Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh; Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ đều khuyến cáo rằng không nên cho trẻ em dưới 1 tuổi dùng mật ong.
Lý giải về vấn đề này, Tiến sĩ Đào Tuyết Trinh, nguyên phụ trách khoa Vi sinh - Sinh học phân tử, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương cho biết, một số loại thực phẩm, trong đó có mật ong thường chứa các bào tử của Clostridium botulinum phát triển, cư trú.
Clostridium botulinum thuộc dòng vi khuẩn kỵ khí bắt buộc, Gram dương, hình que, hình thành bào tử, di động, với khả năng tạo ra độc tố thần kinh. Vi khuẩn này tạo ra nội bào tử chịu nhiệt, thường được tìm thấy trong đất và có thể tồn tại trong điều kiện bất lợi.
Tiến sĩ Trinh phân tích, những bào tử C. botulinum dù tồn tại nhưng thường không thể nảy mầm, phát triển hoặc tạo ra độc tố trong môi trường có tính axit cao và độ ẩm của mật ong. Bởi vậy, loại thực phẩm này không được xem là mối đe dọa đối với con người.
Tuy nhiên, chúng lại rất nguy hại cho một số đối tượng, trong đó có trẻ dưới 1 tuổi.
| Trẻ dưới 1 tuổi ăn mật ong có thể ngộ độc Botunilum - Ảnh minh họa |
Lý do là bởi ở vài tháng đầu đời, hệ thống tiêu hóa của trẻ chưa hoàn thiện, đôi khi tạo điều kiện cho bào tử Clostridium botulinum phát triển trong ruột và tạo ra độc tố.
Tình trạng này dù khá hiếm, tuy nhiên nó có thể xảy ra sau khi trẻ sử dụng mật ong. Trên thực tế, đã có nhiều báo cáo trên thế giới ghi nhận việc ngộ độc bởi vi khuẩn Clostridium botulinum do dùng mật ong ở trẻ dưới 1 tuổi, đặc biệt là dưới 6 tháng.
Tiến sĩ Trinh nhấn mạnh, mặc dù giai đoạn trẻ dễ bị tổn thương khá ngắn, tuy nhiên để an toàn, cha mẹ nên đợi đến khi trẻ được ít nhất 1 tuổi trước khi cho con ăn mật ong.
Bên cạnh đó, để phòng ngộ độc Botulinum, các thực phẩm như trái cây, rau cũng cần được rửa sạch trước khi cho trẻ ăn. Ngoài các em bé dưới 1 tuổi, mật ong còn được khuyên không dùng cho những người có hệ miễn dịch kém.
Một số chuyên gia y tế khuyến nghị, nếu muốn thanh trùng mật ong, có thể đun thực phẩm này ở 63°C đến 65.5°C trong 30 phút. Một số khác đề xuất nên đưa nhiệt độ lên 77 ° C trong giây lát. Ở môi trường này, các bào tử Clostridium botulinum sẽ bị bất hoạt và không có khả năng gây độc lực.
Tuy nhiên, quá trình thanh trùng trên có thể phá hủy hương vị và mùi thơm, cũng như nhiều chất phytochemical, chất chống oxy hóa và chất dinh dưỡng trong mật ong.
Nguyễn Liên
Sau khi ăn thực phẩm chứa vi khuẩn khuẩn kỵ khí, bệnh nhân thường ngộ độc sau 1-1,5 ngày, tuy nhiên có thể có triệu chứng ngay sau vài giờ hoặc kéo dài đến 2 tuần.
Cách cài đặt Bluezone giúp cảnh báo người nghi nhiễm Covid-19
Bộ TT&TT và Bộ Y tế vừa thống nhất triển khai trên phạm vi toàn quốc ứng dụng Bluezone để phục vụ công tác phòng, chống dịch bệnh Covid-19. Ứng dụng này giúp cảnh báo sớm cho người dùng nếu chẳng may từng tiếp xúc với những người bị nhiễm Covid-19.
Để nhận được các cảnh báo từ Bluezone, việc đầu tiên cần làm là tải về và cài đặt ứng dụng này.
Sau khi cài đặt, người dùng cần cấp quyền cho ứng dụng Bluezone truy cập vào bộ nhớ và kết nối Bluetooth để nhận được cảnh báo từ ứng dụng.
Trong cuộc sống hàng ngày, từ lâu, mật ong đã được xem như một loại thực phẩm đa năng, có nhiều tác dụng tốt đối với sức khỏe con người.
Các chuyên gia cho biết, nhiều nghiên cứu đã chứng minh mật ong có tác dụng trong chữa bệnh dạ dày [ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn Helicobacter pylori - thủ phạm gây loét dạ dày], phục hồi thị lực cho người bị đục thủy tinh thể…
Bên cạnh đó, mật ong cũng phát huy nhiều công dụng trong việc chăm sóc sức khỏe trẻ em. Người xưa thường có thói quen dùng mật ong để vệ sinh sạch lưỡi cho trẻ, thoa lên môi trẻ chống khô nứt trong mùa lạnh, chế biến các món bánh, thức uống ngon bổ dưỡng và đặc biệt kết hợp cùng các loại trái cây, thảo dược trị ho cho trẻ,... Tuy nhiên, các chuyên gia khuyến cáo, chỉ nên dùng mật ong cho trẻ trên 1 tuổi.
Vì sao trẻ dưới 1 tuổi không dùng mật ong?
Tuy mật ong tốt, nhưng mật ong không an toàn khi sử dụng cho trẻ dưới 1 tuổi. Đó là vì mật ong có thể gây ngộ độc botulism [một loại độc tố của vi khuẩn, tồn tại dưới dạng bào tử gọi là clostridium botulinum] ở trẻ em - loại chất độc tự nhiên độc hại nhất mà con người biết đến - có thể làm tê liệt hô hấp, hệ thần kinh và gây tử vong sau khi sử dụng. Các nghiên cứu chỉ ra, tỉ lệ bào tử clostridium botulinum chứa trong mật ong chiếm khoảng 5% và tỉ lệ gây tử vong do ngộ độc chiếm khoảng 2%.
Ở trẻ dưới 1 tuổi, hệ tiêu hóa còn non yếu, chưa hoàn thiện và chưa có nhiều vi khuẩn hữu ích giúp chống lại, ngăn ngừa sự phát triển của các bào tử clostridium botulinum so với người lớn. Do đó, khi vào cơ thể, clostridium botulinum sẽ giải phóng và sản sinh độc tố đe dọa tính mạng trẻ.
Những trẻ bị ngộ độc botulism thường xuất hiện triệu chứng trong vòng 12 - 36 giờ [tuy nhiên cũng có trẻ 14 ngày], với biểu hiện là táo bón, bú kém, mệt mỏi, khó thở, tiếng khóc yếu ớt thậm chí có trẻ sẽ bị co giật.
Bố mẹ đã biết vì sao trẻ dưới 1 tuổi không dùng mật ong, nếu lỡ cho trẻ sử dụng mật ong và trẻ có những biểu hiện trên, nên đưa trẻ đến các cơ sở y tế càng sớm càng tốt để có biện pháp xử lý. Nếu được can thiệp kịp thời và điều trị đúng, đa số trẻ có thể hồi phục hoàn toàn.
Ngoài mật ong, bào tử clostridium botulinum còn có trong một số thực phẩm chưa nấu chín, vì vậy, khi chế biến thực phẩm cho trẻ ăn dặm bố mẹ cũng cần chú ý.
Hướng dẫn sử dụng mật ong đúng cách cho trẻ
Mật ong giàu dinh dưỡng, theo phân tích, trong một lượng nhỏ mật ong có chứa nhiều axit amin, enzim, chất chống oxy hóa, khoáng chất, các loại vitamin,... do đó, không thể không bổ sung loại thực phẩm này trong chế độ dinh dưỡng của trẻ.
Ngoài pha chế các loại thức uống, mật ong còn được dùng chế biến các loại bánh thơm ngon, hấp dẫn cho trẻ như bánh quy mật ong, hạt phủ mật ong, bánh mì mật ong,... Dù vậy, trong mật ong có chứa nhiều đường, nhiều calo nên bố mẹ cần hạn chế cho trẻ dùng nhiều mật ong hoặc các chế phẩm liên quan đến mật ong, hàng ngày.
Ngoài các công dụng trên, mật ong còn được biết đến có khả năng làm lành vết thương khi bôi tại chỗ. Bố mẹ cần lưu ý, bào tử clostridium botulinum có thể xâm nhập vào cơ thể trẻ thông qua vết thương hở trên da.
Trên là những giải đáp vì sao trẻ dưới 1 tuổi không dùng mật ong, hy vọng những thông tin hữu ích sẽ giúp bố mẹ biết cách sử dụng mật ong phù hợp cho trẻ và chăm sóc trẻ tốt hơn.
|
Hãy để Bé Yêu giúp mẹ cung cấp kiến thức chuẩn khoa học trong việc nuôi dạy và chăm sóc bé. Đăng ký TẠI ĐÂY. |
Câu hỏi:
Chào bác sĩ! Con trai tôi được 5 tháng tuổi. Đợt này, thời tiết thay đổi thất thường khiến cháu húng hắng ho. Chị gái tôi khuyên nên cho cháu ăn 1 chút mật ong vào buổi sáng để trị bệnh. Tuy nhiên, nhiều mẹ bỉm sữa cho rằng không cho trẻ nhỏ dưới 1 tuổi ăn mật ong dễ ảnh hưởng đến cơ quan hô hấp, hệ thần kinh của trẻ. Tôi rất hoang mang và lo sợ. Bác sĩ có thể giúp tôi giải đáp thắc mắc trên.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Độc giả Ngọc Huyền [Cầu Giấy- Hà Nội]
Trả lời:
Mật ong là loại tiên dược quý có tác dụng trong điều trị 1 số chứng bệnh và làm đẹp. Đặc biệt, mật ong rất hữu ích với trẻ nhỏ như: trị ho, cảm lạnh; làm lành vết thương; tăng sức đề kháng và hệ miễn dịch; bổ sung emzim tiêu hóa;… Tuy vậy, nhiều người cho rằng: Trẻ dưới 12 tháng tuổi ăn mật ong dễ ảnh hưởng đến cơ quan hô hấp, hệ thần kinh của trẻ.
Sau đây, Ths.Bs Dzoãn Thị Tường Vi - Viện phó Viện Dinh dưỡng Lâm sàng sẽ giúp các mẹ bỉm sữa giải đáp thắc mắc trên, lưu ý khi sử dụng mật ong cho trẻ nhỏ,…
Trẻ dưới 12 tháng có được ăn mật ong?
Sở dĩ, mật ong có thể nguy hiểm cho trẻ dưới 12 tháng tuổi khi chứa bào tử clostridium botulinum [trực khuẩn gram dương]. Theo bác sĩ Tường Vi, mật ong chứa bào tử vi khuẩn này với tỷ lệ rất nhỏ, khoảng 5%.
Mật ong có thể nguy hiểm cho trẻ dưới 12 tháng tuổi khi chứa bào tử clostridium botulinum [ảnh minh họa]
Nguyên nhân khiến mật ong nhiễm vi khuẩn có thể do trong quá trình lấy mật, có chú ong vô tình mang theo bào tử của vi khuẩn clostridium botulinum từ môi trường về tổ và nhiễm vào mật. Khi đó, vi khuẩn sẽ giải phóng ra độc tố botulism gây tê liệt cơ hô hấp và gây tử vong.
“Ở người lớn, bộ máy tiêu hóa hoàn chỉnh với sức đề kháng tốt nên khi nuốt phải bào tử trực khuẩn gram dương hầu như không bao giờ nhiễm bệnh. Còn, trẻ dưới 1 tuổi, hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện, sức đề kháng non nớt, không thể tiêu diệt bào tử. Khi vào cơ thể trẻ bào tử có thể giải phóng vi khuẩn, sản sinh các độc tố gây ra bệnh táo bón hoặc ảnh hưởng đến cơ hô hấp, cơ thần kinh của trẻ. Do đó, không nên cho trẻ dưới 12 tháng tuổi ăn mật ong”, bác sĩ Tường Vi nhấn mạnh.
Khi vào cơ thể trẻ, bào tử có thể giải phóng vi khuẩn, sản sinh các độc tố gây ra bệnh táo bón hoặc ảnh hưởng đến cơ hô hấp, cơ thần kinh của trẻ [ảnh minh họa]
Lợi ích của mật ong đối với trẻ nhỏ
Đối với trẻ dưới 12 tháng tuổi, mật ong không nhiễm bào tử trực khuẩn gram dương thường được dùng để đánh tưa miệng cho bé. Trong trường hợp trẻ bị ho, các bậc phụ huynh có thể dùng 1 thìa mật ong [5ml] hấp với vỏ quýt, chanh đào hoặc hoa hồng bạch đề điều trị.
“Trẻ bị táo bón, bôi 1 ít mật ong vào hậu môn hỗ trợ cho bé đi ngoài được dễ hơn”, bác sĩ Tường Vi cho hay.
Khi sử dụng mật ong cho trẻ, bố mẹ cần lưu ý những vấn đề sau:
- Chỉ sử dụng loại mật ong có nguồn gốc xuất xứ đáng tin cậy.
- Không nên sử dụng mật ong khi chưa được qua xử lý qua nhiệt [hấp] để tiêu diệt các bào tử vi khuẩn.
- Không dùng mật ong cho trẻ dưới 12 tháng tuổi là nguồn thức ăn bổ sung, kể cả với lượng nhỏ.