Tổng sản phẩm quốc nội [GDP] và Tổng sản phẩm quốc dân [GNP] của một quốc gia có giống nhau không? Làm thế nào để phân biệt hai chỉ số kinh tế này?
Tổng sản phẩm trong nước phản ánh tổng thu nhập của mọi người trong một nền kinh tế. Nhưng nói một cách cụ thể, khái niệm “mọi người” bao gồm những ai? Có tính những người Việt Nam làm việc ở nước ngoài và người nước ngoài làm việc trên đất Việt Nam không?
Để trả lời những câu hỏi này, chúng ta hãy phân biệt tổng sản phẩm quốc nội với chỉ tiêu thống kê gắn chặt với nó là tổng sản phẩm quốc dân.
- Tổng sản phẩm quốc nội [GDP] là tổng thu nhập kiếm được trong nước. Nó bao gồm cả thu nhập mà người nước ngoài kiếm được trong nước, nhưng không bao gồm thu nhập mà người dân nước đó kiếm được ở nước ngoài.
- Tổng sản phẩm quốc dân [GNP] là tổng thu nhập mà người dân một nước [nghĩa là công dân của một nước] kiếm được. Nó bao gồm cả thu nhập mà người dân một nước kiếm được ở nước ngoài, nhưng không bao gồm thu nhập người nước ngoài kiếm được ở trong nước.
Hai chỉ tiêu về thu nhập này khác nhau, vì một cá nhân có thể kiếm được thu nhập ở một nước, nhưng lại là công dân của nước khác.
Để hiểu được sự khác nhau giữa GDP và GNP, chúng ta hãy nêu ra một số ví dụ.
Giả sử một công dân Việt Nam sang Mỹ lao động trong một thời gian. Thu nhập anh ta kiếm được ở Mỹ là bộ phận GDP của Mỹ vì khoản thu nhập này kiếm được ở nước Mỹ. Nhưng khoản thu nhập này không phải là bộ phận GNP của Mỹ mà là bộ phận GNP của Việt Nam, vì người công dân không mang quốc tịch Mỹ. Tương tự, nếu công dân Mỹ làm việc ở Việt Nam, thu nhập của anh ta là bộ phận GNP của Mỹ, nhưng không phải là bộ phận GDP của Mỹ mà là bộ phận GDP của Việt Nam.
Trong đa số trường hợp, người ta không cần phân biệt giữa GDP và GNP. Vì hầu hết dân cư kiếm phần lớn thu nhập của họ ở nước mình nên GDP và GNP không khác nhau nhiều lắm. Trước đây, các nhà hoạch định chính sách Mỹ sử dụng GNP làm chỉ tiêu chủ yếu để phản ánh thu nhập của nền kinh tế. Nhưng vào năm 1991, Bộ Thương mại Mỹ chuyển sang sừ dụng GDP. Xét trên toàn thế giới, GDP là chỉ tiêu được sử dụng nhiều hơn.
Hệ thống tài khoản thu nhập quốc dân còn bao gồm các chỉ tiêu khác của thu nhập. Chúng khác nhau một chút so với định nghĩa về GDP và GNP. Điều quan trọng là chúng ta phải biết các chỉ tiêu này, vì các nhà kinh tế và báo chí thường nhắc tới chúng.
03/11/2020 2,959 Câu hỏi Đáp án và lời giải Đáp án và lời giải đáp án đúng: A Chu Huyền [Tổng hợp]
Đăng nhập
Đăng nhập để trải nghiệm thêm những tính năng hữu ích
ZaloNóng
Mới
VIDEO
CHỦ ĐỀ
Tìm hiểu về lĩnh vực kinh tế vĩ mô, bạn sẽ nghe nhắc nhiều đến GNP. Nếu bạn muốn biết cụ thể GNP là gì - Cách tính GNP như thế nào - Cách phân biệt GNP và GDP thì đừng bỏ qua bài chia sẻ của Tuyencongnhan.vn nhé!
GNP [Gross National Product] là chỉ số tổng sản phẩm quốc dân đo lường tổng giá trị bằng tiền của tất cả hàng hóa và dịch vụ cuối cùng do công dân 1 nước làm ra [trong và cả ngoài nước] trong một thời kỳ nhất định [thường là 1 năm].
Ví dụ công dân Việt Nam đầu tư xây dựng nhà máy tại Lào thì lợi nhuận sau thuế của nhà máy sẽ được tính là một phần GNP của Việt Nam. Bên cạnh đó, lương người lao động Việt làm việc cho nhà máy này cũng là một phần trong tổng sản phẩm quốc dân của nước ta.
► Phân loại GNP
- GNP danh nghĩa [GNPn]
Là chỉ số đo lường tổng sản phẩm quốc dân sản xuất ra trong 1 thời kỳ - theo giá cả hiện hành. GNPn thường được dùng để nghiên cứu mối quan hệ tài chính, ngân hàng.
- GNP thực tế [GNPr]
Là chỉ số đo lường tổng sản phẩm quốc dân sản xuất ra trong 1 thời kỳ nhưng theo giá cố định của thời kỳ được chọn làm gốc. GNPr thường được dùng để phân tích tốc độ tăng trưởng kinh tế.
Yếu tố cầu nối giữa GNP danh nghĩa và GNP thực tế là chỉ số lạm phát/ chỉ số giá cả [D].
► 2 Cách tính chỉ số GNP
- Cách 1: Tính theo tổng sản phẩm quốc nội GDP
Ví dụ 1 nền kinh tế có GDP là 200 tỷ USD, thu nhập ròng từ nước ngoài trong năm là 60 tỷ USD. Vậy năm đó, GNP của nền kinh tế này là GNP = 200 + 60 = 260 tỷ USD
- Cách 2:
Nếu như 1 chiếc điện thoại sản xuất ra bán cho người tiêu dùng thì điện thoại đó là sản phẩm cuối cuối cùng. Còn các bộ phận như: màn hình, pin, sạc… mà nhà cung cấp bán cho nhà máy lắp ráp điện thoại được xem là sản phẩm trung gian. Trường hợp pin điện thoại đó được bán trực tiếp cho người tiêu dùng thì pin chính là sản phẩm cuối cùng tính vào chỉ số GNP.
► 5 Tiêu chí phân biệt GNP và GDP
Về mặt bản chất thì GNP và GDP [tổng sản phẩm quốc nội - Gross Domestic Product] là 2 thuật ngữ hoàn toàn khác nhau, cho nên chúng ta cần phải biết cách phân biệt rõ ràng:
| Tiêu chí | GNP | GDP |
| Khái niệm | • Là tổng sản phẩm quốc gia do người dân một nước sản xuất ra ở trong và cả ngoài nước. | • Là tổng sản phẩm quốc nội do người dân một nước sản xuất ra trong phạm vi lãnh thổ quốc gia đó. |
| Bản chất | • GNP được tạo ra ở tất cả các quốc gia, vùng lãnh thổ mà doanh nghiệp, công dân 1 quốc gia nào đó làm ra được. | • GDP là toàn bộ giá trị kinh tế được tạo ra trong phạm vi lãnh thổ 1 quốc gia. |
| Công thức tính | GNP = [X - M] + NR + C + I + G | GDP = C + I + G + NX Trong đó NX là xuất khẩu ròng của nền kinh tế |
| Mức độ phản ánh | • Chỉ số GNP phản ánh tốt hơn số lượng hàng hóa và dịch vụ mà người dân 1 nước có thể mua được nhờ phần chênh lệch tài sản từ nước ngoài | • Chỉ số GDP phản ánh tốt hơn số lượng hàng hóa và dịch vụ được sản xuất ra - làm căn cứ tính bình quân cho người dân quốc gia đó |
| Tính ứng dụng | • Được ngân hàng thế giới ứng dụng để ước tính GNP của một quốc gia | • Được các quốc gia sử dụng để tính bình quân đầu người |
► Tầm quan trọng của GNP và hạn chế cần nhìn nhận
- GNP phản ánh thu nhập thực tế - là thước đo đánh giá sự phát triển kinh tế của một quốc gia hay vùng lãnh thổ.
- Chỉ số GNP sẽ cho biết quy mô thu nhập và mức sống của người dân một quốc gia. Nếu nghiên cứu GNP theo mức giá cố định sẽ cho chúng ta thấy được sự gia tăng về thu nhập và tình hình cải thiện mức sống của người dân trong một khoảng thời gian xác định.
- Nếu tốc độ tăng trưởng GNP thực tế thấp hơn tốc độ tăng dân số thì mức thu nhập bình quân đầu người của quốc gia đó sẽ giảm.
Bên cạnh những ảnh hưởng quan trọng thì chỉ số GNP cũng tồn tại những hạn chế cần nhìn nhận:
• Chỉ số GNP vẫn bỏ sót một số thành tố như: sản phẩm bán trong nền kinh tế ngầm hay sản phẩm tự cung tự cấp [rau củ quả trong vườn…]
• Với người mang 1 quốc tịch thì kết quả sản xuất người đó tạo ra được tính vào tổng sản phẩm quốc dân của cả 2 quốc gia khác nhau. Chỉ khi nào tính GNP toàn cầu thì kết quả sản xuất của công dân đó mới được tính gấp đôi. Do đó vẫn chưa thể hiện được chính xác tổng sản phẩm quốc dân của 1 nền kinh tế.
• Do có nhiều doanh nghiệp hoạt động trên quy mô toàn cầu, mạng lưới thương mại quốc tế phức tạp nên nếu chỉ dùng GNP so sánh nền kinh tế giữa các quốc gia với nhau thì sẽ khó khăn hơn.
Trong các yếu tố hình thành nên nền kinh tế vĩ mô, GNP luôn là chỉ số quan trọng để đánh giá tốc độ phát triển của một quốc gia, đồng thời cũng giúp nhìn nhận được “các vấn đề” tồn tại bên trong nền kinh tế. Hy vọng qua bài viết, bạn đã nắm được GNP là gì để có sự hình dung chính xác về bản chất của thuật ngữ này.
[Theo thebank.vn]
7 Thông tin hữu ích cần biết về ngành kinh tế xây dựng