Theo như nghiên cứu mới nhất của WHO, Prep mang lại hiệu quả rất cao trong việc ngăn lây nhiễm HIV. Đặc biệt đối với người có nguy cơ cao, biện pháp này giúp hạn chế lây nhiễm lên đến 90%. Vậy cụ thể Prep là gì? Làm thế nào để có được hiệu quả cao nhất khi sử dụng thuốc? Mời các bạn theo dõi bài viết dưới đây để có thêm thật nhiều thông tin bổ ích.
Prep là gì mà được xem như một chiến lược hiệu quả trong phòng chống lây nhiễm HIV
Lần đầu nghe đến cụm từ này chắc hẳn nhiều người không khỏi thắc mắc Prep là gì. Cụ thể, đó chính là viết tắt của cụm từ Pre-Exposure Prophylaxis. Phương pháp điều trị dự phòng trước phơi nhiễm cho các cá nhân chưa bị nhiễm HIV [HIV -] và những người có nguy cơ lây nhiễm HIV cao. Cơ chế hoạt động Prep là ngăn cản sự phát triển chất xúc tác sinh học [enzim]. Đây là chất mà HIV dùng để nhân bản virus, tạo ra thật nhiều virus trong khoảng thời gian ngắn.
Một viên nén dùng để điều trị Prep có chứa TENOFOVIR DISOPROXIL FUMARATE [TDF] 300mg và EMTRICITABINE [FTC] 200mg. Đây được xem là loại thuốc kháng virus [ARV] với khả năng ngăn lây nhiễm lên đến hơn 90%. Điều này đã được WHO khẳng định thông qua các thử nghiệm lâm sàng và các can thiệp thực tế trên thế giới.
Đối tượng nên và không nên sử dụng Prep
Hiểu rõ Prep là gì và ai nên sử dụng loại thuốc kháng virus này sẽ giúp đạt hiệu quả cáo nhất khi sử dụng. Theo như khuyến cáo của Bộ y tế thì Prep đã được chứng minh rất hiệu quả. Bao gồm ba nhóm đối tượng sau đây:
- Nam trong nhóm quan hệ tình dục đồng giới [MSM] và người chuyển giới nữ [TGW].
- Người sử dụng [tiêm chích] chất ma túy.
- Bạn tình chưa điều trị ART hoặc điều trị chưa đủ 6 tháng [tải lượng HIV còn trên 200 bản sao/ml].
Một điều cần phải lưu ý là không phải ai trong 3 nhóm đối tượng trên cũng sử dụng được Prep. Một số trường chống chỉ định sử dụng đến tránh tác dụng phụ đáng tiếc như:
- Người có kết quả xét nghiệm HIV dương tính, có năng mới nhiễm HIV hoặc dấu hiệu cho thấy bị nhiễm HIV cấp.
- Người có độ thanh thải creatinin vào khoảng 60 ml/phút.
- Người dị ứng hoặc có chống chỉ định với bất kỳ thành phần nào của thuốc.
- Người có cân nặng dưới 35 kg.
- Người có tiền sử phơi nhiễm với HIV.
Những điều cần chú ý khi sử dụng Prep để mang lại hiệu quả cao nhất
Prep hầu như loại bỏ nguy cơ bạn bị nhiễm HIV với hiệu quả rất cao, một số trường hợp có thể đạt từ 96%-99%. Tuy nhiên, để đạt được điều này ngoài việc hiểu rõ prep là gì, bạn cần phải nắm rõ một số thông tin dưới đây:
Liều dùng cụ thể như thế nào?
Hiện nay, các bác sĩ thường chỉ định cho người sử dụng Prep theo một trong hai cách sau:
- Uống Prep mỗi ngày: Đối với những người có nguy cơ nhiễm HIV cao thì nên dùng đều đặn 1 viên mỗi ngày. Bạn nên có kế hoạch uống theo một khung giờ cố định để thuốc phát huy tác dụng. Trong trường hợp quên, hãy uống ngay khi nhớ ra [không quá 2 viên trong vòng 24h].
- Uống theo tình huống [ED-PrEP]: Được chỉ định cho những người có quan hệ tình dục đồng giới nam với tần suất quan hệ dưới 2 lần/tuần. Tuy nhiên, vẫn phải đảm bảo được việc dùng thuốc ARV trong vòng 2 đến 24 giờ trước khi quan hệ tình dục. Liều dùng thứ 2 nên sử dụng cách liều đầu 24 giờ và liều thứ 3 nên cách liều đầu 48 giờ.
Mỗi nhóm đối tượng khác nhau sẽ có khoảng thời gian cụ thể để thuốc đạt hiệu quả bảo vệ. Đối với nhóm phụ nữ thì sau khoảng 12 liều dùng, thuốc sẽ có tác dụng bảo vệ tối đa. Riêng đối với nhóm MSM thì chỉ cần khoảng 7 liều dùng liên tục.
Xem thêm: THUỐC PREP NGỪA HIV LÀ GÌ?
Một số thông tin khác cần lưu ý khi sử dụng thuốc Prep là gì?
Prep không có tác dụng tránh thai, ngăn các bệnh truyền nhiễm khác như lậu, giang mai giống như bao cao su. Để đảm bảo an toàn tuyệt đối, hãy sử dụng đồng thời Prep và bao cao su khi quan hệ tình dục.
Có thể là bạn đã nắm rõ Prep là gì nhưng chúng tôi cần nhắc lại rằng đây không phải là vắc xin. Vì vậy, cần tuân thủ điều trị thật tốt để phát huy hết tác dụng của thuốc. Bạn cần uống thuốc đều đặn mỗi ngày một viên và uống sau khi ăn theo đúng hướng dẫn của bác sĩ.
Khi sử dụng thuốc có thể xảy ra một số tác dụng phụ như nôn, tiêu chảy, chóng mặt hoặc đau đầu. Nếu ở mức độ nhẹ thì sau khoảng 1-2 tuần sẽ hết. Nếu như các triệu chứng trở nặng, kéo dài thì cần báo ngay cho bác sĩ để được khám và tư vấn.
Hy vọng với những thông tin được chia sẻ ở trên có thể giúp bạn hiểu rõ hơn prep là gì cũng như cách sử dụng thuốc hiệu quả. Nếu như bạn vẫn còn bất cứ thắc mắc nào về Prep, hãy liên hệ ngay với phòng khám đa khoa Galant để được tư vấn.
Thông tin liên hệ chi tiết:
CHUỖI PHÒNG KHÁM ĐA KHOA GALANT
Cơ Sở 1: 104 Trần Bình Trọng, P.1, Q.5, TP.HCM
- Hotline: 0943 108 138 * 028. 7303 1869
- Thời gian làm việc: 09h – 20h [T2 – CN]
Cơ Sở 2: 23 Yên Đỗ, P.1, Bình Thạnh, TP.HCM
- Hotline: 0976 856 463 * 028. 7302 1869
- Thời gian làm việc: 11h – 20h [T2 – T7]
Cơ Sở 3: 341/24D Lạc Long Quân, P.5, Q.11, HCM
- Hotline: 0901 386 618 * 028. 7304 1869
- Thời gian làm việc: 11h – 20h [T2 – T7]
Email:
Website: galantclinic.com * dieutrihiv.com
PrEP [Pre-Exposure Prophylaxis] là một chiến lược điều trị dự phòng trước phơi nhiễm HIV đối với những người có HIV [-], giảm thiểu tối đa nguy cơ lây nhiễm tới 90%. PrEP được WHO khuyến cáo nên sử dụng đối với những trường hợp có nguy cơ lây nhiễm HIV cao.
Ngày 16/03/2018, Các chuyên gia của tổ chức PATH đã có một buổi tập huấn về “Điều trị dự phòng trước và sau phơi nhiễm, sàng lọc các bệnh lây truyền qua đường tình dục cho những người đang sử dụng dịch vụ” cho tập thể Bác Sĩ, Y tá, cán bộ tại Phòng Khám Đa Khoa Ánh Sáng – LIGHT CLINIC thuộc Viện Phát triển Sức khỏe Cộng đồng Ánh Sáng – LIGHT. Nhằm giúp khách hàng đương đầu với những bối rối hay khủng hoảng và tự ra quyết định khi sử dụng PrEO – điều trị dự phòng trước phơi nhiễm HIV.
Dưới đây là một vài thông tin cơ bản khi sử dụng PrEP, mời các bạn đón đọc:
PrEP là gì mà có thể ngăn ngừa lây nhiễm HIV hiệu quả 90%
PrEP được viết tắt của cụm từ Pre-Exposure Prophylaxis – điều trị dự phòng trước phơi nhiễm, trong đó các cá nhân chưa bị nhiễm HIV [HIV âm tính] và những người có nguy cơ lây nhiễm HIV cao. PrEP giúp phòng ngừa lây nhiễm HIV trong cơ thể bằng cách ngăn cản sự phát triển chất xúc tác sinh học [enzim] là chất mà HIV dùng để tạo ra các bản sao virus mới. PrEP là sự kết hợp của 2 loại dược phẩm TENOFOVIR DISOPROXIL FUMARATE [TDF] 300mg và EMTRICITABINE [FTC] 200mg trong một viên nén với liều dùng mỗi ngày một viên.
Dùng PrEP hiệu quả với ai?
PrEP được chứng minh rất Hiệu Quả với ba nhóm đối tượng
-
- Nam trong nhóm MSM [nam QHTD đồng giới], các bạn TGW [chuyển giới nữ]
- Người tiêm chích ma túy
- Các cặp dị nhiễm [vợ/ chồng/ bạn tình chưa điều trị ART đủ 6 tháng hoặc có những bạn tình khác ngoài bạn tình có HIV]
Cùng với việc tuân thủ tốt và kết hợp các biện pháp dự phòng HIV khác để đạt hiệu quả sử dụng PrEP cao nhất!
Tại sao nên dùng PrEP?
Một số nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng PrEP rất có hiệu quả trong việc phòng ngừa lây nhiễm HIV. Trên thực tế chưa có trường hợp MSM nào trên thế giới bị nhiễm HIV trong khi đang sử dụng PrEP. Việc lây nhiễm HIV chỉ thường xảy ra nếu MSM ngưng sử dụng PrEP hoặc nếu họ không sử dụng nó đều đặn theo hướng dẫn sử dụng của các bác sĩ.
Theo kết quả của nghiên cứu iPrEx, trong đó 2499 MSM và TGW đã tham gia. Những người sử dụng PrEP hàng ngày đạt được tỉ lệ bảo vệ khỏi lây nhiễm HIV lên tới 99%.
PrEP được dung nạp tốt, hiếm khi phải ngừng thuốc do tác dụng phụ được kiểm chứng trong một thử nghiệm lâm sàng iPrEx với nhóm 2499 MSM tham gia.
Tuy nhiên theo một số nghiên cứu ghi nhận có giảm chức năng thận và giảm mật độ xương ở những người dùng PrEP vì thế sử dụng PrEP chống chỉ định với những người:
- Dị ứng hoặc không dung nạp với TDF [Tenofovir Disoprovi Fumarate] hoặc FTC [Emtricitabine]: những trường hợp này không phổ biến
- Nhiễm HIV: sẽ có nguy cơ xảy ra kháng thuốc cao
- Nghi ngờ nhiễm HIV cấp tính: là các trường hợp xét nghiệm kháng thể HIV có thể cho kết quả âm tính trong giai đoạn cửa sổ
- Chức năng thận không bình thường: eGFR< 60ml/min
PrEP nên uống hàng ngày hay uống không liên tục?
PrEP uống hàng ngày đã chứng minh hiệu lực >95% với nhóm MSM trong một sổ thử nghiệm lâm sàng với sự tham gia của vài nghìn người.
Tất cả hướng dẫn của Việt Nam, WHO, Hoa Kì đều khuyến cáo sử dụng PrEP hàng ngày như một chương trình dự phòng tổng hợp cho những nhóm nguy cơ cao.
Nhưng nếu sử dụng PrEP theo nhu cầu hoặc không liên tục thì có thể sử dụng trong những thời kì có nguy cơ cao. Dù chưa có hướng dẫn kĩ thuật và hướng dẫn Quốc gia của Việt Nam về việc sử dụng PrEP không liên tục, mà mới chỉ có một nghiên cứu trong 400 MSM, khuyến cáo không áp dụng với phụ nữ và người chuyển giới. Ngoài ra sử dụng PrEP uống không liên tục có thể không hiệu quả bằng PrEP uống hàng ngày nhưng “ dù có ít PrEP” cũng còn tốt hơn là “không có PrEP”.
Một vài lưu ý khi sử dụng PrEP
- PrEP chỉ là một phần trong chiến lược dự phòng tổng thể HIV
- PrEP cần có thời gian để đạt được hiệu quả bảo vệ tối đa vì vậy cần sử dụng bao cao su đúng cách khi QHTD:
+ PrEP sẽ đạt hiệu quả bảo vệ tối đa sau 7 liều dùng đối với nhóm MSM
+ PrEP sẽ đạt hiệu quả bảo vệ tối đa sau 12 liều dùng đối với nhóm phụ nữ
- PrEP không phòng được các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác ngoài HIV, vì vậy vẫn cần sử dụng bao cao su và chất bôi trơn trong các lần QHTD
- PrEP nên uống hàng ngày và theo hướng dẫn của bác sĩ
- Phản ứng phụ khi dùng PrEP đó là buồn nôn, nôn, tiêu chảy, chóng mặt nhẹ và sẽ hết trong 1-2 tuần. Nếu kéo dài, nên gọi điện hoặc đến gặp bác sĩ ngay để được khám và tư vấn.
PrEP được sử dụng như thế nào cho đúng? [Ảnh: Xóm cầu vồng]
Phòng khám Đa Khoa Ánh Sáng LIGHT là sơ sở đầu tiên tại Hà Nội cung cấp thuốc PrEP cho cộng đồng. Đây là mô hình thí điểm cung cấp dịch vụ PrEP ở Việt Nam với sự tham gia của nhiều tổ chức, sơ sở Y tế uy tín như: VAAC, USAID/PATH HM, HCMC PAC, các CSOs…