Để cây trồng phát triển, tốt tươi, cho ra năng xuất cao. Chúng ta cần bón phân vào đất để tăng độ phì nhiêu cho đất. Từ đó, tạo ra các chất dinh dưỡng cần thiết để nuôi cây. Tuy nhiên, không phải bón phân nhiều hay sử dụng nhiều loại phân bón cho cây là tốt, mà chúng ta cần phải bón phân một cách hợp lý. Vậy thế nào là bón phân hợp lý?
1.Thế nào là bón phân hợp lý?
Bón phân như thế nào là hợp lý? Bón phân hợp lý là sử dụng lượng phân bón thích hợp bón cho cây đảm bảo tăng năng suất cây trồng với hiệu quả kinh tế cao nhất, không để lại các hậu quả tiêu cự lên nông sản và môi trường sinh thái.
Nói một cách ngắn gọn, bón phân hợp lý là thực hiện 5 đúng và bón cân đối.
1.1 Đúng loại phân
– Cây cần phân gì bón đúng loại phân đó. Phân có nhiều loại, mỗi loại có những tác dụng riêng. Bón không đúng loại phân không những phân không phát huy được hiệu quả, mà còn có thể gây ra những hậu quả xấu.
– Bón đúng loại phân không những phải tính cho nhu cầu của cây mà còn phải tính đến đặc điểm và tính chất của đất. Đất chua không bón các loại phân có tính axit. Ngược lại, trên đất kiềm không nên bón các loại phân có tính kiềm.
1.2 Đúng lúc, đúng liều lượng
– Nhu cầu đối với các chất dinh dưỡng của cây thay đổi tùy theo các giai đoạn sinh trưởng và phát triển. Có nhiều giai đoạn sinh trưởng cây cần đạm hơn kali, có nhiều giai đoạn cây cần kali hơn đạm. Bón đúng lúc cây cần phân mới phát huy được tác dụng.
1.3 Bón đúng cách
– Có nhiều phương pháp bón phân: bón vào hố, bón vào rãnh, bón rải trên mặt đất, hòa vào nước phun lên lá, bón phân kết hợp với tưới nước…
– Có nhiều dạng bón phân: rắc bột, vo viên đút vào gốc, pha thành dung dịch để tưới.
– Có nhiều thời kỳ bón phân: bón lót, bón thúc đẻ nhánh, thúc ra hoa, thúc kết quả, thúc mẩy hạt…
– Lựa chọn đúng cách bón thích hợp cho loại cây trồng, cho vụ sản xuất, cho loại đất… có thể làm tăng hiệu quả sử dụng phân bón lên gấp nhiều lần.
– Cách bón thích hợp vừa đảm bảo tăng năng suất và cây trồng, tăng hiệu quả phân bón, vừa phù hợp với điều kiện cụ thể ở từng cơ sở sản xuất phù hợp với từng trình độ của người nông dân.
1.4 Đúng thời tiết, mùa vụ
– Thời tiết có ảnh hưởng đến chiều hướng tác động và hiệu quả của phân bón. Mưa làm rửa trôi phân bón gây lãng phí lớn. Nắng gắt cùng với tác động của các hạt phân bón có thể gây cháy lá, hỏng hoa, quả.
– Trong điều kiện khí hậu, thời tiết và sản xuất của nước ta đối với các loại cây ngắn ngày, mỗi năm có 3-4 vụ, thậm chí 8-9 vụ sản xuất. Đặc điểm sinh trưởng và phát triển của cây trồng ở từng vụ có khác nhau, cho nên nhu cầu đối với các nguyên tố dinh dưỡng cũng như phản ứng đối với tác động của từng yếu tố dinh dưỡng cũng khác nhau.
1.5 Đúng đối tượng
– Khi chúng ta cung cấp dinh dưỡng dưới dạng phân bón, thì đối tượng tác động vào không chỉ có cây trồng, tập đoàn vi sinh vật đất, mà còn có cả toàn bộ các thành phần cấu thành nên hệ sinh thái nông nghiệp. Chọn đúng cây trên đúng nền đất, có thể mở ra những tiềm năng to lớn trong việc nâng cao hiệu quả của phân bón.
1.6 Bón phân cân đối
– Cây trồng có yêu cầu đối với các chất dinh dưỡng ở những lượng nhất định với những tỷ lệ nhất định. Thiếu một dưỡng chất nào đó, cây sẽ sinh trưởng và phát triển kém, ngay cả khi có những chất dinh dưỡng khác ở mức thừa thãi.
– Cần lưu ý một điều là không nên bón phân một chiều, chỉ sử dụng một loại phân mà không chú ý đến việc sử dụng những loại phân khác.
2. Vì sao phải bón phân với liều lượng hợp lý?
– Khi bón lượng phân quá lớn, cây dùng không hết sẽ trở thành lượng dư thừa trong đất, thay đổi tính chất lý hóa của đất, ô nhiễm môi trường.
– Lượng phân bón tồn dư trong cơ thể thực vật sẽ dễ dẫn đến tác dụng không mong muốn và có thể gây ngộ độc cho sinh vật sử dụng.
– Mỗi giống cây trồng cũng cần lượng phân bón khác nhau, thời điểm bón phân phải phù hợp với quá trình sinh trưởng và phát triển của cây, phù hợp với điều kiện thời tiết,… để cây có thể hấp thụ tốt nhất và sử dụng hiệu quả
– Bón phân hợp lý giúp giảm chi phí sản xuất và tăng chất lượng sản phẩm, đảm bảo hiệu quả kinh tế.
– Khi bón lượng phân quá lớn, cây dùng không hết sẽ trở thành lượng dư thừa trong đất, thay đổi tính chất lý hóa của đất, ô nhiễm môi trường.
– Lượng phân bón tồn dư trong cơ thể thực vật sẽ dễ dẫn đến tác dụng không mong muốn và có thể gây ngộ độc cho sinh vật sử dụng.
– Mỗi giống cây trồng cũng cần lượng phân bón khác nhau, thời điểm bón phân phải phù hợp với quá trình sinh trưởng và phát triển của cây, phù hợp với điều kiện thời tiết,… để cây có thể hấp thụ tốt nhất và sử dụng hiệu quả
– Bón phân hợp lý giúp giảm chi phí sản xuất và tăng chất lượng sản phẩm, đảm bảo hiệu quả kinh tế.
Như vậy, để những tác hại của việc bón phân không hợp lý không làm ảnh hưởng đến quá trình phát triển, sinh trưởng, gây ra năng xuất kém cho cây trồng. Người dân nên trang bị những kiến thức bón phân như thế nào là hợp lý để cây trồng sinh trưởng, phát triển tốt và tạo ra năng suất, chất lượng và giá trị cao.
Với bài viết trên đây, Hoàng Phát JSC đã giúp bà con có trả lời chi tiết nhất cho câu hỏi thế nào là bón phân hợp lý? Hy vọng qua bài viết, bà con sẽ có những thông tin hữu ích nhất có thể áp dụng vào thực tiễn. Chúc quý bà con thành công.
Trên thế giới nhu cầu lương thực ngày tăng trong khi đó diện tích đất nông nghiệp ngày càng thu hẹp, do đó để đáp ứng nhu cầu canh tác diện tích nhỏ mà năng suất phải lớn thì việc sử dụng phân hóa học là không nào tránh được. Tuy phân hóa học gây nên những hệ lụy xấu đến đất đai, sức khỏe nhưng đó là khi sử dụng một cách vô tôi vạ không khoa học. Nếu kiểm soát tốt khi sử dụng thì phân hóa học sẽ là cánh tay đắc lực nâng cao năng suất của cây trồng.Vậy bón phân hóa học đúng cách cho cây trồng phải làm như thế nào?
Nhiều nghiên cứu khoa học xác định hiệu suất sử dụng phân đạm khi bón vào đất chỉ đạt 40-45%, phân lân 25-30%, kali 40-50% tùy theo chân đất, giống cây trồng, thời vụ, phương pháp bón, loại phân bón. Lượng còn lại bị nước mưa, nước tưới rửa trôi, hoặc bị chuyển hóa và bốc hơi,…có nguy cơ tác động tiêu cực đến hệ sinh thái nông nghiệp, làm ô nhiễm nguồn nước, đất và có thể gây đột biến gen đối với một số cây trồng.
Bên cạnh đó, pH cũng ảnh hưởng không nhỏ đến sự hấp thu dinh dưỡng của cây trồng, tiến hành đo pH và EC đất trước khi canh tác cũng là giải pháp để đánh giá lượng phân bón cần thiết để cung cấp.
Sự ảnh hưởng của pH lên hoạt động hấp thu của cây trồng [phần màu càng rộng là hấp thu tốt và ngược lại]
→Tham khảo thêm các dòng máy đo pH đất DM15 và máy đo EC HI98331
Để cây hấp thụ được tối đa các loại dinh dưỡng thì pH thích hợp nhất là 5.5 – 7.5 vượt qua các ngưỡng đó cây sẽ bị thiếu dinh dưỡng hoặc ngộ độc nguyên tố [VD: pH dưới 4.5 là nguy cơ ngộ độc sắt, nhôm, kẽm. pH trên 8 là ngộ độc canxi, molyblen]. Khi pH dưới ngưỡng trên cần xử lý đất trước khi bón phân để nâng pH lại ngưỡng cho phép trồng cây [trừ một vài loại cây có ngưỡng pH đặc biệt như dứa, dừa..]:
- Nâng pH nhanh: xử lý vôi, xẻ mương, lên liếp, mô trồng cao để rửa phèn, rửa chua tăng pH trở lại [tuy nhiên lạm dụng vôi sẽ gây chai đất, thoái hóa đất, chết vi sinh vật đất].
- Nâng pH lâu dài bền vững: sử dụng các loại phân hữu cơ, phân chuồng, phân cá, humic,…để nâng dần pH, ổn định hệ vi sinh
- Khi pH quá cao thì cần nâng cao tầng đất [lên mô, liếp], chống xâm nhập mặn, dùng nước ngọt rửa đất liên tục và không để đất bị khô, nứt nẻ khi đó mao mạch trong đất sẽ dẫn nước mặn hoặc nước kiềm tầng dưới lên. Sử dụng các loại cây trồng chịu mặn, chịu kiềm cao [dừa].
Vậy sử dụng phân hóa học như thế nào là hợp lý? Có một nguyên tắc khi sử dụng thuốc BVTV là 4 đúng “đúng loại, đúng lượng, đúng lúc, đúng cách” cũng được áp dụng ở phân bón.
Tham khảo các sản phẩm hỗ trợ nông nghiệp sạch:
1. Đúng loại [đúng phân bón]
Đúng phân bón là khi cây trồng được đánh giá thiếu gì, thừa gì để sử dụng hợp lý.
Phân bón được chia theo nhu cầu của cây trồng: Phân đa lượng, trung lượng, vi lượng.
- Đa lượng: là nguyên tố cây sử dung rất nhiều trong quá trình sinh trưởng: N [Nito], P [Photpho], K [Kali]
- Trung lượng là nguyên tố cây sử dụng khá nhiều: Ca [Canxi], Mg [Magie], S [Lưu huỳnh], Si [Silic]
- Vi lượng là nguyên tố cây sử dụng rất ít nhưng có ảnh hưởng lớn đến cây trồng: B [Bo], Cu [Đồng], Zn [Kẽm],…
Cây trồng cũng có tháp dinh dưỡng riêng
Mỗi loại cây sẽ có nhu cầu riêng cho từng loại, do đó tùy vào nhu cầu mà sử dụng loại nào cho hợp lý [VD: cây chuối cần Kali rất là nhiều, cây có múi thì cần Ca – B lớn]
2. Đúng lượng [đúng liều lượng]
Đây là nguyên tắc cơ bản và bắt buộc tuân thủ nhất để không gây ảnh hưởng môi trường, sinh thái, sức khỏe.
Liều lượng khi sử dụng rất quan trọng, nếu dư thừa thì ngoài gây ra ô nhiễm môi trường, dư lượng phân bón mà còn có thể gây chết cây trồng.
Đặc tính của đa số phân bón hóa học là luôn tan nhanh chóng để cây hấp thu, do đó nếu bón quá dư thì lượng phân bón đó hoặc sẽ bị cuốn trôi đi gây lãng phí hoặc hấp thụ vô tội vạ vào cây gây dư lượng phân bón.
Một số loại phân bón hay bị sử dụng quá liều như: Ure [gây cháy lá, chết rễ, ngộ độc Nitrat, dư lượng Nitrat gây ung thư dạ dày], Kali [gây chai trái, trái không lớn],…
Tuân thủ thời gian cách ly cũng là điều bắt buộc khi sử dụng phân bón hóa học.
3. Đúng lúc [đúng thời điểm]
Mỗi loại cây trồng sẽ có thời điểm nhu cầu phân bón riêng, tùy vào đặc trưng mà sử dụng phân hóa học cho hợp lý.
Cây trồng thường có các giai đoạn sau:
- Giai đoạn tăng sinh khối [nuôi thân, lá]: Giai đoạn này cần Nito cao, Lân và Kali thấp để tế bào có thể dễ dàng tăng sinh và nhân lên.
- Giai đoạn ra hoa, đậu quả: Giai đoạn trước khi ra hoa cây cần Photpho cao để phân hóa mầm hoa cũng như ngưng ra lá, đọt non.
- Giai đoạn nuôi quả, củ, dự trữ dinh dưỡng: Giai đoạn này bộ phận thu hoạch cần dự trữ sinh khối cao nên Kali đóng vai trò quan trọng trong việc tạo sinh khối [tạo đường, tinh bột,…].
Tùy theo cây trồng mà có chế độ bón phân đúng thời điểm nhu cầu cho hợp lý.
Một lưu ý về thời điểm nữa là thời gian bón phân cũng rất quan trọng.
- Thời gian bón phân hợp lý: sáng sớm/chiều mát, đầu mùa mưa, cuối mùa mưa.
- Bón lót thì khi làm đất, bón thúc thì sau khi làm cỏ, cày xới.
Cỏ sẽ giúp chống xói mòn rất tốt
Tuân thủ được thời điểm sẽ tránh được những thất thoát không đáng có, góp phần giảm chi phí mà sử dụng phân bón hiệu quả hơn.
4. Đúng cách [đúng phương pháp]
Phương pháp ở đây là cách thức để cung cấp phân bón cho cây hợp lý.
Phương pháp bón phân thường được áp dụng:
- Bón qua rễ: Bao gồm bón gốc, tưới gốc, nhỏ giọt.
- Bón qua lá: phun lên bộ lá.
- Tiêm qua thân: dùng ống tiêm qua mao mạch của cây.
a/ Bón qua rễ
Bón gốc:
- Áp dụng cho các loại phân lâu tan hoặc sử dụng trên nền đất đã qua xử lý có độ rửa trôi thấp cho cây sử dụng dần.
- Cần được xới đất, tủ cỏ, ủ rơm hoặc đào hốc để giữ các hạt phân không bị rửa trôi.
- Cần tưới nước thường xuyên để tan phân bón.
- Phương pháp này dễ gây ô nhiễm đất do lượng phân lớn nằm tại một vị trí.
Tưới gốc, nhỏ giọt:
- Áp dụng cho các loại phân dễ tan có thể hòa tan nhanh vào nước.
- Cây dễ sử dụng, sử dụng nhanh, ít dư thừa.
- Dễ bị trôi tuột đi mất nếu đất không đủ xốp, giữ nước.
- Các vấn đề mất dinh dưỡng, rửa trôi dư thừa sẽ được khắc phục bằng tưới nhỏ giọt.
Tưới nhỏ giọt cũng là một xu hướng mới để tiết kiệm phân bón
b/ Bón quá lá
Phun qua lá thường được áp dụng cho các loại phân trung và vi lượng [có thể NPK nhưng lượng ít].
Phun qua lá cây sẽ hấp thu nhanh qua các khí khổng và sử dụng ngay nên thấy tác dụng rõ rệt.
Nhược điểm là không thể cung cấp một lượng lớn dinh dưỡng được, chỉ các thành phần vi lượng là chủ yếu.
c/ Tiêm qua thân
Phương pháp này áp dụng khi cần cung cấp khẩn cấp một nguyên tố nào đó để cứu hoặc phục hồi cây trồng, không được áp dụng quá phổ biến.
Ngày nay việc sử dụng phân không còn độc lập nữa mà có thể sử dụng kết hợp với phân hữu cơ để giảm chi phí sản xuất mà tăng tối đa năng suất và chất lượng. Phân hóa học sẽ được sử dụng trong các giai đoạn cực trọng [tạo sinh khối, ra hoa, nuôi quả] khi mà cây trồng cần nhiều dinh dưỡng, còn phân hữu cơ sẽ sử dụng xuyên suốt để tạo một nền đất trồng khỏe mạnh.
Trên đây là những quy tắc khi sử dụng phân hóa học đúng cách,sử dụng hợp lý và đúng đắn thì phân hóa học sẽ là trợ thủ đắc lực cho vườn cây của bà con.
Tin Cậy kính chúc bà con có những vụ mùa thành công!!!
Tác giả: Minh Cường
Mọi thắc mắc về “Bón phân hóa học đúng cách cho cây trồng”, vui lòng liên hệ:CÔNG TY CỔ PHẦN ĐẦU TƯ THƯƠNG MẠI DỊCH VỤ TIN CẬY
Địa chỉ: Số 4, Đường số 3, Khu Dân Cư Vạn Phúc, P.Hiệp Bình Phước, Tp.Thủ Đức,Tp.HCM
Điện thoại: [028] 2253 3535 – 0902 882 247 – 0358 867 306 – 0909 307 123 – 0903 908 671
Email: ; ;
Website: tincay.com | thuysantincay.com | nongnhan.com
Youtube: Cty Tin Cậy
Facebook: Thủy Sản Tin Cậy