Hỏi
Chào bác sĩ,
Con của cháu từ khi sinh đến giờ được 2 tháng, mắt thường xuyên đổ ghèn, lúc trước mắt đổ ghèn ít, lòng trắng vẫn sáng. Bây giờ cháu thấy mắt bé đục hơn và xuất hiện những vết đỏ trong lòng trắng. Cháu có nhỏ nước muối sinh lí 0,9% cho bé mà không đỡ. Bác sĩ cho cháu hỏi, trẻ sơ sinh thường xuyên đổ ghèn mắt là dấu hiệu của bệnh gì?
Nguyễn Thị Năm [1999]
Trả lời
Được giải đáp bởi Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Thái Hưng - Bác sĩ Mắt - Khoa Khám bệnh & Nội khoa, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.
Chào bạn,
Với câu hỏi “Trẻ sơ sinh thường xuyên đổ ghèn mắt là dấu hiệu của bệnh gì?”, bác sĩ xin giải đáp như sau:
Mắt trẻ có ghèn thường xuyên có thể do viêm kết mạc hoặc tắc lệ đạo.
Kết mạc mắt bao gồm kết mạc nhãn cầu [là lớp màng mỏng trong suốt ở bề mặt lòng trắng] và kết mạc mi [là lớp niêm mạc lót bên trong mi trên và mi dưới]. Khi lớp niêm mạc này bị viêm do các tác nhân gây ra gọi là bệnh viêm kết mạc. Tắc lệ đạo còn gọi là tắc ống dẫn nước mắt, là tình trạng tắc nghẽn sự lưu thông nước mắt trong hệ thống ống nối thông giữa mắt xuống mũi. Bạn cần đưa bé đến bác sĩ chuyên khoa Mắt để thăm khám và tư vấn điều trị.
Nếu bạn còn thắc mắc về đổ ghèn mắt, bạn có thể đến bệnh viện thuộc Hệ thống Y tế Vinmec để kiểm tra và tư vấn thêm bạn nhé. Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến Vinmec. Chúc bạn có thật nhiều sức khỏe.
Trân trọng!
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 [phím 0 để gọi Vinmec] hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!
XEM THÊM:
Khi mỗi sáng thức dậy, bạn thấy xuất hiện hiện tượng mắt đổ ghèn nhiều hơn bình thường, kèm theo một vài dấu hiệu khác lạ, hãy cẩn thận theo dõi và khám mắt kịp thời bởi đó có thể báo hiệu bạn đang bị một căn bệnh nào đó nguy hiểm đến thị lực.
Ghèn mắt, hay còn gọi là gỉ mắt được hình thành khi bạn ngủ. Với ghèn mắt thông thường sẽ có tác dụng ngăn nước mắt và giữ ẩm cho mắt. Lớp ghèn có thể giúp tránh hiện tượng khô mắt vô cùng nguy hiểm. Tuy nhiên, khi mắt đổ ghèn nhiều hơn thông thường, hãy cảnh giác với các vấn đề bất thường trong cơ thể.
Mắt đổ ghèn có nguy hiểm không?
Mắt đổ ghèn là triệu chứng nhiều người mắc phải nhưng lại rất ít được quan tâm đúng cách. Vì thế, khi có những dấu hiệu khác thường về mắt, cần xử trí đúng cách giúp người bệnh loại được các nguy cơ ở mắt như viêm kết mạc, giảm thị lực…
Tại sao lại có ghèn mắt
Bộ phận bảo vệ mắt gồm mí trên, mí dưới gồm hai điểm lệ [lỗ ghèn] trên và dưới tương ứng ở mí trên và mí dưới, và hệ thống tuyến nước mắt [tuyến lệ].
Với cơ chế hoạt động thông thường, tuyến lệ tiết ra nước mắt. Sau khi làm nhiệm vụ bôi trơn, làm sạch giác mạc [tròng đen] và kết mạc [tròng trắng] sẽ đổ về hồ lệ. Lúc này, nước mắt sẽ thoát hai điểm lệ nối với hai tiểu lệ quản trên và dưới xuống túi lệ và ống lệ mũi, thoát xuống khoang mũi và họng.
Cơ chế này sẽ không bình thường khi vì một lý do nào đó, còn thừa một phần nước mắt hòa lẫn với chất tiết của tuyến bờ mi dần tập trung ở khóe mắt và tạo thành ghèn. Các lý do thông thường được chẩn đoán thường là các bệnh lý như viêm kết mạc cấp, tắc lệ đạo, viêm giác mạc… Có thể do sinh lý bình thường như vệ sinh mắt kém, do tác động của môi trường, nóng trong người…
Xem thêm: Mắt bị mờ nguyên nhân và cách xử lý
Khi nào đổ ghèn gây nguy hiểm
Mắt đổ ghèn gây nguy hiểm khi bạn ngủ dậy, bạn cảm thấy mắt đổ ghèn nhiều hơn bình thường, có màu vàng như mủ, kéo dài 2 – 3 ngày không có dấu hiệu chấm dứt. Lúc này bạn có thể nghĩ đến tình trạng mắt bị viêm kết mạc cấp, tắc lệ đạo…
Nếu mắt đổ ghèn kèm theo tình trạng viêm ngứa mắt, đỏ mắt, bạn cần đến ngay cơ sở y tế uy tín để khám, điều trị theo chỉ định của bác sĩ.
Ghèn xuất hiện nhiều là dấu hiệu bệnh gì?
Khi mắt đổ ghèn nhiều, trước khi nghĩ đến cách chữa mắt bị đổ ghèn, cách trị mắt đồ ghèn, bạn cần tìm hiểu nguyên nhân và tình trạng của mắt bị đổ ghèn, đặc biệt là mắt đổ ghèn ở trẻ em để có thể biết chính xác được bệnh cũng như nhờ sự tư vấn chuyên môn của các bác sĩ để có phương án chữa trị kịp thời.
Thông thường, mắt đổ ghèn, mắt bị ghèn sẽ báo hiệu một số bệnh về mắt như:
Viêm kết mạc
Dấu hiệu thông thường của bệnh viêm kết mạc thường là mắt đổ ghèn nhiều, đỏ mắt, đau mắt, nhạy cảm với ánh sáng, mắt nhìn xa bị nhòe. Việc mắt đổ ghèn nhiều kèm theo đau mắt còn có thể khiến người bệnh thay đổi tầm nhìn. Trước khi quyết định phương pháp điều trị, bạn cần tìm đến bác sĩ chuyên khoa để biết chính xác mức độ bệnh và cách điều trị cụ thể nhất.
Tắc tuyến lệ
Đôi mắt thường xuyên sản xuất ra nước mắt để rửa sạch bụi bẩn, tạo lớp màng bảo vệ đôi mắt khỏi bị tác hại xấu của môi trường xung quanh. Nước mắt sẽ liên tục được sản xuất trong cả ngày. Tuy nhiên, khi tình trạng tắc tuyến lệ xuất hiện, chắc chắn mắt đổ ghèn nhiều do lượng nước mắt không được di chuyển xuống các tuyến lệ thông với mũi họng.
Tình trạng này có thể tự khỏi. Nhưng trong trường hợp bệnh nghiêm trọng, kéo dài, người bệnh cần đến gặp bác sĩ để khắc phục tình trạng này.
Cảm lạnh
Khi bị cảm lạnh hoặc cơ thể bị nhiễm virus sẽ xuất hiện tình trạng viêm kết mạc trong mắt. Cảm lạnh ảnh hướng tới các niêm mạc trong đầu, gây ra hiện tượng mắt đổ ghèn và kích thích mắt khiến mắt sưng đỏ.
Khô mắt
Mắt đổ ghèn, chảy nhiều nước mắt cũng có thể là dấu hiệu của bệnh khô mắt khi tuyến lệ không hoạt động hiệu quả đẻ bôi trơn mắt. Tuyến lệ sẽ chỉ sản xuất nhiều nước mắt hơn khi nhận được tín hiệu mắt khô. Tình trạng khô mắt có thể được bác sĩ khuyên sử dụng nước mắt nhân tạo.
Lẹo mắt
Nếu mắt đổ ghèn nhiều chứng tỏ lẹo ở mắt đã phát triển khá lớn. Trường hợp này tuy không quá nguy hiểm nhưng lại khiến những hoạt động thường ngày gặp khó khăn. Người bệnh nên vệ sinh mắt bằng nước sạch, chườm gạc ấm. Tuy nhiên, khi lẹo quá to thì cần nhờ đến sự can thiệp của bác sĩ.
Mắt đổ ghèn ở trẻ em và cách chữa
Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ thường dễ mắc các bệnh về mắt như mắt đổ ghèn, viêm tắc tuyến lệ. Với sức đề kháng chưa được tốt, những bệnh tưởng như thông thường này lại có thể khiến bé bị biến chứng nặng nếu chưa có phương án xử lý triệt để và kịp thời.
Xem thêm: Mắt bị cộm nguyên nhân và cách chữa
Nhiều em bé mới sinh ra, mắt đổ ghèn nhiều khiến các bà mẹ lo lắng. Đây là chứng nhiễm trùng thông thường do lúc sinh ra, mắt bé bị chất lỏng như máu, dịch ối… chảy vào… Cũng có nhiều trường hợp do vệ sinh không đúng cách gây ra. Nhiều trường hợp ghèn dính với lông mi làm mắt bé khó mở.
Trường hợp này cần vệ sinh đúng cách, tránh để ghèn khô đóng thành tảng khiến bé rất khó khăn khi mở mắt ra. Bạn nên chuẩn bị bông gòn sạch, nhúng vào bát nước đun sôi để ấm pha chút muối, sau đó vệ sinh mắt cho bé, lau thật nhẹ nhàng. Tuy nhiên, tránh lau sâu vào trong mắt dễ gây tổn thương mắt. Một nagỳ có thể lau nhẹ 2 – 3 lần. Không nên tùy tiện sử dụng các loại thuốc nhỏ mắt khi chưa có sự chỉ định của bác sĩ.
Trường hợp mắt đổ ghèn nhiều, ghèn màu vàng như mủ, tình trạng này kéo dài từ 3 – 5 ngày không có dấu hiệu thuyên giảm, bạn cần đưa bé đi khám để xác định nguyên nhân và tình trạng bệnh giúp việc chữa trị được kịp thời và hiệu quả.
Một số biện pháp đề phòng ghèn mắt
WHO khuyến cáo, mọi trẻ sơ sinh phải được lau mắt ngay sau sinh và được nhỏ nitrate bạc 1% hay tra thuốc mỡ mắt tetracycline 1% trong vòng 1 giờ sau sinh là cách trị mắt đổ ghèn, cách chữa mắt đổ ghèn hiệu quả nhất. Mọi sự chăm sóc sau đó, mẹ có thể tham khảo lời khuyên của bác sĩ.
Để đảm bảo an toàn và khỏe mạnh cho đôi mắt còn non nớt của bé, chuẩn bị bông gòn sạch, nhúng vào dung dịch nước muối ấm pha loãng, lau nhẹ nhàng mắt bé.
Mỗi ngày, mẹ thực hiện quy trình rửa mắt bằng nước muối ấm pha loãng như vậy từ 2 – 3 lần. Tuyệt đối không sử dụng thuốc nhỏ mắt khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Đây cũng là cách chữa mắt bị đổ ghèn, cách trị mắt đổ ghèn hiệu quả và an toàn.
Đề phòng bệnh về mắt cho trẻ nhỏ dưới 6 tháng, mẹ nên dùng nước sôi để nguội lau mắt cho bé mỗi ngày. Khăn lau mặt của mỗi người trong nhà càn dùng riêng và phơi ngoài ánh nắng sua mỗi lần dùng. Đồng thời sắm riêng cho bé khăn mặt và khăn tắm để tránh lây nhiễm.
Hiện tượng mắt đổ ghèn tuy không quá nguy hiểm, nhưng cũng có thể là dấu hiệu báo trước một số bệnh về mắt. Vì thế khi mắt bị ghèn nhiều tốt nhất hãy đến các bệnh viện mắt chuyên khoa để khám và tìm cách xử lý.
Tài liệu tham khảo:
Bệnh nhiễm khuẩn mắt ở trẻ em không hiếm gặp, nhất là trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Với sức đề kháng kém trẻ thường có nguy cơ mắc các bệnh nhiễm khuẩn mắt nếu không được chăm sóc, phòng ngừa đúng cách.
Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ là đối tượng dễ dàng mắc các chứng nhiễm khuẩn mắt với các dấu hiệu dễ dàng nhận biết như đau mắt đỏ, mắt đổ ghèn, sưng, tiết nước mắt thường xuyên… Cha mẹ cần nắm rõ một số dấu hiệu nhiễm khuẩn về mắt thường gặp ở trẻ sơ sinh và cách xử trí khoa học để giảm thiểu những biến chứng, làm ảnh hưởng tới thị lực của trẻ
Xem thêm: Cách chăm sóc mắt cho trẻ sơ sinh
Một số dấu hiệu dễ nhận biết bệnh về mắt ở trẻ nhỏ
Phần lớn trẻ sơ sinh được sinh ra với đôi mắt khỏe mạnh. Các bé có thể phát hiện luồng ánh sáng ở gần mình. Trong những ngày đầu đời, bé chỉ nhìn được trong phạm vi 25cm và tầm nhìn của bé sẽ được tăng lên nhanh chóng. Ngay trong thời gian đầu tiếp xúc với con, mẹ có thể nhận ra dấu hiệu các bệnh về mắt như:
– Mí mắt đỏ và bị đóng ghèn: Đây là dấu hiệu của nhiễm trùng mắt
– Hai mắt không phối hợp cùng nhau: Dấu hiệu rối loạn sự vận động của các cơ mắt
– Con ngươi trắng: Cảnh báo ung thư vùng mắt hoặc đục thủy tinh thể
– Chảy nước mắt nhiều: Dấu hiệu tắc tuyến lệ
Các bệnh nhiễm khuẩn mắt thường gặp ở trẻ nhỏ
Tắc tuyến lệ
Nguyên nhân thường gặp nhất dẫn đến tình trạng mắt đỏ, nhiều ghèn chính là do chướng ngại vật trong ống dẫn lệ của bé khiến nước mắt không thể chảy xuống và tắc nghẽn gây ra. Đây là một bệnh về mắt tương đối phổ biến ở trẻ sơ sinh. Mẹ có thể thường xuyên vuốt dọc sống mũi, từ điểm khởi đầu là khóe mắt của bé đến điểm kết thúc là hai lỗ mũi để giúp làm thông tuyến lệ.
Trong trường hợp bé bị tắc tuyến lệ nặng thì mẹ cần đưa bé đến bác sĩ chuyên khoa để được khám và đưa ra chỉ định thích hợp. Mẹ tuyệt đối không nên cho bé thông tuyến lệ ở những địa chỉ không uy tín và không chuyên về nhi khoa.
Viêm kết mạc và viêm giác mạc
Một trong những vấn đề về mắt mà trẻ sơ sinh thường gặp đó chính là viêm kết mạc và viêm giác mạc. Các triệu chứng thường gặp như mắt sưng đỏ, có ghèn vàng, mi mắt dính lại, khó nhắm mở, tiết nhiều nước mắt…thường bắt đầu từ ngày thứ 2 đến ngày thứ 5 sau sinh.
Nguyên nhân của các vấn đề trên có thể do: rách, xước giác mạc, dị vật tác động, hạt thóc, bỏng hoá chất… Bên cạnh đó, việc giữ vệ sinh mắt cho trẻ kém cũng làm gỉ mắt xuất hiện nhiều, để lâu ngày, rất dễ dẫn đến tình trạng viêm nhiễm.
Tuy nhiên, đa phần các trường hợp trẻ bị viêm kết mạc hoặc viêm giác mạc là do nhiễm một số loại vi khuẩn từ mẹ sang con trong quá trình sinh nở. Chuyên gia chỉ ra 3 tác nhân thường gây nhiễm khuẩn mắt nhất là Neisseria gonorrhoea [vi trùng gây bệnh lậu], Chlamydia trachomatis [trùng roi] [bé có thể mắc phải hai tác nhân này trong khi sinh từ đường sinh dục của mẹ] và Staphylococcus aureus [mắc phải cả từ đường sinh dục mẹ hay sau khi sinh, từ người chăm sóc].
Những dấu hiệu này nếu không được điều trị kịp thời có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới thị lực mắt trẻ, thậm chí dẫn tới mù lòa.
Viêm nhiễm mi mắt
Viêm mi mắt với biểu hiện viêm bờ mi, chảy nước mắt, mắt đỏ, có cảm giác sạn trong mắt, ngứa và sưng đỏ mí mắt, bong da quanh mắt, cặn lông mi khi tỉnh dậy, nhạy cảm với ánh sáng, lông mi mọc bất thường, rụng lông mi.
Nguyên nhân thường do vi khuẩn, nấm, ký sinh trùng, dị ứng. Riêng bệnh viêm mí mắt ngoài đi khám bác sĩ chuyên khoa mắt, sử dụng thuốc đúng chỉ định còn chú ý vệ sinh cá nhân tốt, vệ sinh môi trường, sử dụng nguồn nước sạch tránh tái lây nhiễm vi khuẩn.
Trẻ sơ sinh bị lẹo mắt
Lẹo mắt hay chắp mắt ở trẻ sơ sinh là một loại mụn nhỏ mọc ở bờ mi mắt hay dưới chân lông mi do một loại tuyến nhỏ ở bờ mi bị nhiễm trùng. Lẹo mắt thường xuất hiện, rồi biến mất sau khi điều trị nhưng rất dễ tái phát lại nếu không được điều trị dứt điểm dưới sự hướng dẫn và chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.
Đau mắt đỏ
Đau mắt đỏ là tình trạng phổ biến xảy ra ở mọi lứa tuổi, vào nhiều thời điểm trong năm. Đau mắt đỏ có tỷ lệ biến chứng khoảng 20% chủ yếu là viêm giác mạc. Nguyên nhân là do vi khuẩn và virus gây ra. Trẻ bị đau mắt đỏ sẽ có những biểu hiện: Sưng nề, dử mắt ra nhiều, mắt đỏ, xuất huyết dưới kết mạc, chảy nước mắt…
Đau mắt đỏ rất dễ lây lan qua môi trường, sự tiếp xúc gần, tia bọt bắn ra lúc nói chuyện… Vệ sinh cẩn thận là cách tốt nhất để kiểm soát lây lan. Nếu để lâu có thể dẫn đến biến chứng vĩnh viễn cho mắt.
Một số cách chăm sóc và phòng ngừa mắt tránh nhiễm khuẩn ở trẻ nhỏ
Nhúng bông gòn sạch vào nước muối ấm, vệ sinh mắt cho bé, lau thật nhẹ nhàng theo chiều từ đầu mắt ra đuôi mắt. Một ngày vệ sinh mắt cho bé 2-3 lần hoặc lau nhẹ bất cứ khi nào ghèn xuất hiện.
Giúp mắt bé ngưng gỉ ghèn, massage vùng mắt tiết ghèn cho bé cũng rất hữu ích. Dùng đầu ngón tay út day nhẹ vùng phía dưới đầu mắt bé. Mỗi ngày day khoảng 3 lần, mỗi lần khoảng 1-2 phút.
Ngoài ra, để tránh các bệnh về mắt cho trẻ sơ sinh, bạn nên rửa mặt cho trẻ sơ sinh [kéo dài đến hết 6 tháng tuổi] bằng nước đun sôi để nguội, lau mắt bằng nước ấm với lượng muối pha loãng. Giặt khăn mặt của trẻ phơi ngoài nắng, không dùng khăn mặt của bé để vệ sinh các vùng cơ thể khác.
Xem thêm: Khám mắt cho trẻ để phát hiện sớm các bệnh về mắt
Đôi mắt là “báu vật” của mỗi con người nên ta phải nâng niu và giữ gìn sức khỏe cho đôi mắt. Đối với trẻ sơ sinh, để bảo vệ và chăm sóc mắt, cha mẹ cần thường xuyên kiểm tra mắt con xem có biểu hiện gì bất thường hay không, trang trí phòng của bé bằng một đèn ngủ hoặc đèn mờ, sắp xếp và trưng bày đồ chơi yêu thích trong tầm nhìn của bé, kích thích mắt bé hoạt động nhiều bằng việc trò chuyện với bé và liên tục thay đổi vị trí, để bé đảo mắt tìm mẹ…
Khi thấy mắt trẻ có các dấu hiệu như thị lực kém, mắt lác, tắc tuyến lệ… cần đưa trẻ đến bác sỹ nhãn khoa để được thăm khám và điều trị kịp thời.
Bệnh viện Mắt Sài Gòn