Nghị luận giá trị của độc lập dân tộc

Để có bản Tuyên ngôn độc lập tuyên bố trước đồng bào quốc dân và nhân dân thế giới ngày 2.9.1945 tại Quảng trường Ba Đình, Hà Nội, dân tộc VN phải dùng sức mạnh của mấy ngàn năm lịch sử dựng nước và giữ nước để chiến đấu kiên cường suốt 87 năm kể từ khi liên quân Pháp - Tây Ban Nha nổ súng tấn công bán đảo Sơn Trà, Đà Nẵng ngày 1.9.1858.

Trong gần một thế kỷ ấy, với ý chí quyết tâm chiến đấu chống thực dân Pháp để giữ [1858 - 1884] và giành độc lập [1884 - 1945] cho Tổ quốc, biết bao tính mạng đã hy sinh để cho dân tộc ta nở hoa, kết trái độc lập, tự do, hạnh phúc. Các phong trào đấu tranh cách mạng trong gần 1 thế kỷ là sự tiếp nối truyền thống anh dũng chống giặc ngoại xâm của dân tộc ta, song do nhiều nguyên nhân, lần lượt thất bại. Như Bác Hồ đã nói: “Từ ngày bị đế quốc xâm chiếm, nước ta là một xứ thuộc địa, dân ta là vong quốc nô, Tổ quốc ta bị giày xéo dưới gót sắt của kẻ thù hung ác. Trong mấy mươi năm khi chưa có Đảng, tình hình đen tối như không có đường ra”.

Bởi vậy, dân tộc ta đang yêu cầu khẩn thiết về một con đường cứu nước vừa giải phóng dân tộc, đồng thời giải phóng giai cấp, nghĩa là phải cứu được nước đồng thời cứu được dân. Chính Nguyễn Ái Quốc đã tìm đúng đáp án cho “bài toán về vận mệnh dân tộc”.

Đó là, “muốn cứu nước và giải phóng dân tộc không có con đường nào khác con đường cách mạng vô sản” và “chỉ có chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa cộng sản mới giải phóng được các dân tộc bị áp bức và những người lao động trên thế giới khỏi ách nô lệ”.

Bằng hoạt động sáng tạo, Nguyễn Ái Quốc đã thành lập Đảng Cộng sản VN, vạch ra đường lối và lãnh đạo phong trào cách mạng 1930 - 1931 với đỉnh cao Xô viết Nghệ - Tĩnh; phong trào 1932 - 1935, 1936 - 1939. Đến tháng 5.1941, trước thay đổi của tình hình quốc tế, trong nước, tại Hội nghị lần thứ 8 BCH T.Ư Đảng [ở Pác Bó, Hà Quảng, Cao Bằng] do Bác Hồ chủ trì, Đảng nhận định thắng lợi cuối cùng thuộc về phe đồng minh, nên chúng ta đứng về phe đồng minh chống phát xít, tích cực chuẩn bị lực lượng, đoàn kết toàn dân và bằng mọi giá phải giải phóng được dân tộc. Mặt trận Việt Minh ra đời.

Ngày 9.3.1945, Nhật đảo chính Pháp. Ðảng ta nhận định thời cơ khởi nghĩa đang đến. Ngày 12.3.1945 Đảng ra Chỉ thị “Nhật - Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta”, phát động cao trào kháng Nhật cứu nước. Tháng 7.1945, khi phát xít Ðức, Ý bại trận ở chiến trường châu Âu, phát xít Nhật đang trên đường sụp đổ ở chiến trường châu Á, thì tại lán Nà Lừa, Bác Hồ tuy đang ốm rất nặng nhưng vẫn căn dặn:

\n

“Lúc này, thời cơ thuận lợi đã tới, dù hy sinh tới đâu, dù phải đốt cháy cả dãy Trường Sơn cũng phải kiên quyết giành cho được độc lập”.

Ngày 12.8.1945, được tin Nhật gửi công hàm cho các nước đồng minh đề nghị mở cuộc đàm phán ngừng bắn thì ngày 13.8.1945, Đảng ta triệu tập Hội nghị toàn quốc tại Tân Trào [Tuyên Quang] xác định thời cơ ngàn năm có một đã đến, đồng thời dự đoán mâu thuẫn giữa Anh - Mỹ - Pháp và Liên Xô có thể làm cho Anh - Mỹ nhân nhượng với Pháp để cho Pháp trở lại Đông Dương, nên chúng ta phải “kịp thời, không bỏ lỡ thời cơ” tổng khởi nghĩa giành chính quyền từ tay Nhật trước khi quân đồng minh vào Đông Dương. Trưa ngày 13.8.1945, Ủy ban khởi nghĩa toàn quốc thành lập. Ngày 16.8.1945, Đại hội Quốc dân họp tại Tân Trào, thông qua “10 chính sách lớn của Việt Minh”; quy định quốc kỳ, quốc ca...; thành lập Ủy ban Dân tộc giải phóng T.Ư, tức Chính phủ lâm thời do Chủ tịch Hồ Chí Minh đứng đầu. Người có thư kêu gọi nhân dân cả nước tổng khởi nghĩa, chỉ rõ: “Giờ quyết định cho vận mệnh dân tộc ta đã đến. Toàn quốc đồng bào hãy đứng dậy đem sức ta mà tự giải phóng cho ta”. Tổng khởi nghĩa chính thức diễn ra từ đêm 13 rạng sáng ngày 14.8.1945 và đến ngày 28.8.1945 giành được chính quyền về tay nhân dân trong cả nước.

Kết quả của bao nhiêu hy vọng, gắng sức, tin tưởng

Khi khí thế Tổng khởi nghĩa đang hừng hực diễn ra cũng là lúc Chủ tịch Hồ Chí Minh chấp bút viết Tuyên ngôn độc lập. Ngày 27.8.1945, Thường vụ T.Ư họp, rồi Hội đồng Chính phủ lâm thời họp, bàn nhiều việc quan trọng, trong đó có việc tổ chức lễ tuyên bố độc lập vào ngày 2.9.1945, còn Hồ Chí Minh soạn thảo Tuyên ngôn độc lập. Người viết Tuyên ngôn độc lập trong bối cảnh lịch sử hết sức đặc biệt, ở vào thời khắc gấp rút của cách mạng, trong thời gian chỉ 3 ngày, tại căn phòng tầng 2 nhà ông Trịnh Văn Bô - bà Hoàng Thị Minh Hồ ở số 48 phố Hàng Ngang - một gia đình doanh nhân giàu lòng yêu nước. Với sự tập trung cao độ về tâm lực, trí tuệ và bản lĩnh của một vị lãnh tụ cách mạng luôn canh cánh nỗi lòng vì độc lập cho dân tộc, vì ấm no, hạnh phúc cho nhân dân, với chiếc máy đánh chữ đã cũ được sử dụng từ hồi ở căn cứ địa Việt Bắc, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết xong bản Tuyên ngôn độc lập vào ngày 30.8.1945. Đó cũng là ngày vua Bảo Đại đọc chiếu thoái vị trước đông đảo nhân dân tại Ngọ môn kinh đô Huế và nộp ấn kiếm cho Chính phủ cách mạng lâm thời.

Ngày 2.9.1945, tại Quảng trường Ba Đình lịch sử, bản Tuyên ngôn độc lập được vang lên trước đông đảo đồng bào trong nước và người nước ngoài. Trong không khí mùa thu độc lập đầu tiên của đất nước, sông núi khắc ghi chân lý ngàn đời: “Nước VN có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thật đã thành một nước tự do độc lập. Toàn thể dân tộc VN quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do và độc lập ấy”.

Những câu, chữ của Tuyên ngôn độc lập chứa đựng hồn non sông nước Việt ấy là sản phẩm quá trình phát triển của lịch sử dân tộc có tinh hoa văn minh nhân loại; là hơi thở, tâm hồn của Tổ quốc VN anh hùng, bắt nguồn từ những hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh suốt 34 năm [1911 - 1945], đồng thời là kết quả 15 năm sáng tạo, lãnh đạo của Đảng Cộng sản VN. Chính vì vậy mà ngày 30.8.1945, “sau khi đọc bản thảo cho những người cộng tác thân cận nghe và hỏi ý kiến họ”, Bác Hồ đã không giấu nổi sự sung sướng: “Trong đời tôi, tôi đã viết nhiều, nhưng đến bây giờ mới viết được một bản Tuyên ngôn như vậy”. Sung sướng vì đây không chỉ là kết quả lao động tinh thần của Người mà chính là kết quả của những bản tuyên ngôn khác và tinh hoa của các nhà cách mạng tiền bối Thủ Khoa Huân, Phan Đình Phùng, Hoàng Hoa Thám, Phan Bội Châu và nhiều người khác; của bao nhiêu sách báo, truyền đơn bí mật viết bằng máu và nước mắt của những nhà yêu nước VN từ hơn 80 năm trước.

Tác giả Trần Dân Tiên trong tác phẩm Những mẩu chuyện về đời hoạt động của Hồ Chủ tịch đã viết: Bản Tuyên ngôn độc lập chính “là hoa, là quả của bao nhiêu máu đã đổ và bao nhiêu tính mạng đã hy sinh của những người con anh dũng của VN trong nhà tù, trong trại tập trung, trong những hải đảo xa xôi, trên máy chém, trên chiến trường”; là “kết quả của bao nhiêu hy vọng, gắng sức và tin tưởng của hơn 20 triệu nhân dân VN” lúc bấy giờ.

Tin liên quan

Quốc khánh 2/9 là dịp để người dân ôn lại truyền thống hào hùng của dân tộc. Giới trẻ, những người được sinh ra và lớn lên trong hòa bình, họ nghĩ gì về sự kiện lịch sử ấy?

Hồ Thị Thu Hằng [sinh viên trường đại học Yersin, Lâm Đồng]:

 Không được phép quên giá trị lịch sử ngày Độc lập

Chúng tôi được sinh ra và lớn lên trong điều kiện hòa bình nhưng không có nghĩa chúng tôi không biết về những hy sinh mất mát của chiến tranh, không biết đến giá trị của độc lập dân tộc. Trong câu chuyện của bà tôi vẫn còn nguyên hình ảnh ông bà nội tham gia dân công hỏa tuyến, hay những hy sinh mất mát của gia đình trong chiến tranh để có được nền độc lập như ngày hôm nay. Thế hệ trẻ chúng tôi được hưởng những thành quả của nền độc lập và hơn ai hết phải có trách nhiệm tôn trọng lịch sử, biết ơn những người đã hy sinh cho nền độc lập dân tộc Việt Nam. Thế hệ trẻ chúng tôi và những thế hệ sau này mãi không bao giờ được phép quên những giá trị lịch sử của ngày Độc lập để tri ân những thế hệ đi trước, sống lành mạnh và có những hành động thiết thực, chung tay góp sức xây dựng đất nước ngày càng giàu đẹp.

Sống trong điều kiện độc lập, tự do không có nghĩa là hưởng thụ, mà mỗi người có điều kiện, hoàn cảnh khác nhau để có thể đóng góp cho đất nước. Mỗi người phải tiết chế, quên đi sự vị kỷ của bản thân vì những người xung quanh và luôn tin chắc về sự thành công nếu có chí lớn, tự tin vào bản thân, dân tộc mình. Cùng tuổi tôi, có những bạn tốt nghiệp trung học phổ thông rồi  xung phong đi bộ đội, tham gia bảo vệ vùng biển của Tổ quốc hay canh giữ vùng biên cương. Cũng có bạn phát triển kinh tế làm giàu cho gia đình và đóng góp vào sự phát triển chung của đất nước. Còn sinh viên chúng tôi cùng chung một ý chí, khát vọng học tập, tu dưỡng và rèn luyện để tích lũy kiến thức ra trường có việc làm, góp phần xây dựng đất nước. Mỗi chúng ta có cách riêng để thể hiện tình yêu  đất nước.

Lê Thị Thu Trang [Ấp 9, Thanh Hòa, Bù Đốp, Bình Phước]:

Mỗi người trẻ là một viên gạch hồng

Lúc còn nhỏ mỗi lần tới ngày Quốc khánh tôi cảm thấy vui lắm, đơn giản vì ngày đó được nghỉ học được vui chơi cùng chúng bạn. Cùng với thời gian, tôi dần cảm nhận giá trị của độc lập ở nhiều góc độ hơn. Học phổ thông, qua những bài học lịch sử tôi biết được để có ngày Quốc khánh, rất nhiều người đã phải hy sinh cuộc sống, hy sinh tuổi xuân. Khi trở thành sinh viên, tôi lại cảm nhận giá trị độc lập không đâu xa, mà ngay chính cuộc sống của bản thân, của gia đình cũng như những thay đổi ở chính quê hương mình. 

Trước đây, thế hệ anh chị tôi phải bộ đi học vì đường sá vào mùa mưa quá lầy lội, thì nay nông thôn đã đổi thay. Chương trình xóa đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới đã thật sự làm thay đổi bộ mặt nông thôn. Hiện tất cả các trục đường chính đều được rải nhựa, các ngõ xóm đường được rải bê tông, điện thắp sáng  khắp vùng quê. Trên những cánh đồng, rất hiếm cảnh con trâu đi trước, cái cày theo sau mà thay vào đó là máy cày, máy giặt liên hợp vừa năng suất cao lại giải phóng sức lao động cho con người. Những lần về quê, bà tôi thường nhắc: Đất nước đổi thay nhiều quá. Trước muốn mua cái vé tàu phải chờ mấy ngày, nay thì thích lúc nào xách ba lô đi lúc đó. Đất nước thông thương, ở nông thôn mà muốn mua hàng hóa gì cũng có. Ngày trước cả xã mới có được 1 chiếc đài nghe chung, nay thì nhà nào cũng có vô tuyến, xe máy.

Đặc biệt, chính sách giáo dục luôn được Nhà nước coi trọng, nên chúng tôi  được hưởng nhiều ưu đãi, có cơ hội được học tập theo đúng khả năng của mình. Những bạn do hoàn cảnh gia đình không có đủ tiền trang trải học tập được ngân hàng hỗ trợ cho vay tiền với lãi suất ưu đãi. Với tôi, giá trị độc lập luôn nằm trong tim, luôn đồng hành trong mỗi bước đi để mình tự tin hơn, cống hiến nhiều hơn nữa sức trẻ để góp phần xây dựng đất nước. Mỗi chúng ta góp thêm một viên gạch hồng để cùng xây dựng Tổ quốc.

Nguyễn Hợp Tấn [Bí thư đoàn khoa điều dưỡng, trường đại học Yersin, Lâm Đồng]:

Cháy hết mình với  phong trào tình nguyện

Thật vinh dự và tự hào vì tôi được sinh ra và lớn lên trong gia đình có truyền thống cách mạng. Thuở ấu thơ trong lời ru của bà, của mẹ đều chan chứa tình yêu đất nước, ngợi ca những người đã chiến đấu hy sinh vì độc lập tự do. Lớn lên, được sống trong điều kiện đất nước hòa bình, lòng yêu nước ở mỗi thời đại mỗi khác. Nếu trong khói bom lửa đạn, việc ra trận cầm súng chiến đấu được coi là biểu hiện rõ ràng nhất cho lòng yêu nước, thì nay chiến thắng đói nghèo, lạc hậu, mọi người dân đều được khám chữa bệnh đầy đủ - là nhiệm vụ của những người trẻ hôm nay.

Thời sinh viên, tôi đăng ký tham gia nhiều phong trào tình nguyện đem sức trẻ cống hiến cho đất nước. Quê tôi ở vùng miền núi nên tôi hiểu được nỗi vất vả của người dân, họ cần được khám chữa bệnh, được tư vấn để bảo vệ sức khỏe, được hướng dẫn về nếp sống hợp vệ sinh và cách phát triển kinh tế cũng như quản lý nguồn tiền kiếm được để trang trải cuộc sống. Vì thế, mọi lúc mọi nơi, khi có thời gian và điều kiện là xách ba lô sẵn sàng đến mọi vùng đang cần chúng tôi để đem sức nhỏ của mình hỗ trợ cộng đồng. Niềm vui, hạnh phúc nhân lên khi chúng tôi được cùng tham gia tư vấn sức khỏe, khám chữa bệnh miễn phí cho người nghèo dân tộc thiểu số. Ánh mắt rụt rè của những đứa trẻ miền núi mới thấy mình còn phải cố gắng hơn nữa. Không chỉ mình tham gia tình nguyện mà tuyên truyền, vận động được nhiều người cùng tham gia, vận được nhiều đơn vị hảo tâm hỗ trợ để có thêm nguồn lực đến với đồng bào dân tộc thiểu số đang cần những thanh niên giàu tình yêu thương, sẵn sàng chia sẻ.

Trung úy Nguyễn Khánh Nhân [Cảnh sát biển]:

Sống trong độc lập, tự do càng phải yêu và phải giữ cho được nền độc lập

Bác Hồ dạy: “Không có gì quý hơn độc lập tự do” và lời dạy của Bác trở thành kim chỉ nam cho mọi thời đại. Giới trẻ chúng tôi tự hào được tiếp bước anh hùng của các thế hệ cha anh đi trước và xin hứa sẽ cố gắng hết mình để xứng đáng với những hy sinh của thế hệ cha anh để có ngày độc lập như hôm nay.

Tất cả các bạn trẻ ngày nay luôn tự hào được sống trong độc lập. Bởi, ngày nay, trên thế giới, vẫn đâu đó có những khu vực bất ổn, chiếntranh, gia đình li tán, cuộc sống người dân bị đảo lộn. Bản tin thời sự vẫn còn những vùng đất chiến sự liên miên, người dân phải di cư, bất chấp mạng sống lênh đênh trên biển để đến vùng đất mới, trở thành người tị nạn. Chính những hình ảnh ấy là bài học luôn nhắc nhở chúng ta phải biết trân trọng và bằng mọi giá phải giữ được nền độc lập tự do.

May mắn và tự hào khi tôi được đứng trong hàng ngũ cảnh sát biển Việt Nam. Đó là niềm hạnh phúc của cả gia đình và tôi xin hứa sẽ vững tay súng bảo vệ bình yên Tổ quốc. Bởi không có độc lập tự do thì đất nước không thể phát triển phồn thịnh, người dân không thể hạnh phúc.

VÂN KHÁNH [ghi]