Nhiều người thắc mắc vì sao biểu tượng ngành y dược lại là hình con rắn mà không phải là một con vật hay thực thể khác? Khi thì thấy 2 con, lúc lại 1 con rắng quấn quanh 1 cây gậy, 1 cái ly hay 1 cái cốc? Để có thể trả lời tường tận về nguyên ủy của biểu tượng đấy kỳ thực là cả 1 câu chuyện dài.
Rất nhiều học viên đào tạo liên tục Gangwhoo thắc mắc vì sao biểu tượng ngành y lại là con rắn mà lại không phải con vật khác? Cô Mai Phương Thủy – giảng viên của đào tạo liên tục Gangwhoo có các chia sẻ thú vị như sau:
Cây gậy với 2 con rắn quấn còn được gọi là caduceus. Gậy thần gồm 1 bó đũa chế từ cây thắng còn 2 con rắng ôm quanh 2 bên. Đó là biểu tượng thần Hermes và sau này là thần Mecure người La Mã, vị thần điều hành về sức khỏe và sự mua bán.
2 con rắng vừa là biểu tượng cho sự thận trọng, có tính khôn khéo, cũng như sự cân bằng về tâm thần và thể xác, sẽ nói lên tình trạng sức khỏe của những nhà hiền triết cổ đại. Vì thế, những thầy thuốc, dược sĩ Châu Âu đã lấy hình con rắn và gậy thần làm biểu tượng ngành y tế.
Ý nghĩa biểu tượng ngành y tế là hình ảnh 1 con rắn quấn quanh cây gậy gần giống như biểu tượng của ngành y, nhưng điều đặc biệt là con rắn, cây gậy có màu trắng vì đây là màu của ngành y tê. Màu trắng sẽ có ý nghĩa cho sự sạch sẽ và ý chí, hòa bình.
Trên thế giới biểu tượng của ngành dược được nhận diện với hình ảnh cái chén của Hygela. Biểu tượng có lịch sử liên quan lớn thời thần thoại Hi Lạp, 1 phần Ki tô giáo.
Chiếc chén thần Hygela có hình ảnh 1 con rắn cuốn quanh chén nguyên thủy nguồn gốc từ Hy Lạp. Thần Zeus là 1 vị thần tối cao ngự trị ở Olympus, cai quản tất cả các nam thần, nữ thần khác ở Pantheon. Zeus có 1 người con trai tên là Apollo, vị thần này chịu trách nhiệm về ánh sáng, tiên tri, âm nhạc và y thuật. Với đó, vị thần này lại có 1 người con trai có tên Aesclepilus đã được phong làm thần Hy Lạp có trách nhiệm về y thuật và chữa bệnh. Từ khi còn nhỏ Aesclepius đã có sự hiểu biết sâu rộng về những loại cây cỏ. Sau 1 lần chứng kiến cảnh 1 con rắn rứu bạn nhờ vào thảo dược ông quyết tâm nghiên cứu và tìm hiểu về chúng để tìm ra những cách chữa bệnh cứu người, ông đã thành công.
Thần Aesclepius sau 1 thời gian đảm nhận chức vụ trị bệnh thì đã được công nhận là quá tài giỏi. Aesclepius thường được miêu tả là tay cầm 1 cây gậy luôn có 1 con rắn cuốn xung quanh thân gậy. Chính vì tái giỏi, thần Zeus lo sợ Aesclepius sẽ làm tất cả đàn ông ở trên thế giới đều bất tử còn diêm vương thì lại than là sợ không còn có người chết để xuống dưới âm phủ. Do đó, thần Zeus ra lệnh giết chết Aesclepius bằng 1 cơn sấm sét.
Người hạ giới do thương tiếc vị thần này nên xây dựng 1 ngôi đền để thờ. Sau khi đã xây xong đền thờ người ta thấy có nhiều rắn xuất hiện ở đền. Lúc đầu nhìn các con rắn như đã chết nhưng hễ có người cầm lên thả xuống thì con rắn đó bò đi. Người dân quanh đó tin rằng, chính là thần Aesclepius đã làm cho các con rắn đó sống lại.
Aesclepius có 1 người con gái đó là nữ thần bảo vệ sức khỏe đồng thời có nhiệm vụ gìn giữ đền cha và rắn ở trong đền thờ. Hiện tại, chúng ta có thể thấy tượng đài của nữ thần Hy Lạp Hygeia cầm 1 cái chén y khoa có 1 con rắn quấn quanh tay giống như con rắn sắp thả lưỡi vào trong chén. Biểu tượng này dần được trở nên quen thuộc, được gọi là “cái chén của Hygeia và cũng là 1 biểu tượng thông dụng được dùng dành riêng cho ngành Dược được rất nhiều hiệp hội và tổ chức, một số trường đại học y sử dụng.
Còn ở trong Kito giáo, 1 số tài liệu đã lưu lại rằng, ngày thế kỷ thứ nhất trước sau công nguyên, cái chén Hygeia đã được liên kết đến các sứ đồ Cơ đốc St John. Hình ảnh này được dùng như 1 biểu tượng cho các nhà chế thuốc ở nước Ý từ năm 1222. Vào năm này, người Ý đã sử dụng biểu tượng này ở trong dịp lễ mừng kỷ niệm 700 năm được thành lập Đại học Padua.
Xem thêm: Ngành y tế cộng đồng
Năm 1796, chén Hygeia được xem là chính thức liên quan đến ngành Dược khi mà Hiệp hội Dược học ở Paris. Từ đấy, chiếc chén được coi là tiêu biểu cho chén nước thuốc và con rắn tượng trưng cho việc cứu chữa. Hội Dược sĩ Hoa Kỳ chính thức công nhận chén Hygeia là biểu tượng nghề Dược từ năm 1964.
Trong ngành Y, còn sẽ phân ra chuyên ngành Y Tế hay chuyên ngành Y dược,… Và 1 số chuyên ngành khác. Mỗi chuyên ngành sẽ có một biểu tượng ngành y riêng, lấy cảm hứng từ biểu tượng ngành Y nói chung để có thể thể hiện nét đặc trưng của chuyên ngành của mình.
Cập nhật: 04/05/2021 10:00 | Người đăng: Vũ Duyên
Hình ảnh chén thuốc và con rắn là biểu tượng của ngành Dược. Vậy biểu tượng của ngành Y là gì và ý nghĩa của biểu tượng đó như thế nào không phải sinh viêng ngành y nào cũng nắm được.
Biểu tượng ngành Y là gì?
Trong ngành Y, mỗi tổ chức và chuyên khoa Y tế sẽ có những biểu tượng khác được thể hiện qua hình tượng con rắn như sau:
- Khi một con rắn quấn quanh cây gậy của Asclépios, đó là biểu tượng của thần Y học hay đơn giản là ngành Y. Đó là Logo được dùng ở nhiều các hiệp hội chăm sóc sức khỏe nhà nghề như hiệp hội Y học Hoa Kỳ và tổ chức Y tế Thế giới.
- Khi một con rắn quấn quanh cây gậy có thêm tấm gương, đó là biểu tượng của các bác sĩ và y sĩ đoàn ở Pháp từ năm 1945.
- Khi một con rắn quấn quanh chiếc cốc của Hygie, nữ thần Sức khỏe, đó là biểu tượng của các dược sĩ. Biểu tượng này của hội Dược Paris gắn liền với ngành Dược châu Âu từ năm 1790. Hiệp hội Dược học Hoa Kỳ lấy làm Logo từ năm 1964.
- Khi một con rắn kết hợp vói một hình dạng bầu dục tượng trưng cho tử cung của phụ nữ đang mang thai, đó là biểu tượng của các bà đỡ, nữ hộ sinh.
- Khi một con rắn kết hợp với kính hiển vi và tấm gương, đó là biểu tượng của một vài phòng xét nghiệm y khoa;
- Khi một con rắn kết hợp với một âm thoa, nó đại diện cho các chuyên gia trợ thính.
Từ năm 1910, Y sĩ đoàn ở Mỹ đã chọn biểu tượng là cây gậy của Asclépios. Biểu tượng con rắn nhả nọc trên cái chén cổ của ngành dược, ám chỉ việc phải đề cao cảnh giác với các loại dược phẩm chứa độc tính trong đó có các loại thuốc được xếp vào nhóm thuốc độc bảng A.
Tại sao biểu tượng của ngành Y lại là con rắn?
Tại sao biểu tượng của ngành Y lại là con rắn?Rất nhiều sinh viên Cao đẳng Điều dưỡng, Cao đẳng Dược... của trường cao đẳng Y khoa Phạm Ngọc Thạch thắc mắc tại sao biểu tượng ngành Y Dược lại là con rắn mà không phải con vật nào khác? Thầy Nguyễn Cường - giảng viên của nhà trường có những chia sẻ rất thú vị như sau:
Cây gậy với hai con rắn quấn còn gọi là caduceus. Gậy thần gồm một bó đũa [hoặc chiếc đũa] chế từ cây thắng [tượng trưng cho sự vinh quang được người La Mã làm mũ đội cho các binh sĩ thắng trận trở về] còn hai con rắn [hoặc có khi một con] ôm quanh hai bên. Đó là biểu tượng của thần Hermès [thần thoại Hy Lạp] và sau này là thần Mecure của người La Mã, vị thần điều hành sức khỏe và sự mua bán.
Hai con rắn vừa biểu tượng cho sự thận trọng, tính khôn khéo, cũng như thế cân bằng, duy trì sự cân bằng về tâm thần và thể xác, nói lên tình trạng sức khỏe của các nhà hiền triết cổ đại. Do vậy, các thầy thuốc và dược sĩ Châu Âu đã lấy hình tượng con rắn và gậy thần làm biểu trưng cho ngành Y tế [vừa chữa bệnh, vừa kinh doanh thuốc men].
Thầy cũng giải thích thêm về biểu tượng con rắn và cái cốc có chân của ngành Dược: Đây là biểu tượng của vị thần về y học của người La Mã là Esculape, được tôn thờ từ thế kỷ thứ III trước Công Nguyên. Thần Esculape có tài chữa bệnh, kể cả việc cải tử hoàn sinh, với các biểu trưng gồm có chiếc gậy [gậy thần để chữa bệnh] con rắn [biểu hiện cho sự thận trọng và khéo léo] và cái cốc [đựng thần dược để làm khỏi bệnh].
Như vậy có thể hiểu, biểu tượng của ngành Y và ngành Dược với hình ảnh con rắn nói lên đặc điểm của ngành là chữa bệnh cứu người, đồng thời nhắc nhở những người thực hiện chăm sóc sức khỏe luôn nâng cao tinh thần trách nhiệm, hoàn thành tốt sứ mệnh của mình.
Nguồn: Trường cao đẳng Y khoa Phạm Ngọc Thạch tổng hợp