. Khi nhìn những chiếc lá thường xuân cuối cùng đang rơi dần trước những khắc nghiệt của thời tiết, cô không giấu nổi những lo sợ của mình. Dù không phải chị em ruột thịt nhưng Xiu hết lòng yêu thương, chăm sóc, lo lắng cho Giôn-xi khi cô bị bệnh nặng.Giây phút cô lặng nhìn cây thường xuân qua khung cửa sổ thể hiện những tâm tư nặng trịu trong lòng cô. Cô dường như bất lực trước sự hữu hạn của vạn vật và nhìn Giôn-xi chìm ngập trong nỗi tuyệt vọng. Xiu dù luôn tỏ ra mạnh mẽ nhưng cũng yếu đuối và lo sợ cho người em :”Em hãy nghĩ đến chị… chị sẽ làm gì đây?”.
=> Phải là một tình bạn thân thiết, gắn bó và một trái tim yêu thương chân thành, Xiu mới yêu thương Giôn-xi như người em ruột thịt của mình như vậy. Lời động viên ấy cô muốn Giôn-xi hiểu được, với cô, Giôn-xi như một nửa cuộc đời của mình và cô không thể để người em gái buông bỏ sự sống dễ dàng như vậy.
- Cô dành sự kính trọng, thương nhớ, khâm phục trước sự hi sinh cao cả của cụ Bơ-men
3. Nhân vật cụ Bơ-men
- Cụ Bơ-men là một họa sĩ già, đã ngoài sáu mươi tuổi, kiếm sống bằng cách ngồi làm mẫu vẽ cho các họa sĩ trẻ. Bao nhiêu năm trong nghề cụ chỉ có một khao khát tột cùng đó là vẽ được một kiệt tác.=> Đam mê nghệ thuật
- Khi biết được tâm trạng chán chường, tuyệt vọng của Giôn-xi cụ hết sức lo lắng và tìm cách cứu sống Giôn-xi. Tình yêu thương của cụ dành cho Giôn-xi thật sâu sắc và cao thượng. Trong đêm tối mưa to gió lớn cụ đã không quản gió lạnh, không lo nghĩ cho sức khỏe, tính mạng mình mà thức suốt đêm bí mật vẽ chiếc lá thường xuân cuối cùng để cứu sống Giôn-xi. Người họa sĩ già ấy đã quên mình vì người khác – một sự hi sinh thầm lặng, cao cả mà lớn lao=> Tình yêu thương, sự hi sinh của cụ dành cho Gôn-xi và
- Chiếc lá cuối cùng của cụ xứng đáng là một kiệt tác không chỉ vì nó giống chiếc lá thật đến nỗi khiến cả Giôn-xi và Xiu không nhận ra, mà nó còn chứa đựng niềm hi vọng sống. Chiếc lá được vẽ bằng cả tài năng và tấm lòng, sự hi sinh cao thượng của cụ Bơ-men. Đồng thời kiệt tác của cụ cũng chứa đựng thông điệp nghệ thuật giàu ý nghĩa: một tác phẩm nghệ thuật thực sự là tác phẩm được tạo ra để phục vụ con người.
4. Tổng kết:
- Nghệ thuật:
- Nghệ thuật khắc hoạ nhân vật
- Xây dựng tình tiết hấp dẫn, sắp xếp chặt chẽ khéo léo.
- Kết cấu đảo ngược tình huống hai lần
- Nội dung:
- Ca ngợi tình yêu thương cao cả giữa con người nhất là của những con người nghèo khổ.
- Khẳng định giá trị của nghệ thuật chân chính là nghệ thuật vì sự sống của con người.
- Ý nghĩa: Chiếc lá cuối cùng là câu chuyện cảm động về tình yêu thương giữa những người nghệ sĩ nghèo. Qua đó tác giả thể hiện quan niệm của mình về mục đích của sáng tạo nghệ thuật.
Hoàn cảnh sáng tác, Dàn ý phân tích tác phẩm: Chiếc lá cuối cùng
- I. Đôi nét về tác giả Ô Hen-ri
- II. Đôi nét về tác phẩm Chiếc lá cuối cùng
- 1. Hoàn cảnh sáng tác Chiếc lá cuối cùng
- 2. Bố cục Chiếc lá cuối cùng
- 3. Giá trị nội dung và nghệ thuật Chiếc lá cuối cùng
- III. Tóm tắt văn bản Chiếc lá cuối cùng
- 1. Tóm tắt văn bản Chiếc lá cuối cùng mẫu 1
- 2. Tóm tắt văn bản Chiếc lá cuối cùng mẫu 2
- IV. Dàn ý phân tích tác phẩm Chiếc lá cuối cùng
- V. Dàn ý Đóng vai Giôn-xi kể lại câu chuyện Chiếc lá cuối cùng của O.Hen-ri
Chiếc lá cuối cùng - Hoàn cảnh sáng tác, Dàn ý phân tích tác phẩm được VnDoc sưu tầm và đăng tải nhằm giới thiệu Nội dung tác phẩm, Hoàn cảnh sáng tác nằm trong chương trình giảng dạy môn Ngữ văn lớp 8. Hi vọng rằng đây sẽ là những tài liệu hữu ích trong công tác giảng dạy và học tập của quý thầy cô và các bạn học sinh. Mời quý thầy cô cùng các bạn tham khảo tài liệu dưới đây
- Soạn Văn 8: Chiếc lá cuối cùng
- Giải vở bài tập Ngữ văn 8 bài 8: Chiếc lá cuối cùng
- Cảm nhận về nhân vật Giôn-xi trong Chiếc lá cuối cùng
Chiếc lá cuối cùng
I. Đôi nét về tác giả Ô Hen-ri
- Ô Hen-ri sinh năm 1862, mất năm 1910, tên thật của ông là William Sydney Porter
- Quê quán: là nhà văn người Mĩ
- Cuộc đời và sự nghiệp sáng tác:
+ Ông sinh ra trong một gia đình có cha là thầy thuốc, mẹ ông qua đời khi ông mới lên ba tuổi
+ Ông bỏ dở việc học tập năm 15 tuổi do gia cảnh nghèo khó. Ông đi nhiều nơi và làm nhiều nghề khác nhau: nhân viên, kế toán, thủ quỹ ngân hàng…
+ Sau này, khi bắt đầu với sự nghiệp văn chương, ông trở thành một nhà văn chuyên viết truyện ngắn
+ Nhiều truyện của ông đã để lại dư âm trong lòng bạn đọc như: Căn gác xép, Tên cảnh sát và gã lang thang, Quà tặng của các đạo sĩ…
- Phong cách sáng tác:
+ Những sáng tác của ông nhẹ nhàng nhưng toát lên tinh thần nhân đạo cao cả
II. Đôi nét về tác phẩm Chiếc lá cuối cùng
1. Hoàn cảnh sáng tác Chiếc lá cuối cùng
- Chiếc lá cuối cùng là một trong số 600 truyện ngắn của nhà văn Ô Hen-ri. Đoạn trích này nằm ở phần cuối truyện
2. Bố cục Chiếc lá cuối cùng
- Đoạn 1: [từ đầu đến “mái hiên thấp kiểu Hà Lan”]: Tâm trạng tuyệt vọng của Xiu
- Đoạn 2: [tiếp đến “bồi dưỡng và chăm nom”]: Sự hồi sinh của Giôn-xi
- Đoạn 3: còn lại: Sự hi sinh cao cả của cụ Bơ-men để cứu Giôn-xi
3. Giá trị nội dung và nghệ thuật Chiếc lá cuối cùng
Nội dung:
Truyện ngắn chứa đựng giá trị nhân văn sâu sắc, câu chuyện nói về tình bạn, tình yêu thương giữa những con người với nhau. Qua đó nhà văn mang tới một bức thông điệp: Hãy luôn thắp sáng ngọn lửa của khát khao hi vọng hãy luôn yêu thương, mang nghệ thuật phục vụ con người, nghệ thuật chân chính lâu bền nhất là nghệ thuật hướng tới con người và vì con người.
Nghệ thuật:
Truyện với nhiều tình huống hấp dẫn, cách sắp xếp chặt chẽ, đặc biệt là đảo ngược tình huống lần lần tạo sự hứng thú cho người đọc.
III. Tóm tắt văn bản Chiếc lá cuối cùng
1. Tóm tắt văn bản Chiếc lá cuối cùng mẫu 1
Truyện kể về hai cô bạn họa sĩ, một người tên Xiu và một người tên Giôn - xi không may bị bệnh viêm phổi. Giôn - xi rất tuyệt vọng về căn bệnh của mình và không muốn chữa trị. Có một cây thường xuân mọc trước của sổ phòng Giôn-xi. Suy nghĩ từ bỏ cuộc sống luôn ở trong tâm trí của cô, cô còn nghĩ khi nào chiếc lá tầm xuân kia rụng thì cũng là lúc cô lìa khỏi cuộc đời. Một người họa sĩ già cùng sống trong khu nhà của hai cô ở là cụ Bơ-men đã làm điều kì diệu là vẽ lại chiếc là thường xuân trong đêm mưa gió tuyết. Sau khi nhìn lá thường xuân cuối cùng vẫn còn, cô đã quyết tâm vực lại mình, cuối cùng cô đã chiến thắng khỏi bệnh tật. Còn cụ Bơ-men thì chết vì bị sưng phổi khi đang thực hiện sáng tạo một kiệt tác chiếc lá cuối cùng cứu sống Giôn - xi
2. Tóm tắt văn bản Chiếc lá cuối cùng mẫu 2
Câu chuyện kể về ba người họa sĩ nghèo là Xiu, Giôn xi và cụ Bơ men. Giôn xi bị bệnh sưng phổi và đang phải ngày đêm đấu tranh với căn bệnh này. Xiu và cụ Bơ men ngày đêm chăm sóc, lo lắng cho cô. Hằng này, Giôn xi nhìn ra cái cây ngòi cửa sổ đang rụng lá, cô đã nghĩ rằng khi chiếc lá cuối cùng rụng xuống thì cũng là lúc mình lìa đời. Sau một đêm mưa tuyết, cô tưởng rằng chiếc cây đã rụng hết lá. Sáng hôm sau khi mở cửa ra, chiếc lá vẫn còn đó nhưng cụ Bơ men đã lìa đời. Hóa ra, cụ là người đã vẽ ra chiếc lá - kiệt tác cuối cùng để mong Giôn xi có thêm niềm tin, hi vọng vào cuộc sống.
IV. Dàn ý phân tích tác phẩm Chiếc lá cuối cùng
I. Mở bài
- Giới thiệu vài nét cơ bản về Ô Hen-ri: một nhà văn Mỹ chuyên viết truyện ngắn, nổi tiếng với những tác phẩm thấm đẫm tinh thần nhân đạo, tình yêu thương những con người nghèo khổ
- Chiếc lá cuối cùng là một truyện ngắn thấm đẫm tinh thần nhân văn như thế: kể lại việc làm mang đầy ý nghĩa nhân đạo của cụ Bơ-men - vẽ chiếc lá thường xuân cuối cùng để cứu sống Giôn-xi
II. Thân bài
1. Nhân vật Giôn-xi
- Giôn-xi là một họa sĩ nghèo mắc bệnh sưng phổi
- Khi bị bệnh, cô đã vô cùng tuyệt vọng:
+ Mở to cặp mắt thẫn thờ và thều thào ra lệnh => Những từ láy tượng hình tượng thanh thể hiện sự yếu ớt, cạn kiệt của Giôn-xi
+ Suy nghĩ rằng khi chiếc lá cuối cùng rụng thì cô sẽ chết
⇒ Tinh thần suy sụp, mất hết niềm tin, nghị lực, tâm trạng buông xuôi, tuyệt vọng
- Thái độ của Giôn-xi khi nhìn thấy chiếc lá cuối cùng không rụng:
Tự thấy mình là hư
- Muốn ăn cháo, uống nước, muốn soi gương và muốn vẽ
⇒ Tâm trạng hoàn toàn thay đổi, cô thoát khỏi cái chết, có tình yêu cuộc sống, yêu nghệ thuật
- Sự dai dẳng của chiếc lá chính là nguồn gốc hồi sinh tâm trạng của Giôn-xi
⇒ Con người cần phải có niềm tin, nghị lực để chiến thắng bệnh tật và vượt lên chính mình
2. Nhân vật Xiu
- Xiu là một cô gái có tấm lòng nhân hậu, đức hi sinh, có sự đồng cảm sâu sắc và yêu thương bạn như người thân ruột thịt:
+ Khi Giôn-xi bị bệnh: Lo lắng, luôn động viên, chăm sóc Giôn-xi => Tình cảm chân thành của Xiu với cô bạn yếu đuối trọ cùng
+ Xiu sợ khi chỉ còn 1 chiếc là thường xuân cuối cùng còn bám lại trên tường. Khi Giôn-xi bảo kéo màn, “cô làm theo cô làm theo một cách chán nản”
- Xiu kể về cái chết của cụ Bơ-men bằng một giọng cảm động và chân thành còn có cả sự biết ơn khôn xiết
⇒ Thể hiện sự kính trọng, thương nhớ, khâm phục cụ Bơ-men
3. Nhân vật cụ Bơ-men
- Là một họa sĩ già, nghèo, chưa có thành đạt trên con đường nghệ thuật, mơ ước vẽ được kiệt tác
- Quan tâm, yêu quí các đồng nghiệp trẻ
- Là người có đức hi sinh thầm lặng cao cả, quên mình vì người khác
- Tạo ra kiệt tác chiếc lá cuối cùng để cứu lấy Giôn-xi: Khi biết tâm trạng chán nản của Giôn-xi, cụ lẳng lặng vẽ chiếc lá trên tường trong đêm gió tuyết để nhen lên niềm tin, niềm hi vọng và nghị lực sống cho Giôn-xi
⇒ Chiếc lá cuối cùng mà cụ Bơ men được tạo ra từ nghệ thuật chân chính, hướng đến con người và vì con người
III. Kết bài
- Khái quát những giá trị tiêu biểu về nội dung và nghệ thuật làm nên thành công của tác phẩm
- Câu chuyện khép lại nhưng để lại dư âm mãi trong lòng người đọc về tình yêu thương nhân loại cảm động và chân thành
V. Dàn ý Đóng vai Giôn-xi kể lại câu chuyện Chiếc lá cuối cùng của O.Hen-ri
1. Mở bài
Giới thiệu câu chuyện Chiếc lá cuối cùng bằng lời của Giôn-xi.
2. Thân bài
a. Hoàn cảnh sống
Tôi sống trong một căn hộ thuê cùng với một người bạn hơn tuổi, cũng là một họa sĩ trẻ, đó là Xiu.
Ở tầng bên dưới là phòng của cụ Bơ-men, một họa sĩ nghèo và cả đời cụ mơ ước sẽ vẽ được một kiệt tác nhưng chưa thực hiện được.
b. Căn bệnh của Giôn-xi
Mùa đông năm ấy, tôi mắc căn bệnh sưng phổi, tôi cảm thấy vô cùng mệt mỏi và ốm yếu. Đã nhiều lần, tôi nghĩ đến cái chết.
Nhìn ra bức tường gạch đối diện cửa sổ, tôi đếm từng chiếc lá còn lại trên cây thường xuân, tôi đã nghĩ rằng khi nào chiếc lá cuối cùng rụng hết thì cũng là lúc tôi lìa đời.
Khi tôi ngủ, chị Xiu đã nhẹ nhàng kéo tầm mành xuống để tôi ngủ được ngon giấc. Sáng hôm sau, khi tỉnh dậy, tôi mở to cặp mắt nhưng trước mắt chỉ là tấm mành và tôi đã bảo chị Xiu kéo tấm mành lên giúp mình.
c. Chiếc lá cuối cùng
Ngày hôm đó trôi qua, tôi và chị Xiu vẫn nhìn trông ra chiếc lá thường xuân đơn độc níu vào cái cuống của nó trên tường đơn độc.
Đêm hôm đó, gió bấc lại ào ào, trời đã mưa rất to và đập mạnh vào cửa sổ, tôi nghe tiếng mưa rơi lộp độp xuống mặt đất.
d. Điều kì diệu đã xảy ra
Khi trời vừa sáng, tôi lại bảo chị kéo mành lên và nhìn ra cửa sổ trông chờ. Tôi vô cùng vui mừng khi chiếc lá thường xuân vẫn nằm ở đó.
Buổi chiều bác sĩ đến khám và thông báo bệnh tình của tôi đã khỏi được năm phần, rằng tôi đã qua cơn nguy hiểm. Tôi vui mừng khôn siết.
Nhưng chỉ ít lâu sau, chị Xiu ôm lấy tôi và kể cho em bí mật về chiếc lá cuối cùng, về sự ra đi của cụ Bơ-men… Hai chị em tôi khóc nức lên.
Giờ đây, cụ Bơ-men đã yên nghỉ ở một thế giới khác. Sự hi sinh của cụ vì sự sống của tôi và vì nghệ thuật đã tiếp thêm sức mạnh và tình yêu nghề cho hai chị em tôi.
3. Kết bài
Nêu cảm nghĩ của bản thân qua câu chuyện.
......................................
Như vậy là chúng tôi đã giới thiệu cho các bạn bài Chiếc lá cuối cùng - Hoàn cảnh sáng tác, Dàn ý phân tích tác phẩm. Mời các bạn tham khảo thêm đề thi học kì 1 lớp 8 từ tất cả các trường THCS trên toàn quốc của tất cả các môn Toán, Văn, Anh, Lý, Hóa, Sinh. Hy vọng rằng tài liệu lớp 8 này sẽ giúp ích trong việc ôn tập và rèn luyện thêm kiến thức ở nhà. Chúc các bạn học tốt và đạt kết quả cao trong kì thi sắp tới