Nhi dầm là ai

Bài viết được viết bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Trần Hải Hà - Bác sĩ cấp cứu - Khoa Cấp cứu - Bệnh viện Đa khoa quốc tế Vinmec Times City

Đái dầm còn được gọi là chứng són tiểu ban đêm hoặc đái dầm ban đêm, đây là tình trạng đi tiểu không tự chủ khi đang ngủ. Về cơ bản, việc tiểu dầm trước 7 tuổi không phải là vấn đề đáng lo ngại. Ở tuổi này, trẻ có thể vẫn đang phát triển khả năng kiểm soát bàng quang vào ban đêm. Tuy nhiên, nếu tình trạng tiểu dầm vẫn tiếp diễn, hãy kiên nhẫn và tìm hiểu vấn đề, thay đổi lối sống, rèn luyện bàng quang và cần phải dùng thuốc

Mặc dù khó chịu, nhưng việc đái dầm khi ngủ không có nguyên nhân, có thể không gây ra bất kỳ nguy cơ nào đối với sức khỏe. Tuy nhiên, việc tiểu dầm có thể gây ra một số vấn đề cho con bạn, bao gồm:

• Cảm giác tội lỗi và xấu hổ, có thể dẫn đến lòng tự trọng thấp
• Mất cơ hội cho các hoạt động xã hội, chẳng hạn như ngủ qua đêm và cắm trại
• Phát ban ở mông và vùng sinh dục của trẻ, đặc biệt nếu con bạn ngủ trong đồ lót ướt

Hầu hết trẻ em đều tự phát triển tình trạng đái dầm ra quần. Nếu cần điều trị, có thể dựa trên sự thảo luận về các lựa chọn với bác sĩ và xác định những gì sẽ phù hợp nhất với tình trạng hiện tại.

Nếu con bạn bận tâm hoặc xấu hổ vì thỉnh thoảng tiểu dầm, hãy thay đổi lối sống chẳng hạn như tránh hoàn toàn caffeine và hạn chế uống chất lỏng vào buổi tối. Tuy nhiên, nếu thay đổi lối sống không thành công, trẻ có thể được giúp đỡ bằng các phương pháp điều trị bổ sung.

Nếu được tìm thấy, các nguyên nhân cơ bản gây ra tình trạng tiểu dầm, chẳng hạn như táo bón hoặc ngưng thở khi ngủ, cần được giải quyết trước khi điều trị khác. Các lựa chọn để điều trị tình trạng tiểu dầm có thể bao gồm máy báo độ ẩm và thuốc.

Cha mẹ có thể đưa trẻ đến gặp bác sĩ để được khắc phục tình trạng tiểu dầm

Những thiết bị nhỏ, hoạt động bằng pin này có sẵn mà không cần kê đơn tại hầu hết các hiệu thuốc. Chúng hoạt động bằng cách kết nối với một miếng đệm nhạy cảm với độ ẩm trên bộ đồ ngủ hoặc bộ đồ giường của con bạn. Khi miếng đệm cảm nhận được độ ẩm, chuông báo sẽ kêu.

Tốt nhất, chuông báo độ ẩm phát ra ngay khi con bạn bắt đầu đi tiểu đúng lúc để giúp con thức dậy, ngăn dòng nước tiểu và đi vệ sinh. Nếu con bạn là một người ngủ nhiều, có thể cần một người khác lắng nghe báo thức và đánh thức trẻ.

Cảnh báo độ ẩm có hiệu quả đối với nhiều trẻ em, ít nguy cơ tái phát hoặc tác dụng phụ và có thể cung cấp giải pháp lâu dài tốt hơn so với dùng thuốc. Những thiết bị này thường không được bảo hiểm.

2.2 Thuốc

Phương án cuối cùng, bác sĩ của con bạn có thể kê đơn thuốc trong một thời gian ngắn để ngăn chặn tình trạng đái dầm khi ngủ. Một số loại thuốc có thể:

• Sản xuất nước tiểu ban đêm chậm. Thuốc desmopressin [DDAVP] làm giảm sản xuất nước tiểu vào ban đêm. Nhưng uống quá nhiều chất lỏng với thuốc có thể gây ra vấn đề và nên tránh dùng desmopressin nếu con bạn có các triệu chứng như sốt, tiêu chảy hoặc buồn nôn.
• Làm dịu bàng quang. Nếu con bạn có bàng quang nhỏ, một loại thuốc kháng cholinergic như oxybutynin [Ditropan XL] có thể giúp giảm các cơn co thắt bàng quang và tăng dung tích bàng quang. Đặc biệt nếu tình trạng tiểu dầm ban ngày cũng xảy ra.

Dưới đây là những thay đổi bạn có thể thực hiện tại nhà nhằm thấy được sự cải thiện đáng kể:

• Hạn chế chất lỏng vào buổi tối. Điều quan trọng là phải bổ sung đủ chất lỏng, vì vậy không cần giới hạn số lượng trẻ uống trong một ngày. Tuy nhiên, khuyến khích uống nước vào buổi sáng và đầu giờ chiều, có thể làm giảm cơn khát vào buổi tối. Nhưng đừng hạn chế chất lỏng buổi tối nếu con bạn tham gia luyện tập thể thao hoặc chơi trò chơi vào buổi tối.
• Tránh đồ uống và thực phẩm có caffeine. Đồ uống có caffeine không được khuyến khích cho trẻ em vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày. Vì caffeine có thể kích thích bàng quang, nên tốt nhất không cho trẻ dùng caffeine vào buổi tối.
• Khuyến khích xông hơi trước khi đi ngủ. Đi tiểu đôi là đi tiểu khi bắt đầu thói quen trước khi đi ngủ và sau đó đi tiểu lại ngay trước khi chìm vào giấc ngủ. Nhắc con bạn rằng bạn có thể đi vệ sinh vào ban đêm nếu cần. Sử dụng đèn ngủ nhỏ, để con có thể dễ dàng tìm thấy lối đi giữa phòng ngủ và phòng tắm.
• Khuyến khích sử dụng nhà vệ sinh thường xuyên trong ngày. Vào ban ngày và buổi tối, hãy đề nghị con đi tiểu hai giờ một lần hoặc ít nhất là đủ thường xuyên để tránh cảm giác bức bách.
• Ngăn ngừa phát ban. Để ngăn ngừa phát ban do quần lót ẩm ướt, hãy giúp con bạn rửa sạch vùng mông và bộ phận sinh dục của mình mỗi sáng. Nó cũng có thể giúp che khu vực bị ảnh hưởng bằng thuốc mỡ hoặc kem bảo vệ độ ẩm trước khi đi ngủ. Hỏi bác sĩ nhi khoa của bạn để biết các khuyến nghị về sản phẩm.

Hạn chế chất lỏng vào buổi tối giúp khắc phục tại nhà chứng tiểu dầm

Có thể thấy, ngoài việc mang đến nguy cơ có nhiều khả năng nhiễm trùng đường tiểu hoặc viêm da, trẻ mắc đái dầm ban đêm còn có xu hướng hình thành thói quen xấu cũng như ảnh hưởng đến tâm lý và sự phát triển tinh thần tự nhiên.

Trong trường hợp trẻ tiểu dầm nhiều lần trong đêm, cha mẹ có thể đưa con đến Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec để kiểm tra. Đây là một trong những bệnh viện hàng đầu cả nước về thăm khám, chẩn đoán và điều trị các bệnh về tiêu hóa, tiết niệu, bệnh lý đường hô hấp, dinh dưỡng đặc biệt ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Quy trình thăm khám và điều trị luôn được thực hiện bởi đội ngũ bác sĩ giàu chuyên môn. Hệ thống trang thiết bị máy móc hiện đại, không gian bệnh viện đảm bảo, hạn chế tối đa sự lây nhiễm chéo giữa các bệnh nhi. Do đó, cha mẹ hoàn toàn có thể yên tâm khi lựa chọn dịch vụ tại Vinmec.

Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 [phím 0 để gọi Vinmec] hoặc đăng ký lịch khám tại viện TẠI ĐÂY. Nếu có nhu cầu tư vấn sức khỏe từ xa cùng bác sĩ Vinmec, quý khách đặt lịch tư vấn TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn

XEM THÊM:

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ nội trú Dương Văn Sỹ - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Đái dầm là tình trạng thường gặp ở trẻ em. Tuy nhiên nếu tình trạng này trở nên thường xuyên và số lượng nước tiểu nhiều thì có thể trẻ đang gặp vấn đề về sức khỏe và cần đi khám.

Đái dầm là chứng bệnh tiểu tiện không tự chủ, lúc ngủ, xảy ra vào ban đêm hoặc buổi trưa. Thường gặp ở khoảng 10% trẻ em trong độ tuổi từ 5-6 tuổi. Đái dầm có thể xảy ra bất kỳ thời điểm nào trong ngày, nhưng phổ biến nhất là vào ban đêm trong lúc ngủ.

Nếu trẻ vẫn đi tiểu không tự chủ vào lúc thức thì hiện tượng này thường là bệnh lý, không nên coi đái dầm lúc thức và lúc ngủ là giống nhau.

Ở trẻ từ 0-3 tuổi là lúc các em bé chưa tự chủ được ý muốn của bản thân nên tè dầm là chuyện rất bình thường. Khi trẻ lớn lên thêm một chút, lúc có nhu cầu đi vệ sinh các bé sẽ kêu lên để bố mẹ giải quyết giúp. Nhưng đến 5 tuổi trở đi và thường là trên 7 tuổi, các bé vẫn đái tự nhiên vào ban đêm là biểu hiện không bình thường.

Nguyên nhân chủ yếu của chứng bệnh đái dầm lúc ngủ vẫn chưa được rõ ràng hoàn toàn. Tuy nhiên bệnh đái dầm có thể do tình trạng bàng quang chưa trưởng thành vì trẻ còn nhỏ, hoặc do giảm bài tiết vào ban đêm ở một chất nội tiết [còn gọi là hormon] chống bài niệu ở một số trẻ.

Bệnh đái dầm cũng có thể do nguyên nhân tâm lý bao gồm: trẻ bị căng thẳng về tâm lý như bị cô giáo la mắng, bị bạn bè bắt nạt tách khỏi nhóm, bị ám ảnh lo sợ hay phải thường xuyên chứng kiến những cuộc cãi vã của bố mẹ, cha mẹ ly dị, hoặc mẹ cho ra đời thêm một đứa em... là những yếu tố tâm lý tác động gây tiểu dầm ở trẻ em. Ngủ sâu cũng làm cho trẻ giảm cảm giác đầy bàng quang.

Người ta cũng nói tới nguyên nhân do di truyền, cứ một trong cha hoặc mẹ mắc tiểu dầm lúc còn nhỏ thì 44% trẻ có khả năng bị bệnh hoặc khi cả cha lẫn mẹ mắc chứng này thì 77% trẻ sẽ tiểu dầm.

Ngoài ra còn có những nguyên nhân thực thể chiếm tỉ lệ 1 - 2% như các dị dạng đường niệu, nhiễm trùng tiểu, nhiễm giun kim, suy thận, tiểu đường,... hoặc chứng táo bón cũng gây tiểu dầm ở trẻ.

Chẩn đoán trẻ đái dầm bằng cách ghi lại nhật ký 24 giờ số lượng nước trẻ uống và số lượng nước tiểu mà trẻ đi tiểu.

Nếu trẻ có bất thường cần làm xét nghiệm tổng phân tích nước tiểu.

Các tiêu chuẩn để chẩn đoán trẻ đái dầm bao gồm:

• Đi tiểu trên giường hay tiểu vào quần lặp đi lặp lại nhiều lần [hoặc vô ý hoặc có chủ tâm] khi ngủ đêm.
• Xảy ra thường xuyên 2 lần/tuần trong ít nhất 3 tháng liền.
• Độ tuổi ít nhất là năm tuổi [hay mức phát triển tương đương]. Trẻ nhỏ hơn không được xem là đái dầm. Ðái dầm là sự bài tiết nước tiểu không kiểm soát vào lúc ngủ, xảy ra ở lứa tuổi đã có khả năng kiểm soát được việc tiểu tiện [khoảng 4 tuổi đến 5 tuổi].
• Đái dầm không do hậu quả trực tiếp của một chất [như thuốc lợi tiểu] hay do bệnh lý toàn thân [ví dụ như đái tháo đường, tật cột sống chẻ đôi, động kinh,...].

Điều trị bệnh đái dầm thường cần nhiều thời gian

Trước khi bắt đầu điều trị, cần tìm hiểu xem trẻ đã sẳn sàng.và hợp tác điều trị hay chưa ? Không nên ép buộc trẻ điều trị.

Điều trị bệnh đái dầm thường kéo dài thời gian, vì vậy trẻ cần được một bác sĩ để theo dõi, điều trị trong vòng 4 tháng.

Cha, mẹ trẻ cũng cần phải hiểu rằng, trẻ đái dầm là sự vô tình hoàn toàn, không nên phạt, hay khiển trách trẻ bằng những lời nói hoặc đánh trẻ là không phù hợp.

4.1 Điều trị hành vi

• Nhắc trẻ đi tiểu trước khi đi ngủ. Mỗi 2-3 giờ nên đánh thức trẻ và hỏi xem trẻ có cần đi tiểu không?
• Không sử dụng tả lót [ nhất là đối với trẻ trên 8 tuổi]
• Trãi một tấm không thấm nước lên nệm trẻ tránh gây mùi hôi
• Khuyên trẻ thay quần áo khi bị đái dầm
• Tuyết đối không trêu chọc trẻ khi trẻ bị đái dầm.

4.2 Điều trị động cơ

• Động viên tin thần và khích lệ trẻ bằng những phần thưởng tượng trưng mỗi khi trẻ không đái dầm.
• Luyện tập bàng quang nếu trẻ có dung tích bàng quang nhỏ. Ví dụ: Trẻ 6 tuổi – dung tích bàng quang khoảng 240ml.
• Tập cho trẻ giữ nước tiểu lâu hơn vào ban ngày.

Lưu ý:

Trẻ trên 7 tuổi, trước khi điều trị bằng thuốc, nên điều trị bằng kỹ thuật hành vi từ 3-6 tháng.

Điều trị bằng thuốc:

• Desmopressin [ DDAVP]
• Thuốc chống trầm cảm 3 vòng

Tuy nhiên việc điều trị bằng thuốc sẽ gây tốn kém về kinh phí và có nhiều tác dụng phụ, mà tỷ lệ tái phát lại cao.

Tóm lại, việc trẻ mắc chứng đái dầm không ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như sự phát triển thể chất bình thường của trẻ. Nhưng nếu tình trạng đái dầm vẫn tiếp tục tiếp diễn ở những trẻ lớn, đặc biệt trên 10 tuổi trở lên thì sẽ gây cho các bé những vấn đề tâm lý phức tạp. Các bé sẽ là tâm điểm chú ý của bạn bè, bị chê cười, và mất tự tin, căng thẳng, buồn rầu và có thể rơi vào mặc cảm. Lâu ngày, tâm tính các bé sẽ trở nên bất thường, khó chịu và khó hòa nhập. Tình trạng này kéo dài không tốt cho sự phát triển của bé về sau. Do đó cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được can thiệp kịp thời.

Cha mẹ có thể đưa con đến Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, đây là một trong những bệnh viện hàng đầu cả nước về thăm khám, chẩn đoán và điều trị các bệnh về tiêu hóa, tiết niệu, bệnh lý đường hô hấp, dinh dưỡng đặc biệt ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Với trang thiết bị hiện đại, không gian vô trùng, giảm thiểu tối đa tác động cũng như nguy cơ lây lan bệnh. Cùng với đó là sự tận tâm từ các bác sĩ giàu kinh nghiệm chuyên môn với các bệnh nhi, giúp việc thăm khám không còn là nỗi trăn trở của các bậc cha mẹ.

Bác sĩ Dương Văn Sỹ đã có 09 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Nhi khoa với thế mạnh trong khám, tư vấn, điều trị các bệnh lý ở trẻ; Hồi sức cấp cứu, chống độc trẻ sơ sinh và trẻ em,..và hiện đang là bác sĩ Nội trú khoa Nhi - Sơ sinh Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Nếu có nhu cầu tư vấn và thăm khám tại các Bệnh viện Vinmec thuộc hệ thống Y tế trên toàn quốc, Quý khách vui lòng đặt lịch trên website để được phục vụ.

Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 [phím 0 để gọi Vinmec] hoặc đăng ký lịch khám tại viện TẠI ĐÂY. Nếu có nhu cầu tư vấn sức khỏe từ xa cùng bác sĩ Vinmec, quý khách đặt lịch tư vấn TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn

Đái dầm ở trẻ em cũng là bệnh phải điều trị sớm

XEM THÊM: