[CATP] TPHCM cần 1.145 héc-ta đất để làm bến bãi đậu xe. Tuy nhiên, hiện hệ thống bến bãi của thành phố mới đạt khoảng 20% nhu cầu sử dụng. Trước thực trạng thiếu quỹ đất trầm trọng, nhiều doanh nghiệp vận tải buộc phải tìm kiếm, thuê mướn mặt bằng để san lấp làm kho hàng, bãi xe, garage. Việc các kho hàng, bãi xe mọc lên như nấm không chỉ tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông, ô nhiễm môi trường, thu hẹp đất sản xuất nông nghiệp mà còn khiến hệ thống ao hồ, kênh rạch bị san lấp, tắc nghẽn dòng chảy, ngập úng, hệ sinh thái bị phá vỡ...
Bãi xe mọc nhan nhản
Nhằm đáp ứng nhu cầu dừng đỗ, tiếp nhận, vận chuyển hàng hóa, sửa chữa xe cộ, nhiều doanh nghiệp đổ xô về khu vực xung quanh các bến cảng, khu công nghiệp, nhất là xung quanh các khu công nghiệp và cảng Cát Lái, cảng Phú Hữu [TP.Thủ Đức] thuê đất lập bãi xe, kho hàng, garage ôtô... Dọc những tuyến đường đi qua các phường: Phú Hữu, Phước Long B, Thạnh Mỹ Lợi, Bình Trưng Đông... bãi xe, garage, bãi thu mua phế liệu mọc lên nhan nhãn, nhiều nhất là hai bên đường Võ Chí Công.
Người dân sống gần vòng xoay Mỹ Thủy [P.Cát Lái, TP.Thủ Đức] cho biết, trước đây, khu vực dọc đường Võ Chí Công từ vòng xoay Mỹ Thủy đến rạch Kỳ Hà có rất nhiều ruộng đồng, ao hồ, kênh rạch. Nhưng nay người ta san lấp làm bãi xe container, xe tải với diện tích hàng ngàn mét vuông. Một số bãi xe có dấu hiệu vi phạm luật đất đai nên chính quyền địa phương bắt tháo dỡ.
Tại một bãi đất trống gần vòng xoay Mỹ Thủy, UBND phường Cát Lái cho cắm biển thông báo "Khu vực đang xử lý vi phạm hành chính về đất đai, xây dựng. Yêu cầu tất cả các cá nhân, tổ chức chấm dứt mọi hoạt động thi công, xây dựng, lắp ráp công trình; san lấp, đặt thùng, đậu xe container trái phép. Nghiêm cấm mọi hành vi lưu trú bất hợp pháp tại khu đất, đặc biệt là trong các công trình và container xây dựng".
Nhiều bãi xe container trên đường Võ Chí Công
Cách khu đất này hơn trăm mét, có 2 bãi đất khác, một bãi cỡ 1.000m2, bãi còn lại rộng hơn cũng đang trong quá trình đổ đất. Trên các bãi đất trống này, xe ủi, xe múc đang hoạt động nhộn nhịp. Hàng ngàn mét khối đất được đào bới, dịch chuyển, san ủi khiến mương rạch, ruộng, ao hồ bị san lấp bằng phẳng. Nhiều lùm cây, láng dừa nước bị chặt bỏ, chôn lấp mất dấu vết.
Tại khu vực từ Khu di tích mộ cổ Gò Cây Quéo đến vòng xoay Phú Hữu [P.Bình Trưng Đông, TP.Thủ Đức], việc san lấp diễn ra rất rầm rộ. Hàng chục ngàn mét khối đất được bơm thổi, thuyên chở về đây để "hô biến" hàng chục héc-ta ruộng vườn, ao hồ, khe rạch thành những điểm thu mua phế liệu, trạm trộn bê-tông, cơ sở kinh doanh săm lốp ôtô, garage, kho hàng, bãi tập kết container và nhất là bãi xe. Đếm sơ sơ, khu vực này có hàng chục bãi xe đang hoạt động nhộn nhịp. Hầu hết bến bãi ở đây được xây dựng tạm bợ, cơi nới sơ sài, không bảo đảm điều kiện an toàn. Bên ngoài, nhiều bãi xe sử dụng lưới B40, cọc bê-tông, gạch cũ, tôn cũ rào dựng qua loa. Bên trong là hàng chục, hàng trăm thùng container chất cao như núi. Cùng với đó là những chiếc xe container, xe bồn, đầu kéo, rơ-móc đậu chen chúc trên những bãi đất trống không được tráng bê-tông hay thảm nhựa.
Ngoài bãi xe, khu vực này còn có nhiều dự án nhà ở, bãi kinh doanh vật liệu xây dựng hoạt động rầm rộ. Hàng chục héc-ta đất bị san lấp thành bình địa; hàng ngàn mét khối đất, đá, gạch ngói chất cao. Ở khu vực từ vòng xoay Liên Phường [P.Phước Long B] đến cầu Phú Hữu [P.Phú Hữu], việc san lấp lập bãi xe cũng diễn ra nhan nhản. Nổi bật nhất là bãi xe P.H, bãi xe L.T.P, bãi xe C.T... mỗi bãi có quy mô hàng ngàn mét vuông. Nhiều con mương, ao hồ, khe rạch bị những bãi xe này xóa sổ, lấn chiếm.
Tương tự, trên nhiều tuyến đường như: Gò Nổi, Nguyễn Thị Tư, cao tốc TPHCM - Long Thành - Dầu Giây thuộc địa bàn phường Phú Hữu và 2 bên một số đường dẫn lên tuyến cao tốc này cũng có hàng chục bãi xe, bãi container, garage, cơ sở vá vỏ... mọc lên, đất đai được san lấp vô tội vạ.
Trước một "rừng" xe container, xe tải, nhiều người nơm nớp lo sợ mỗi lần qua vòng xoay Phú Hữu
Ông Nguyễn Văn Tư [ngụ phường Phú Hữu] cho biết, trước đây, xung quanh các cảng Phú Hữu, Bình Trưng Đông... vốn là vùng thấp trũng. Mỗi khi mưa xuống, nước từ các chỗ cao đổ dồn về đây, nhờ hệ thống sông ngòi, kênh rạch, ao hồ, khe suối chằng chịt nên nhanh chóng được tiêu thoát. Tuy nhiên, những năm trở lại đây, việc các bãi xe, bãi container, garage... mọc lên như nấm, không chỉ phá vỡ hệ sinh thái trong vùng mà việc san lấp vô tội vạ khiến dòng chảy tự nhiên bị xóa sổ hoặc bóp nghẹt, ảnh hưởng đến việc thoát nước, nguy cơ ngập úng cao.
Việc xe cộ liên tục ra vào các bãi xe còn khiến nhiều tuyến đường bị biến dạng, hư hại xuống cấp, nặng nhất là đường Gò Nổi thuộc phường P.Phú Hữu. Tại giao lộ Gò Nổi - Võ Chí Công, mặt đường lồi lõm, bong tróc nham nhở, nắng bụi, mưa sình, trên đường xuất hiện hàng chục "ổ gà”, "ổ trâu" to tướng, chực chờ bẫy người đi đường. Vào giờ cao điểm, số lượng xe container, xe "hổ vồ" siêu trường, siêu trọng từ các bãi xe túa ra cảng Cát Lái, cảng Phú Hữu và các khu công nghiệp lân cận khiến đường sá bị ách tắc nghiêm trọng.
Hiểm họa khôn lường
Hàng ngày lưu thông trên đường Võ Chí Công để đi làm, anh Lâm Xuân Trường không khỏi ngao ngán mỗi khi qua khu vực từ vòng xoay Phú Hữu đến vòng xoay Mỹ Thủy. Anh Trường cho biết, mặc dù đoạn đường dài chỉ khoảng 5km, nhưng 2 bên có hàng chục kho hàng chứa container, bãi xe, garage, trạm trộn bê-tông, điểm thu mua phế liệu hoạt động nhộn nhịp từ sáng sớm đến đêm. Mỗi lần ra vào bến bãi, nhiều tài xế xe container, xe đầu kéo, xe bồn ngang nhiêu cua quẹo, tạt đầu, nhiều lúc họ còn hụ còi inh ỏi, lấn len, phanh thắng đột ngột khiến người đi xe máy bị trớ tay lái rất dễ té ngã. Không những vậy, nhiều tài xế xe container, xe tải còn nhấn ga chạy bạt mạng khiến người đi xe máy nhiều phen hú vía. Đó là chưa kể mỗi lần xe cộ từ các bãi xe chạy ra là mỗi lần người đi đường bị "tra tấn", nắng thì bụi mịt mù, mưa sình lầy nhão nhẹt...
Không chỉ doanh nghiệp lập bãi xe gây phiền hà, đối với những doanh nghiệp không đủ chi phí lập bến bãi, tài xế ngang nhiên cho xe đậu tràn lan ở lòng lề đường cũng "hành" người dân không kém. Khảo sát dọc các tuyến đường Võ Chí Công, Nguyễn Duy Trinh, Đồng Văn Cống, vòng xoay Mỹ Thủy, vòng xoay Phú Hữu... cho thấy, bất chấp cơ quan chức năng gắn biển báo và đường sá chật hẹp, hàng ngày, nhiều tài xế xe container, xe tải vẫn phớt lờ các quy định, thản nhiên cho xe đậu thành dãy dài 2 bên đường. Đợi sau giờ cấm xe tải là tài xế lập tức phóng xe vào các tuyến đường Nguyễn Duy Trinh, Đồng Văn Cống hướng vào cảng Phú Hữu, cảng Cát Lái.
San lấp ồ ạt
Chị Nguyễn Thùy Linh, ngụ TP.Thủ Đức bức xúc: "Nhiều hôm đang lưu thông thì bị cả đoàn xe container, xe tải nối đuôi nhau đậu nghênh ngang hai bên đường, không chỉ cản trở giao thông mà còn che khuất tầm nhìn phía trước. Để vượt qua đoàn xe đậu chình ình này, người đi xe máy buộc phải lấn len ra giữa làn đường dành cho ôtô, xe tải, vừa chạy, vừa run, bởi lỡ như bị mấy "hung thần" này va quẹt thì coi như toi mạng. Đi không được, đợi cũng không xong, nhiều hôm bị những "ông kẹ” này làm khó khiến chị bị trễ giờ làm. Mình là người lớn mà còn nơm nớp lo sợ, gặp như trẻ con, học sinh không biết sẽ ra sao".
Mỗi năm, các tuyến đường dẫn vào cảng Phú Hữu, cảng Cát Lái như: Võ Chí Công, Đồng Văn Cống, Nguyễn Duy Trinh... xảy ra hàng chục vụ tai nạn nghiêm trọng. Thống kê chưa đầy đủ của Sở Giao thông Vận tải TPHCM cho thấy, trong 3 năm từ 2019 - 2022, chỉ tính riêng đường Nguyễn Duy Trinh đã xảy ra 15 vụ tai nạn giao thông làm 16 người chết và 1 người bị thương. Trước thực trạng các "hung thần" xe container, xe tải chạy nườm nượp cùng nhiều vụ tai nạn thương tâm xảy ra, đường Nguyễn Duy Trinh được xem là "con đường tử thần".
Lý giải cho việc đậu chờ 2 bên đường, anh Trần Văn Đoàn, tài xế xe container thường xuyên ra vào cảng Cát Lái cho hay: "Do lượng xe cộ ra vào cảng quá đông mà thủ tục xuất nhập hàng, ra vào cảng khá lâu nên tài xế thường chạy sớm cho xe đậu bên đường, đợi đến giờ cho phép là tranh thủ chạy vào cảng. Biết đậu xe vậy là sai, nhưng vào bãi xe đậu thì trễ giờ, tốn chi phí bến bãi".
Ngoài bãi xe, trên đường Võ Chí Công còn có dịch vụ sửa chữa, vá vỏ ôtô lưu động hoạt động khá nhộn nhịp cả ngày lẫn đêm. Có điểm được lập 2 bên đường, nhưng cũng có rất nhiều điểm được lập ngay bãi đất trống giữa đường Võ Chí Công. Nhiều nhất là từ vòng xoay Mỹ Thủy đến cầu Phú Mỹ, đếm sơ sơ khu vực này có tới 4 - 5 chốt vá vỏ lưu động, mỗi chốt được trang bị máy bơm hơi "khủng", đồ nghề phụ trợ cùng hàng chục chiếc vỏ ôtô xếp thành đống.
Ông Nguyễn Văn Hai [ở P.Thạnh Mỹ Lợi] phản ánh: "Hễ xe bị non hơi, thủng lốp là tài xế ngang nhiên cho xe dừng đỗ ngay lòng lề đường để bơm vá, sửa chữa. Việc dừng đỗ vô tội vạ này không chỉ khiến đường sá bị bóp nghẹt, mất mỹ quan đô thị, cản trở giao thông mà còn tiềm ẩn nguy cơ gây tai nạn".
Trước thực trạng nhiều kho hàng, bến bãi, xe cộ tập trung đông đúc, nhiều người đề nghị bên cạnh việc chỉ đạo dẹp bỏ các kho hàng, bãi xe không phép, quy hoạch hệ thống bến bãi bài bản, lãnh đạo thành phố cần nghiên cứu di dời cảng Phú Hữu, cảng Cát Lái đến khu vực phù hợp, xa khu vực đông dân cư.