Năm 2017 dự báo tình hình chính trị, an ninh thế giới sẽ diễn ra rất phức tạp, khó lường. Thế giới đang phát triển theo hướng đa cực, đa trung tâm, các nước lớn điều chỉnh chiến lược, vừa hợp tác, thỏa hiệp, vừa cạnh tranh, đấu tranh, kiềm chế lẫn nhau. Hợp tác và phát triển vẫn là xu thế chủ đạo, quá trình toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế tiếp tục được đẩy mạnh. Tuy nhiên tình trạng xâm phạm chủ quyền quốc gia, tranh chấp lãnh thổ và tài nguyên, xung đột sắc tộc, tôn giáo, can thiệp lật đổ, khủng bố, chiến tranh cục bộ, chiến tranh mạng… tiếp tục diễn ra gay gắt ở nhiều khu vực. Việt Nam đang là trọng điểm chống phá của các thế lực thù địch thông qua chiến lược “Diễn biến hòa bình”. Trong bối cảnh như vậy, việc xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam vững mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc là vấn đề mang tính tất yếu khách quan, có ý nghĩa sống còn đối với cách mạng Việt Nam. Hiện nay trên thế giới, xu hướng chung là các nước xây dựng quân đội theo nguyên tắc “đủ, hợp lý, chất lượng cao” với những mục tiêu cụ thể: đổi mới lý luận quân sự; hiện đại hóa vũ khí trang bị; cải cách tổ chức quân đội, giảm quân số thường trực đến mức thấp nhất mà vẫn bảo đảm được an ninh quốc gia.
Đối với Việt Nam, Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII xác định phương hướng: “Xây dựng Quân đội nhân dân, Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, ưu tiên hiện đại hóa một số quân chủng, binh chủng, lực lượng quan trọng; vững mạnh về chính trị, nâng cao sức mạnh tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước và Nhân dân”. Với quan điểm giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, phát huy vai trò ba thứ quân, lấy chất lượng là chính và xây dựng chính trị làm cơ sở.
Trung tướng Võ Minh Lương, UVTW Đảng, Ủy viên Quân ủy TW, Tư lệnh Quân khu 7 trao cờ của Bộ Quốc phòng cho các đơn vị đạt thành tích xuất sắc
trong phong trào thi đua quyết thắng năm 2016. Ảnh: Tuấn Anh
Đảng ta xác định xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại là trung thành và vận dụng sáng tạo lý luận Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí minh về xây dựng Quân đội cách mạng và sức chiến đấu của Quân đội.Quân đội nhân dân cách mạng là quân đội mang bản chất giai cấp công nhân, có tính nhân dân và tính dân tộc sâu sắc. Xây dựng Quân đội nhân dân cách mạng là vấn đề cơ bản, quan trọng hàng đầu ở mọi giai đoạn cách mạng. Trong xây dựng Quân đội, luôn luôn quán triệt sâu sắc chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng. Đó là phương hướng chính trị chỉ đạo mọi hành động của Quân đội; làm cho Quân đội luôn kiên định mục tiêu chiến đấu vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; trung thành tuyệt đối với Đảng, với Tổ quốc, với Nhân dân. Dân chủ rộng rãi, kỷ luật tự giác nghiêm minh, đoàn kết tốt; luôn luôn đặt dưới sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng; có tinh thần quốc tế chân chính.
Quân đội nhân dân chính quy là mọi biểu hiện, mọi hoạt động của Quân đội luôn luôn thống nhất, có nền nếp dựa trên các chế độ, quy định, điều lệnh, điều lệ. Xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam chính quy là quá trình làm cho Quân đội luôn thống nhất về bản chất cách mạng, mục tiêu chiến đấu, nguyên tắc xây dựng Quân đội; tổ chức, biên chế, trang bị. Thống nhất về quan điểm, tư tưởng chỉ đạo tác chiến, nghệ thuật quân sự, giáo dục chính trị, huấn luyện quân sự, nền nếp hoạt động, sinh hoạt, trang phục, ăn ở, lễ tiết tác phong quân nhân. Thống nhất về thực hiện các chế độ, quy định, điều lệnh, điều lệ, chức trách, nhiệm vụ, về quản lý bộ đội, vũ khí trang bị.
Trung tướng Phạm Văn Dỹ, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Quân khu 7 và Thiếu tướng Lê Bửu Tuấn, Phó Tư lệnh- TMT Quân khu tặng quà cho các đơn vị hoàn thành tốt nhiệm vụ diễn tập năm 2016
Ảnh: Trần Tình
Xây dựng Quân đội nhân dân tinh nhuệ là mọi hoạt động của Quân đội trên mọi lĩnh vực đều đạt hiệu quả cao. Về chính trị là làm cho Quân đội luôn có bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định lập trường, quan điểm giai cấp công nhân; nhận thức rõ đúng, sai, bạn, thù, đối tác, đối tượng; xử trí, giải quyết đúng đắn mọi tình huống, sự việc. Về quân sự là làm cho quân đội sử dụng thành thạo các loại vũ khí, trang bị; linh hoạt, mưu trí, sáng tạo, dũng cảm, kiên cường, đạt hiệu suất cao trong mọi hoạt động quân sự, nhất là trong sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu. Xây dựng Quân đội nhân dân tinh nhuệ về tổ chức là làm cho Quân đội luôn có tổ chức chặt chẽ, biên chế gọn, chất lượng cao, sức cơ động và sức chiến đấu cao.
Hiện đại hóa Quân đội là đòi hỏi tất yếu nhằm nâng cao sức mạnh chiến đấu của Quân đội. Xây dựng Quân đội nhân dân từng bước hiện đại là quá trình hiện đại hóa vũ khí, trang bị kỹ thuật của Quân đội gắn với đào tạo, rèn luyện quân nhân đáp ứng yêu cầu sử dụng tốt vũ khí, trang bị kỹ thuật hiện đại và tác chiến hiện đại. Thực hiện tốt đổi mới vũ khí, trang bị kỹ thuật theo hướng ngày càng hiện đại của Quân đội gắn với đào tạo, rèn luyện quân nhân có bản lĩnh chính trị, có tri thức và năng lực đáp ứng yêu cầu tác chiến hiện đại, không ngừng phát triển khoa học quân sự, công nghiệp quốc phòng… Từng bước về quy mô, phạm vi hiện đại hóa vũ khí, trang bị của Quân đội, còn trình độ hiện đại của vũ khí, trang bị phải tích cực, chủ động đi tắt đón đầu.
Xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại là nội dung quan trọng trong đường lối quốc phòng, đường lối quân sự của Đảng. Hiện nay, tình hình thế giới, khu vực đang diễn biến phức tạp, sự nghiệp xây dựng Quân đội đặt ra những yêu cầu mới cao hơn. Vì vậy, cần phải nhận thức rõ những yếu tố tác động đến quá trình xây dựng Quân đội, quán triệt sâu sắc mục tiêu, yêu cầu, nội dung chủ yếu và một số giải pháp quan trọng trong xây dựng Quân đội. Trong đó, tập trung nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu của Quân đội, đảm bảo cho Quân đội luôn xứng đáng là lực lượng chính trị tin cậy của Đảng, Nhà nước và Nhân dân trong bất cứ hoàn cảnh nào.Đặng Bình
Nghị quyết Đại hội Đảng XI đã xác định rõ nhiệm vụ xây dựng Quân đội Nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại.
Xây dựng Quân đội nhân dân vững mạnh về mọi mặt, có chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu ngày càng cao, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của cách mạng là nội dung có tầm quan trọng chiến lược trong toàn bộ đường lối quốc phòng toàn dân, chiến tranh nhân dân của Đảng.
Trước những yêu cầu nhiệm vụ đặt ra cho giai đoạn cách mạng mới, Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI đã khẳng định, chúng ta phải đẩy mạnh “Xây dựng Quân đội nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại.”
Trước hết cần khẳng định Quân đội ta là một quân đội cách mạng và mãi mãi là một quân đội cách mạng, của dân, do dân, vì dân. Điều đó đã được khẳng định trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc trước đây, cũng như trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày nay.
Trước yêu cầu mới của nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, Quân đội nhân dân phải luôn giữ vững và tăng cường bản chất cách mạng; phải thường xuyên coi trọng giáo dục chủ nghĩa Marx-Lenin, tư tưởng Hồ Chí Minh, nâng cao phẩm chất đạo đức cách mạng, năng lực trình độ, bản lĩnh chính trị cho cán bộ, chiến sỹ.
Đó cũng là cơ sở quan trọng bảo đảm cho quân đội hoàn thành nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu trong mọi tình huống; đấu tranh làm thất bại âm mưu “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch, bảo vệ vững chắc trận địa chính trị-tư tưởng của Đảng trong quân đội.
Bản chất cách mạng của Quân đội nhân dân được thể hiện ở việc luôn kiên định mục tiêu, nhiệm vụ cách mạng, đường lối đổi mới của Đảng; chấp hành nghiêm túc mọi nghị quyết, chỉ thị và các nhiệm vụ được giao, hoàn thành tốt chức năng là đội quân chiến đấu, đội quân công tác và đội quân lao động sản xuất.
Mọi cán bộ, chiến sỹ trong quân đội phải thường xuyên quán triệt chủ trương, đường lối, quan điểm của Đảng; xác định rõ đối tượng và đối tác của cách mạng theo đúng quan điểm của Đảng được thể hiện trong Nghị quyết Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành Trung ương [khóa XI] về “Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới;” luôn nêu cao tinh thần cảnh giác, nắm chắc mọi diễn biến trên các hướng chiến lược, khu vực và địa bàn trọng điểm, có kế hoạch và chủ động phối hợp với các lực lượng và toàn dân tiến hành đấu tranh [bằng cả biện pháp vũ trang và phi vũ trang], làm thất bại mọi âm mưu, hành động chống phá cách mạng, xâm phạm chủ quyền và lợi ích của quốc gia, dân tộc.
Bảo đảm nền nếp chính quy và duy trì kỷ luật là hai nhân tố không thể thiếu trong quá trình xây dựng quân đội, góp phần nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu của Quân đội nhân dân. Mục đích của việc thực hiện chính quy hóa quân đội là nhằm bảo đảm sự thống nhất về tư tưởng, ý chí và hành động trong mọi hoạt động, công tác của bộ đội và các đơn vị trong toàn quân.
Trong những năm qua, cấp ủy và chỉ huy các cấp trong toàn quân đã tăng cường giáo dục, nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho bộ đội, nhất là đội ngũ cán bộ, đảng viên đối với việc xây dựng chính quy; coi đó là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên để xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện, nâng cao sức mạnh chiến đấu của quân đội.
Để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng quân đội trong tình hình mới, toàn quân phải tiếp tục đẩy mạnh xây dựng chính quy. Đây là một nội dung rộng lớn, gồm nhiều vấn đề, liên quan tới mọi quân nhân. Vì vậy, các đơn vị cần nắm vững và quán triệt sâu sắc Chỉ thị 37-CT/ĐUQSTW của Thường vụ Đảng ủy Quân sự Trung ương “Về đẩy mạnh xây dựng chính quy Quân đội nhân dân Việt Nam lên một bước mới”; Chỉ thị 85/CT-TM của Bộ Tổng Tham mưu và các văn bản liên quan, cùng với những bài học kinh nghiệm được rút ra từ thực tiễn; trên cơ sở đó, có chủ trương, giải pháp thực hiện phù hợp.
Nội dung xây dựng nền nếp chính quy phải toàn diện, tập trung vào trọng tâm, trọng điểm, khâu đột phá, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ, vững chắc trên tất cả các mặt công tác, đặc biệt là công tác sẵn sàng chiến đấu. Phải kết hợp chặt chẽ xây dựng chính quy với chấp hành kỷ luật quân đội, pháp luật Nhà nước; phấn đấu giảm tỷ lệ vi phạm kỷ luật xuống mức thấp nhất.
Xây dựng Quân đội nhân dân tinh nhuệ là mong muốn và cũng là yêu cầu đặt ra trong suốt quá trình tổ chức, xây dựng quân đội. Cần bám sát bản chất và mục tiêu chiến đấu của quân đội ta để xác định nội dung xây dựng quân đội tinh nhuệ, bảo đảm cho quân đội ta “nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng”; trong đó, quân đội phải “tinh nhuệ trước hết về chính trị.”
Xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị là nhiệm vụ quan trọng nhất, tạo cơ sở cho việc nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu của Quân đội nhân dân. Trong tình hình hiện nay, cần nâng cao chất lượng các mặt hoạt động công tác đảng, công tác chính trị, bảo đảm cho cán bộ, chiến sĩ trong quân đội có bản lĩnh chính trị vững vàng, luôn kiên định mục tiêu, lý tưởng chiến đấu, nhất trí cao và chấp hành nghiêm túc, sáng tạo đường lối đổi mới của Đảng, nêu cao ý chí, nỗ lực phấn đấu hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ, giữ vững phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ.”
Phóng sự do Truyền hình Thông tấn [VNews] thực hiện năm 2015
Tiếp tục quán triệt và bảo đảm giữ vững nguyên tắc Đảng lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt đối với quân đội. Tập trung xây dựng Đảng bộ Quân đội trong sạch, vững mạnh; đặc biệt chú trọng nâng cao năng lực lãnh đạo toàn diện và sức chiến đấu của các tổ chức cơ sở đảng, nhất là năng lực quán triệt, tổ chức thực hiện nghị quyết và kiểm tra, giám sát việc chấp hành nghị quyết.
Gắn xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh với xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện, xây dựng đội ngũ cán bộ với xây dựng đội ngũ đảng viên, cán bộ chủ trì với cấp ủy các cấp; tăng cường công tác bảo vệ an ninh, bảo vệ chính trị nội bộ, chủ động đấu tranh chống các âm mưu, thủ đoạn phá hoại của địch, các hoạt động xâm phạm an ninh quân sự, an ninh quốc gia và các loại tội phạm khác.
Tiếp tục bổ sung, hoàn chỉnh hệ thống văn kiện, kế hoạch tác chiến, hệ thống công trình phòng thủ, thiết bị chiến trường phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới. Tích cực đổi mới nội dung, chương trình, tổ chức phương pháp huấn luyện bộ đội; thực hiện nghiêm túc phương châm huấn luyện “cơ bản, thiết thực, vững chắc,” coi trọng huấn luyện đồng bộ và chuyên sâu, tăng cường huấn luyện cấp phân đội, huấn luyện dã ngoại, huấn luyện cho lực lượng thường trực, lực lượng dự bị động viên và dân quân, tự vệ; tổ chức tốt các cuộc diễn tập các cấp, diễn tập khu vực phòng thủ sát với nhiệm vụ của từng đơn vị và từng loại địa hình.
Tiếp tục triển khai, thực hiện có hiệu quả công tác giáo dục-đào tạo theo Nghị quyết 86-NQ/ĐU của Đảng ủy Quân sự Trung ương, đáp ứng yêu cầu đào tạo cán bộ quân đội trong tình hình mới. Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác hậu cần, công tác kỹ thuật ở tất cả các cấp; bảo đảm tốt hậu cần, vũ khí, trang bị kỹ thuật cho các nhiệm vụ thường xuyên: sẵn sàng chiến đấu, tìm kiếm cứu nạn, cứu hộ, phòng chống và khắc phục hậu quả thiên tai…và các nhiệm vụ đột xuất khác; trong đó, ưu tiên bảo đảm hậu cần – kỹ thuật cho các đơn vị làm nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu trên tuyến biển đảo, biên giới.
Xây dựng quân đội từng bước hiện đại là một yêu cầu rất quan trọng và đã nhận được được sự quan tâm đặc biệt của Đảng và Nhà nước ta. Kể từ Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VII, chúng ta đã thực hiện xây dựng quân đội từng bước hiện đại theo đúng phương hướng, lộ trình, kế hoạch xác định và đã đạt được những kết quả quan trọng; trong đó, một số lĩnh vực có bước phát triển nhanh, mang tính đột phá. Tuy nhiên, cần nhận thức được rằng, việc xây dựng quân đội từng bước hiện đại là vấn đề lớn, đặc biệt quan trọng, có quan hệ trực tiếp đến sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc. Vì thế, cần tổ chức nghiên cứu, xem xét một cách thận trọng, trên cơ sở tư duy khoa học, tầm nhìn tổng thể, toàn diện; trong đó có hai điều kiện tiên quyết cho việc bảo đảm: Khả năng thực tế của đất nước và yêu cầu của nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc.
Trong thời gian tới, chúng ta phải tận dụng thành tựu công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phấn đấu xây dựng nền công nghiệp quốc phòng độc lập, tự chủ, có tiềm lực ngày càng mạnh, phù hợp với khả năng của nền kinh tế đất nước.
Công nghiệp quốc phòng phải được phát triển theo hướng gắn chặt với công nghiệp dân sinh, có cơ cấu hợp lý trong tổng thể nền công nghiệp quốc gia; kết hợp chặt chẽ các trình độ, các loại hình công nghệ, trong đó, ưu tiên hướng tới những công nghệ hiện đại, hiệu quả cao, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu bảo đảm vũ khí, trang bị kỹ thuật cho lực lượng vũ trang nhân dân.
Đẩy mạnh phát triển công nghiệp quốc phòng; tăng cường cơ sở vật chất – kỹ thuật, bảo đảm cho các lực lượng vũ trang từng bước được trang bị hiện đại, trước mắt là xây dựng lực lượng hải quân, phòng không không quân, trinh sát điện tử, tác chiến điện tử, trinh sát kỹ thuật, thông tin liên lạc đi thẳng lên hiện đại.
Việc Nhà nước ta vừa qua quyết định mua một số vũ khí trang bị hiện đại cho quân đội như: tên lửa phòng không S-300 PMU1, máy bay tiêm kích đa năng Su-30 MK2, máy bay tuần tiễu biển C212-400, tàu ngầm lớp Kilo… là những ví dụ minh chứng cho quan điểm đó.
Xem thêm bài “Quân đội Nhân dân Việt Nam: Đội quân anh hùng từ nhân dân”