Mâm cỗ cúng tất niên 30 Tết có ý nghĩa gì?
Lễ cúng Tất niên là phong tục lâu đời và mang đậm nét đẹp văn hóa, bản sắc truyền thống của người Việt Nam, với ý nghĩa hoàn tất năm cũ và chào đón năm mới.
Các gia đình báo cáo lên bề trên những gì được mất trong năm nay, những gì chưa làm được và mong muốn năm sau sẽ hoàn thành tốt. Đây cũng là dịp để mọi người hưởng thụ, nghỉ ngơi và tận hưởng thành quả của cả năm qua.
Lễ cúng Tất niên cũng là lúc để gia đình và người thân đoàn tụ sau những tháng ngày lặn lội mưu sinh, tạm thời gác lại những áp lực, cùng nhau tận hưởng không khí đoàn viên ấm áp.
Lễ cúng Tất niên nên làm vào ngày nào?
Thường thì lễ cúng Tất niên ở nước ta được tổ chức vào ngày cuối cùng của năm tính theo lịch âm [tức là ngày 30 tháng 12 âm lịch, còn được gọi là ngày 30 Tết, một số năm thiếu thì sẽ được tổ chức vào ngày 29 Tết]. Riêng năm 2022 không có ngày 30 âm lịch nên có thể cúng muộn nhất vào ngày 29 Tết.
Tuy nhiên, một số gia đình tổ chức cúng Tất niên sớm hơn, có thể là ngày 25, 26, 27 hoặc 28 tháng Chạp. Nhìn chung, thời gian tốt nhất để cúng tất niên vẫn là 2 ngày cuối cùng của năm cũ.
Để cúng Tất niên , các gia đình cần chuẩn bị mâm cơm thật tươm tất để cúng gia tiên và những người đã khuất trong gia đình. Sau khi hạ lễ, mọi người trong gia đình sum vầy bên mâm cơm.
Bên cạnh ý nghĩa gia đình đoàn tụ, bữa cơm Tất niên còn là nghi thức tiễn biệt năm cũ, sửa soạn đón năm mới. Sau bữa cơm tất niên, mọi người chuẩn bị cúng giao thừa, tiễn năm cũ và đón mừng năm mới.
Cúng tất niên xong "hoá vàng" ngay có được không?
Nhiều người quan niệm, trần gian sao thì âm phủ vậy. Chính vì vậy, một số quan niệm các bậc tổ tiên cũng cần có tiền, quần áo để mua sắm chuẩn bị Tết. Do vậy, nhiều người thắc mắc liệu có thể "hoá vàng" xuống cho người âm, thần linh có tiền để chuẩn bị Tết ngay sau mâm cơm tất niên chiều 30 Tết được không?
Theo Chuyên gia Phong thuỷ Nguyễn Trọng Tuệ - Viện Trưởng Viện nghiên cứu kiến trúc và văn hoá phương Đông, Chủ tịch CLB Phong thuỷ Thăng Long, về việc cúng, đốt vàng mã là một điều rất khác mà dân gian du nhập về, quan niệm của Đạo giáo mới có những điều đó. Đạo phật hoặc những đạo khác thì không có điều đó.
Việc đốt vàng mã là quan niệm để cung cấp cho thế giới bên kia những vật dụng, tiền vàng, quần áo để thần linh, tổ tiên sử dụng. Tuỳ hoàn cảnh sẽ áp dụng những cách khác nhau để chuyển đổi từ thế giới dương đến thế giới âm. Tuy nhiên, đa phần sẽ dùng cách là đốt hay "hoá" để chuyển đổi sang.
"Sẽ có rất nhiều lễ trong dịp Tết, chính vì vậy mọi người sẽ chọn đa phần đến ngày mùng 3 Tết, trước khi tiễn thần linh, các cụ đi thì sẽ gom góp lại, đóng gói đốt, "hoá vàng" một thể.
Tuy nhiên, nếu "hoá vàng", đốt ngay cũng được vì từ xa xưa hoàn toàn không có quan niệm đó, điều này hoàn toàn do mọi người tự quan niệm để cảm thấy an tâm hơn nên sẽ không có vấn đề gì", Chuyên gia Phong thuỷ Tuệ chia sẻ.
Mâm cúng Tất niên gồm có những gì?
Mâm lễ cúng Tất niên tùy thuộc theo vùng miền, mỗi nơi sẽ khác nhau và tùy thuộc vào điều kiện gia đình mà chuẩn bị. Thế nhưng, một số vật phẩm nhất định phải có khi cúng theo phong tục của người Việt đó là: mâm ngũ quả , hương hoa, vàng mã, trầu cau, rượu, bánh chưng,... các món ăn trong ngày Tết sẽ được bầy biện trang nghiêm trên bàn thờ. Một số vùng có thêm câu đối đỏ, "gậy ông vải" [là 2 đôi mía còn đủ cả ngọn, lá tươi tốt, buộc khum vào nhau ở hai bên bàn thờ].
Bữa cơm ngày cuối năm được làm thịnh soạn hơn ngày thường. Tùy từng vùng miền mà có những đặc trưng riêng.
Ảnh minh hoạ
Mâm cơm cúng Tất niên miền Bắc
Mâm cơm cúng Tất niên của người dân miền Bắc thường gồm các món ăn quen thuộc như: Canh móng giò hầm măng, xôi gấc và bánh chưng, giò hoặc chả lụa, gà trống luộc nguyên con [hoặc sử dụng thịt lợn luộc], miến nấu lòng gà. Ngoài ra, bạn cũng có thể bổ sung thêm một số món ăn bình dị khác như dưa hành muối, nộm, thịt đông…
Mâm cỗ cúng Tất niên miền Trung
Khác với miền Bắc, mâm cơm cúng Tất tiên của người dân miền Trung thường có các món ăn như: Giò lụa Huế, miến Huế, gà bóp rau răm, măng khô ninh, thịt lợn luộc, ram rán. Ngoài ra, tùy theo bản sắc từng khu vực mà mâm cúng có thể thay đổi hoặc thêm các món ăn khác cho phù hợp.
Mâm cơm cúng Tất niên của miền Nam
Mâm cơm cúng Tất niên của người dân miền Nam thường có các món ăn đặc trưng như: Bánh tét, củ cải ngâm nước mắm, thịt lợn luộc, gỏi tôm thịt, giò chả, canh măng nấu xương [bạn có thể dùng măng tươi hoặc măng khô], canh khổ qua nhồi thịt [hay còn được gọi là canh mướp đắng nhồi thịt], thịt kho tàu [là món thịt heo kho với trứng và nước cốt dừa].
Bên cạnh đó, các gia đình có thể thêm bớt các món ăn sao cho phù hợp với hoàn cảnh và điều kiện gia đình mình.
Mâm cỗ Tất niên cỗ chay
Rau củ xào chay
Canh rau củ nấu chay: Nguyên liệu gồm bắp non, nấm rơm, nấm đông cô, bạch quả, đậu hà lan, đậu phụ, cà rốt, củ cải trắng, ngoài ra có hành, ngò để trang trí, gia vị các loại.
Đậu phụ chiên xào nấm tươi: Cắt ngay ngắn những miếng đậu hũ thành dải mỏng, đem chiên chín và xào với nấm tươi, hành cùng các loại gia vị, rau thơm khác.
Miến xào chay: Phi hành thơm, cho cà rốt, đậu que, súp lơ vào xào qua. Tiếp theo cho nấm rơm, đậu hũ xào vừa mềm, nêm một chút muối ăn. Khi các hỗn hợp thấm gia vị, đổ miến đã ngâm mềm và để ráo nước vào, đảo nhẹ tay. Món ăn chín tới thì cho ra đĩa, rắc thêm tiêu, ớt, hành ngò cho đẹp mắt.
Giò, chả chay
Xôi gấc
Cách đặt gà cúng Tất niên 2022
Khi chuẩn bị mâm cỗ giao thừa cúng ngoài trời, phải đặt gà cúng lên đĩa to, tháo dây buộc [nếu có], bầy ngay ngắn trên đĩa, tiết lòng đặt dưới bụng gà, mỏ ngậm bông hoa hồng đỏ.
Điều quan trọng nhất là phải đặt đầu gà quay ra đường để đón quan Hành khiển cai quản năm mới đi qua, cách đặt gà cúng như vậy còn có ý nghĩa gọi mặt trời chiếu vào nhà mình.
Còn khi đặt gà cúng trên ban thờ, theo một số chuyên gia nghiên cứu, nên quay đầu gà hướng về bát hương với tư thế được gọi là "con gà biết kêu, biết gáy, đang chầu" tức là há miệng, chân quỳ và cánh duỗi ra tự nhiên. Nếu làm theo cách nhiều gia đình làm có nghĩa có đầu gà hướng ra ngoài thì đó là gà không chịu chầu.
Cách bài trí mâm cỗ cúng cũng hết sức quan trọng. Tùy theo cách bố trí bàn thờ của gia chủ mà có cách bày hợp lý. Tuy nhiên, mâm cỗ mặn nên bày ở một chiếc bàn con, đặt dưới bàn thờ chính. Mâm ngũ quả, hoa tươi, vàng mã đặt ở trên.
Sau khi hoàn thành mâm cỗ, người lớn tuổi trong nhà hoặc chủ nhà sẽ thắp hương đọc văn khấn. Những người còn lại làm lễ theo. Việc cúng lễ này chính là lòng thành của con cháu để gửi lời mời ăn Tết tới thần linh, tổ tiên, gia tiên…
//kenh24.vn/bay-mam-cung-tat-nien-nhu-the-nao-de-cau-binh-an-thinh-vuong-trong-nam-nham-dan-2022-20220130002130434.chn
Symbols.vn ✅ chia sẽ bạn Mâm Cúng Tất Niên Việt Nam 2022 ❣️ Chuẩn Nhất Đầy Đủ 3 Miền Trung, Bắc, Nam, trong nhà, ngoài trời để bạn tham khảo dưới đây.
Tất Niên Là Gì?
Tất niên có nghĩa là hoàn tất công việc một năm cũ. Vào chiều 30 Tết, các gia đình đều chuẩn bị một mâm cơm cúng tổ tiên ông bà.
Với ý nghĩa mong muốn no ấm, hạnh phúc, ước cầu một năm mới đầy đủ, thịnh vượng và phát đạt, mâm cỗ cúng tất niên của nhiều gia đình cũng vì thế càng phải đầy đủ hơn.
Mời bạn tham khảo thêm: Mâm cúng tất niên công ty gồm những gì?
Tất niên còn gọi là lễ Tất niên hay tiệc Tất niên là một nghi thức nhằm đánh dấu kết thúc một năm và chuẩn bị bước sang năm mới. Đây là phong tục tập quán lâu đời và mang nét đẹp văn hóa của người Việt Nam.
Lễ tất niên được tiến hành vào chiều ngày 30 Tết. Vào ngày này, mọi người thường quây quần bên nhau, tổ chức tiệc mừng, văn nghệ, để tổng kết, nhìn lại một năm đã qua, cùng đón giao thừa và mừng năm mới.
Họ tận hưởng bầu không khí ấm cúm và tràn ngập niềm vui bên cạnh các thành viên trong gia đình sau một năm tất bật học tập, làm việc và chạy đua với cuộc sống.
Cúng tất niên cũng thể hiện một nếp sống tâm linh của người Việt. Sau một năm làm ăn vất vả, vào những ngày cuối năm, mọi người đều dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ, tươm tất để cúng tất niên và chuẩn bị đón Tết.
Mâm cúng tất niên đặt ở đâu?
Nếu bạn chuẩn bị mâm cúng tất niên cuối năm xong rồi mà lúng túng không biết vị trí mâm cúng tất niên đặt ở đâu thì phần này sẽ giúp bạn.
Thông thường, một mâm cúng tất niên bao gồm: mâm ngũ quả, hương hoa, giấy tiền vàng mã, đèn nến, trầu cau, trà, rượu, bánh chưng và mâm cỗ thức ăn [chay hoặc mặn].
Mâm ngũ quả, hương hoa thường được đặt trên bàn thờ và sẽ thờ suốt Tết. Mâm cỗ mặn được đặt ở bàn thờ phụ, hoặc một chiếc bàn nhỏ chữ nhật thấp hơn đặt trước bàn thờ chính.
Ngũ quả là lộc của trời, tượng trưng cho ý niệm khát khao của con người vì sự đầy đủ, sung túc.
Mâm ngũ quả ở miền Bắc thường gồm có nải chuối xanh, quả bưởi, quả cam [hoặc quýt], hồng, quất.
Còn ở miền Nam, mâm ngũ quả là dừa xiêm, mãng cầu, đu đủ, xoài xanh, nhành sung hoặc một loại trái cây khác mang ý nghĩa “Cầu vừa đủ sài” [âm đọc lái theo tên các loại trái cây].
Lễ Vật Cúng Tất Niên Cuối Năm 3 Miền
Cuối năm nhà nhà đều chuẩn bị những bữa cơm cúng tất niên ngày tết để chia tay năm cũ và đón năm mới với nhiều may mắn hơn.
Điều đó còn thể hiện phong tục tập quán của cha ông, nét văn hóa của đất nước Việt Nam ta đồng thời gắn kết sợi dây giữa các thành viên trong gia đình.
Sau đây là lễ vật cúng tất niên đầy đủ nhất mà symbols.vn chia sẽ chi tiết bạn dưới đây.
Trước đây, mâm cỗ tất niên của miền Bắc nói riêng và mâm cỗ tất niên của người Việt nói chung luôn luôn đảm bảo đủ 6 bát [măng, bóng, mực, nấm thả, miến, mọc] và 8 đĩa [thịt gà luộc, giò lụa, chả quế, trứng muối, dưa hành, bánh chưng, lòng gà xào dứa và cá kho].
Nhưng theo thời gian, nhiều món ăn truyền thống dần mất đi mà thay vào đó là những món ăn đặc sản thời hiện đại hoặc các món khoái khẩu của các thành viên trong gia đình như các món bò, vịt quay…
Vậy mâm cúng tất niên bao gồm những gì? Sau đây là những lễ vật cần chuẩn bị cho lễ cúng tất niên cuối năm dưới đây:
- Trái cây
- Hoa
- Nhang rồng phụng
- Đèn cầy
- Gạo, muối
- Trà, Rượu, Nước lọc
- Giấy tiền vàng mã
- Bánh kẹo
- Trầu cau
- Chè, Xôi, Cháo trắng
- Tam sên
- Gà ta
- Heo sữa quay
- Bánh bao
- Bánh chưng/bánh tét
- Chả lụa
- Bình hoa, Lư Nhang
Mâm cơm cúng tất niên mặn hoặc mâm cúng chay với đầy đủ các món ăn ngày Tết, được chế biến thơm ngon tinh khiết, bày biện đầy đặn, trang nghiêm.
Bạn Tham Khảo Mâm Cúng Tất Niên Chay
Mâm cúng tất niên Miền Bắc
Theo bạn với miền Bắc mâm cỗ cúng tất niên gồm những gì? Sau đây là mâm cúng tất niên miền Bác gồm những món:
- Bát móng giò hầm măng lưỡi lợn, bát bóng nấu thập cẩm, bát miến nấu lòng gà, bát mọc.
- Đĩa gồm đĩa xôi/bánh chưng, đĩa thịt đông, đĩa thịt gà luộc đĩa giò lụa, đĩa giò xào, thêm đĩa nộm và đĩa dưa hành muối.
Đối với người miền Bắc, mâm cỗ mặn được chuẩn bị rất bài bản, thường trên mâm có 4 bát, 4 đĩa. Cỗ lớn thì 6 bát, 6 đĩa hoặc 8 bát, 8 đĩa…
Cũng có nhà chuẩn bị mâm cỗ lớn xếp cao từ 2 đến 3 tầng.
Bốn bát gồm: bát giò heo hầm măng lưỡi lợn, bát bóng thả, bát miến, bát mọc. Bốn đĩa của mâm cỗ gồm: đĩa giò lụa, đĩa chả quế, đĩa thịt gà, đĩa thịt heo.
Mâm Cúng Tất Niên Miền Trung
Nhiều bạn quan tâm hỏi mâm cúng tất niên miền trung gồm những gì? Lễ vật hay mâm cúng tất niên miền trung gồm:
Mâm cơm tất niên miền Trung ít cầu kỳ hơn, thường có: bánh chưng, bánh tét, giò lụa, gà bóp rau răm, thịt heo luộc, giá chua…
Bánh chưng, bánh tét và có nhiều món ăn được chế biến gồm đủ các thành phần để có bữa cỗ “hào soạn” gồm:
- Đĩa dưa món, đĩa giò lụa Huế, đĩa gà bóp rau răm, đĩa thịt đông, đĩa chả Huế
- Đĩa thịt heo luộc, giá chua, bát ninh măng khô, bát miến Huế, đĩa cá chiên, hay đĩa ram
Mâm cúng tất niên miền Nam
Trong mâm cỗ tất niên của người miền Nam hay có bánh tét, canh măng, thịt kho tàu, chả giò, nem, gỏi tôm thịt…
Mâm cúng tất niên miền Nam gồm có:
- Bánh tét kèm với đĩa củ cải ngâm nước mắm; canh măng nấu [dùng măng tươi thay cho măng khô]
- Thêm bát canh khổ qua nhồi thịt, thịt kho tàu [thịt heo, trứng với nước dừa]; đĩa thịt heo luộc, đĩa gỏi tôm thịt, đĩa nem, đĩa chả giò, đĩa dưa giá, củ kiệu.
Mâm cúng tất niên ngoài trời
Cúng tất niên ở trong nhà hay ở ngoài trời?
Theo thông thường thì tất cả các hộ gia đình hiện nay đều cúng tất niên ở trong nhà để tạo ra sự ấm cúng cũng như thể hiện sự tri ân của con cháu với ông bà, tổ tiên.
Còn đối với những hộ gia đình giàu có, nhiều điện kiện thì có thể chủ nhà sẽ cúng thêm một mâm cỗ ở ngoài trời để có thể cảm tạn thần linh trong một năm qua đã hỗ trợ và phù hộ cho gia đình họ.
Tuỳ vào phong tục, vị trí cúng trong nhà hay ngoài trời mà gia chủ sẽ chuẩn bị lễ cúng tất niên khác nhau và bài cúng tất niên khác nhau nữa những với những lễ vật cúng tất niên ngoài trời như trên là chuẩn bạn nhé.
Mâm cúng tất niên đơn giản
Nhiều người không có thời gian chuẩn bị lễ vật cúng tất niên nên hỏi về mâm cúng tất niên đơn giản thì bạn có thể tham khảo.
Về cơ bản, tại gia đình vào ngày 30 Tết cần chuẩn bị hai mâm, một mâm cúng tất niên và sau đó là ăn tối, còn một mâm khác chuẩn bị cho cúng giao thừa.
Người đàn ông lớn tuổi nhất trong nhà thắp hương và đọc văn khấn, rồi các thành viên khác làm lễ vái.
Nội dung chính là mời thần linh, gia tiên về ăn Tết cùng gia đình. Để cho giản tiện, nhiều gia đình gộp chung lễ cúng tất niên với lễ cúng giao thừa.
Văn Khấn Tất Niên Cuối Năm Các Loại
Bạn tham khảo thêm các văn khấn tất niên cuối năm:
Những Lưu Ý Quan Trọng Lễ Cúng Tất Niên và Các Lễ Vật
Sau đây là Những Lưu Ý Quan Trọng Lễ Cúng Tất Niên và các lễ vật cúng tất niên cuối năm bạn cần quan tâm dưới đây.
Mỗi gia đình bày trí mâm lễ cúng một khác, tuy vậy cỗ cúng [mặn hay chay] nên đặt ở dưới cái bàn con bên dưới. Trên bàn thờ chính chỉ để hoa tươi, quả tươi, một ít tiền vàng mã mang tính tượng trưng.
Cũng có thể đặt bánh chưng, xôi, chè trên bàn thờ chính. Không nên cắm “cành vàng lá ngọc” [hàng mã] lên bàn thờ vì có chứa nhiều trường khí âm bất lợi.
Mâm ngũ quả dành cúng gia tiên nên chọn các loại hoa quả thông dụng, ăn được, đẹp mắt và phải là hoa quả vừa đủ chín có thể ăn được.
Hoa quả xanh, hoa quả giả [bằng nhựa] không được dùng cúng gia tiên. Đĩa/mâm ngũ quả không đặt trước chính giữa bát hương vì chắn mất trục khí chính, mà nên để ở hai bên.
Tùy từng vùng miền mà có những đặc trưng riêng trong mâm cỗ cúng tất niên.
Hoa bày trên bàn thờ cũng vậy, cần phải hoa tươi chứ không dùng hoa giả, hoa nhựa. Nhiều người hay lấy câu “miễn thành tâm là được” để ngụy biện, khi thực hiện lại chạy theo hình thức, khoe mẽ với người ngoài mà không chú trọng đến chất lượng của hoa quả để thờ cúng.
Gần đây nhiều người hay gán ghép phong thủy cho mọi lĩnh vực, từ hoa thờ đến mâm ngũ quả, rồi suy luận không căn cứ.
Chẳng hạn quả lựu nhiều hạt, tượng trưng cho sự đầy đủ, phát triển; bưởi, dưa hấu căng tròn, tượng trưng cho sự đầy đủ, may mắn hoặc như cam, nghĩa gốc là ngọt [đồng cam cộng khổ, chia sẻ ngọt bùi] lại bị suy diễn thành cam chịu.
Thậm chí một số người còn sa đà vào tâm linh không cần thiết như đếm nải chuối có quả lẻ mới mua, đếm phật thủ có lẻ nhánh mới được, tổng số quả trên mâm phải hợp mệnh chủ nhà…
Đây là những suy luận về mặt ý nghĩa và khiên cưỡng. Nhiều khi suy luận quá đà thì sẽ không còn hoa quả nào để bày trí.
Trong bữa cơm tất niên, các thành viên nên có mặt đông đủ, nói những chuyện vui trong năm hay những dự định năm mới, động viên nhau vươn lên, nỗ lực hơn, tạo một bầu không khí đầm ấm, hòa thuận.
Bạn xem thêm các văn khấn khác
- Văn Khấn Cúng Giao Thừa Ngoài Trời
- Văn Khấn Cúng Giao Thừa Trong Nhà