Chỉ số miễn dịch afp là gì năm 2024

Là xét nghiệm dấu ấn ung thư gan nguyên phát. Bình thường nồng độ AFP < 25 UI/ml. Khi bệnh nhân bị ung thư gan nồng độ AFP tăng lên: có khoảng 80% bệnh nhân ung thư gan có AFP > 25 UI/ml, Khoảng 60% bệnh nhân ung thư gan có nồng độ AFP > 100 UI/ml và khoảng 50% bệnh nhân ung thư gan có nồng độ AFP > 300 UI/ml.

Xét nghiệm AFP là xét nghiệm có giá trị chẩn đoán ung thư gan, nếu nồng độ AFP > 300 UI/ml và siêu âm có khối giảm âm thì có thể khẳng định là bệnh nhân có ung thư gan.

Xét nghiệm AFP đặc biệt có giá trị khi khi dấu ấn này được kết hợp với 2 dấu ấn khác là AFP-L3 và PIVKA-II.

Giá trị của xét nghiệm AFP là định hướng chẩn đoán và theo dõi điều trị. AFP tăng không đồng nghĩa là bệnh nhân bị ung thư gan vì ngoài ung thư gan AFP còn tăng lên khi bệnh nhân bị viêm gan cấp, viêm gan mạn, xơ gan, có thai... Ngược lại AFP bình thường cũng không loại trừ khả năng bị ung thư gan vì có tới 20-30% bệnh nhân ung thư gan nguyên phát nhưng nồng độ AFP vẫn không cao, đó là chưa kể các trường hợp ung thư gan thứ phát. Xét nghiệm AFP là xét nghiệm có giá trị để theo dõi điều trị, đặc biệt với các bệnh nhân trước khi điều trị có nồng độ AFP cao.

Tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 xét nghiệm AFP được tiến hành bằng 2 nhóm kỹ thuật: ELISA và hoá phát quang miễn dịch. Nếu bệnh nhân có yêu cầu xét nghiệm nhanh thì có thể trả kết quả sau 40 phút kể từ khi lấy máu.

Trong thời gian tới Bệnh viện đang nghiên cứu đầu tư bộ xét nghiệm chẩn đoán nhanh ung thư gan bằng kỹ thuật BIOCHIP của Nhật bản với Panel 3 marker là AFP, AFP-L3 và PIVKA-II có thể chẩn đoán nhanh ung thư gan trong vòng 10 phút.

Mọi thắc mắc về xét nghiệm AFP có thể liên hệ PGS.TS Lê Văn Don, Chủ nhiệm khoa Miễn dịch Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, điện thoại 043.8212644 (trong giờ hành chính).

Alpha-fetoprotein (AFP) là protein huyết tương có nồng độ cao trong máu thai nhi. Thông thường, AFP được tạo ra bởi các tế bào gan chưa trưởng thành trong bào thai. Vào năm đầu đời, khi mới sinh, trẻ sơ sinh có nồng độ AFP trong máu tương đối cao, sau đó giảm dần về mức bình thường. Những người trưởng thành khỏe mạnh và không mang thai thường có nồng độ AFP trong máu rất thấp (thường <10 ng/ml); Nhưng khi bạn bị mắc các bệnh lý gan hoặc đang mang thai thì chất này sẽ xuất hiện nhiều hơn trong máu.

Xét nghiệm định lượng AFP đóng vai trò quan trọng trong việc tầm soát và chẩn đoán sớm ung thư gan và dị tật thai nhi, đồng thời phát hiện sớm vấn đề sức khỏe để có thể đưa ra phác đồ điều trị hiệu quả kịp thời.

Trong các bệnh lý về gan, nồng đồ AFP có thể tăng khi xơ gan, viêm gan, các tổn thương gan cấp tính hoặc mạn tính, ung thư biểu mô tế bào gan,… Tuy nhiên, AFP là một chỉ số không có độ nhạy cao với ung thư biểu mô tế bào gan (HCC – Hepatocellular carcinoma). Với ngưỡng chẩn đoán 20 ng/ml có độ nhạy là 60% trong phát hiện ung thư biểu mô tế bào gan; 1/3 số bệnh nhân HCC không tăng AFP và chỉ có 30% trường hợp có nồng độ AFP >50 ng/ml. Giá trị AFP 200ng/ml là ngưỡng gợi ý chẩn đoán HCC và tiên lượng bệnh. Nồng độ trên 400 ng/ml hoặc tăng nhanh gấp đôi là dấu hiệu gợi ý HCC. Tuy nhiên, đối với những người có AFP tăng nhưng dưới 200 ng/mL, nên xét nghiệm thêm AFP-L3 và DCP (còn được gọi là PIVKA-II). Các chất chỉ điểm AFP-L3 (>5%) và DCP (>40 mAU/mL) giúp tăng độ đặc hiệu, cải thiện khả năng phát hiện sớm UBTG. Những xét nghiệm này cũng có thể giúp bác sĩ theo dõi quá trình điều trị ung thư và giúp điều trị hiệu quả.

Theo TS.BS Nguyễn Thị Tuấn, Khoa Miễn dịch, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, AFP (Alpha-fetoprotein) là một globulin được hình thành trong túi noãn hoàng và gan của bào thai. Nếu thai phát triển bình thường, nồng độ AFP được tìm thấy trong huyết thanh của mẹ sẽ tăng lên. Chỉ một lượng không đáng kể AFP vẫn còn lại trong dòng tuần hoàn sau sinh.

AFP cũng được coi như một chất chỉ điểm (marker) khối u đối với một số loại ung thư (nhất là ung thư gan nguyên phát). Các ung thư được đặc trưng điển hình bằng các tế bào không được biệt hóa, vì vậy các tế bào này thường vẫn tiếp tục mang các chất chỉ điểm bể mặt (surface markers) tương tự như các chất chỉ điểm được tìm thấy ở bào thai. Khi nồng độ AFP càng cao, khả năng có ung thư càng lớn.

Ý nghĩa và mục đích của xét nghiệm AFP trong máu?

- Để chẩn đoán ung thư gan nguyên phát.

- Để sàng lọc các khuyết tật ống thần kinh (neural tube defects) của bào thai như tật nứt đốt sống (spina bifida) và quái thai không não (anencephaly).

Chỉ số AFP bình thường là bao nhiêu?

- Nam giới và phụ nữ không có thai: < 4,0 ng/ml hay < 7,75 UI/ml.

- Phụ nữ đang có thai nồng độ sẽ có các giá trị quy chiếu bình thường tùy theo tuổi thai.

Tăng nồng độ AFP

Các nguyên nhân chính thường gặp là:

- Ung thư gan.

- Xơ gan mật.

- Viêm gan.

- Đa thai (multiple fetuses).

- Suy thai (fetal distress).

- Các khuyết tật ống thần kinh của thai (fetal neural tube defect).

- Ung thư đại tràng.

- Ung thư dạ dày.

- Ung thư phổi.

- Ung thư vú.

- Ung thư tụy.

- Ung thư thận.

- Ung thư tinh hoàn.

Xét nghiệm AFP rất hữu ích trong chẩn đoán ung thư gan nguyên phát khi nồng độ AFP (Alpha-fetoprotein) > 300 UI/ml khẳng định gần như chắc chắn bệnh nhân bị ung thư gan.

Định lượng nồng độ Alpha-fetoprotein cũng có thể được sử dụng để đánh giá đáp ứng với điều trị ung thư.

Chỉ số AFP bao nhiêu là nguy hiểm?

Thông qua chỉ số AFP ng/ml bạn có thể đọc hiểu kết quả như sau: Nồng độ AFP trong máu ở mức bình thường là: AFP < 25 UI/ml. Khi nồng độ AFP trong máu vượt mức \> 25 UI/ml có thể có sự hiện diện của các tế bào ung thư, điển hình là ung thư gan, ung thư buồng trứng và ung thư tinh hoàn.

Chỉ số xét nghiệm miễn dịch AFP là gì?

AFP là protein đặc hiệu được sử dụng như chất đánh dấu khối u, chủ yếu là ung thư gan, tinh hoàn và buồng trứng. Xét nghiệm sẽ được thực hiện trên mẫu máu tĩnh mạch của người bệnh, AFP phân tách trong huyết thanh. Mức bình thường của nồng độ AFP với người trưởng thành là từ 0 - 8 ng/ml.

Chỉ số AFP tăng khi nào?

AFP là viết tắt của alpha-fetoprotein. Đây là một loại protein được tạo ra trong gan của một bào thai đang phát triển. Chính vì thế, mức AFP thường cao khi em bé vừa được sinh ra nhưng giảm xuống rất nhanh khi trẻ tròn tuổi 1.

Xét nghiệm AFP giá bao nhiêu?

Tầm soát ung thư gan giá bao nhiêu? Chi phí các xét nghiệm.